Việt Nam ngăn chặn virus lạ lây qua tôm

Do xuất hiện một loại virus lạ gây bệnh nguy hại cho tôm nuôi ở Trung Quốc, có nguy cơ cao lây sang Việt Nam, nên Bộ NN-PTNT vừa có công văn đề nghị các cơ quan liên quan ngăn chặn sớm.

Bộ NN-PTNT vừa có công văn gửi Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389 Quốc gia) và UBND các tỉnh: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên đề nghị tổ chức kiểm soát chặt chẽ tình trạng nhập khẩu thủy sản qua biên giới.

Nguyên nhân là do hiện nay ở Trung Quốc đã xuất hiện một loại virus mới gây bệnh trên tôm mà nếu không kiểm soát chặt hoạt động vận chuyển tôm nhập khẩu vào Việt Nam sẽ lây lan cho hoạt động nuôi tôm nước ta.

Nông dân nuôi tôm ở tỉnh Quảng Đông – Trung Quốc cho biết họ rất lo lắng về sự lây lan của bệnh DIV1. Ảnh: Tân Hoa Xã

Theo Mạng lưới các Trung tâm nuôi trồng thủy sản vùng châu Á – Thái Bình Dương (NACA) thì loài virus mới này có tên Decapod iridescent virus 1 (DIV1) đã gây thiệt hại cho ngành nuôi tôm tại Trung Quốc trong những năm gần đây.

Virus DIV1 được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2014 trên mẫu tôm càng đỏ (Cherax quadricarinatus) tại tỉnh Phúc Kiến và trên tôm thẻ chân trắng (Penaeus vannamei) tại tỉnh Chiết Giang, trên tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii) tại một số tỉnh khác của Trung Quốc.

Đến tháng 2-2020, bệnh xuất hiện trở lại ở tỉnh Quảng Đông – Trung Quốc đã gây thiệt hại cho khoảng 1/4 diện tích nuôi tôm ở tỉnh này.

Virus lạ này lây nhiễm cho tôm ở tất cả các giai đoạn sinh trưởng và đã phát hiện gây bệnh trên một số loài tôm biển, tôm nước lợ và tôm nước ngọt.

Trên thực tế, phân bố của virus này trên thế giới có thể rộng hơn nhiều do chưa được điều tra cụ thể.

Về đường truyền lây thì hiện nay chưa xác định được rõ, tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết giun nhiều tơ (sử dụng làm thức ăn cho tôm bố mẹ, tôm hoang dã) cũng bị nhiễm virus DIV1 và là nguồn bệnh có khả năng làm lây truyền virus gây bệnh trên tôm.

Mặc dù đến thời điểm này, chưa có thông tin rằng bệnh do virus DIV1 xuất hiện ở Việt Nam, tuy nhiên, để chủ động phòng chống, ngăn chặn sớm nguy cơ bệnh xâm nhập vào nước ta, trong công văn số 3359 do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến ký, Bộ NN-PTNT đề nghị Thường trực Ban chỉ đạo 389 Quốc gia chỉ đạo các tỉnh biên giới ngăn chặn, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp nhập lậu, vận chuyển, buôn bán trái phép tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản.

Đề nghị Ban chỉ đạo 389 Quốc gia thành lập các đoàn công tác trực tiếp đến các địa bàn trọng điểm để hướng dẫn, đôn đốc và kiểm tra việc tổ chức triển khai đồng bộ các biện pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng vận chuyển trái phép tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản vào Việt Nam.

Bộ NN-PTNT cũng đề nghị UBND các tỉnh Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển qua biên giới đối với tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản; xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển trái phép.

Đề nghị cơ quan công an, bộ đội biên phòng, quản lý thị trường tăng cường công tác nắm tình hình, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý các địa điểm tập kết, thu gom tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn tươi sống cho thủy sản nhập lậu qua biên giới để vận chuyển đi tiêu thụ.

Hiện nay, đã phát hiện một số loài cảm nhiễm virus DIV1, bao gồm: tôm càng đỏ (Cherax quadricarinatus), tôm thẻ chân trắng (Penaeus vannamei), tôm càng xanh (Macrobrachium rosenbergii), tôm hùm đất hay tôm hùm nước ngọt (Procambarus clarkii), tôm càng sông hay tôm chà (Macrobrachium nipponense) và tôm gai (Exopalaemon canrinicauda). Loài cua cà ra (Eriocheir sinensis) và cua bờ sọc hay cua bờ (Pachygrapsus crassipes) cũng được ghi nhận bị nhiễm virus qua thực nghiệm (tiêm virus vào cơ) nhưng chưa được xác nhận là loài cảm nhiễm với virus. Tôm sú (P. monodon) hoang dã ngoài tự nhiên vùng biển Ấn Độ Dương cũng được báo cáo là dương tính với virus DIV1.