Việt Nam Trung Quốc: Khoan dầu hay mở cái đầu?
Việc Trung Quốc đặt giàn khoan trái phép trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, Nga can thiệp vào Ukraine cho thấy “hổ lớn” và “gấu lớn” đang mải mê, sa đà vào khai thác tài nguyên hơn là nâng cao vị thế bằng cải thiện não trạng. Cách nhìn đó đặt ra sự lựa chọn con đường phát triển đất nước cho Việt Nam – nước kế cận bị ảnh hưởng.
Đến Việt Nam đúng những ngày phong trào phản đối hành động ngang ngược của Trung Quốc tại vùng biển chủ quyền của Việt Nam đang dân cao, nhà báo Thomas L. Friedman, tác giả của “ Thế giới phẳng”, đã đề cập đến cả Nga và Trung Quốc.
Trong bài bình luận trên The New York Times hôm 10/5/2014, tác giả này viết: “Uknaine là một nước trung bình, nằm kề bên một con gấu lớn. Việt Nam cũng là nước trung bình, ở bên cạnh một con hổ lớn. Uknaine đang phải đối mặt giải quyết những vấn đề với một nước Nga suy yếu, đang hòng tìm kiếm vị thế ở những địa bàn bất ổn, như Crimea. Còn Việt Nam đang phải đương đầu với với một anh láng giềng đang hòng thọc mũi khoan dầu vào vùng biển”.
Tác giả Thế giới phẳng ký tặng các bạn trẻ. Ảnh: Bùi Dũng
Trước khi có bài viết nêu trên, góc nhìn của cây viết chuyên về toàn cầu hoá và quan hệ quốc tế đã được thể hiện trong một số cuộc thuyết trình, toạ đàm với một số giới ở Việt Nam. Quan điểm của Thomas Friedman về Nga nói chung và cá nhân Tổng thống Putin nói riêng vốn không lạ với độc giả theo dõi những bài bình luận hàng tuần của tác giả Mỹ này.
Riêng về Trung Quốc, Thomas Friendman đã bày tỏ một khía cạnh đáng chú ý quốc gia này: “Một lĩnh vục yếu kém của Trung Quốc là chế độ pháp quyền. Nếu Trung Quốc không vượt qua thách thức đó thì Trung Quốc khó có thể thành công trong thế giới ngày nay. Việt Nam có lý do để lo lắng về một nước Trung Quốc hùng mạnh và chúng ta đã chứng kiến một sự kiện trong tuần này ở Biển Đông. Nhưng tôi cho rằng Việt Nam hoàn toàn cũng phải lo lắng khi Trung Quốc suy yếu. Và một nước Trung Quốc suy yếu với nền kinh tế yếu kém sẽ gây ra các vấn đề khác nhau cho các nước láng giềng” (Tuổ.i Trẻ Online, 8/5/2014).
Không chỉ Thomas Friendman mà lâu nay, nhiều học giả uy tín trên thế giới đã nêu ra nhiều ưu thế, cơ hội bên cạnh những thách thức, bất ổn của đất nước láng giềng với Việt Nam. Tư tưởng bành trướng khiến Trung Quốc có khả năng leo lên vị trí “siêu cường”, nhưng cũng có thể “tụt hậu”, sa đà vào những bất ổn.
Với nhiều lợi thế sẵn có, hổ Trung Quốc coi việc khai thác dầu mỏ, tài nguyên thiên nhiên, cai trị và bành trướng bằng tư tưởng bá quyền là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế, điều không được nhiều nền kinh tế phát triển như Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản… coi là ưu tiên. Vậy thì, đó là điềm lành hay điềm dữ đối với Trung Quốc?
Trong một số cuộc tiếp xúc, trò chuyện tại Việt Nam, chính Thomas Friedman đã gợi đến những “mũi khoan” của các nước này. Qua đây, một “lối thoát” cho sự đi lên vững chắc của một đất nước, khác với cách Trung Quốc và Nga chọn, được nêu ra là trường hợp của Singapore, cho dù như tác giả này nói “tầm vóc của đất nước là rất quan trọng”.
“Singapore không thể cạnh tranh trực tiếp với Trung Quốc về số lượng, nhưng Singapore là một ví dụ tốt khi có thể vượt lên sự không thuận lợi về quy mô của chính mình bằng cách xây dựng thành công dựa trên 3 nhân tố cơ bản là giáo dục, cơ sở hạ tầng và Nhà nước pháp quyền. Nền kinh tế Singapore lớn hơn rất nhiều so với tầm vóc quốc gia, vì Singapore có rất nhiều chính sách đúng đắn để thành công trong thế giới toàn cầu hoá”, tác giả “Thế giới phẳng” nói.
Video đang HOT
Ảnh: Nguồn Cảnh sát biển Việt Nam
Có một lưu ý khác về Thomas Friedman, đó là cây bút này thường thể hiện là người theo đường lối “kỹ trị” (technocratic). Điều đó có nghĩa nhiều lập luận trong hệ thống tác phẩm của ông xoay quanh những vấn đề về ứng dụng và tác động của công nghệ sự thay đổi của các quốc gia và môi trường toàn cầu, theo kiểu “tất định luận công nghệ” (technological determinism). Ở đây, tạm gạt qua thiên kiến nếu có thì những điều Thomas Friedman nêu ra hoàn toàn có thể đán.h động đến Việt Nam.
Chúng ta cũng có dầu mỏ, có tài nguyên, nhưng những lợi thế đó có giới hạn, không bao giờ là căn cốt vững chắc để trỗi dậy, thoát khỏi vòng cương toả và các mối đe doạ từ láng giềng. Sự thành công của Singapore, sự trỗi dậy của Hàn Quốc đáng để nhìn vào để đổi thay và cải cách trước khi quá muộn. Vấn đề về nhà nước pháp quyền được coi là “gót chân Achilles” của Trung Quốc cũng là vấn đề của Việt Nam. Chính Thomas Friendman cũng không quên nhắc đến điều này khi được hỏi liệu có cách nào Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình?
“Để làm được việc này, Việt Nam cần tiến hành cải cách sâu rộng hơn để giúp giải phóng sức lao động của người dân, đặc biệt là sự sáng tạo. Điều này đòi hỏi phải tiến hành tư nhân hoá doanh nghiệp nhà nước, cải cách hệ thống giáo dục một cách thực sự. Tôi phải nói rằng Việt Nam nên tiến hành cải cách sâu rộng hệ thống luật pháp và tư pháp để bảo đảm sự rõ ràng của hệ thống cũng như cải cách hệ thống chính trị, tự do báo chí, tự do ngôn luận, và bầu cử thường xuyên để chọn ra bộ máy lãnh đạo”, tác giả “Thế giới phẳng” trả lời.
Trong những ngày cả nước diễn ra nhiều cuộc tuần hành yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt nam, không tiếp tục xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam, một lần nữa ta lại thấy được tinh thần yêu nước được thắp sáng trong dân chúng. Câu chuyện bó đũa được Thomas Friedman nhắc đến trong bài bình luận của mình dưới góc độ Việt Nam cần có đồng minh (ở đây là Mỹ) để đầy lùi các mối đe doạ, bên cạnh ý về sự cần thiết của tinh thần đoàn kết.
Điều này không sai; nhưng bên cạnh việc liên kết với sức mạnh bên ngoài thì sức mạnh nội tại, tinh thần tự lực tự cường của Việt Nam vẫn là điều quan trọng nhất. Lòng yêu nước thể hiện một cách hữu hiệu nhất, như một học giả nói, là mỗi người làm tốt nhất công việc, nghề nghiệp, sứ mệnh của mình để mưu cầu cho bản thân và phụng sự xã hội. Hoạ có thể đến và cũng có thể đi, nhưng một quốc gia được coi là “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” thì sẽ đủ tài trí, đủ khả năng đương đầu với những đe doạ cố hữu hoặc khó lường.
Chính lúc này, tư tưởng của Phan Châu Trinh, nay được một giả.i thưởn.g của giới học giả, trí thức được trao hàng năm, mang tên nhà cách mạng này, coi là phương chân hành động, vẫn thể hiện sự đúng đắn với Việt Nam hôm nay, đó là: Khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân sinh.
“Sức mạnh bó đũa” thực sự dài lâu của đất nước đến từ cái đầu chứ không chỉ ở những giếng dầu.
Bùi Dũng
Theo_VietNamNet
Trung Quốc trả giá vì ngang ngược ở Biển Đông
Bất chấp mọi sự chỉ trích, lên án và cảnh báo của cộng đồng quốc tế, Trung Quốc vẫn ngày một lấn tới, hung hăng trong các cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Hành động co.i thườn.g dư luận, chà đạp lên luật pháp và đi ngược lại mọi cam kết của Trung Quốc sẽ khiến nước này phải trả cái giá rất đắt.
Tàu Trung Quốc hung hăng bắ.n vòi rồng vào tàu Việt Nam.
Trung Quốc đã lấn tới trong tranh chấp Biển Đông như thế nào?
Có một điều rất dễ nhận thấy là trong những năm gần đây, khi Trung Quốc ngày một lớn mạnh thì cũng là lúc người ta thấy nước này ngày một quyết liệt hơn, hung hăng hơn trong các cuộc tranh chấp ở Biển Đông.
Trong tranh chấp với Philippines, khởi đầu từ một cuộc đối đầu giữa tàu thuyền của hai nước Trung Quốc và Philippines ở bãi cạn Scarborough, Trung Quốc dần dần giành luôn quyền kiểm soát bãi cạn này. Tiếp đó, Trung Quốc lại có cuộc đối đầu gay gắt với Philippines ở bãi cạn Second Thomas. Cụ thể, Trung Quốc đã đưa lực lượng ra chặn không cho tàu thuyền Philippines vào tiếp tế cho người của họ ở khu vực này.
Hành động của Trung Quốc đã khiến Philippines buộc phải đưa vụ tranh chấp ở Biển Đông ra giải quyết ở toà án quốc tế bất chấp việc Bắc Kinh dùng đủ mọi cách để ngăn cản bước đi này. Manila giải thích rằng, họ đã dùng đủ mọi biện pháp hoà bình nhưng không có hiệu quả và vì thế, họ phải dùng đến "thanh gươm pháp lý".
Trong cuộc tranh chấp với Việt Nam, Trung Quốc cũng liên tiếp gây sóng gió ở những vùng biển thuộc chủ quyền không thể tranh cãi của Việt Nam.
Một trong những động thái hung hăng đáng chú ý đầu tiên ở Biển Đông trong những năm gần đây của Trung Quốc là việc nước này thành lập cái gọi là "thành phố Tam Sa" kèm theo một loạt những hoạt động dựng chính quyền, triển khai quân đội ở nơi này. Năm 2012, Trung Quốc đã thông báo thành lập cái gọi là thành phố "Tam Sa" với phạm vi quản lý hơn 200 đảo nhỏ, bãi cát và bãi đá ngầm ở 3 quần đảo lớn ở Biển Đông, trong đó có quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam, và nhanh chóng đưa quân đến đồn trú ở cái gọi là "thành phố Tam Sa" này.
Tiếp sau đó, Trung Quốc còn nhiều lần thông báo chào thầu quốc tế tại các lô dầu khí nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý và thềm lục địa của Việt Nam cũng như thường xuyên kéo một đội tàu hùng hậu đủ loại vào các vùng biển của Việt Nam để quấy nhiễu, gây rối.
Hành động hung hăng gây chú ý lớn nhất của Trung Quốc trong năm nay chính là việc nước này đưa cả một giàn khoan và hàng chục tàu thuyền, trong đó có cả tàu chiến, vào vùng biển của Việt Nam. Đây được xem là một bước lấn tới cực kỳ nghiêm trọng trong tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Quốc.
Việc Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt giàn khoan 981 cùng các tàu ở vùng biển của Việt Nam rõ ràng là hành động cố tình và có chủ ý nhằm xâm phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam; cũng như đã vi phạm các quy định có liên quan của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, và trái với tinh thần và lời văn của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông. Hành vi và thái độ của Trung Quốc cũng đi ngược lại các thỏa thuận và nhận thức chung giữa Lãnh đạo hai nước và Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam-Trung Quốc. Các văn kiện này đều nhấn mạnh việc các bên cần kiềm chế, không làm phức tạp thêm tranh chấp và tiến hành đàm phán, thương lượng để giải quyết bất đồng.
Trung Quốc sẽ phải trả cái giá đắt như thế nào?
Những hành động ngày một hung hăng, lấn tới của Trung Quốc ở Biển Đông không tránh khỏi việc nước này phải trả giá. Gần đây, một tờ báo quốc tế từng đăng tải một bài bình luận có nhan đề: "Bạn bè Châu Á của Trung Quốc đã đi đâu hết rồi?". Bài báo này đã chỉ ra rằng, chỉ trong mấy năm qua, tình hình ở Châu Á đã có nhiều thay đổi rất lớn, và chủ yếu xuất phát từ nguyên nhân Trung Quốc. Từ một quốc gia mà luật pháp cấm sử dụng chiến tranh như là một cách để giải quyết các cuộc tranh chấp quốc tế, Nhật Bản bắt đầu tăng cường chú trọng đến việc phát triển năng lực quân sự. Từ chỗ không mấy mặn mà với Mỹ, Philippines đang ra sức thắt chặt quan hệ liên minh với Mỹ, mở rộng vòng tay đón quân Mỹ vào nước này. Indonesia bắt đầu thay đổi lập trường trung lập trong khi Malaysia bắt đầu phát triển quan hệ với Mỹ sau 48 năm.
Người ta từng nói, "bán anh em xa mua láng giềng gần" để nhấn mạnh tầm quan trọng của những người láng giềng xung quanh. Một nước có những người bạn láng giềng tốt, thân thiện sẽ có cơ hội phát triển mạnh mẽ hơn và ngược lại. Việc Trung Quốc gần đây có nhiều hành động ngang ngược trên Biển Đông sẽ khiến các nước láng giềng tức giận, quay lưng lại với họ. Điều đó đã được thể hiện rất rõ qua việc một loạt nước Châu Á gần đây có xu hướng ngả về phía Mỹ, thiết lập quan hệ gắn bó hơn, thân thiết hơn với Mỹ. Nhật Bản không còn muốn "đá" quân Mỹ ra khỏi quần đảo Okinawa như cách đây một vài năm. Philippines ký thoả thuận quân sự mới với Mỹ, cho phép Mỹ tiếp cận một loạt căn cứ quân sự trên lãnh thổ của họ. Quan hệ đồng minh Mỹ-Hàn cũng được củng cố thêm. Quan hệ giữa Mỹ và Malaysia cũng được tăng cường trong khi Myamar bắt đầu đón nhận "cái chìa tay" từ phía Washington.
Cùng với việc ngả về phía Mỹ, người ta cũng thấy bắt đầu có những dấu hiệu lập liên minh giữa các nước Châu Á để đối phó với Trung Quốc như liên minh Nhật Bản-Philippines.
Những diễn biến trên hoàn toàn không có lợi cho sự phát triển của Trung Quốc bởi thế giới ngày nay đang toàn cầu hoá, các nước phụ thuộc lẫn nhau. Một quốc gia bị cô lập sẽ khó lòng mà phát triển được.
Mất mát thứ hai mà Trung Quốc phải hứng chịu khi có cách hành xử hung hăng, hiếu chiến ở Biển Đông là uy tín, là niềm tin, là danh dự.
Với sự lớn mạnh không ngừng của mình, Trung Quốc rõ ràng cũng muốn có được vị thế xứng đáng với sức mạnh của mình trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để có thể trở thành một cường quốc, Trung Quốc cần phải xây dựng cho mình hình ảnh một quốc gia có uy tín và trách nhiệm.
Việc Trung Quốc bất chấp dư luận quốc tế, co.i thườn.g luật pháp quốc tế và chà đạp lên chính những cam kết mà họ từng đưa ra đã khiến hình ảnh của nước này bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Kiệt Linh
Theo_VnMedia
Lòng tin với Trung Quốc đã bị ảnh hưởng Sau khi kết thúc Hội nghị Cấp cao ASEAN 2014 chiều 11-5, trao đổi với báo chí, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nhận định: Muốn quan hệ tốt đẹp cần có lòng tin. Việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào thềm lục địa Việt Nam đã tác động đến lòng tin * Phóng viên: Ông có thể...