Vì sao vắc xin của AstraZeneca và Johnson & Johnson gây đông máu?

HỒNG VÂN20:38 14/04/2021

Sau khi vắc xin phòng COVID-19 của Hãng AstraZeneca có liên hệ với biến chứng đông máu rất hiếm sau tiêm, ngày 13-4, đến lượt Mỹ khuyến cáo tạm ngưng sử dụng vắc xin của Johnson & Johnson (J&J) vì lý do tương tự.

Một người đàn ông ở Berlin, Đức được tiêm vắc xin phòng COVID-19 của AstraZeneca ngày 10-4-2021. Nhiều nước châu Âu đã nối lại việc tiêm vắc xin, nhưng giới hạn độ tuổi khác nhau – Ảnh: REUTERS

Cùng công nghệ bào chế

Theo trang Medscape – trang web về y học phổ biến trong giới nghiên cứu, cả hai loại vắc xin phòng COVID-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson đều dùng công nghệ vector virus.

Theo đó, các nhà sản xuất sử dụng virus đã được can thiệp làm cho vô hại, đóng vai trò như một vector hay còn gọi là phương tiện trung gian, mang thông tin di truyền giúp cơ thể xây dựng khả năng miễn dịch ngăn ngừa lây nhiễm virus SARS-CoV-2.

Lợi ích của vắc xin dùng công nghệ vector virus là người được tiêm sẽ được bảo vệ, mà không phải đối mặt với nguy cơ gặp các hậu quả nghiêm trọng vì mắc COVID-19.

Lợi thế của công nghệ vector virus là nhà sản xuất có thời gian nghiên cứu phát triển trung bình, hiệu suất sản xuất cao do không phụ thuộc vào việc nuôi cấy toàn thể tác nhân gây bệnh.

Cho đến nay, các nhà khoa học ở châu Âu mới phát hiện sự liên hệ giữa việc tiêm vắc xin AstraZeneca và hiện tượng đông máu rất hiếm gặp nhưng nguy hiểm ở người được tiêm, song chưa rõ cơ chế nào gây ra hiện tượng này.

Trả lời báo The Guardian (Anh), bác sĩ Jose Perdomo – nhà nghiên cứu cấp cao về huyết học tại Đại học St. George và Sutherland, Úc – cho biết: “Chúng ta biết điều gì đang xảy ra, nhưng “tại sao” thì vẫn còn là điều bí ẩn”.

Mỹ tạm dừng vắc xin của J&J

Mỹ cũng đang nghi ngờ “những dấu hiệu đáng lưu ý tiềm ẩn” và khuyến cáo tạm ngưng sử dụng vắc xin ngừa COVID-19 của Johnson & Johnson, được cho là có liên quan đến một số trường hợp bị đông máu sau khi tiêm.

Hiện tượng đông máu sau tiêm ở những người nhận vắc xin AstraZeneca được ghi nhận như sau: Lượng tiểu cầu của họ bị giảm xuống.

Bình thường tiểu cầu là những tế bào giúp cầm máu bằng cách kết tụ lại với nhau làm đông máu. Tuy nhiên, một phản ứng đặc biệt của hệ miễn dịch xảy ra liên quan đến các tiểu cầu còn lại và bạch cầu, tạo ra phản ứng làm cho máu đặc hơn, dẫn đến đông máu.

Hiện tượng này rất giống với tình trạng đông máu tương đối hiếm gặp nhưng nghiêm trọng khác do sử dụng thuốc tiêm làm loãng máu gọi là heparin, một biến chứng quan trọng có thể đe dọa tính mạng đã được y văn ghi nhận.

Video đang HOT

Khi tiêm heparin hoặc vắc xin AstraZeneca, rối loạn đông máu có thể xuất hiện trong vòng hai tuần, thường là từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 20.

Ở những người được tiêm heparin, hệ miễn dịch tạo ra kháng thể kháng phức hợp heparin và một protein được gọi là “yếu tố tiểu cầu 4″, gây ra hiện tượng đông máu.

Những người bị đông máu sau khi tiêm vắcxin AstraZeneca cũng có phức hợp tương tự, với kháng thể kháng yếu tố tiểu cầu 4 trong huyết tương của họ, theo The Guardian.

Ngày 13-4, Peter Marks, nhà khoa học cấp cao của Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm của Mỹ (FDA), cho biết trong số 6 ca tại Mỹ xuất hiện đông máu sau khi tiêm vắc xin của Johnson & Johnson, có 1 ca đã tử vong và 1 ca đang trong tình trạng nguy kịch.

Tất cả đều là phụ nữ, tuổi 18 – 48, gặp tình trạng đông máu hiếm gặp ở não kèm theo hiện tượng tiểu cầu thấp trong vòng 6 – 13 ngày sau khi tiêm.

Một phụ nữ được tiêm vắc xin phòng COVID-19 của Johnson & Johnson ở Chicago, bang Illinois, Mỹ ngày 6-4-2021 – Ảnh: REUTERS

Cùng ngày 13-4, Hãng Johnson & Johnson cho biết sẽ chủ động hoãn kế hoạch giao vắc xin cho châu Âu để đánh giá các trường hợp biến chứng.

Với Mỹ, việc tạm ngừng sử dụng vắc xin của Johnson & Johnson không gây ảnh hưởng lớn đến chiến dịch tiêm chủng đại trà của nước này. Mỹ có lượng lớn vắc xin của Hãng Pfizer và Moderna để sử dụng.

Châu Âu gặp khó

Tuy nhiên, theo báo New York Times, với các nước Liên minh châu Âu (EU), việc điều tra biến chứng gây đông máu của Johnson & Johnson lại là một cú sốc mới ảnh hưởng đến tiến độ tiêm vắc xin vốn đã không như kỳ vọng của khối, sau nhiều tháng thiếu hụt nguồn cung và các vấn đề hậu cần.

Hầu như trên toàn EU, nhiều người dân muốn có sự lựa chọn vắc xin khác như vắc xin của Moderna và Pfizer là những loại sử dụng công nghệ “mRNA”, vì cho đến nay những vắc xin này chưa ghi nhận ca nào gặp tác dụng phụ tương tự.

Mỹ điều tra công nghệ vaccine AstraZeneca, Johnson & Johnson

Giới khoa học Mỹ đang tìm hiểu liên hệ tiềm tàng giữa công nghệ vector virus trong hai vaccine bị ngừng sử dụng và tình trạng đông máu sau tiêm.

Thế giới đã ghi nhận 137.938.231 ca nhiễm nCoV và 2.969.893 ca tử vong, tăng lần lượt 668.126 và 11.503, trong khi 110.836.328 người đã bình phục, theo trang thống kê thời gian thực Worldometers.

Các nhà khoa học Mỹ đang tập trung nghiên cứu liệu công nghệ vector virus được sử dụng để phát triển vaccine Covid-19 của AstraZeneca và Johnson & Johnson có liên quan đến nguy cơ đông máu sau tiêm chủng hay không, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho biết hôm 13/4.

Vaccine Johnson & Johnson được triển khai ở bang California hôm 25/3. Ảnh: AFP .

Công nghệ vector sử dụng virus cảm cúm vô hại (adenovirus) từ tinh tinh, nuôi cấy trong phòng thí nghiệm và chứa gene từ nCoV. Khi tiêm vào người, chúng tạo ra protein giúp hệ thống miễn dịch nhận biết và phản ứng với mầm bệnh sau này.

Các nhà khoa học Mỹ đang tìm kiếm cơ chế có thể giải thích nguyên nhân xuất hiện đông máu, trong đó giả thuyết hàng đầu là vaccine đã kích hoạt phản ứng miễn dịch hiếm gặp liên quan đến vector virus. Các cơ quan chính phủ Mỹ sẽ phân tích dữ liệu từ thử nghiệm lâm sàng của nhiều loại vaccine dùng công nghệ vector virus, bao gồm cả vaccine Ebola của Johnson & Johnson, để tìm manh mối, quan chức FDA cho hay.

Vaccine Sputnik V của Nga cũng ứng dụng công nghệ vector virus, nhưng chưa ghi nhận tình trạng đông máu sau tiêm.

Tiến sĩ Peter Marks, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đánh giá Sinh học thuộc FDA, không khẳng định đông máu là vấn đề chung của mọi vaccine dùng vector adenovirus, nhưng thừa nhận vẫn có sự tương đồng giữa các trường hợp được ghi nhận.

"Rõ ràng những gì chúng ta thấy với vaccine Johnson & Johnson rất giống với điều xảy ra cùng vaccine AstraZeneca. Chúng tôi chưa thể đưa ra tuyên bố bao quát nào, nhưng chúng đều thuộc nhóm vaccine dùng vector virus", ông nói.

Mỹ , vùng dịch lớn nhất thế giới, báo cáo 32.063.430 ca nhiễm và 577.131 ca tử vong do nCoV, tăng 71.589 ca nhiễm và 770 ca tử vong so với một ngày trước đó.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Mỹ hôm 13/4 khuyến cáo ngừng sử dụng vaccine Covid-19 của Johnson & Johnson sau khi ghi nhận 6 ca bị chứng rối loạn đông máu hiếm gặp sau khi tiêm. Dù đây là khuyến cáo của giới chức y tế, chính phủ Mỹ nhiều khả năng sẽ ngừng sử dụng vaccine này tại mọi điểm tiêm chủng liên bang.

Sự cố được đánh giá có thể làm phức tạp thêm nỗ lực tiêm chủng ngay tại thời điểm nhiều bang đang đối mặt số ca nhiễm nCoV mới gia tăng. Tuy nhiên, Nhà Trắng hôm 14/4 cho rằng điều này không ảnh hưởng đáng kể tới chiến dịch tiêm chủng tại Mỹ.

Ấn Độ là vùng dịch lớn thứ hai thế giới với 13.871.321 ca nhiễm và 172.115 ca tử vong, tăng so với hôm trước lần lượt 185.248 và 1.026 ca. Đợt bùng phát dịch thứ hai có tốc độ lây lan nhanh hơn so với đợt dịch đầu tiên hồi giữa năm ngoái, buộc nhiều bang áp dụng các biện pháp phong tỏa ngặt nghèo.

Chính quyền bang Maharashtra, bang giàu có nhất của Ấn Độ và hiện là tâm dịch, đã ra lệnh đóng cửa phần lớn địa điểm công cộng và nơi tập trung đông người, chỉ trừ những nơi được coi là thiết yếu như siêu thị, bệnh viện, ngân hàng và sàn chứng khoán. Mọi nhà máy và cơ sở công nghiệp cũng phải ngừng hoạt động, chỉ trừ một số đơn vị xuất khẩu hoặc sản xuất thiết bị cho những dịch vụ thiết yếu.

Chính phủ Ấn Độ cho rằng dịch bùng phát trở lại do tình trạng tập trung đông người và không đeo khẩu trang kể từ khi các doanh nghiệp được hoạt động trở lại từ tháng 2. Nhiều bang đã lên tiếng về tình trạng thiếu vaccine, dù chương trình tiêm chủng hiện nay chỉ áp dụng cho khoảng 400 triệu trong tổng số 1,35 tỷ người dân Ấn Độ.

Brazil là vùng dịch lớn thứ ba thế giới với 13.599.994 ca nhiễm và 358.425 ca tử vong, tăng lần lượt 78.585 và 3.394.

Brazil đang phải trải qua đợt bùng phát Covid-19 mới, khiến các bệnh viện trên cả nước đều sắp bị quá tải. Quốc gia Nam Mỹ này cũng đang vật lộn để đảm bảo đủ vaccine cho dân số 212 triệu người.

Bất chấp ca nhiễm gia tăng, Tổng thống Jair Bolsonaro tiếp tục phản đối phong tỏa và các biện pháp hạn chế khác, đồng thời chỉ trích thống đốc và thị trưởng vì đã thực hiện chúng. Tòa án Tối cao Brazil hôm 8/4 yêu cầu Thượng viện mở cuộc điều tra cách chính phủ Bolsonaro xử lý đại dịch. Tổng thống Brazil sau đó lên tiếng phê phán cuộc điều tra, cho rằng đây là nỗ lực làm suy yếu chính phủ.

Pháp , vùng dịch lớn thứ tư thế giới, ghi nhận 5.106.329 ca nhiễm và 99.480 ca tử vong. Tất cả các nhà hàng và quán cà phê ở Pháp đã bị đóng cửa 5 tháng qua. Pháp tuần này bắt đầu một đợt phong tỏa, hạn chế mới trên toàn quốc để đối phó tình trạng ca Covid-19 gia tăng.

Việc mở rộng triển khai vaccine đã mang lại sự lạc quan cho những người dân đã mệt mỏi vì phong tỏa. Tất cả người trên 55 tuổi hiện đủ điều kiện để tiêm vaccine.

Anh , báo cáo 4.375.814 người nhiễm và 127.123 người chết, tăng lần lượt 2.472 và 23 trường hợp.

Anh, một trong những quốc gia có tỷ lệ tử vong do Covid-19 cao nhất thế giới, có tia hy vọng khi các quán rượu và nhà hàng được phép phục vụ ngoài trời từ ngày 12/4. "Thật tuyệt khi gặp lại mọi người và gặp lại tất cả người dân địa phương", Louise Porter, chủ quán ở Askrigg, miền bắc nước Anh, nói. "Cuộc sống của chúng tôi vừa bị đảo lộn, giống như mọi người khác".

Các tiệm làm tóc, phòng tập thể hình và bể bơi cũng được mở cửa trở lại.

Từng là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở châu Âu, Anh đã khởi động chiến dịch tiêm chủng thành công cùng với các biện pháp ngăn chặn, giúp giảm 95% ca tử vong và 90% ca bệnh từ tháng 1.

Tại Đông Nam Á, Indonesia là vùng dịch lớn nhất khu vực với 1.577.526 ca nhiễm, tăng 5.702, trong đó 42.782 người chết, tăng 126.

Jakarta cảnh báo 100 triệu liều vaccine AstraZeneca có thể không được chuyển giao cho Indonesia đúng hạn, do những hạn chế xuất khẩu ở Ấn Độ. Jakarta có kế hoạch đầy tham vọng là tiêm chủng 181 triệu trong tổng số gần 270 triệu dân trong vòng một năm, chủ yếu dựa vaccine Sinovac của Trung Quốc và vaccine AstraZeneca.

Quốc gia Đông Nam Á này đã tiêm chủng ít nhất 13,5 triệu liều. Khoảng 4,43 triệu người, chiếm 1,6% dân số, đã hoàn thành chương trình tiêm chủng.

Philippines vùng dịch lớn thứ hai Đông Nam Á, ghi nhận 884.783 ca nhiễm và 15.286 ca tử vong, tăng lần lượt 8.571 và 137 ca.

Philippines đã đình chỉ tiêm vaccine AstraZeneca cho người dưới 60 tuổi sau các báo cáo về tình trạng đông máu ở nhiều nước, khiến chiến dịch tiêm chủng vaccine chống Covid-19 của nước này bị đình trệ.

Philippines đã nhận được khoảng 2,5 triệu liều vaccine Covid-19, phần lớn từ công ty Sinovac của Trung Quốc. Họ cũng nhận được 525.600 liều AstraZeneca thông qua chương trình Covax, hầu hết đã được tiêm. Nước này dự kiến nhận thêm ba triệu liều AstraZeneca trong những tháng tới.

Campuchia ghi nhận thêm 181 ca nhiễm nCoV và 3 ca tử vong, nâng tổng số người mắc Covid-19 lên 4.696, trong đó 33 người đã tử vong. Phần lớn ca nhiễm gần đây ở Campuchia là công nhân may mặc và tiểu thương ở chợ.

Đại diện WHO tại Campuchia Li Ailan cảnh báo nước này đang "đứng bên bờ vực thảm kịch quốc gia" do Covid-19. "Ca nhiễm mới được ghi nhận hàng ngày và chúng tôi đang chạy đua với virus. Hệ thống y tế Campuchia có nguy cơ vỡ trận và gây hậu quả thảm khốc nếu không thể chặn được đợt bùng phát", bà cho hay.

Ca nhiễm tại Campuchia tăng mạnh từ cuối tháng 2 khi một ổ dịch được phát hiện trong cộng đồng người Trung Quốc ở nước này. Các bệnh viện ở thủ đô Phnom Penh sắp quá tải và giới chức đang chuyển đổi trường học, hội trường tiệc cưới thành trung tâm điều trị cho những bệnh nhân gặp triệu chứng nhẹ.

Mỹ trừng phạt nhà máy làm hỏng 15 triệu liều vaccine Covid-19 Chính quyền Biden cấm nhà máy Emergent tiếp tục sản xuất vaccine AstraZeneca sau sự cố làm hỏng 15 triệu liều, giao quyền phụ trách cơ sở cho Johnson&Johnson. Sau quyết định của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ, nhà máy Emergent BioSolutions ở Baltimore, bang Maryland sẽ chỉ còn sản xuất vaccine Covid-19 của Johnson&Johnson, nhằm tránh sự cố...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'09:08

Ông Trump sẽ đích thân kiểm kê kho vàng trị giá 425 tỉ USD của Mỹ09:43

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Đặc phái viên Mỹ hé lộ điều Nga - Ukraine phải làm để đạt thỏa thuận hòa bình07:56

Khỉ trộm đồ du khách và thất vọng khi phát hiện thứ bên trong01:47

Tàu ngầm 161 tỷ đồng: Lặn sâu 200m, biến thành quầy bar dưới đáy biển03:14

500 ngày xung đột khốc liệt cày nát Dải Gaza01:49

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bên trong kế hoạch của Anh nhằm 'quyến rũ' Mỹ bằng chi tiêu quốc phòng bất ngờ

06:01:58 28/02/2025

Thủ tướng Anh Keir Starmer gây bất ngờ với kế hoạch tăng chi tiêu quốc phòng lên 2,5% GDP - một động thái táo bạo nhằm củng cố quan hệ với Mỹ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Trump.

Lá chắn chiến lược của Nhật Bản trước thách thức ở châu Á - Thái Bình Dương

06:00:18 28/02/2025

Những chiếc tàu ngầm này được thiết kế để thực hiện nhiều vai trò, bao gồm tác chiến chống tàu ngầm (ASW), tác chiến chống tàu nổi (ASuW) và các nhiệm vụ thu thập thông tin tình báo.

Học thuyết quân sự của Mỹ bị lung lay bởi các cuộc xung đột ở Ukraine và Trung Đông

05:42:44 28/02/2025

Chuyên gia Ferrari chỉ ra rằng chiến thắng nhanh chóng của Mỹ trước Iraq vào đầu thập niên 1990 đã dẫn tới một niềm tin sai lầm rằng đạn dược dẫn đường chính xác là yếu tố quyết định trong các cuộc xung đột tương lai.

Tổng thống Nga lạc quan về quan hệ với Mỹ

05:40:07 28/02/2025

Tổng thống Putin nêu rõ Nga và Mỹ có chung mong muốn khôi phục quan hệ song phương và đang dần giải quyết khối lượng lớn các vấn đề mang tính hệ thống và chiến lược trong cấu trúc toàn cầu.

Áo thành lập chính phủ liên minh 3 đảng

05:38:15 28/02/2025

Trước đó, các cuộc đàm phán nhằm thành lập chính phủ liên minh giữa đảng Nhân dân và đảng Tự do cực hữu (FP), lực lượng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, đã đổ vỡ.

WHO duy trì tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu đối với bệnh đậu mùa khỉ

05:34:00 28/02/2025

WHO khuyến cáo các quốc gia tiếp tục giám sát chặt chẽ dịch bệnh, tăng cường xét nghiệm, và đảm bảo nguồn lực y tế để kiểm soát đợt bùng phát này.

Điện Kremlin tuyên bố về năm vùng lãnh thổ đã sáp nhập từ Ukraine

05:30:20 28/02/2025

Trong khi đó, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cùng ngày cho biết Moskva sẽ từ chối bất kỳ lệnh ngừng bắn nào chỉ nhằm đóng băng cuộc xung đột dọc theo chiến tuyến hiện tại, vốn để lại một số phần lãnh thổ Nga dưới sự kiểm soát của Ukrain...

Chính phủ Hungary cấm tổ chức diễu hành Budapest Pride ở nơi công cộng

05:28:07 28/02/2025

Quyết định này được đưa ra sau khi Thủ tướng Viktor Orbán phát biểu vào cuối tuần trước và khuyên những người tổ chức không nên chuẩn bị cho sự kiện vì cho rằng điều đó chỉ lãng phí thời gian và tiền bạc.

Cháy rừng lại bùng phát ở Đông Bắc Nhật Bản

05:27:28 28/02/2025

Hiện giới chức Nhật Bản chưa thể xác định liệu 2 đám cháy ở Ofunato có liên quan đến nhau hay không, do đám cháy mới nhất bùng phát gần khu vực đám cháy đầu tiên.

Mỹ cấm quân nhân chuyển giới phục vụ trong quân đội

05:26:48 28/02/2025

Trong bản ghi nhớ, Lầu Năm Góc tuyên bố quân đội Mỹ không cho phép những người chuyển giới gia nhập quân đội và sẽ ngừng thực hiện hoặc tạo điều kiện cho các thủ tục liên quan đến chuyển đổi giới tính cho các quân nhân.

Nga lên tiếng phản đối chiến tranh thương mại toàn cầu

05:24:02 28/02/2025

"Chúng tôi đang phát triển các chiến lược của mình, phục vụ tốt nhất cho lợi ích của chúng tôi và lợi ích các đối tác của chúng tôi. Mục tiêu của chúng tôi là tránh các cuộc chiến thuế quan", ông nói thêm.

Nga và Mỹ bắt đầu đàm phán tại Thổ Nhĩ Kỳ

05:20:46 28/02/2025

Cuộc đàm phán được xem là phép thử ban đầu cho khả năng tái lập quan hệ song phương và đặt nền tảng để tiến tới các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine.