Việt Nam vẫn có lợi thế đường bộ khi xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc
Theo ông Mai Xuân Thìn, Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Rồng Đỏ, Việt Nam nên đa dạng phương thức xuất khẩu nông sản, bằng cả đường sắt, đường biển, nhưng vẫn nên chú trọng vào xuất khẩu đường bộ.
Việt Nam vẫn có lợi thế đường bộ khi xuất khẩu sang Trung Quốc
Chia sẻ thông tin tại Diễn đàn thúc đẩy liên kết giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ rau quả do Bộ NNPTNT tổ chức mới đây, ông Mai Xuân Thìn, Giám đốc Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Rồng Đỏ cho rằng, với thị trường Trung Quốc, Việt Nam có lợi thế về đường bộ hơn hẳn so với các quốc gia khác khi xuất khẩu vào đại lục.
“Việt Nam nên đa dạng phương thức xuất khẩu, bằng cả đường sắt, đường biển, nhưng vẫn nên chú trọng vào xuất khẩu đường bộ, qua cửa khẩu/lối mở biên giới” – ông Thìn nói.
Với kinh nghiệm 15 năm xử lý đóng gói xuất khẩu trái cây tươi vào EU, Mỹ, Úc,… ông Mai Xuân Thìn cho rằng, cần sớm kích hoạt gấp thực hiện “Thực hành kiểm soát mối nguy sinh học, cụ thể là Covid-19, thực hiện 5K, bao tay, test nhanh lực lượng lao động trong chuỗi giá trị, test nhanh thành phẩm, bán thành phẩm với mục tiêu là không phát hiện virus trên thành phẩm hay vỏ thùng hàng”.
“Đây là hành động khẩn thể hiện thiện chí và cách kiểm soát nghiêm túc của nông dân, nhà đóng gói, vận tải và chính quyền địa phương” – ông Thìn nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, cần thúc đẩy mời gọi đội tàu charter lạnh/đông lạnh/(C.A), mục đích là vừa phục vụ xuất khẩu, vừa phục vụ thị trường nội địa khi cần thiết.
“Mong các Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ NNPTNT, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng UBND các tỉnh quan tâm đến “tàu riêng lạnh/đông lạnh/lạnh có kiểm soát không khí” phục vụ phát triển bền vững cho nông sản Việt Nam đi thị trường tất cả các nước nói chung và Trung Quốc nói riêng”, ông Mai Xuân Thìn đề xuất.
Các container hàng hóa tại Cảng Quốc tế Lạch Huyện (Hải Phòng). Ảnh: TTXVN
Video đang HOT
Ông Lê Duy Hiệp (ảnh), Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp dịch vụ Logistic Việt Nam chia sẻ: Việc chuyển từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch cần phải có thời gian vì liên quan tới rất nhiều vấn đề như thủ tục thông quan, Logistic…
Hiện nay, trong vấn đề xuất khẩu, chúng ta đang thiếu một số vấn đề so với các nước trên thế giới như: Chuyển dần sang đường biển; xây dựng trung tâm bảo quản, sơ chế tại nguồn; cải tiến công nghệ quản trị sau thu hoạch (làm lạnh, làm sạch, phân loại, đóng gói).
Về vấn đề vận tải, hiện có trên 30 hãng tàu, trong đó có 20 hãng tàu phục vụ khu vực nội vùng châu Á, còn lại là các tàu chạy tuyến xa như Mỹ, châu Âu…
Tuy nhiên, các hãng tàu này nắm tới 96-97% thị phần vận tải quốc tế, nhất là container, nên các đơn vị xuất khẩu vẫn đang phải phụ thuộc vào những hãng tàu này.
Thay đổi tư duy, giảm thiểu rủi ro khi xuất khẩu sang Trung Quốc
Theo ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), đối với đường biển, Việt Nam xuất hàng hóa, nông thủy sản cần sử dụng container lạnh.
Ngược lại, nhập hàng khô từ Trung Quốc bằng container thường nên gây ra mất cân đối, thiếu vỏ container lạnh, bắt buộc phải nhập vỏ container lạnh rỗng từ Trung Quốc hoặc từ những nơi khác về.
Bên cạnh đó, hàng hóa vận chuyển bằng container lạnh đòi hỏi phải có ổ cắm điện trên tàu cũng như ở cảng, bãi để duy trì nhiệt độ thấp. Khi nhu cầu xuất khẩu cao, số lượng ổ cắm điện sẽ không đủ để đáp ứng. Đây là những vấn đề mà các doanh nghiệp Việt Nam cần tính toán theo hướng lâu dài.
Ông Trần Thanh Hải thông tin, tháng 11/2021, Việt Nam xuất khoảng 1.400 container lạnh từ TP.HCM đi Trung Quốc. Tháng 12/2021 tăng lên trên 4.000 container.
“Nhu cầu vận chuyển dịch chuyển đến từ việc ùn tắc đường bộ nên các doanh nghiệp chuyển sang đường biển. Đó là tín hiệu rất mừng vì các doanh nghiệp đã bắt đầu quan tâm chuyển sang đường biển. Tuy nhiên trong bối cảnh khó khăn chung của vận tải biển trên toàn thế giới, các chủ tàu thường ưu tiên hàng khô hơn hàng lạnh vì hàng khô giá trị cao hơn, lại không phải bảo quản nghiêm ngặt như hàng lạnh”- ông Trần Thanh Hải cho biết.
Còn đối với xuất khẩu đường sắt đi Trung Quốc, từ tháng 2/2020, đường sắt Việt Nam đã khai thác tàu container lạnh liên vận quốc tế từ ga Yên Viên lên ga Đồng Đăng sang ga Bằng Tường. Bình quân mỗi tháng vận chuyển được 100 container, có tháng đạt 180-200 container.
Ông Hải cho biết, dù đi đường bộ, đường biển hay đường sắt, các mặt hàng của Việt Nam đều phải đáp ứng được những yêu cầu từ phía Trung Quốc. Đó là vấn đề về: An toàn thực phẩm; kiểm dịch thực vật; truy xuất nguồn gốc (vùng trồng, cơ sở đóng gói); đóng gói, nhãn mác.
Theo đó, để có thể chuyển đổi xuất khẩu từ đường bộ sang đường biển một cách hiệu quả, đại diện Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, người nông dân cũng như người tiêu dùng Việt Nam cần thay đổi tư duy, từ bỏ thói quen để tiêu thụ ổn định, giảm bớt rủi ro.
Thúc đẩy xuất khẩu hàng nông sản sang thị trường Trung Quốc
Để thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, Việt Nam tiếp tục đẩy nhanh quá trình đàm phán mở cửa thị trường các loại nông sản.
Hiện, Việt Nam đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ về mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc... các nông sản và đã gửi cho Tổng cục Hải quan Trung Quốc.
Vải thiều chín sớm tại huyện Thanh Hà (Hải Dương). Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu nông sản lớn thứ 2 của Việt Nam, có mức tăng trưởng khá. Hai thị trường có tính chất bổ trợ cho nhau không phải cạnh tranh, cho nên cả hai bên đều rất tích cực đẩy mạnh thương mại.
Tuy nhiên, sau khi đàm phán và có nghị định thư của 9 loại nông sản, hai bên tiếp tục đàm phán cho 8 loại nông sản gồm: thanh long, dưa hấu, chôm chôm, xoài, vải, nhãn, chuối, mít để ký kết nghị định thư về kiểm dịch. Đây là một trong những giải pháp rất quan trọng tăng mặt hàng, số lượng và doanh số xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc. Khi đã xuất được chính ngạch thì sẽ có điều kiện thuận lợi để tổ chức sản xuất, cũng như sơ chế, chế biến, vận chuyển, bao gói kiểm soát, kiểm dịch...
Nhưng do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nên việc triển khai đang gặp khó khăn. Thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục làm việc với Đại sứ quán Trung Quốc, Tham tán công sứ Trung Quốc về giải pháp khắc phục trong bối cảnh dịch COVID-19 từ đó có thêm các loại nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường này.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng cho biết, trong bối cảnh dịch COVID-19, thị trường Trung Quốc có rất nhiều quy định mới. Các quy định mới này sẽ được phổ biến cho các tỉnh, thành phố, doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, nông dân bắt nhịp để khi đưa hàng lên biên giới đảm bảo được những tiêu chí theo quy định mới của Trung Quốc như: an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, kiểm dịch động thực vật để việc thông quan được liên tục.
Bên cạnh đó, về hạ tầng như hệ thống kho bãi, giao thông, cảng đảm bảo hàng hóa được thông suốt từ các tỉnh phía Nam đưa ra xuất khẩu được ngay, không phải lưu kho, lưu bãi. Nếu trong trường hợp còn tồn đọng thì có hệ thống kho bãi, kho lạnh để lưu giữ, không làm giảm chất lượng nông sản.
Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cũng cho biết, các cơ quan chức năng của Bộ cũng đang tiếp tục thúc đẩy trao đổi trực tuyến với cơ quan đầu mối của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, mở cửa thị trường đối với sầu riêng, khoai lang.
Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ đàm phán, mở cửa thị trường đối với các sản phẩm hoa quả ưu tiên của Việt Nam: bưởi, chanh leo, bơ, na, roi, dừa, thảo quả và dứa. Hai bên cũng sẽ tiến đến thống nhất hoàn thiện hồ sơ để xuất khẩu tạm thời đối với ớt và khoai lang trong điều kiện dịch COVID-19 hiện nay.
Về vấn đề cấp mã số vùng trồng để phục vụ xuất khẩu, ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết, đã có khoảng hơn 3.600 mã số vùng trồng được cấp. Các mã số được cấp nhằm xuất khẩu sang các thị trường; trong đó có thị trường Trung Quốc. Cùng với đó là hàng nghìn cơ sở đóng gói được cấp phép.
So với diện tích sản xuất thì việc kiểm tra, đánh giá cấp mã số vùng trồng mới đạt được một con số rất khiêm tốn. Thời gian tới, các đơn vị thuộc Bộ sẽ cùng với các địa phương, các doanh nghiệp, hợp tác xã và các hiệp hội thúc đẩy mạnh hơn nữa trong việc kiểm tra, đánh giá và cấp mã số này theo đúng quy định các tiêu chí.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển thôn đã có văn bản hướng dẫn rất cụ thể về việc cấp mã số vùng trồng cũng như cơ sở đóng gói để hướng dẫn các địa phương thực hiện. Trên cơ sở hướng dẫn của Bộ, Cục Bảo vệ thực vật đã ban hành các tiêu chuẩn cơ sở về các quy trình thiết lập, giám sát vùng trồng và đóng gói.
Cục Bảo vệ thực vật sẽ cùng với các địa phương tiến hành tập huấn và xây dựng bộ tài liệu cho từng cây trồng cụ thể ở các địa phương mang tính chất cây trồng đặc thù. Từ đó, tổ chức thực hiện xây dựng và kiểm tra, đánh giá và xây dựng mã số vùng trồng. Việc mã số vùng trồng của địa phương sẽ chuẩn hóa và chuyển cho các nước nhập khẩu các hàng hóa nông sản.
Tuy nhiên, theo ông Hoàng Trung, ở một số nơi, chất lượng của mã số vùng trồng chưa đảm bảo dẫn tới phía Trung Quốc hay Malaysia đã có thông báo về việc không tuân thủ. Do vậy, dẫn tới việc phải xuất khẩu các sản phẩm từ những mã số không đáp ứng được. Cục Bảo vệ thực vật cũng đã thông báo các địa phương và hướng dẫn các quy trình cụ thể để có biện pháp kỹ thuật khắc phục để không vi phạm nữa.
Ngoài ra, cũng có tình trạng mạo danh sử dụng các mã số vùng trồng. Các doanh nghiệp, địa phương cần quản lý tốt hơn, sử dụng đúng và tránh tình trạng mạo danh hoặc không có mã số nhưng vẫn bịa ra mã số để sử dụng... Ông Hoàng Trung cũng khuyến nghị doanh nghiệp tham gia liên kết sản xuất và hỗ trợ tập huấn, nâng cao ý thức cho người dân để qua đó, tạo sự quản lý theo chuỗi từ đầu vào đầu ra.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng đề nghị, các tỉnh trong cả nước cân đối lại phần sản xuất nông sản với diện tích, năng suất, sản lượng sản xuất được thì nội tiêu trong nước và dự kiến xuất khẩu là bao nhiêu để chúng ta có bước chủ động điều tiết, tránh ùn ứ ở các cửa khẩu như những năm vừa qua.
Tắc cửa khẩu, nhiều doanh nghiệp vẫn xuất khẩu chuối sang Trung Quốc băng băng nhờ một cách Trong khi mặt hàng thanh long, mít Thái xuất khẩu sang Trung Quốc gặp khó khăn do Trung Quốc kiểm soát chặt tại các cửa khẩu để phòng chống dịch Covid-19 thì nhiều doanh nghiệp xuất khẩu chuối vẫn đáp ứng tốt các đơn hàng nhờ... đường biển. Tại sao xuất khẩu chuối sang Trung Quốc không bị tác động nhiều bởi ùn...