Vì sao Tập đoàn Điện lực Việt Nam báo lỗ hơn 31.000 tỉ?
EVN kiến nghị Bộ Công Thương chấp thuận và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo quy định để giảm bớt khó khăn, đảm bảo cân bằng tài chính, áp dụng cơ chế thị trường, kịp thời điều chỉnh giá điện khi các yếu tố đầu vào thay đổi.
Ngành điện tiết giảm gần 34.000 tỉ đồng nhưng không đủ bù đắp lỗ phát sinh do giá nhiên liệu tăng cao – Ảnh: N.H
Sáng 21-12, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2022 và triển khai thực hiện kế hoạch năm 2023.
Báo cáo tình hình hoạt động năm 2023, ông Nguyễn Tài Anh – phó tổng giám đốc EVN – cho hay mặc dù năm 2022 tình hình thế giới có nhiều biến động, ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt là chi phí nhiên liệu tăng cao làm tăng chi phí sản xuất điện, nhưng EVN vẫn đảm bảo cung cấp điện phục vụ phát triển kinh tế – xã hội.
Đến cuối năm 2022, tổng công suất đặt nguồn điện (đã vận hành thương mại – COD) toàn hệ thống đạt gần 77.800MW, tăng gần 1.400MW so với năm 2021, trong đó tổng công suất các nguồn điện năng lượng tái tạo là 20.165MW, chiếm tỉ trọng 26,4%. Quy mô hệ thống điện Việt Nam đứng đầu khu vực ASEAN về công suất nguồn điện.
Tuy vậy, để vận hành hệ thống điện an toàn, ổn định, EVN gặp nhiều khó khăn. Đó là việc cấp than sản xuất trong nước chưa đáp ứng được nhu cầu, giá than thế giới tăng cao, nguồn nhập khẩu hạn chế, nên tồn kho thấp trong khi giá than nhập khẩu tăng 1,35 lần so với năm 2021 và tăng gấp 3 lần so với năm 2020.
Trong bối cảnh đó, EVN tập trung tiết giảm chi phí, thực hiện các giải pháp về quản trị. Trong đó, tiết kiệm 10% các chi phí thường xuyên, cắt giảm từ 20-30% chi phí sửa chữa lớn, thực hiện chi lương chỉ bằng với 80-90% mức lương bình quân năm 2020… nên giúp tiết giảm 9.700 tỉ đồng.
Video đang HOT
Tối ưu hóa dòng tiề.n được hơn 7.900 tỉ đồng gắn với vận hành tối ưu hệ thống điện, ưu tiên huy động các nguồn giá rẻ giúp giảm gần 15.845 tỉ đồng. Nhờ đó, giúp cho EVN tiết giảm được chi phí là 33.445 tỉ đồng.
Tuy vậy, theo EVN, dù đã triển khai nhiều giải pháp nhưng vẫn không thể bù đắp được chi phí mua điện do giá nhiên liệu tăng cao đột biến. Do đó, kết quả năm 2022 dự kiến sẽ lỗ khoảng 31.360 tỉ đồng.
Cũng trong năm nay, EVN đã thực hiện đầu tư tổng khối lượng là gần 90.000 tỉ đồng. Trong đó nhiều nguồn điện lớn như thủy điện Ialy mở rộng dự kiến phát điện năm 2024, thủy điện Hòa Bình mở rộng thi công trở lại với mục tiêu phát điện năm 2025, khẩn trương đầu tư các dự án như nhiệt điện Ô Môn 3 và 4, thủy điện Trị An mở rộng, thủy điện tích năng Bác Ái…
Kết quả năm 2022, EVN giảm tổn thất điện năng còn 6,24%, độ tin cậy cung cấp điện được cải thiện, sự cố lưới điện giảm 22,4%. Doanh thu toàn tập đoàn là 460.700 tỉ đồng, tăng 4,31% nhưng với khoản lỗ do giá nhiên liệu sản xuất điện, tỉ giá tăng cao, nên EVN cho biết đã báo cáo Chính phủ và các bộ ngành, đơn vị liên quan cho điều chỉnh giá điện trong năm 2022 để giảm khó khăn, cân đối tài chính.
Kế hoạch năm 2023, EVN cho biết sẽ tập trung kế hoạch đảm bảo cung ứng điện an toàn, ổn định, thực hiện tiết kiệm, chống lãng phí. Đảm bảo tiến độ, chất lượng đầu tư xây dựng các dự án nguồn và lưới điện, tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ khách hàng, hoàn thành các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh và tăng năng suất lao động….
Theo đó, EVN kiến nghị Thủ tướng sớm xem xét, phê duyệt quy hoạch điện 8, sửa đổi quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Sửa đổi quy định liên quan để tạo thuận lợi trong huy động nguồn vốn, giải quyết vướng mắc trong thực hiện triển khai dự án điện.
Tập đoàn cũng kiến nghị các bộ ngành, cơ quan liên quan xem xét, trình Thủ tướng phê duyệt đề án tổng thể sắp xếp, đổi mới các doanh nghiệp của EVN giai đoạn 2021-2025; tháo gỡ chính sách để tiếp cận vốn cho các dự án.
Về giá điện, EVN kiến nghị Bộ Công Thương chấp thuận và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo quy định để giảm bớt khó khăn, đảm bảo cân bằng tài chính, áp dụng cơ chế thị trường với hoạt động điện lực, kịp thời điều chỉnh giá điện khi các yếu tố đầu vào thay đổi. Tăng cường khai thác than trong nước đáp ứng cho nhu cầu sản xuất.
Bộ Công Thương cân nhắc việc điều chỉnh giá điện
Theo Bộ Công Thương, thời gian qua giá đầu vào sản xuất điện tăng mạnh không chỉ ở Việt Nam mà cả trong khu vực và trên thế giới.
Công nhân Tổng Công ty Điện lực TP Hà Nội vận hành cung cấp điện. Ảnh minh họa: Ngọc Hà/TTXVN
Hiện nay, Bộ đang cùng các bộ, ngành rà soát trên cơ sở đề xuất điều chỉnh giá điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) theo Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định 24) quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân cũng như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, Bộ Công Thương cân nhắc các phương án điều chỉnh giá điện căn cứ vào sức chịu đựng của nền kinh tế, người dân và doanh nghiệp.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải mới đây cũng cho hay, giá đầu vào sản xuất điện tăng nên cần cân nhắc điều chỉnh giá bán lẻ, nhưng tăng ở mức nào phải rà soát, sau đó đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Hiện mức tăng giá bán lẻ điện bình quân đã vượt thẩm quyền của EVN (tăng trên 5%) và giá bán lẻ vẫn ở mức thấp thì ngành điện không thể chịu đựng được lâu dài.
Theo quy định tại Quyết định 24 khi các thông số đầu vào làm biến động giá bán điện từ 3 - 5%, EVN được phép điều chỉnh giá bán điện bình quân ở mức tương ứng, sau đó báo cáo Bộ Công Thương để kiểm tra, giám sát; ở mức 5% đến dưới 10%, EVN báo cáo Bộ và tăng giá sau khi được chấp thuận. Đối với mức giá điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên hoặc điều chỉnh ngoài khung giá quy định do những tác động mạnh làm tăng chi phí, EVN sẽ trình phương án tăng giá và Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét.
Ông Hồ Sỹ Hùng, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp cho biết, Việt Nam đang trong lộ trình hướng tới thị trường điện cạnh tranh, Ủy ban rất mong muốn có cơ chế để đưa giá điện hiện nay về sát với giá thị trường, doanh nghiệp có cơ sở tự xem xét hiệu quả hoạt động đầu tư cũng như chi phí sản xuất kinh doanh để đưa ra mức giá phù hợp. Khi chưa thực hiện được vấn đề này thì sẽ ảnh hưởng tới hiệu quả kinh tế và sự phát triển của ngành điện. Đồng thời, việc xã hội hóa, thu hút đầu tư cũng gặp khó khăn, ảnh hưởng cung ứng điện cho nền kinh tế.
Hiện nay, Việt Nam đang là nước nhập khẩu ròng năng lượng với mức nhập khẩu đáng kể than, dầu và thời gian tới sẽ là khí tự nhiên hóa lỏng (LNG)... Do vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, về chính sách cần có những quy định, hướng điều chỉnh phù hợp, kịp thời để đảm bảo vận hành hiệu quả hệ thống điện, an ninh năng lượng quốc gia.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá - Bộ Tài chính cho rằng, thực hiện theo Quy định 24 thì EVN được quyền điều chỉnh giá 6 tháng/lần nếu các thông số đầu vào biến động tăng 3% trở lên so với giá bán hiện hành. Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh giá khi giá bán điện bình quân tính toán cao hơn giá điện hiện hành từ 10%. Tuy nhiên, để kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, Việt Nam giữ ổn định giá bán điện từ tháng 3/2019 đến nay trong điều kiện giá bán điện thấp hơn chi phí sản xuất.
"Để sản xuất điện, chúng ta phải nhập nguyên liệu đầu vào. Giá điện trong nước đang không phản ánh giá trị thị trường thế giới của những loại đầu vào này và những yếu tố khác. Do vậy, việc điều hành giá điện theo cơ chế giá thị trường cần cân nhắc lựa chọn", ông Nguyễn Tiến Thỏa nói.
Ông Thỏa cho biết thêm, xăng dầu là mặt hàng bình ổn giá, doanh nghiệp được quyền quyết định giá, còn điện là mặt hàng nhà nước định giá chứ không phải EVN. Mặt khác, việc điều chỉnh giá điện phải được tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng vì nó tác động rất lớn tới sản xuất - kinh doanh của toàn bộ nền kinh tế.
Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, chi phí đầu vào và các chi phí sản xuất, quản lý tăng, trong khi giá bán điện cố định không điều chỉnh thì ngành điện lỗ nặng là điều đương nhiên và sẽ tiếp tục lỗ nếu không có sự điều chỉnh kịp thời. Đến năm 2023 sẽ là 4 năm Việt Nam chưa tăng giá điện, nhưng nếu tăng phải cân nhắc mức tăng sao cho phù hợp với tăng trưởng, lạm phát cũng như những tác động tới người dân, doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn hiện nay.
Trước đó, theo đề xuất của EVN, do biến động giá nhiên liệu như: than, dầu, khí trên thế giới khiến chi phí sản xuất điện và mua điện của EVN tăng rất cao. Căn cứ diễn biến giá nhiên liệu các tháng đầu năm 2022 và kế hoạch vận hành hệ thống điện đã được Bộ Công Thương phê duyệt từ đầu năm thì năm nay EVN có thể lỗ lên tới 64.805 tỷ đồng.
Để ứng phó vấn đề này, Tập đoàn đã thực hiện triệt để việc tiết kiệm và cắt giảm chi phí như: tiết kiệm 10% các chi phí thường xuyên; cắt giảm từ 20 - 30% chi phí sửa chữa tài sản cố định; tạm chi lương cho cán bộ công nhân viên bằng 80% mức lương bình quân năm 2020; tăng cường quản trị các khoản giảm giá thành điện... Đồng thời, thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp tối ưu hóa dòng tiề.n, thu cổ tức của các công ty cổ phần có vốn góp của EVN trong năm 2022.
Bên cạnh các giải pháp về quản trị, trong sản xuất EVN vận hành tối ưu hệ thống điện để phát tối đa nguồn thủy điện (chi phí thấp); điều phối các hợp đồng mua than, ưu tiên các nguồn than có giá rẻ hơn để giảm chi phí phát điện; đàm phán với các chủ đầu tư các nhà máy điện BOT về sản lượng phát điện để tối ưu hóa chi phí chung...
Đại diện EVN cho hay, trong bối cảnh tình hình tài chính hiện nay khiến Tập đoàn gặp rất nhiều khó khăn và có thể kéo sang các năm tiếp theo. Trước mắt là khó khăn trong việc không cân đối được dòng tiề.n để thanh toán chi phí mua điện cho các đơn vị phát điện, ảnh hưởng đến khả năng hoạt động liên tục của các nhà máy điện và đảm bảo cung cấp điện.
Ngoài ra, những năm gần đây chi phí sửa chữa lớn phải cắt giảm theo định mức từ 10 - 30% và việc sửa chữa tiếp tục cắt giảm sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến an toàn vận hành hệ thống điện thời gian tới. Đặc biệt là khó khăn trong huy động, cân đối nguồn vốn để đầu tư các dự án điện, sửa chữa, bảo dưỡng các công trình điện...
Theo dự báo của các Tổ chức quốc tế, giá nhiên liệu thế giới năm 2023 chưa có dấu hiệu giảm xuống mức bình quân năm 2021; tỷ trọng các nguồn điện có giá thành rẻ như thủy điện có xu hướng giảm và tăng tỷ trọng các nguồn điện có giá bán cao; tỷ giá USD liên tục tăng trong thời gian qua...
Vì vậy, EVN kiến nghị áp dụng cơ chế thị trường cho giá điện, tương tự như cơ chế điều chỉnh giá xăng dầu hiện nay.
Vạn trái tim chung một tấm lòng Ngày 9/12, Công ty Điện lực Sơn La phối hợp với Hội Chữ thập đỏ, Thường trực Ban Chỉ đạo hiến má.u tỉnh và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Sơn La tổ chức chương trình Tuần lễ hồng EVN lần thứ VIII, năm 2022. Đông đảo cán bộ, công nhân viên các đơn vị ngành điện trên địa bàn tỉnh Sơn La đăng...