Vì sao miền nam Trung Quốc là điểm nóng của virus corona? Câu trả lời có thể nằm ở 4 chữ tưởng không liên quan

Một nghiên cứu mới của các nhà khoa học Anh vừa hé lộ lý do vì sao có nhiều loài dơi di chuyển đến miền nam Trung Quốc trong thập kỷ qua.

Theo kết quả của một nghiên cứu mới, biến đổi khí hậu có thể đã thúc đẩy sự xuất hiện của SARS-CoV-2, loại virus gây ra COVID-19, tờ Daily Mail đưa tin.

Các nhà nghiên cứu đến từ Vương quốc Anh cho biết lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu trong thế kỷ qua đã tạo nên điều kiện sống thuận lợi cho loài dơi ở một số nơi.

Điều này đã khiến miền nam Trung Quốc, đặc biệt là tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, trở thành ‘điểm nóng toàn cầu’ về các loại virus corona trên dơi như SARS-CoV-2, theo nghiên cứu.

Dơi đóng vai trò như ổ của nhiều loại virus lây truyền từ động vật sang người, bao gồm SARS-CoV, MERS CoV và Ebola.

Virus SARS-CoV-2

Một số nhà khoa học tin rằng virus SARS-CoV-2 có nguồn gốc từ dơi. Tuy nhiên, điều này vẫn đang được tranh luận trong giới khoa học.

Virus này có thể có nguồn gốc từ một loài dơi nhưng có thể lây sang con người thông qua một loài trung gian, chẳng hạn như tê tê.

Mặc dù vậy, các tác giả của nghiên cứu mới nhất vừa công bố những bằng chứng đầu tiên cho thấy biến đổi khí hậu có thể đóng một vai trò trực tiếp trong sự phát triển của đại dịch COVID-19 hiện nay.

Biến đổi khí hậu có thể đã tạo ra môi trường sống thích hợp cho các loài dơi mang virus corona

Nghiên cứu cho thấy tại tỉnh Vân Nam, miền nam Trung Quốc, và các vùng lân cận ở Myanmar và Lào, có ‘những thay đổi quy mô lớn’ về thảm thực vật trong thế kỷ trước.

Những thay đổi về khí hậu bao gồm tăng nhiệt độ, tăng ánh sáng mặt trời, tăng carbon dioxide trong khí quyển – tất cả đều kích thích sự phát triển của thực vật và cây cối. Những biến đổi này làm thay đổi môi trường sống tự nhiên, biến những khu vực vốn là bụi cây trở thành thảo nguyên và sau đó là rừng gỗ.

Điều này đã tạo ra môi trường sống thích hợp cho nhiều loài dơi mang virus corona mà chủ yếu sống trong những khu rừng phát triển mạnh.

Tác giả nghiên cứu, bác sĩ Robert Beyer từ Khoa Động vật học của Đại học Cambridge (Anh) , cho biết:

“Biến đổi khí hậu trong thế kỷ qua đã khiến môi trường sống ở tỉnh Vân Nam, miền nam Trung Quốc trở nên thích hợp cho nhiều loài dơi hơn.

“Hiểu được sự phân bố của các loài dơi trên toàn cầu đã thay đổi như thế nào do biến đổi khí hậu có thể là một bước quan trọng trong việc tìm hiểu nguồn gốc của COVID-19″.

Nghiên cứu cho thấy trong thế kỷ qua, thêm 40 loài dơi đã di chuyển đến tỉnh Vân Nam, miền nam Trung Quốc. Trên 40 loài dơi này có khoảng 100 loại virus corona ở dơi.

Tỉnh Vân Nam được các nhà nghiên cứu gọi là ‘điểm nóng toàn cầu’ của virus corona. Dữ liệu di truyền cho thấy đây có thể là nơi SARS-CoV-2 đã phát sinh và được dơi mang đến thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, nơi virus được truyền sang người chỉ hơn một năm trước.

Ảnh chụp tại tỉnh Vân Nam, Trung Quốc.

Dơi di chuyển từ nơi này sang nơi khác do biến đổi khí hậu: Tác động tiêu cực?

Để có được kết quả trên, các nhà nghiên cứu Anh đã tạo ra một bản đồ thảm thực vật trên thế giới cách đây một thế kỷ, sử dụng dữ liệu nhiệt độ, lượng mưa và độ che phủ của mây.

Sau đó, họ sử dụng thông tin về thảm thực vật ưa thích của các loài dơi trên thế giới để tìm ra sự phân bố toàn cầu của từng loài vào đầu những năm 1900.

So sánh những thông tin này với sự phân bố hiện tại của dơi cho phép các nhà nghiên cứu nhận thấy số lượng loài tại các địa điểm trên toàn cầu đã thay đổi như thế nào trong thế kỷ qua do biến đổi khí hậu.

Tiến sĩ Beyer cho biết: “Khi biến đổi khí hậu làm thay đổi môi trường sống, các loài dơi đã rời khỏi một số khu vực và di chuyển sang các khu vực khác – mang theo virus cùng chúng.

“Điều này không chỉ làm thay đổi các khu vực có virus mà rất có thể tạo ra các tương tác mới giữa động vật và virus, khiến nhiều virus có hại được lây truyền hoặc tiến hóa hơn”.

Các nhà nghiên cứu cho biết số lượng virus corona trong một khu vực có mối liên hệ chặt chẽ với số lượng loài dơi ở đó.

Tất cả dơi trên thế giới mang trên chúng khoảng 3.000 loại virus corona khác nhau, với mỗi loài dơi chứa trung bình 2,7 virus corona – hầu hết không biểu hiện triệu chứng.