Vì sao thẩm phán liên bang chặn được lệnh của Trump?

Mai Hoàng Minh16:11 06/02/2017

Thẩm phán liên bang Mỹ James Robart, ngày 3/2, đã tạm đình chỉ sắc lệnh của Tổng thống Donald Trump cấm công dân 7 nước có đa số dân Hồi giáo vào nước này.

Phán quyết của thẩm phán Robart được đưa ra sau khi bang Washington và bang Minnesota nộp đơn kiện chống sắc lệnh của ông Trump với lý do nó nhắm vào người Hồi giáo và vi hiến. Vì Robart là một thẩm phán liên bang nên phán quyết của ông có hiệu lực trên toàn quốc.

Thẩm phán James Robart. (Ảnh: NewstalkFlorida)

Vậy vì sao một vị thẩm phán liên bang ở tòa cấp thấp lại chặn được sắc lệnh của Tổng thống Mỹ?

Nhà nước Mỹ được thiết kế theo mô hình: Quốc hội nắm quyền lập pháp, Tổng thống nắm quyền hành pháp, Tòa án tối cao và các tòa án cấp dưới nắm quyền tư pháp.

Mô hình này đảm bảo một hệ thống kiểm soát và cân bằng, với mỗi nhánh có thể hạn chế quyền lực của nhánh kia để không một bên nào trở nên quá mạnh.

Video đang HOT

Hệ thống tòa án liên bang Mỹ có ba cấp độ gồm tòa án địa phương (tòa sơ thẩm), tòa án khu vực (cấp phúc thẩm thứ nhất) và tòa án tối cao (cấp phúc thẩm cao nhất). Các tòa này có quyền thẩm định một đạo luật hoặc một quy định nào đó của chính quyền xem nó có vi hiến hay xâm phạm quyền cá nhân của người dân hay không. Việc xem xét này thông qua các vụ kiện, tức là có người đâm đơn.

Tổ chức Tư pháp Mỹ có tổng cộng 94 đơn vị liên bang đặt trên khắp cả nước và 13 tòa phúc thẩm liên bang. James Robart thuộc một trong 94 tòa này, với chi nhánh tòa của ông đặt tại Seattle, bang Washington.

Robart được Tổng thống George W. Bush bổ nhiệm làm thẩm phán liên bang năm 2004. Ông làm việc tại tòa quận Tây Washington. Tuy ở cấp thấp nhất nhưng đây vẫn là tòa liên bang nên quyết định của Robart có hiệu lực trên toàn quốc.

Trong trường hợp chính quyền Trump kháng cáo phán quyết của Robart, họ sẽ phải đưa đơn ở tòa phúc thẩm liên bang quản lý đơn vị của ông.

Theo Thanh Hảo

Vietnamnet

Vì sao thẩm phán liên bang ở tòa cấp thấp chặn được sắc lệnh của Trump?

Hệ thống kiểm soát và cân bằng của Mỹ khiến cho thẩm phán liên bang ở tòa cấp thấp có thể ra phán quyết có hiệu lực toàn quốc và chặn sắc lệnh của tổng thống.

James Robart. Ảnh: Patent Law Conference Munich International

Thẩm phán liên bang Mỹ James Robart ở Seattle, bang Washington, ngày 3/2 ra phán quyết yêu cầu hoãn thi hành các điều khoản chính của sắc lệnh cấm nhập cảnh mà Tổng thống Donald Trump ký sau khi nhậm chức. Sắc lệnh này cấm người từ 7 quốc gia Hồi giáo lớn nhập cảnh Mỹ trong 90 ngày và đình chỉ chương trình chấp nhận người tị nạn trong 120 ngày.

Phán quyết được đưa ra sau khi bang Washington và bang Minnesota nộp đơn kiện. Hai bang này cho rằng sắc lệnh của ông Trump nhắm vào người Hồi giáo, vi phạm quyền hiến định của người nhập cư và gia đình họ.

Sở dĩ thẩm phán Robart có thể chặn được sắc lệnh của ông Trump là vì nhà nước Mỹ được thiết kế theo mô hình tam quyền phân lập. Quốc hội nắm quyền lập pháp. Tổng thống nắm quyền hành pháp còn tòa án tối cao và các tòa án cấp dưới nắm quyền tư pháp.

Mục đích của việc phân quyền là tạo nên hệ thống kiểm soát và cân bằng. Mỗi nhánh có thể hạn chế quyền lực của nhánh kia để không một nhánh nào trở nên quá mạnh mẽ, đảm bảo rằng quyền lực giữa ba bên cân bằng.

Hệ thống tòa án liên bang Mỹ gồm ba cấp độ: tòa án địa phương - tòa sơ thẩm, tòa án khu vực - cấp phúc thẩm đầu tiên, và tòa án tối cao - cấp phúc thẩm cao nhất. Các tòa này có quyền thẩm định xem một đạo luật hoặc một quy định nào đó của chính quyền có vi phạm hiến pháp hay xâm phạm quyền cá nhân của người dân hay không. Việc xem xét này phải thông qua các vụ án, tức là có người khởi kiện (trong trường hợp này là bang Washington và Minnesota), chứ toà không tự mang một luật hay chính sách nào đó ra để xem xét.

Các thẩm phán liên bang và các thẩm phán tòa tối cao được tổng thống lựa chọn và phê chuẩn với sự gợi ý và tán thành của thượng viện. Các thẩm phán có thể tại vị suốt đời, nhưng rất nhiều người đã từ chức hoặc nghỉ hưu sớm. Các thẩm phán này cũng có thể bị bãi nhiệm bởi ủy ban đại diện và các cáo buộc của thượng viện nếu có hành vi không đúng đắn.

James Robart là thẩm phán liên bang tại tòa quận Tây Washington, tức là tòa liên bang cấp thấp nhất. Dù vậy, vì là tòa liên bang, thẩm phán vẫn có quyền đưa ra phán quyết có hiệu lực toàn quốc.

Thực tế, nhánh hành pháp, cho dù do ông Trump hay các tổng thống tiền nhiệm đứng đầu, đều thường không thích việc tòa liên bang cấp thấp ra phán quyết có hiệu lực toàn quốc, theo Lawfare. Chính quyền Obama từng yêu cầu toà án tối cao lật lại phán quyết ngăn chặn chương trình DAPA (chính sách hỗ trợ người nhập cư bất hợp pháp để giúp họ không bị trục xuất) được ban hành bởi một thẩm phán tòa án quận ở Texas.

Sau khi ông Robart ra quyết định, ông Trump đã liên tục công kích thẩm phán. Bộ Tư pháp Mỹ ngày 4/2 gửi đơn kháng cáo lên tòa phúc thẩm liên bang Mỹ Khu vực 9 (cao hơn tòa của ông Robart một bậc) để yêu cầu đảo ngược phán quyết của ông Robart. Tuy nhiên, tòa phúc thẩm đã bác yêu cầu ngay lập tức khôi phục lệnh cấm nhập cảnh. Tòa yêu cầu bên khởi kiện là hai bang Washington và Minnesota và bên kháng cáo là Bộ Tư pháp Mỹ trình thêm thông tin với hạn cho hai bên lần lượt là 5/2 và 6/2.

Phương Vũ

Theo VNE

Nước Mỹ chia rẽ sâu sắc vì sắc lệnh của Trump Mỹ đang chia rẽ sâu sắc sau khi ông Donald Trump đưa ra sắc lệnh không cho dân tị nạn cũng như người dân 7 quốc gia có người Hồi giáo chiếm đa số được tới Mỹ. Sắc lệnh của ông Donald Trump yêu cầu ngưng cho người tị nạn vào Mỹ trong vòng 120 ngày, cấm người tị nạn từ Syria vào...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Lãnh đạo Mỹ - Ukraine khẩu chiến kịch liệt08:41

Campuchia bàn biện pháp giải quyết tác động từ dự án kênh đào Phù Nam-Techo09:30

Tổng thống Zelensky nói về khoáng sản của Ukraine sau phát biểu của ông Trump08:29

Sau khi được thả từ Gaza, 5 con tin người Thái Lan nhận được tiền, lương tháng08:59

Sau luật cấm thịt chó, hàng trăm trang trại nuôi thịt ở Hàn Quốc đóng cửa02:22

Trung Quốc phát hiện được chiến đấu cơ tàng hình F-35 từ xa 2.000 km?03:50

Căng thẳng Gaza dâng cao trở lại09:18

Tổng thống Putin lần đầu nói chuyện với lãnh đạo mới của Syria09:12

Khỉ trộm đồ du khách và thất vọng khi phát hiện thứ bên trong01:47

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Một công nhân bị thương khi ngọn lửa bùng cháy dữ dội tại trung tâm tái chế

19:55:06 23/02/2025

Một nạn nhân được cho là công nhân tại nhà máy đã được đưa đến bệnh viện để điều trị ngạt khói và bỏng. Trong quá trình xảy ra sự cố, người dùng thiết bị di động đã nhận được cảnh báo qua tin nhắn khuyên họ tránh xa khu vực này.

Đến Hokuriku khám phá nghề thủ công truyền thống cổ xưa của Nhật Bản

19:48:39 23/02/2025

Các nghệ nhân của Fukui dựa trên truyền thống hàng thế kỷ làm lưỡi dao, đồ mộc, đồ sơn mài, đồ gốm và giấy, để đưa ngành nghề truyền thống địa phương trở thành một đặc trưng văn hóa nổi tiếng của Nhật Bản.

Đặc sắc Lễ hội Voi Sayaboury

19:37:31 23/02/2025

Chị Chleo Maupome, du khách từ Pháp, cho biết đây là lần đầu tiên chị đến với lễ hội và đặc biệt thích thú các màn trình diễn ngộ nghĩnh của những chú voi.

'Ông Trump rất thất vọng về ông Zelensky, muốn Ukraine thỏa thuận khoáng sản 500 tỉ USD'

19:35:46 23/02/2025

Nhà Trắng kêu gọi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ngừng chỉ trích Tổng thống Donald Trump, mà hãy ký kết thỏa thuận khoáng sản trị giá 500 tỉ USD.

Châu Âu vẫn chia rẽ về giải pháp hòa bình cho Ukraine

19:32:37 23/02/2025

Thông báo của Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết ông Starmer và Chủ tịch EC nhất trí rằng châu Âu cần đẩy mạnh các biện pháp cũng như thể hiện trách nhiệm vì lợi ích an ninh chung của châu lục.

Nhân vật gây tranh luận nảy lửa chính thức trở thành giám đốc FBI

19:28:56 23/02/2025

Việc ông Patel (45 tuổi) được ông Trump làm giám đốc FBI đã gây ra sự phản đối dữ dội từ đảng Dân chủ, nhưng cuối vẫn được Thượng viện Mỹ (do đảng Cộng hòa kiểm soát) chấp thuận với tỷ lệ bỏ phiếu 51-49.

Nga tấn công Ukraine bằng số lượng UAV nhiều kỷ lục

19:18:43 23/02/2025

Trong một bài đăng trên Telegram, Cơ quan Dịch vụ Khẩn cấp Nhà nước Ukraine cho biết các cuộc tấn công đã gây ra thiệt hại đáng kể tại nhiều địa điểm.

Quân đội Israel tiến hành chiến dịch rầm rộ sau khi loạt xe buýt bị đánh bom

19:16:47 23/02/2025

Nhiều xe buýt bị đặt chất nổ, đánh bom tại 2 thành phố Bat Yam và Holon ở Israel, khiến Thủ tướng Benjamin Netanyahu chỉ đạo quân đội tiến hành chiến dịch truy quét khủng bố.

Nga thông tin về giai đoạn hai đàm phán với Mỹ

19:14:50 23/02/2025

Moskva và Washington ngày 18/2 đã tổ chức cuộc đàm phán cấp cao đầu tiên ở Riyadh về việc chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần 3 năm ở Ukraine, với mục tiêu khôi phục quan hệ và chuẩn bị kết thúc cuộc xung đột này.

Tổng thống Nga tuyên bố tăng cường năng lực quân sự

19:09:38 23/02/2025

Nhà lãnh đạo Nga cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải trang bị cho quân đội những công nghệ tiên tiến. Ông khẳng định Chính phủ Nga sẽ tiếp tục cung cấp cho lực lượng vũ trang những mẫu xe hiện đại mới.

Nhiều diễn biến về an ninh ở Nam Thái Bình Dương

19:05:05 23/02/2025

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles ngày 20.2 cho hay nước này và Papua New Guinea sẽ đối thoại về hiệp ước phòng thủ toàn diện song phương.

Các nhà lập pháp Mỹ yêu cầu NASA minh bạch hơn về Bộ Hiệu quả Chính phủ

19:03:10 23/02/2025

Trong một bức thư gửi quyền Giám đốc NASA Janet Petro vào ngày 21/2, các nhà lập pháp chỉ trích cơ quan này vì không cung cấp đầy đủ thông tin về đại diện DOGE đang làm việc tại NASA, cũng như các biện pháp phòng tránh xung đột lợi ích.