Việt Nam có gạo xuất khẩu giá 1.000USD/tấn, Thái Lan lập tức thay đổi chiến lược ngành gạo

Nhờ tác động tích cực của việc giảm thuế do Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) mang lại cùng với thị trường xuất khẩu gạo đang sôi động đã giúp giá gạo ST20 xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) đạt trên 1.000USD/tấn, một kỷ lục mới của gạo Việt.

Gạo thơm Việt ngon không kém gạo Thái

Ông Nguyễn Trung Kiên – Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, ngày 27/8, giá gạo ST20 tại cảng (giá FOB) đạt khoảng 850USD/tấn, loại bao 50kg, nếu tính giá bán lẻ còn cao hơn nhiều.

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đã vượt Thái Lan. Ảnh tư liệu

Trong khi đó, giá gạo Hom Mali 92% xuất khẩu của Thái Lan tuần từ 14/8 – 20/8 cũng đạt bình quân 950 – 962USD/tấn. Về chất lượng, nhiều ý kiến khẳng định, gạo ST20 của Việt Nam ngon không kém gạo Hom Mali của Thái Lan.

Sau khi giành chiến thắng trong 5 năm liên tiếp, năm 2018, gạo Hom Mali (gạo nhài) của Thái Lan đã thất bại trước gạo thơm của Campuchia và trong năm 2019 lại tiếp tục thất bại trước giống gạo ST25 của Việt Nam tại cuộc thi World’s Best Rice (Gạo ngon nhất thế giới) do Tổ chức The Rice Trader tổ chức.

Trên thực tế, theo đánh giá của các doanh nghiệp, cơ hội xuất khẩu các loại gạo thơm của Việt Nam rất rộng mở và hoàn toàn có thể cạnh tranh được với các sản phẩm cùng phân khúc của Thái Lan, Campuchia.

Bằng chứng là Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TP.Cần Thơ) vừa ký hợp đồng bán 3.000 tấn gạo cho 3 khách hàng của Cộng hòa Liên bang Đức với 2 giống gạo thơm là ST20 và Jasmine.

Điều đáng nói, giá gạo ST20 Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An xuất khẩu sang EU đạt trên 1.000USD tấn, gạo Jasmine đạt khoảng 600USD/tấn, đây là một con số đáng mơ ước và là một kỷ lục mới của gạo Việt trong hành trình xuất khẩu nhiều năm qua.

Được biết, trong đợt giao lô hàng lần đầu tiên, Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An sẽ giao 6 container với khoảng 150 tấn gạo.

Được biết, những ưu đãi Việt Nam được hưởng sau khi EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 đã mang lại mức giá trong mơ cho gạo thơm Việt khi xuất khẩu sang EU, cộng với việc EU cho phép hạn ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường là 80.000 tấn/năm đã giúp gạo Việt bắt đầu khơi mở được thị trường.

Trước khi EVFTA có hiệu lực, giá gạo ST20 xuất khẩu sang EU khoảng 800USD/tấn, còn gạo Jasmine 520USD/tấn. Việc được giảm thuế cộng với thị trường gạo đang sôi động đã đẩy giá gạo tăng cao.

Tất nhiên, để có thể vào được EU, hạt gạo Việt cũng phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn khắt khe. Theo đó, gạo phải đảm bảo được truy xuất nguồn gốc với địa chỉ vùng trồng rõ ràng, không còn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và phải đạt đạt tiêu chuẩn GlobalGAP hoặc tương đương.

Thái Lan thay đổi chiến lược

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), hiện thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam vẫn khá sôi động, giá gạo 5% tấm của Việt Nam vẫn cao hơn Thái Lan.

Theo đánh giá của VFA, Thái Lan vẫn đang tiếp tục chật vật trong cuộc đua xuất khẩu gạo dù giá chào hiện đã thấp hơn so với nguồn cung Việt Nam do nhu cầu nhập khẩu của khu vực châu Á suy giảm và thị phần châu Phi lại đang chịu sự cạnh tranh gay gắt từ Ấn Độ. Nhật Bản hiện là nhân tố ổn định duy nhất góp phần hỗ trợ cho xuất khẩu gạo Thái Lan.

Trước sức ép cạnh tranh của các thị trường khác, cộng với giá cả biến động, lần đầu tiên trong năm nay, Thái Lan đã phải hạ mục tiêu xuất khẩu gạo. Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cũng đang phối hợp với chính phủ nước này nhằm tăng cường giá trị hạt gạo Thái và đẩy mạnh xuất khẩu.

Ngày 22/6, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Jurin Laksanawisit đã chủ trì cuộc họp đầu tiên của một ủy ban có nhiệm vụ xử lý chiến lược gạo của Thái Lan với mục tiêu 3 nhóm gạo chính: Gạo Hom Mali và gạo thơm Thái cho thị trường cao cấp; gạo trắng hạt mềm dẻo, gạo trắng hạt cứng và gạo đồ cho thị trường phổ thông; gạo nếp và gạo chất lượng đặc sản cho thị trường đặc biệt.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA) Charoen Laothammatas, đây là lần đầu tiên một cuộc họp của ủy ban về chiến lược gạo có sự tham gia của tất cả các bên liên quan. Đó là một dấu hiệu tốt cho thấy Thái Lan có ý định chú trọng vào nghiên cứu và phát triển giống lúa để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Thái Lan sản xuất hơn 20 triệu tấn gạo/năm, trong đó khoảng 10 triệu tấn để tiêu dùng trong nước và phần còn lại để xuất khẩu. Năm 2019, quốc gia Đông Nam Á này xuất khẩu 7,58 triệu tấn gạo, giảm 32% về lượng và 25% về giá trị so với năm trước.

TREA hy vọng xuất khẩu 7-8 triệu tấn gạo trong năm 2020, với tổng giá trị 4,2 tỷ USD, tương đương chỉ tiêu của Bộ Thương mại. Đây là chỉ tiêu thấp nhất trong vòng 7 năm qua kể từ năm 2013 khi Thái Lan chỉ xuất khẩu có 6,6 triệu tấn gạo.