Việt – Mỹ: Hai mươi năm sau bước ngoặt lịch sử
Mỹ yêu cầu Trung Quốc phải đảm bảo tự do lưu thông trên Biển Đông
Tham vọng AIIB và khả năng quốc tế hóa đồng Nhân dân tệNgày 11/7/1995 đã đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong quan hệ Việt – Mỹ, khi Tổng thống Bill Clinton và Thủ tướng Võ Văn Kiệt tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Cùng nhìn lại những dấu mốc quan trọng trong hai thập kỷ từ cựu thù đến đối tác toàn diện của hai nước.
LTS: Tuần Việt Nam xin giới thiệu loạt bài nhân kỉ niệm 20 năm quan hệ Việt Mỹ. Bài đầu tiên điểm lại các sự kiện quan trọng trong quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước.
Theo Vietnamnet
Chuyên gia Nga nói về quan hệ Việt-Mỹ
Ngày 26/5/2015, Tờ "Lenta.ru", một trong những tờ báo có số lượng người đọc đông nhất ở Nga đã cho đăng bài với tiêu đề: "Những người Mỹ trầm lặng".
Bài viết của chuyên gia Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế Anton Tsvetov (ông chắc đã đọc cuốn tiểu thuyết "Người Mỹ trầm lặng" của nhà văn Anh Graham Greene hoặc xem bộ phim cùng tên).
Lời đề dẫn cho bài viết của A.Tsetov là (nguyên văn): "Không thể khuất phục được Việt Nam bằng bom và napal, Mỹ quay trở lại Việt Nam với các dự án đầu tư và hỗ trợ quân sự". (Hội đồng Nga về các vấn đề quốc tế được thành lập 2011 theo Sắc lệnh của Tổng thống Nga D.Medvedev chuyên nghiên cứu các vấn đề chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế -ND).
Xin lược dịch lại (cả ảnh của bài) để bạn đọc tham khảo thêm một cách nhìn của "người ngoài cuộc". Người dịch đôi lúc mở ngoặc để làm rõ thêm ý của tác giả.
(Ảnh minh họa: Jack Kurtz / Zuma / Global Look)
Năm 2015 này là năm kỷ niệm 40 năm ngày kết thúc chiến tranh Việt Nam. Trong khoảng thời gian đó mối quan hệ giữa Washington và Hà Nội đã có những thay đổi chóng mặt. Các cựu đối thù đã từng không từ một loại vũ khí nào (để tấn công nhau) trên chiến trường, giờ lại coi nhau là đồng minh.
Video đang HOT
Dĩ nhiên, sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc, một quốc gia mà cả Việt Nam lẫn Mỹ đều quan ngại đã "góp phần đáng kể" vào sự cải thiện mối quan hệ này. Tuy nhiên, còn nhiều yếu tố khác giúp quan hệ Việt Nam- Mỹ có được quy chế "quan hệ đối tác toàn diện" như hiện nay.
Ngày 26/10/1967, tên lửa phòng không Việt Nam đã bắn hạ chiếc máy bay ném bom Mỹ do thiếu tá phi công Hải quân J.McCain điều khiển. Khi nhảy dù ông này bị gãy cả hai tay và không thể đưa tay lên trên đầu được. Trong năm năm rưỡi sau đó ông là tù binh của Việt Nam, tóc bạc đi, hai lần định tự sát và đã ký nhiều tuyên bố chống chính quyền Mỹ.
20 năm sau khi kết thúc chiến tranh Việt Nam (1995) J.McCain cùng với một cựu chiến binh Chiến tranh Việt Nam khác là J.Kerry đã trở thành một trong những cha đẻ (nguyên văn -ND) của tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa Washington và Hà Nội.
Lại sau 20 năm nữa, ngày 19/5/2015, tại một cuộc họp của Thượng viện cũng chính ông (J.McCain) đã phát biểu mạnh mẽ bảo vệ quyền lợi của những người nuôi cá da trơn Việt Nam, cương quyết phản đối những hoạt động lobby của (những nhà sản xuất cá da trơn) Miền Nam nước Mỹ.
Thật khó có thể hình dung là trong 40 năm đó Việt Nam và Mỹ, từ những đối thù đã từng không từ một phương tiện nào để hạ nhau cả trên chiến trường và cả trong các bức tường nhà tù đã biến thành một "cặp đôi" có lẽ là thú vị nhất ở Tây Thái Bình Dương.
Khi Liên Xô suy yếu và tan rã, và cùng với Liên Xô là cả Khối Đông Âu, Việt Nam đã nhận thức rằng nếu đứng đơn độc thì đất nước khó mà có thể tồn tại được.
Năm 1990, quan hệ ngoại giao với Trung Quốc được tái lập kể từ sau cuộc chiến biên giới (giữa hai nước) năm 1979, và vào năm 1995 đến lượt thiết lập quan hệ ngoại giao với Mỹ.
Trong tiến trình thiết lập quan hệ ngoại giao này (Mỹ-Việt), các cuộc tiếp xúc các qua kênh khắc phục những hậu quả nặng nề của chiến tranh giữ một vai trò quan trọng: tìm kiếm hài cốt quân nhân thiệt mạng, thu thập và trao đổi thông tin về tù binh và những người mất tích trong chiến tranh.
Dù có điểm xuất phát thấp vào giữa những năm 90, quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam đã phát triển rất nhanh chóng và năng động, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế.
Tiến trình xích lại gần nhau ổn định giữa Washington và Hà Nội không thể nào đúng lúc hơn được nữa, đặc biệt là đối với Hà Nội - tốc độ phát triển (kinh tế) nhanh và định hướng xuất khẩu của Việt Nam đòi hỏi phải tiếp cận được thị trường tiêu thụ, cần sự hỗ trợ phát triển và giúp đẩy nhanh tiến trình hội nhập vào chuỗi sản xuất toàn cầu.
Nhưng những sự thay đổi về chất (trong mối quan hệ Việt- Mỹ) thì mới diễn ra trong 5 năm gần đây. Do quan ngại sự tăng trưởng nhanh chóng của Trung Quốc, từ đầu những năm 2010 Mỹ bắt đầu điều chỉnh sự mất cân bằng trong chính sách đối ngoại, ngày càng quan tâm hơn đến khu vực Đông Nam Á.
Trong những điều kiện ngân sách hạn chế thì vai trò gần như quan trọng nhất trong tiến trình thực hiện chính sách này thuộc về các đối tác truyền thống và các đối tác mới của Mỹ. Hỗ trợ các đối thủ cạnh tranh của Trung Quốc cho phép (Mỹ) đỡ chọc tức Trung Quốc hơn là sự hiện diện quân sự trực tiếp, hơn nữa lại tiết kiệm được lực lượng và tiền bạc.
Không những thế, người bạn mới Việt Nam (của Mỹ) nếu so với hai người bạn cũ - Thái Lan và Philippin - thì hấp dẫn hơn nhiều.
Tại Philippin tình hình chính trị ổn định hơn, tuy nhiên do vị trí địa lý là một quốc đảo, năng lực phòng thủ thấp và Quân đội gần như không có một kinh nghiệm tác chiến nào nên ý nghĩa chiến lược của nước này đã giảm đi đáng kể. Cũng không nên quên một điều rất quan trọng là cả Manila và Băng Cốc hiện đang phải đau đầu và có vẻ như không đủ sức để giải quyết vấn đề chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan ngay chính trên lãnh thổ của mình.
Trên một nền tương phản như vậy thì những ưu thế của Việt Nam tạo ra một ấn tượng mạnh. Một Quân đội nhiều kinh nghiệm chiến đấu (người Mỹ hiểu quá rõ điều này), được kiểm soát tốt. Vị trí địa lý trên lục địa sát ngay các khu vực phát triển nhất của Trung Quốc.
Bờ biển dài với các cảng nước sâu quay mặt ra biển, nơi có một nửa lượng hàng hóa thế giới đi qua. Tình hình chính trị và xã hội ổn định. Triển vọng phát triển kinh tế sáng sủa.
Dĩ nhiên Việt Nam đã bước vào một giai đoạn phát triển mà những thành tựu của tốc độ tăng trưởng nhanh cần phải được củng cố bằng những bước tiến về chất trong mô hình phát triển kinh tế để không rơi vào bẫy thu nhập trung bình.
Hơn nữa, cần phải đảm bảo sự gia tăng hài hòa (giữa phát triển kinh tế) với ảnh hưởng chính trị (của Việt Nam) tại khu vực và tự bảo vệ mình trước những yêu sách (chủ quyền) của người láng giềng lớn Phương Bắc.
Trong một hoàn cảnh như vậy, củng cố mối quan hệ với Mỹ rất có lợi cho Việt Nam và đặc biệt đáng quan tâm là sự xích lại gần nhau về quân sự - chính trị Mỹ-Việt. Cùng với Philippin thì Việt Nam là bên tham gia tích cực nhất trong các cuộc tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc tại biển Đông.
Trong những năm gần đây Bắc Kinh, vốn tự coi vùng biển này là khu vực "lợi ích cốt lõi" của mình đã bắt đầu chứng minh quyền chủ quyền (đối với vùng biển này) không chỉ bằng các cử chỉ điệu bộ mà còn bằng cả các hành động khiêu khích đầy tai tiếng .
Lấy ví dụ như cấm đánh bắt cá, giao quyền cho Cảnh sát biển Trung Quốc phạt và bắt giữ các tàu đánh cá của bất kỳ quốc gia nào. Hoặc là đưa giàn khoan cùng một đội ngũ hùng hậu các tàu hộ tống vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.
Trong năm nay, dư luận (quốc tế) đặc biệt chú ý tới một phương pháp rất "mềm mại" (nguyên văn) đặc sắc Trung Quốc nhằm khẳng định ảnh hưởng của nước này trên Biển Đông: xây và bồi đắp các công trình nhân tạo trên các bãi đá ngầm và các đảo.
Các chuyên gia cho rằng, sau khi đã xây dựng xong các cơ sở hạ tầng cần thiết Trung Quốc sẽ tuyên bố thiết lập khu vực nhận diện phòng không ( ADIZ) trên các cơ sở này như đã từng làm tại Biển Hoa Đông.
Đại diện Hải quân Mỹ đang nghiên cứu những số liệu liên quan đến việc Trung Quốc bồi đắp các đảo nhân tạo trên quần đảo Trường Sa. (Ảnh: U.S. Navy)
Trên thực tế không ai có thể nói chính xác Biển Đông có nhiều tài nguyên thiên nhiên đến mức nào, - luận chứng này ngày càng trở thành thứ yếu. Nhưng nếu nói về ý nghĩa dịch vụ hậu cần của vùng biển này thì ít ai có thể nghi ngờ. Chỉ có kẻ lười mới không chịu nhận thấy là có tới một nửa lượng hàng hóa thương mại quốc tế và 2/3 lượng nguồn năng lượng đi qua các tuyến hàng hải trên vùng biển này.
Chắc gì trong trường hợp nếu như có được "một chiến thắng giả định", Trung Quốc lại đóng cửa vùng biển này ,- vì nói cho cùng, chính Bắc Kinh cần phần lớn nguồn cung cấp đi qua Biển Đông. Người Mỹ quan tâm đến cái khác.
Washington giải thích nguyên tắc tự do hàng hải là: bất cứ một tàu nào, kể cả tàu quân sự đều có quyền đi qua khu vực đặc quyền kinh tế của các quốc gia khác. Bắc Kinh, do chưa có một hạm đội "đại đương" phát triển đúng nghĩa, cho nên, nói một cách nhẹ nhàng là không thích "chủ nghĩa yêu tự do" kiểu Mỹ này lắm.
Khả năng Mỹ có thể tiếp cận Biển Đông - đó là vấn đề mang tính nguyên tắc trong hệ thống kiềm chế Trung Quốc (của Mỹ) - nếu như đối với vùng Biển này Trung Quốc tự cho mình cái quyền coi là sân sau, thì đối với Việt Nam - đó là cánh cổng.
Sự tham gia tích cực của Washington trong vấn đề Biển Đông bắt đầu từ năm 2010, khi H.Clinton (Ngoại trưởng Mỹ lúc đó) tuyên bố là tự do hàng hải, cũng như sự ổn định và an ninh trong khu vực là lợi ích quốc gia của Mỹ. Thực ra, cần phải nói thêm một chút: Mỹ không ủng hộ một cách rõ ràng bất cứ bên nào trong các cuộc tranh chấp chủ quyền trên hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Sự quan tâm có đi có lại của Mỹ và Việt Nam đã thúc đẩy tiến trình xích lại gần nhau giữa hai nước. Năm 2013, mối quan hệ này đã chính thức có được quy chế "đối tác toàn diện". Có thể hiểu định nghĩa trên là không có bất cứ một lĩnh vực nào mà hai bên không thể phối hợp hành động.
Năm 2014, lại có một bước đột phá trong quan hệ hai nước trong những lĩnh vực mang tầm chiến lược: Mỹ bỏ một phần lệnh cấm bán một số loại vũ khí cho Việt Nam và Thượng viện Mỹ thông qua nghị quyết cho phép một số công ty Mỹ được bán cho Việt Nam các trang thiết bị dùng cho các nhà máy điện hạt nhân.
Tuy vậy, Việt Nam vẫn khăng khăng đề nghị Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận bán vũ khí cho Việt Nam, - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam tuyên bố là mối quan hệ giữa hai nước không thể gọi là bình thường nếu như lệnh cấm vận vẫn còn hiệu lực.
Theo Lê Hùng/Đất Việt
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sắp thăm Việt Nam 
Bộ trưởng Ashton Carter dự kiến đến Việt Nam trong tháng này và thảo luận về hợp tác quân sự, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius thông báo, đồng thời cho hay Mỹ-Việt sẽ có nhiều cuộc hội đàm cấp cao để bàn về việc Trung Quốc xây đảo trái phép trên Biển Đông. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter....
Tin liên quan
Bộ trưởng Hải quân Mỹ: Hoạt động trao đổi giúp tăng cường hợp tác hàng hải Việt-Mỹ
Việt - Mỹ cùng hành động để bảo vệ động vật hoang dã
Việt - Mỹ: Ai hiểu ai?
Mỹ nói bàn giao 5 tàu tuần tra cho Việt Nam
Tổng thống Obama: Việt - Mỹ ngày càng gắn kết
Âm mưu đảo chính của hai người đàn ông (Kỳ 1)
Nội bộ Mỹ mâu thuẫn về Ukraine?08:24
Nga liên lạc với 'lực lượng mạnh nhất' ở Syria14:18
Trăn khổng lồ xuất hiện trên đường ngập nước sau trận mưa lớn08:31
Triều Tiên lần đầu lên tiếng về vụ thiết quân luật Hàn Quốc09:01
Nga phóng gần 300 tên lửa và UAV, Ukraine điều F-16 ứng phó?08:24
Chính phủ mới Syria muốn Nga 'xem xét lại' hiện diện quân sự08:31
2024 sẽ trở thành năm nóng nhất lịch sử00:53
Trung Quốc triển khai gần 90 tàu, Đài Loan nâng mức báo động?19:25
Ông Trump nói Canada, Mexico nên thành tiểu bang Mỹ vì đang nhận 'trợ cấp'08:37
Xuồng không người lái Ukraine 'gây thảm họa' cho hạm đội Nga?09:18
Đã có kết luận về bệnh 'bí ẩn' gây chết người ở Congo09:13Tiêu điểm
Rủ đồng nghiệp mua vé số, không ngờ cả hai trúng độc đắc hơn 17 tỷ đồng
Bitcoin rơi tự do vì tuyên bố của Fed
Du học sinh được khuyến cáo quay lại Mỹ trước khi ông Trump nhậm chức
Hãng hàng không Mỹ tung gói 'buffet bay không giới hạn' với giá chỉ 299 USD/năm
Các nước NATO xem xét khả năng đưa quân tới Ukraine
Quyền lực ngầm của tỷ phú Elon Musk với chính trường Mỹ
Xe lao vào chợ Giáng sinh Đức, hàng chục người thương vong
Cảnh báo 12 loại thực phẩm có dư lượng thuốc trừ sâu cao nhất tại MỹTin đang nóng
CĂNG: Phan Đạt tung clip 47 phút đáp trả Phương Lan, 1 chi tiết dấy lên tranh cãi dữ dội
Sốc: Hỏa hoạn thiêu rụi nơi tài tử Nam Joo Hyuk đang quay phim
Nụ hôn hơn 1 phút của tổng tài không cứu nổi rating đi xuống của When the Phone Rings
Mỹ nam cứ đóng phim với ai là người đó bị phong sát, đẹp như tượng tạc nhưng xui xẻo không ai bằng
Tiểu thư Lisa nhà Hà Hồ được cưng đến thế là cùng, đi múa ba lê mà được cả bà nội, bố, mẹ "hộ tống"
Những sao Việt đổ vỡ tình cảm trong năm 2024
Tin mới nhất
Nga công bố video bắt nghi phạm ám sát tướng cấp cao
Nga giải thích rõ tuyên bố thách thức "đấu tay đôi" với tên lửa Oreshnik
Quân đội Ukraine dính bê bối mua sắm vũ khí
EU xóa câu khẩu hiệu "Ukraine phải thắng"
Nga tung 70.000 quân giao chiến dữ dội, quyết đánh sập pháo đài Ukraine
Bước đi tiếp theo của Nga ở Syria sau khi chính quyền Assad sụp đổ
Tổng thống Biden sắp công bố gói viện trợ cuối cùng cho Ukraine
Nga tung quân vây hãm đối thủ ở Donetsk, nhiều binh sĩ Ukraine đào ngũ
DeepState: Có nhóm lính Ukraine kẹt trong vòng vây khi Uspenovka thất thủ
Ảnh chụp vô tình từ Google Maps lật tẩy tội ác động trời của người đàn ông
Pháp sẵn sàng chuyển giao công nghệ quốc phòng cho Việt Nam
Dự đoán cuộc đối đầu giữa tên lửa Oreshnik từ Nga với THAAD của Mỹ
Có thể bạn quan tâm
Nhận hối lộ, đăng kiểm viên lĩnh mức án cao gấp 3,5 lần giám đốc trung tâm
Pháp luật
19:07:07 21/12/2024
Đang ở nhà nghỉ thì vợ gọi điện, tôi rón rén ra ngoài thì thấy chiếc ví quen thuộc nhét dưới chân cửa
Góc tâm tình
19:02:26 21/12/2024
Gợi ý thực đơn cơm tối 3 món nóng hổi ngon cơm
Ẩm thực
18:56:03 21/12/2024
Á hậu Lê Phan Hạnh Nguyên hóa nàng thơ với áo dài xuân
Thời trang
18:44:49 21/12/2024
Búp bê Giáng sinh 'xấu xí' gây sốt mạng, cháy hàng liên tục
Netizen
18:17:30 21/12/2024
Bức ảnh trước khi nổi tiếng khiến mỹ nhân 9x xấu hổ đến mức muốn vứt bỏ
Sao châu á
18:02:04 21/12/2024
Sơn Tùng M-TP và những lần hứa vu vơ khiến CĐM "dậy sóng": Hết trà đá vỉa hè đến ngồi xích lô lượn Hồ Tây, làm gì cũng thành xu hướng!
Sao việt
17:59:07 21/12/2024
10 bộ phim có doanh thu cao nhất năm 2024
Phim âu mỹ
16:35:04 21/12/2024
Lộ bằng chứng bóc trần BTS gian lận?
Nhạc quốc tế
15:01:51 21/12/2024
Nội thất cơ bản ở chung cư gồm những gì?
Sáng tạo
14:55:17 21/12/2024
Danh tính 11 nạn nhân tử vong trong vụ cháy quán cà phê
Công an Hà Nội phối hợp Interpol truy nã quốc tế Mr Hunter Lê Khắc Ngọ
Người phụ nữ gửi tiết kiệm 3 tỷ đồng, 5 năm sau đi rút tài khoản chỉ còn 3 nghìn: Cảnh sát vào cuộc vạch trần thủ đoạn tinh vi, ngân hàng cũng không ngờ tới
Thanh niên 21 tuổi bị đồng hương sát hại ở TPHCM
Sao nam hạng A gây sốc vì cưỡng hôn nữ thần sắc đẹp ngay trên sóng trực tiếp, ai ngờ nhận quả báo cực đắng
Phương Lan tiết lộ thông tin sốc căn nhà được gia đình Phan Đạt tặng trong lễ cưới?
Vụ cháy 11 người chết: Xót xa người tử nạn nằm ở các tầng và nhà vệ sinh
Đi rút tiền ở ATM, cậu học sinh chết lặng khi thấy hơn 260 tỷ đồng trong tài khoản
Cái chết chấn động showbiz: Minh tinh 22 tuổi nghi sát hại chồng đại gia U80 sau 3 tháng cưới, phán quyết cuối cùng gây phẫn nộ
Câu trả lời cực khéo của Lưu Diệc Phi khiến netizen tâm đắc: Đọc nhiều sách quả thật có ích lợi