Vì sao nhiều hãng xe điện không triển khai dịch vụ đổi pin?

Bài toán chọn giải pháp pin tích hợp và pin hoán đổi là lựa chọn khá “đau đầu” của nhiều hãng xe điện, nhưng phần lớn hãng xe chọn pin tích hợp.

Pin (ắc quy) là bộ tích trữ năng lượng cho xe điện, là “trái tim” của chiếc xe và khiến các hãng xe mất nhiều chi phí và thời gian nghiên cứu phát triển để đáp ứng yêu cầu đặt ra về quãng đường cũng như phương pháp tái nạp hiệu quả.

Hiện nay, chỉ có thị trường Trung Quốc và Ấn Độ triển khai giải pháp hoán đổi pin cho xe du lịch nhẹ cá nhân, còn các thị trường khác chỉ hoán đổi pin cho xe buýt và xe chuyên dùng.

Một trạm hoán đổi pin xe điện của hãng Geely Trung Quốc

Theo thống kê, tại Trung Quốc hãng xe điện NIO là thương hiệu đầu tư mạnh nhất vào hệ thống hoán đổi pin, hiện đã triển khai 700 trạm hoán đổi trên toàn quốc.

Một hãng xe khác là Geely đề ra mục tiêu thiết lập 5.000 trạm hoán đổi pin trên toàn lãnh thổ Trung Quốc vào năm 2025.

Các trạm này có thể hoàn tất các lượt hoán đổi tự động và thanh toán chỉ trong 2 phút.

Tuy nhiên, tại các thị trường tiêu thụ xe điện lớn như Mỹ và châu Âu, xe sử dụng pin hoán đổi chưa hấp dẫn người dùng.

Theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, việc hoán đổi pin có ưu điểm là nhanh – rẻ, nhưng nhược điểm là do đặc thù xe hơi thiết kế khác nhau theo từng model, nên hệ thống pin cần được thiết kế theo một “khuôn thước” riêng cho từng mẫu xe, không thể lắp đặt pin này cho xe kia.

“Như vậy là pin xe nào dùng cho xe đó, không lắp lẫn, khó dùng chung viên pin kể cả trong cùng một hãng”, ông Đồng nhận xét.

Thứ hai là pin hoán đổi, cần số lượng lớn để cung cấp sẵn sàng các viên pin đã nạp sẵn cho cùng một số lượng xe điện nào đó.

Thứ ba là mỗi lần cập nhật các phiên bản pin mới, có thể các trạm sạc sẽ cần điều chỉnh về cơ sở hạ tầng phần mềm hoặc cả phần cứng. Vì vậy, chủ xe cũng cần đưa xe đến trạm để cập nhật cho hệ điều hành xe về pin mới.

Một viên pin xe điện VFe34 trên dây chuyền kiểm định của Trung tâm đóng gói pin VinFast. Ảnh: Lam Anh

Tại Việt Nam, hãng xe VinFast triển khai công nghệ pin hoán đổi cho xe máy điện từ năm 2019 và công nghệ pin tích hợp cho ô tô điện từ năm 2020.

Theo lãnh đạo Trung tâm đóng gói pin của VinFast (đặt tại nhà máy VinFast Hải Phòng), khối pin của xe điện VFe34 và tới đây là VF8, VF9 sắp bàn giao có khối lượng rất lớn (trên 300kg), thiết kế dạng phiến phẳng, đặt dưới gầm xe nên việc tháo rời là không khả thi.

Thứ hai là công nghệ pin có thể sạc tại nhà, sạc tại trạm và sạc nhanh, giúp chiếc xe có nhiều điểm sạc hơn là giải pháp phải đi đến trạm đổi pin chuyên dụng.

Từ ngày 15/8/2022, Bộ GTVT tổ chức lấy ý kiến chuyên gia, hãng xe và cộng đồng xã hội về bộ tiêu chuẩn quốc gia của trạm hoán đổi pin, việc lấy ý kiến sẽ kết thúc vào ngày 15/10 tới đây.

Theo cơ quan biên soạn, bộ tiêu chuẩn này hoàn toàn tương đương với IEC 62840 – 2 : 2016 (bộ tiêu chuẩn Châu Âu về hệ thống hoán đổi ắc quy xe điện, Ủy ban kỹ thuật điện EU thông qua ngày 11/11/2016).