Vị “thần đèn cổ” Nguyễn Hữu Triết và những ‘tâm huyết một đời người’ dang dở

Linh mục Nguyễn Hữu Triết được nhiều người biết đến là một trong những nhà sưu tập cổ vật hàng đầu ở Việt Nam với gần 30 năm tâm huyết với nghề. Vì vậy, tin buồn về sự ra đi của ông đã làm nhiều người bàng hoàng.

Trước đó, nhân kỷ niệm 47 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 – 30.4.2022); 136 năm Ngày Quốc tế Lao động (1.5.1886 – 1.5.2022) và hướng đến kỷ niệm ngày Quốc tế Bảo tàng 18.5.2022 với chủ đề Sức mạnh của Bảo tàng; Bảo tàng Lịch sử TP.HCM phối hợp cùng Hội Cổ vật TP.HCM tổ chức trưng bày chuyên đề Sưu tập Nguyễn Hữu Triết – Tâm huyết một đời người, theo mong ước cuối đời của ông khi nằm trên giường bệnh, đã tạo tiếng vang lớn.

Suốt hàng chục năm đam mê và tìm tòi, ông đã có một bộ sưu tập đồ sộ với hơn 1.500 đèn dầu cổ. Ảnh TỔ CHỨC KỶ LỤC VIỆT NAM

Lần đầu tiên, những hiện vật quý đa dạng về chủ đề, loại hình và phong phú về chất liệu, đề tài trang trí, có xuất xứ từ Việt Nam cùng nhiều quốc gia trong khu vực: Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Myanmar, Campuchia… và trên thế giới, có niên đại trải dài từ khoảng 2.500 năm đến trước năm 1975, được ông sưu tầm từ năm 1994 đến nay, ra mắt công chúng cùng giới cổ vật.

Được biết, linh mục Nguyễn Hữu Triết sinh ngày 5.8.1942 tại Hải Dương. Bắt đầu từ năm 1994, cha Triết bắt đầu sưu tập những chiếc đèn cổ. Đi đến đâu, dù trong hay ngoài nước, hễ tìm được chiếc đèn xưa cũ ông lại mua mang về. Có cái giá rẻ, nhưng cũng có cái hàng chục triệu đồng. Góp nhặt những đồng tiền tiết kiệm được, linh mục Triết mua đèn dầu cổ về trưng bày trong căn phòng bảo tàng do chính ông cất công gầy dựng.

Đại diện Tổ chức Kỷ lục Việt Nam cho biết: “Suốt hàng chục năm đam mê và tìm tòi, ông đã có một bộ sưu tập đồ sộ với hơn 1.500 đèn dầu cổ. Chúng được xem như kho tàng quý lưu giữ nét văn hóa truyền thống vùng miền của Việt Nam và nhiều nền văn hóa trên thế giới. Nổi bật là cây đèn gốm Sa Huỳnh có niên đại hơn 2.500 năm. Dù mất bao công sức sưu tầm, bỏ không ít tiền của và thời gian, nhưng linh mục Triết không giữ cho riêng mình mà có nguyện vọng đem bộ sưu tập của mình phục vụ mọi người. Hiện giờ, gần 1.000 cây đèn trong số hơn 1.500 cây đã được ông chuyển cho giáo phận TP.HCM và thánh địa La Vang để mọi người có thể thưởng ngoạn”.

Linh mục Nguyễn Hữu Triết lúc sinh thời. Ảnh T.L

Khách tham quan trưng bày chuyên đề Sưu tập Nguyễn Hữu Triết – Tâm huyết một đời người. Ảnh QUỲNH TRÂN

Tại triển lãm Sưu tập Nguyễn Hữu Triết – Tâm huyết một đời người, Tổng ại diện Inhaxiô Hồ Văn Xuân kể nhiều kỷ niệm với cha Giuse Nguyễn Hữu Triết. Ngài nói lại kỷ niệm về thời đồng hành với cha Triết ở xứ Gia ịnh trong 18 năm (từ 1975 đến 1993) và niềm say mê sưu tầm cổ vật của cha: “Ngay từ khi còn ở Gia ịnh, tôi đã thấy cha Triết có niềm yêu thích sưu tập đồ cổ, khi về Tân Sa Châu thì ngài có điều kiện bộc lộ rõ nét hơn niềm đam mê này. Bên cạnh công việc mục vụ, củng cố đức tin cho bà con giáo dân, cha để ý sưu tầm rất nhiều cổ vật. Ngài cũng đã mở những cuộc triển lãm tại Nhà truyền thống Tổng Giáo phận…”.

Cũng theo ghi nhận của Tổ chức Kỷ lục Việt Nam: “Ngoài ra có nhiều chiếc đèn được làm từ thời Đông Sơn, thời Lý, Trần, Lê, Mạc… lại có chiếc xuất xứ từ nền văn minh Ả Rập. Những chiếc đèn bằng sứ thời nhà Lý chỉ là một chiếc đĩa đơn giản, đến những chiếc đèn Pháp chứa được 7,5 lít dầu, chiếc đèn Ấn Độ cao 1,5 m, có tới 5 ngọn. Rồi có chiếc đèn bằng sứ thời vua Đạo Quang (nhà Thanh, Trung Quốc) và cả những chiếc đèn Chăm-pa của các thế kỷ VII, VIII. Đó còn là những chiếc đèn cổ của các nước Nhật, Anh, Mỹ, Đức, Malaysia… Những chiếc đèn cổ trong và ngoài nước đều góp mặt nơi đây làm phong phú cho bộ sưu tập đèn cổ này. Những chiếc đèn dầu với nhiều kiểu dáng lạ mắt, chạm trổ tinh xảo và độc đáo không chỉ thu hút được khách trong nước mà còn làm say mê du khách nước ngoài”.

Một số hiện vật quý tại triển lãm Nguyễn Hữu Triết – Tâm huyết một đời người tại TP.HCM tổ chức gần đây. Ảnh T.L

Được biết, nghi thức tẩm liệm diễn ra lúc 8 giờ ngày 15.6. Thánh lễ an táng sẽ cử hành tại Nhà thờ Tân Sa Châu (387 Lê Văn Sỹ, phường 2, quận Tân Bình, TP.HCM) vào lúc 8 giờ ngày 17.6, sau đó linh mục Nguyễn Hữu Triết sẽ được đem đi hỏa táng tại Trung tâm hỏa táng Bình Hưng Hòa (TP.HCM)

Vĩnh biệt vị “thần đèn cổ” Nguyễn Hữu Triết với những ‘tâm huyết một đời người’ đồ sộ gởi lại cho hậu thế.