Vì sao Tổng thống Trump thắng lớn ở Ohio?
Ứng viên Joe Biden trở thành tổng thống đắc cử đầu tiên không giành chiến thắng ở Ohio kể từ năm 1960, cho thấy bang này giờ đây đã nghiêng hẳn về phía đảng Cộng hòa.
Chiến thắng của ông Biden, và cách ông giành được chiến thắng này, khiến nhiều nhà bình luận chính trị đặt câu hỏi điều đó có ý nghĩa như thế nào với tương lai của bang Ohio.
“Tôi nghĩ Ohio thực sự không còn mang tính đại diện cho cả nước như trước đây”, ông Mark Caleb Smith, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Cedarville, bang Ohio, nhận định.
Người dân đi bầu tại Trường Trung học Orange ở Pepper Pike, bang Ohio hôm 3/11. Ảnh: AP.
Không còn dao động
“Ohio giờ đây có vẻ giống một bang đỏ nhiều hơn là một bang tím. Nếu bạn nhìn vào các cuộc bầu cử gần đây, dù là bầu cử tổng thống hay chính quyền địa phương, đảng Cộng hòa có kết quả rất tốt. Tôi nghĩ rằng điều đó cho thấy Ohio đã rẽ sang một hướng khác, bang đã chuyển dịch một chút và giờ nó không còn đứng trung dung nữa, bang dường như đã nghiêng hẳn về bên phải, về bên của truyền thống và bảo thủ”, ông Smith nói thêm.
“Kết quả cuộc bầu cử này cho chúng ta thấy rõ rằng Ohio không còn đóng vai trò chọn ra tổng thống. Nó không còn là bang dao động như trong vài thập kỷ qua”, ông David Wasserman từ NBC News, nhận định.
Trên đường tới Nhà Trắng năm 2016, ông Trump đã thắng ở Michigan, Wisconsin và Pennsylvania. Trong cuộc bầu cử năm nay, phe dân chủ và chiến dịch của ông Biden đã đổ rất nhiều tiền và nguồn lực để giành lại các bang này, cuối cùng thì họ đã thành công nhưng Ohio thì vẫn thuộc về ông Trump. Thậm chí tổng thống còn dẫn trước với khoảng cách lên tới hơn 8 điểm phần trăm.
Điều gì đã khiến Ohio bỏ phiếu khác với những bang vùng Trung Tây còn lại?
Cơ cấu dân số của bang này chủ yếu là người lao động da trắng, và ở vùng Appalachian thì thậm chí xu hướng chính trị còn thiên hữu hơn cả 4 năm trước, theo ông Wasserman.
Kể từ năm 2012, khi ông Obama giành chiến thắng ở bang này, nhiều quận của Ohio giờ đây đã chuyển hẳn sang màu đỏ.
Tại quận Trumbull, chỉ 38% dân số ở đây bầu cho đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm 2012, nhưng đến năm nay con số đó đã là 54%.
Tương tự, tại quận Jackson năm 2012, chỉ có 59% bầu cho ứng viên Mitt Romney, nhưng năm nay có tới 76% bỏ phiếu cho Tổng thống Trump.
Ông Trump nhận được nhiều sự ủng hộ ở Ohio, bang có số đông cử tri là người lao động da trắng. Ảnh: AP.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Sherrod Brown, người vận động thành công ở bang Ohio trong những năm gần đây, cho biết ông khá thất vọng vì bang này đã không bầu cho ông Biden.
“Rõ ràng là tôi đã hy vọng vào một điều gì đó rất khác biệt. Tôi đã rất phấn khích trước nguồn năng lượng mà chúng tôi nhìn thấy. Ohio là một thử thách khó khăn. Ông Trump có mối liên hệ với cử tri, đặc biệt là ở các vùng nông thôn”, ông Brown chia sẻ.
Nghiêng hẳn sang màu đỏ
Bằng việc xây dựng lại “bức tường xanh” Pennsylvania, Wisconsin và Michigan, ông Biden trở thành ứng viên Dân chủ thứ 4 kể từ sau Nội chiến Mỹ đắc cử tổng thống mà không cần Ohio. Ba người còn lại là Grover Cleveland, Franklin D. Rooosevelt và John F. Kennedy.
Theo giáo sư Smith, do cơ cấu nhân khẩu học và dân số đặc biệt, với nhiều người da trắng hơn những bang vùng Trung Tây khác, bang Ohio cũng bỏ phiếu theo một cách khác.
Trước đây, bang này là bang dao động vì cơ cấu nhân khẩu học, kinh tế cũng như sự phân chia thành thị và nông thôn đều giống với phần còn lại của nước Mỹ.
“Tôi nghĩ điều đó không còn đúng nữa. Ohio đã không thay đổi nhiều kể từ năm 2016 nhưng tâm trạng của cả nước đã thay đổi xung quanh Ohio. Rõ ràng là ông Trump có sức hấp dẫn lớn ở đây. Ông ấy thường xuyên đến thăm bang. Ohio đang dịch chuyển từ vị trí trung dung, ở giữa sang một vị trí đỏ hơn, bảo thủ hơn”, ông Smith nhận định.
Christopher Devine, phó giáo sư ngành khoa học chính trị tại Đại học Dayton, cũng đồng tình với quan điểm này.
“Tôi nghĩ Ohio đã dần dần không còn là bang dao động nữa trong vòng 2 cuộc bầu cử gần đây. Tôi không vội kết luận Ohio là bang hoàn toàn màu đỏ, vì việc chỉ định bang xanh hay bang đỏ thường có xu hướng đi quá xa”, ông Devine chia sẻ.
“Không còn xảy ra trường hợp ‘giành được Ohio là chiến thắng’ nữa. Trên thực tế Ohio dường như ngày càng nghiêng về phía đảng Cộng hòa, mặc dù còn quá sớm để dán nhãn màu đỏ cho nó”, ông nói thêm.
Thượng viện của bang có 24 thành viên đảng Cộng hòa và 9 người đảng Dân chủ. Hạ viện bang có 61 đảng viên Cộng hòa và 38 đảng viên Dân chủ. Thống đốc Ohio, một thượng nghị sĩ và tổng chưởng lý của bang đều là người Cộng hòa.
Trong khi đó, các ý kiến về 4 năm tới của ông Biden là cũng khá trái chiều. Ronnie Dunn, một phó giáo sư ở Đại học Cleveland State, tin rằng ông Biden sẽ giúp đoàn kết nước Mỹ, vì ứng viên đảng Dân chủ nói rằng sẽ đại diện cho lợi ích của tất cả người Mỹ.
Ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trong buổi vận động ở Toledo, Ohio. Ông là một trong số những ứng viên hiếm hoi đắc cử mà không giành chiến thắng ở bang này. Ảnh: AP.
Ông Smith thì nghĩ tình trạng phân cực hiện tại khó có thể thay đổi trong sớm chiều.
“Tôi không nghĩ rằng bên nào đó có thể mang lại sự thay đổi mạnh mẽ. Hiện tại, tôi không thấy ông Biden sẽ đại diện cho một sự thay đổi đáng kể. Nếu đảng Dân chủ giành được Thượng viện thì một số điều có thể xảy ra”, ông Smith nhận định.
Ông Devine lại dự đoán việc ông Biden đắc cử sẽ làm giảm nhiệt cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, và điều đó sẽ giúp ích cho nông dân bang Ohio.
Zing từ Mỹ: Phe ủng hộ ông Trump sẽ diễu hành cuối tuần này
Jesse Hardman của Zing cho biết ông Trump tiếp tục cáo buộc cuộc bầu cử bị đánh cắp và vài nhóm cử tri ủng hộ ông sẽ diễu hành ở Washington DC vào cuối tuần này.
Cuộc bầu cử gây tranh cãi nhất lịch sử Mỹ, tân Tổng thống phải nhượng bộ chưa từng thấy
Trong lịch sử Mỹ, có một cuộc bầu cử được đánh giá là gây tranh cãi nhất từ trước đến nay, khiến tân Tổng thống Mỹ lên nắm quyền phải thực hiện một sự nhượng bộ chưa từng thấy để tránh một cuộc nội chiến.
Cuộc bầu cử năm 1876 đánh dấu sự nhượng bộ chưa từng có của một Tổng thống Mỹ.
Năm 1876, 11 năm sau Nội chiến Mỹ, tất cả các bang miền Nam đã quay trở lại chính quyền liên bang. Cuộc tái thiết đang diễn ra sôi nổi trên khắp nước Mỹ.
Đảng Cộng hòa có sức ảnh hưởng mạnh nhất ở các bang ủng hộ phe liên minh ở miền Bắc và người Mỹ gốc Phi ở miền Nam. Trong khi đó, sự ủng hộ của đảng Dân chủ tập hợp xung quanh người da trắng miền nam và các bang miền bắc ít ủng hộ Nội chiến.
Năm đó, đảng Cộng hòa đề cử thống đốc bang Ohio, Rutherford B. Hayes làm ứng viên tranh cử tổng thống. Đảng Dân chủ chọn thống đốc New York, Samuel Tilden tranh cử.
Cuộc bầu cử gây tranh cãi nhất trong lịch sử Mỹ
Ở thời điểm bầu cử Mỹ năm 1876, nỗ lực tái thiết đang diễn ra trên khắp nước Mỹ. Với việc đảng Cộng hòa thống trị chính phủ liên bang trong gần một thập kỷ sau Nội chiến, các chính sách tái thiết của Quốc hội phần lớn được đưa ra theo hướng có lợi cho phe Cộng hòa.
Nhưng cuộc suy thoái kinh tế nghiêm trọng vào năm 1873 đã đẩy nước Mỹ vào tình trạng nghiêm trọng. Thất nghiệp lan rộng và giá bông giảm mạnh đã cản trở sự phục hồi kinh tế của miền Nam sau chiến tranh.
Khủng hoảng kinh tế Mỹ và những cáo buộc tham nhũng tràn lan trong chính quyền Tổng thống Ulysses S. Grant, đã giúp đảng Dân chủ giành quyền kiểm soát Hạ viện vào năm 1874, lần đầu tiên kể từ sau chiến tranh.
Ứng viên đảng Dân chủ Samuel J. Tilden.
Điều này tác động rất lớn đến cục diện bầu cử tổng thống Mỹ năm 1876. Trong Ngày bầu cử, cuộc bỏ phiếu ở các bang miền Nam bị cản trở bởi những lời đe dọa bạo lực từ các đảng viên Dân chủ, những người muốn cử tri da màu ủng hộ đảng Cộng hòa không đi bỏ phiếu.
3 bang miền Nam bao gồm Florida, Louisiana và South Carolina, được dự báo sẽ có tỉ lệ cử tri đảng Cộng hòa đi bầu áp đảo, nhưng lại có kết quả bầu cử sơ bộ nghiêng về ứng viên đảng Dân chủ Samuel Tilden. Đảng Dân chủ còn bị tố tạo ra các lá phiếu mang hình ảnh của tổng thống đảng Cộng hòa nổi tiếng Abraham Lincoln để dụ các cử tri mù chữ chọn Tilden.
Theo kết quả bầu cử sơ bộ, Tilden có 260.000 phiếu bầu phổ thông hơn đối thủ. Nhưng ông chỉ giành được 184 phiếu đại cử tri, thiếu đúng một phiếu để đánh bại Hayes và phải trông chờ vào kết quả ở 3 bang chiến địa.
Vào cuối chiến dịch tranh cử đầy hỗn loạn, cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ đều tuyên bố chiến thắng ở ba bang Florida, Louisiana và Nam Carolina với tổng cộng 19 phiếu đại cử tri.
Các phe phái chính trị cạnh tranh ở những bang này đã gửi hai bản danh sách đại cử tri khác nhau, một ủng hộ Tilden, một ủng hộ Hayes, lên quốc hội. Tại Florida, thống đốc bang gửi danh sách đại cử tri ủng hộ đảng Cộng hòa, trong khi tổng chưởng lý bang gửi danh sách ủng hộ đảng Dân chủ.
Kết quả bầu cử tổng thống Mỹ năm 1876.
Theo History, Hiến pháp Mỹ không thể phân định được người thắng cuộc nên Quốc hội phải dàn xếp. Đảng Dân chủ khi đó nắm Hạ viện còn đảng Cộng hòa nắm Thượng viện, nhất trí thành lập một ủy ban bầu cử gồm 15 người.
7 người ủng hộ đảng Cộng hòa, 7 người ủng hộ đảng Dân chủ và một người trung lập, là thẩm phán Tòa án Tối cao David Davis. Nhưng đến phút chót, Davis đột ngột rút lui và thay vào đó là người ủng hộ đảng Cộng hòa.
Đến tháng 3.1877, sau một loạt các cuộc bỏ phiếu, ủy ban bầu cử nhất trí chọn Hayes là người chiến thắng ở cả 3 bang chiến địa, do đó giành được 185 phiếu đại cử tri, hơn Tilden đúng một phiếu.
Tân Tổng thống Mỹ phải nhượng bộ
Nhưng phe Dân chủ không dễ dàng chịu thua. Bởi đây là giai đoạn nhạy cảm trong lịch sử Mỹ, nếu đảng Cộng hòa không nhượng bộ, một cuộc Nội chiến lần hai hoàn toàn có thể xảy ra.
Theo tác giả Eric Foner, viết trong cuốn sách về lịch sử Mỹ ở giai đoạn này, Hayes đã cam kết khi tuyên bố chiến thắng, rằng ông sẽ trao quyền "tự chủ cao" cho chính quyền ở các bang miền Nam, do đảng Dân chủ chiếm đa số.
Bên cạnh phán quyết của ủy ban bầu cử, các lãnh đạo đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa đã tổ chức họp kín, nhất trí với Thỏa thuận năm 1877. Thỏa thuận bao gồm các điều khoản rõ ràng như đảng Dân chủ công nhận Hayes là Tổng thống Mỹ và tôn trọng các quyền công dân của người da đen.
Sau khi đắc cử, Tổng thống Hayes đã giữ lời hứa rút quân đội liên bang khỏi các bang miền Nam, Ảnh minh họa.
Đổi lại, Hayes đồng ý nhường quyền kiểm soát các bang miền Nam cho chính quyền Dân chủ, cam kết rằng chính quyền liên bang sẽ hạn chế can thiệp ở mức cao nhất có thể. Chính phủ mới thành lập cũng sẽ có ghế cho người miền Nam.
Ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, Hayes đã giữ lời hứa, ra lệnh cho quân đội liên bang rút khỏi Louisiana và South Carolina. Quân đội liên bang đã duy trì sự hiện diện ở hai bang này suốt nhiều năm để bảo vệ lợi ích của phe Cộng hòa sau Nội chiến.
Hành động này đánh dấu sự kết thúc thời kỳ Tái thiết (năm 1863-1877) và mở ra giai đoạn kiểm soát vững chắc của phe Dân chủ ở miền Nam. Ngược lại, phe Dân chủ đã không giữ lời hứa về việc đảm bảo quyền lợi cho người da đen.
Trong nhiều thập kỷ về sau, việc tước quyền của các cử tri da đen diễn ra phổ biến trên khắp các bang miền Nam, thông qua đe dọa và bạo lực. Tình trạng này chỉ dấm dứt khi phong trào đấu tranh đòi công bằng cho người da đen nổ ra vào những năm 1950-1960.
Kiểm phiếu lại có giúp Trump lật ngược tình thế? Chiến dịch của Trump đang yêu cầu bang chiến trường Wisconsin kiểm phiếu lại, nhưng cách biệt 20.000 phiếu bầu khó giúp ông lật ngược kết quả. Người quản lý chiến dịch tranh cử của Tổng thống Donald Trump cho biết họ sẽ yêu cầu kiểm phiếu lại ở bang chiến trường Wisconsin (10 phiếu đại cử tri), nói rằng cuộc đua ở...