Vì sao người trẻ thích xem bói?

Khi bắt đầu cuộc sống trưởng thành, nhiều người trẻ cảm thấy chông chênh, mất phương hướng nên tìm đến bói toán, quên mất rằng đó chỉ là những suy đoán không có cơ sở khoa học.

Tuyết Trinh, 25 tuổi, có thói quen xem bói bài tarot từ khi chuẩn bị thi đại học bởi lần nào reader cũng khẳng định là sẽ đỗ. Trùng hợp, năm đó nhận được giấy báo trúng tuyển của ba trường đại học nên kể từ đó, cô gái quê Hải Phòng “tin sái cổ” vào 78 lá bài. Mỗi khi gặp áp lực tâm lý hay chuẩn bị làm việc quan trọng, Trinh lại bói bài để làm căn cứ ra quyết định.

Mới đây, cô tìm gặp tarot reader (người đọc và giải bài tarot) để xem có phải bị bạn trai “cắm sừng” không.

Trinh nghi ngờ người yêu đã lâu. Mỗi khi có cuộc gọi, chàng trai thường chạy ra ngoài nghe, trở về nhắn tin liên tục rồi úp điện thoại xuống mặt bàn. Thời gian gần đây anh còn sử dụng thêm một điện thoại, nói là do yêu cầu công việc. Linh tính mách bảo nên Trinh tìm đến tarot để “lắng nghe lời khuyên cũng như định hướng tương lai”. Reader thông qua hình dạng quân bài phán mọi thứ vẫn ổn, không cần lo lắng.

Tarot là bộ bài gồm 78 lá bài in hình ảnh các hình mẫu, biểu tượng, sự việc khác nhau. Những hình ảnh này đại diện cho một loạt những trải nghiệm một người có thể gặp trong đời khi người xem tarot “bốc” phải bất kỳ một lá bài nào trong bộ bài. Ảnh minh họa: Philstar.

Bình An sống ở Hà Nội mồ côi cha mẹ khi còn nhỏ. Trước khi tìm đến bói toán, anh thường bối rối trước những lựa chọn trong cuộc sống. “Tôi không có ai để hỏi và cũng không xác định được phương hướng khi chỉ có một mình”, chàng trai 26 tuổi nói.

Trước khi ra trường, An tìm tới một thầy bói với hy vọng lời phán của người này về công việc, xác suất thành công sẽ cao hơn. Thầy bói khẳng định may mắn hay thất bại mà anh gặp phải đều “do trời an bài”, nhưng vẫn có một số cách để thay đổi. Ban đầu An nghi hoặc, nhưng khi thầy phán chính xác công việc sau khi tốt nghiệp, anh thấy yên tâm hơn.

“Thầy nói nếu chịu khó lễ bái, giải hạn hàng năm, mọi việc sẽ suôn sẻ”. An đã đưa cả chục triệu cho thầy, với hy vọng sau này đạt được vị trí công việc mong muốn.

Tiến sĩ tâm lý học Nguyễn Thị Minh, giảng viên Học viện Hành chính quốc gia không ngạc nhiên khi giới trẻ bị thu hút bởi tarot, tử vi hay các loại hình bói toán. Theo bà ngoài nguyên nhân tò mò, dịch vụ dễ tìm kiếm trên mạng xã hội, đặc thù của người trẻ đang bắt đầu bước vào đời luôn có cảm giác không chắc chắn nên coi bói toán như một cách trấn an tinh thần.

“Một khi gặp rắc rối mà chưa biết cách giải quyết, đây là phương pháp họ dùng để giải tỏa cảm xúc”, nữ chuyên gia chia sẻ.

Trong khảo sát của VnExpress gần đây với những độc giả đã từng xem bói, 84% nằm trong độ tuổi dưới 30 tuổi. Một khảo sát khác về lý do xem bói, 39% liên quan đến chuyện tình cảm, 23% do công việc, còn lại là nguyên nhân khác.

Phương Lan là một tarot reader có 7 năm kinh nghiệm. Cô cho hay số lượng người trẻ dưới 30 tuổi gần đây tìm đến mình chiếm đa số. Nhóm khách hàng này thường phàn nàn về chuyện tình cảm, áp lực học tập hay công việc khó khăn. “Họ bất mãn với hiện trạng, không hiểu sao những nỗ lực cố gắng không được đền đáp xứng đáng”, cô nói.

Theo Lan, có sự khác biệt giữa hai giới trong những câu hỏi. Phái nữ đa phần muốn tư vấn về tình cảm, còn nam giới có xu hướng tư vấn về sự nghiệp và độ giàu có.

Tiến sĩ văn hóa Nguyễn Ánh Hồng coi việc xem bói là nhu cầu có thực, bởi nhiều người mong muốn dự đoán tương lai, có thể làm chủ số phận của mình. Trong tâm lý học có một khái niệm về “cảm giác kiểm soát”, nghĩa là tránh những điều không chắc chắn. Những người tìm đến bói toán thực chất là đang đối phó với áp lực cuộc sống. Áp lực càng lớn họ càng tin vào kết quả xem bói, bất chấp những dấu hiệu khác cho kết quả ngược lại. Một số khác lại lo lắng cho tương lai của mình. Khi gặp sự cố, họ mong ai đó đưa ra lời khuyên không chỉ để tham khảo mà còn bấu víu, thậm chí như chiếc phao cứu sinh.

Cùng quan điểm, chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Minh cho rằng, khi người trẻ lý trí chưa vững vàng, thiếu niềm tin vào cuộc sống họ sẽ tìm đến xem bói, thậm chí hoàn toàn lệ thuộc trước khi quyết định làm bất cứ việc gì. Bà Minh giải thích vì đa phần trong số này không có tư duy phản biện, thích hùa theo số đông, muốn được giống người khác để không bị lạc lõng. Nghe người xung quanh nói quá nhiều về một vấn đề, họ cũng bị ám thị bởi thông tin đó, nên cho là đúng.

“Ngạn ngữ Pháp có câu: Cái gì không thật nhưng lặp đi lặp lại 40 lần lại thành sự thật. Trường hợp này có thể đúng ở việc tin vào bói toán ở người trẻ”, nữ chuyên gia nói.

Nguyên nhân thứ hai là người bói có thể suy đoán phần nào tính cách đối phương thông qua ngôn ngữ cơ thể như cách nói năng, ăn mặc hay biểu cảm trên khuôn mặt. Trong nhiều trường hợp, chính người đi xem bói đã cung cấp thông tin để người khác dựa vào mà phán đoán tình huống. Nhiều “thầy” do nắm bắt tâm lý hoang mang của đối tượng nên dùng những lời lẽ mập mờ, mang tính chung chung, mơ hồ, đúng với nhiều người. Từ vô số sự kiện đã xảy ra trong đời, người nghe nhất định nhặt được một sự kiện phù hợp với dự báo mà thầy đã phán cho mình.

Ngoài ra, bản chất con người là luôn tìm kiếm hạnh phúc và tránh khổ đau. Bởi vậy những dự báo dễ chịu sẽ lấy lòng người nghe, ví dụ đánh giá họ là tài giỏi, thông minh và có cơ hội thăng tiến. Nhiều khả năng người nghe xem đó là thầy bói đáng tin cậy.

Nữ chuyên gia nhắc nhở đã có nhiều vụ lừa đảo ẩn sau những chiêu trò bói toán. Nhiều thầy bói do nắm bắt tâm lý hoang mang của đối tượng nên dùng những lời lẽ mập mờ, thậm chí là lừa đảo tiền bạc.

Dù chưa đến mức bị lừa đảo về tài chính nhưng gần đây Trinh phát hiện bạn trai phản bội khi thấy anh tình cảm với một cô gái khác trong quán cà phê. Cô nói vì từng dốc hết niềm tin vào tarot nên khi sự thật sáng tỏ đã rất sốc, cảm giác mất phương hướng và không còn niềm tin vào bất kỳ điều gì.

Còn với Bình An, vì tin rằng luôn có “thế lực tâm linh” chống lưng bởi lễ bái đầy đủ nên anh không chú tâm với công việc. Gần đây do công ty gặp khó khăn phải rút gọn bộ máy nhân sự, tên An nằm đầu tiên trong danh sách bị cho nghỉ việc.

Từ những tình huống trên, bà Minh cho rằng, chỉ nên coi tarot, tử vi cũng như những loại hình bói toán khác là một thứ gia vị, không thể dựa dẫm vào đó. Mỗi người phải có tính tự chủ, bản lĩnh để phân biệt được những gì người khác nói và những gì mình đang làm hoặc đang có. Dùng ý chí và đạo đức của bản thân để vượt lên nghịch cảnh thay vì trông chờ vào một thế lực mơ hồ nào đó.

“Vận mệnh được tạo ra từ tính cách, sự nỗ lực của mỗi người. Nếu muốn biết những gì xảy ra trong tương lai, nên tin rằng không có gì là tuyệt đối”, nữ chuyên gia chia sẻ.