Virus Herpes – sự dịu dàng đáng sợ

Người lớn thấy trẻ nhỏ xinh xắn ai mà không ưa. Sự thương mến này thường biểu lộ tình cảm bằng một nụ hôn vào má của trẻ.

Tuy vậy một bé trai 3 tuổi ở Anh Quốc bị nhiễm virus herpes lây truyền sau một nụ hôn ở má từ một người thân mang mầm bệnh.Vấn đề này là một sự yêu thương, dịu dàng đáng sợ cần được lưu ý cảnh giác đề phòng.

Vô tình nhiễm bệnh từ sự thân mật dịu dàng

Bé trai 3 tuổi đã nêu trên vào bệnh viện trong tình trạng nổi mẩn đỏ khắp người, hôn mê… Sau khi khám và thực hiện các xét nghiệm cần thiết bác sĩ chẩn đoán xác định bé bị nhiễm virus herpes. Người mẹ nói với bác sĩ là rất ngạc nhiên khi biết con mình bị nhiễm virus herpes bởi vì loại virus này thường chỉ lây truyền qua đường “chăn gối”.

Ở nhà khi thấy đứa con trai bị triệu chứng nổi ban đỏ khắp người và có dấu hiệu hôn mê, người mẹ đã nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện. Tại đây bác sĩ khám, chẩn đoán và kết luận bé bị nhiễm virus herpes, loại virus HSV1 (herpes simplex virus 1); đồng thời cảnh báo nếu virus lây lan đến mắt, đứa trẻ có thể bị mù. Một vấn đề khác bác sĩ cũng cho biết có thể tồi tệ hơn là thai nhi 35 tuần tuổi sắp sinh ở trong bụng của người mẹ cũng có khả năng nguy cơ cao bị ảnh hưởng nhiễm loại virus này qua sự lây lan từ đứa bé.

Trên cơ sở này, người mẹ mới tin rằng đứa con trai 3 tuổi của mình có khả năng bị nhiễm virus herpes do một nụ hôn yêu thương, dịu dàng đặt lên trên má của trẻ từ một người thân mang mầm bệnh virus. Rất may mắn sau đó đứa trẻ đã được điều trị có hiệu quả tại bệnh viện, điều cũng đáng mừng là đứa con thứ hai của người mẹ và cũng là đứa em của cậu bé chào đời sau đó không có dấu hiệu nhiễm virus herpes.

Trẻ em thường dễ bị nhiễm loại virus HSV-1 khi tiếp xúc với người lớn mang mầm bệnh

Đặc điểm gây bệnh của virus herpes

Virus herpes là chữ gọi tắt của virus herpes simplex, chúng có hai chủng là virus herpes loại 1 (HSV-1) hay virus herpes miệng và virus herpes loại 2 (HSV-2) hay virus herpes sinh dục. HSV-1 thường là nguyên nhân gây lở loét chung quanh miệng và môi, đôi khi được gọi là mụn nước hoặc vết loét lạnh; trong một số trường hợp HSV-1 có thể gây ra mụn rộp sinh dục nhưng hầu hết các trường hợp Herpes sinh dục thường do HSV-2 gây ra.

Người bị nhiễm HSV-2 có thể có vết loét chung quanh bộ phận sinh dục hay hậu môn, tuy nhiên vết lở loét có thể có tại các vị trí khác nhau và thường được phát hiện dưới thắt lưng. Sự phân loại này không hoàn toàn tuyệt đối vì thực tế có thể phân lập thấy virus HSV-1 ở những thương tổn tại bộ phận sinh dục và virus HSV-2 cũng được phân lập thấy từ những thương tổn ở môi hoặc miệng.

Bệnh herpes miệng thường không có triệu chứng rõ ràng và phần lớn các trường hợp nhiễm HSV-1 đều không biết mình bị mắc bệnh. Các triệu chứng của herpes miệng có thể là những mụn nước đau hoặc vết lở loét xuất hiện ở trong hoặc chung quanh miệng. Vết loét ở trên môi thường được gọi là “vết loét lạnh”; người bị nhiễm thường có cảm giác ngứa ran, ngứa hoặc nóng rát chung quanh miệng trước khi xuất hiện các vết lở loét; sau khi bị lây nhiễm các mụn nước hoặc vết loét có thể tái phát theo từng đợt và tần số tái phát xuất hiện khác nhau tùy theo từng người.

Bệnh herpes sinh dục cũng thường không có dấu hiệu hay triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ không thể nhận biết được. Phần lớn người bệnh cũng không biết bị nhiễm virus và thông thường có khoảng 10 đến 20% người bị nhiễm HSV-2 đã từng bị nhiễm herpes sinh dục trước đó. Khi các triệu chứng xuất hiện sẽ thấy một hay nhiều vết lở loét ở bộ phận sinh dục và hậu môn. Ngoài vết loét, các dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng cũng xuất hiện như sốt, đau nhức cơ thể, sưng các hạch bạch huyết…

Virus herpes simplex là loại virus lây nhiễm trực tiếp. Trẻ em thường dễ bị nhiễm loại virus HSV-1 khi tiếp xúc với người lớn mang mầm bệnh, đặc biệt qua biểu hiện hành động thương yêu, dịu dàng với những nụ hôn lên má và trẻ nhỏ sẽ luôn bị nhiễm loại virus này. Đồng thời tất cả mọi người đều có thể bị nhiễm loại virus HSV-1 nếu dùng chung các dụng cụ ăn uống hoặc hôn môi người bệnh.

Theo khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính trên thế giới có khoảng 3,7 tỷ người dưới 50 tuổi bị nhiễm loại virút HSV-1 chiếm tỷ lệ 67% và khoảng 417 triệu người ở độ tuổi 15 đến 49 bị nhiễm loại virus HSV-2 chiếm tỷ lệ 11%.

Điều cần biết về bệnh herpes ở trẻ em

Ngoài bệnh herpes ở miệng và môi với các mụn nước hoặc vết loét lạnh do loại virus HSV-1 gây nên, nhiều người cho rằng bệnh mụn rộp sinh dục hay herpes sinh dục do loại virus HSV-2 gây nên chỉ xảy ra ở người lớn, đặc biệt là những người đã từng quan hệ chăn gối và phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nhưng trên thực tế bất kỳ lứa tuổi nào cũng có thể bị nhiễm bệnh này kể cả trẻ nhỏ. Nên việc phòng tránh, kiểm soát bệnh có hiệu quả nhất là thực hiện biện pháp giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây nên.

Nguyên nhân gây ra bệnh mụn rộp sinh dục hay herpes sinh dục ở trẻ nhỏ là trong quá trình mang thai và khi sinh nở nếu người mẹ bị nhiễm virus herpes simplex trẻ nhỏ khi sinh ra có thể bị lây nhiễm bệnh từ người mẹ trong các trường hợp sinh đẻ tự nhiên; đây là nguyên nhân cơ bản gây ra bệnh herpes sinh dục ở trẻ em. Trong một số trường hợp, những người bị nhiễm virus vô tình tiếp xúc trực tiếp với trẻ nhỏ, virus có thể lây truyền cho trẻ nhỏ qua con đường trung gian này. Ngoài ra cũng có những trường hợp cha mẹ, người lớn bị mắc bệnh herpes sinh dục dùng chung với trẻ nhỏ các vật dụng cá nhân như khăn mặt, khăn tắm… cũng đã vô tình tạo cơ hội cho virus xâm nhập và gây bệnh herpes sinh dục cho trẻ nhỏ.

HSV-1 thường là nguyên nhân gây lở loét chung quanh miệng và môi

Triệu chứng gây bệnh herpes sinh dục ở trẻ em khi mới phát bệnh được biểu hiện trẻ thấy ngứa ngáy, đau rát ở bộ phận sinh dục nên hay quấy khóc. Kèm theo là các đám mụn nước bắt đầu hình thành ở bộ phận sinh dục, sau đó lây lan ra các vùng da chung quanh, thậm chí lan khắp cả cơ thể. Các mụn nước sau một thời gian sẽ dập vỡ để lại vết trợt, có khi thành vết loét sâu, một số có thể đóng vảy tiết hoặc rỉ dịch. Bên cạnh đó trẻ bị sốt, mệt mỏi, sức đề kháng suy giảm rõ rệt; nếu không tiến hành điều trị sớm sẽ gây rối loạn chức năng hệ thần kinh và gây liệt toàn thân, thậm chí có thể dẫn đến tử vong bất cứ lúc nào.

Bệnh herpes ở trẻ em rất nguy hiểm vì triệu chứng chủ yếu là những mụn rộp ảnh hưởng trên da, mắt, miệng và hệ thống thần kinh của trẻ nhưng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, càng để lâu sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như gây viêm não, viêm màng não, hồng ban đa dạng, viêm võng mạc… Bệnh có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, nếu nhẹ thường để lại di chứng làm cho trẻ khó thích nghi với cuộc sống về sau, nếu nặng có thể gây tử vong.Hiện nay chưa có vắcxin phòng bệnh herpes nên việc phòng ngừa bệnh cũng gặp nhiều khó khăn, vì vậy phải hết sức thận trọng khi chăm sóc trẻ.

Lời khuyên của thầy thuốc

Qua những thông tin đã nêu ở trên, cần biết rằng virus herpes rất dễ lây nhiễm qua đường tiếp xúc trực tiếp khi các vết lở loét đang còn rộp nước. Vì vậy phải lưu ý không nên chạm vùng có vết lở loét thương tổn của mình vào người khác như hôn hít, sờ mó, va chạm…; không dùng chung đồ dùng cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn mặt, khăn tắm, ly uống nước, chén, đũa, muỗng, bát, đĩa, son môi, phấn trang điểm…

Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ cần phải thận trọng trong việc chăm sóc để chủ động bảo vệ cho trẻ, đừng để người lớn nghi ngờ nhiễm bệnh thoải mái hôn hít, thương yêu trẻ vì đây là một sự dịu dàng rất đáng sợ.

Đối với phụ nữ mang thai, cũng cần phải lưu ý phòng ngừa nhiễm virus vì người mẹ có thể lây nhiễm bệnh sang cho con; nếu có biểu hiện nghi ngờ nên đi khám để phát hiện sớm nhằm có sự tư vấn, hướng dẫn và xử trí phù hợp nhằm hạn chế nguy cơ biến chứng có thể xảy ra…

BS. Nguyễn Võ Hinh

Theo khoe365