Vì sao lực lượng vũ trang Afghanistan yếu kém và sụp đổ nhanh trước Taliban

Theo dõi VGT trên

“Canh bạc” 88 tỷ USD mà Lầu Năm Góc rót vào quân đội Afghanistan đã tan thành mây khói sau khi lực lượng này thua toàn diện trước Taliban.

Vì sao lực lượng vũ trang Afghanistan yếu kém và sụp đổ nhanh trước Taliban - Hình 1
Lực lượng biệt kích Afghanistan được Mỹ trang bị và đào tạo.

Mỹ đã chi hơn 88 tỉ USD để đào tạo và trang bị cho lực lượng quân đội, cảnh sát Afghanistan, chiếm gần 2/3 tổng viện trợ nước ngoài của Mỹ dành cho Kabul kể từ năm 2002. Vậy tại sao lực lượng này lại sụp đổ nhanh chóng khi đối mặt với cuộc tấn công dữ dội của Taliban?

Thất bại trong việc tạo dựng một lực lượng chiến đấu độc lập và gắn kết của người Afghanistan có thể bắt nguồn từ việc trong nhiều năm những đánh giá quá lạc quan của các quan chức Mỹ đã che khuất – trong một số trường hợp là cố tình che giấu – bằng chứng về tình trạng tham nhũng ăn sâu, mất nhuệ khí, đội ngũ rệu rã với cả những người “lính ma và cảnh sát ma”.

Vì sao lực lượng vũ trang Afghanistan yếu kém và sụp đổ nhanh trước Taliban - Hình 2
Lực lượng Mỹ được triển khai tới Afghanistan để hỗ trợ sơ tán nhân viên ngoại giao và công dân Mỹ sau khi Taliban giành quyền kiểm soát đất nước. Ảnh: Getty Images

Chỉ trong ít ngày, lực lượng Taliban đã ào ạt tiến quân qua các tỉnh của Afghanistan, lần lượt kiểm soát hầu hết các vùng lãnh thổ trước khi kiểm soát quyền lực ở Kabul. Hôm 13/8, Người phát ngôn Lầu Năm Góc John Kirby nói với các phóng viên: “Chúng tôi muốn thấy ý chí và vai trò lãnh đạo chính trị, lãnh đạo quân sự, đó là điều cần thiết. Chúng tôi vẫn muốn thấy điều đó, và chúng tôi hy vọng sẽ thấy điều đó, nhưng liệu nó có xảy ra hay không, điều đó thực sự do người Afghanistan quyết định.”

Ông Kirby nói thêm rằng “lợi thế” của lực lượng Afghanistan là vượt trội về quân số và thực tế là Taliban thiếu không quân. Nhưng khi người Afghanistan liên tục thua sốc, những con số có thể đã nói dối.

Bức tranh không hoàn chỉnh

Theo số liệu mới nhất của Lầu Năm Góc, lực lượng an ninh Afghanistan đã mở rộng đáng kể trong hai thập kỷ qua – từ chỉ 6.000 người trực thuộc Bộ Quốc phòng và không có cảnh sát quốc gia nào vào năm 2003, lên 182.071 binh sĩ và 118.628 cảnh sát vào tháng 4/2021.

Tuy nhiên, khi các lực lượng đã lớn mạnh, những tuyên bố về sức mạnh của họ cũng vậy. Một chỉ huy Mỹ từng khoe rằng quân đội của Afghanistan “đã chiến đấu bằng kỹ năng và lòng dũng cảm”. Gần đây nhất là vào tháng trước, phát ngôn viên chính của Lầu Năm Góc John Kirby nhấn mạnh rằng các lực lượng Afghanistan “biết cách bảo vệ đất nước của họ”.

Video đang HOT

Nhưng những bằng chứng ngược lại, cho thấy các lực lượng chính phủ không chuẩn bị sẵn sàng để đối mặt với bất kỳ cuộc xung đột kéo dài nào, lại thường bị bỏ qua, hoặc được coi là bí mật.

Cơ quan giám sát độc lập của Mỹ kết luận rằng họ “không thể báo cáo công khai về hầu hết các nỗ lực do người đóng thuế Mỹ tài trợ để xây dựng, đào tạo, trang bị và duy trì” các lực lượng Afghanistan.

Vì sao lực lượng vũ trang Afghanistan yếu kém và sụp đổ nhanh trước Taliban - Hình 3
Thuỷ quân lục chiến Mỹ lên đường tới Kandahar, Afghanistan năm 2014. Ảnh: AFP/Getty Images

Lầu Năm Góc đã nới lỏng một số hạn chế về dữ liệu nhưng kể từ năm 2017, nhiều thông tin trước đây về quy mô, sức mạnh và tỷ lệ thương vong của các đơn vị quân đội Afghanistan vẫn bị giấu kín. Sự bí mật của Lầu Năm Góc, có thể vì lý do an ninh, đã để lại ấn tượng sai lệch về việc các lực lượng Afghanistan có thể nhanh chóng vượt qua áp lực từ Taliban.

Những đánh giá “màu hồng” trong những năm qua đã không phản ánh thực tế. Các đơn vị bộ binh Afghanistan đối mặt tỉ lệ đào ngũ đặc biệt cao. Lính bộ binh từ bỏ các vị trí của họ vì đủ lý do, từ về quê thu hoạch mùa màng, cho đến sợ chiến đấu.

Tỷ lệ đào ngũ cao đã dẫn đến sự thiếu gắn kết, thiếu chuyên nghiệp. Mike Jason, đại tá quân đội Mỹ đã nghỉ hưu từng chỉ huy các đơn vị huấn luyện ở Afghanistan cho biết: “Nếu bạn không liên tục bơm năng lượng mới và tính chuyên nghiệp vào lực lượng, nó sẽ tan rã khá nhanh, và không thể nhận ra sau 2 năm”.

Một lực lượng Taliban đáng gờm cũng đã gây ra những thiệt hại nặng nề với binh sĩ Afghanistan trong những năm gần đây. “Hầu như mỗi năm họ đều bị tiêu hao 20 hoặc 30% lực lượng do thương vong hoặc đào ngũ” – Michael OHanlon, một chuyên gia quân sự tại Viện Brookings cho biết – “Điều đó gây ra tổn thất lớn cho quân đội Afghanistan và họ phải làm lại từ đầu với rất nhiều tân binh”.

Vì sao lực lượng vũ trang Afghanistan yếu kém và sụp đổ nhanh trước Taliban - Hình 4
Lực lượng an ninh Afghanistan kiểm tra hiện trường một vụ đánh bom ở Kandahar ngày 4/7/2021. Ảnh: AFP

Trong khi đó, lực lượng không quân Afghanistan do Mỹ huấn luyện vẫn thực hiện các phi vụ ném bom hỗ trợ quân đội Afghanistan. Nhưng chỉ có rất ít máy bay trực thăng tấn công cũ kỹ với ít phụ tùng thay thế, khiến không quân vật lộn xoay sở với nhiều trận chiến diễn ra trên khắp đất nước.

Một cựu chỉ huy quân sự cấp cao của Mỹ ở Afghanistan, cho biết hoạt động kém hiệu quả của không quân Afghanistan đã góp phần thôi thúc bộ binh… bỏ chạy. “Họ nhận ra sau 2-3 ngày chiến đấu rằng không quân sẽ không cung cấp quân tiếp viện, tiếp tế, yểm trợ trên không, hoặc yểm trợ gần”, nhân vật này nói.

Một số chuyên gia cũng cho rằng quan niệm ban đầu về chương trình đào tạo, huấn luyện của Mỹ là sai lầm. Mark Jacobson, một cựu quan chức Lầu Năm Góc, từng là quan chức cấp cao NATO ở Afghanistan, tin rằng Mỹ đã tập trung quá nhiều vào việc chuẩn bị cho quân đội Afghanistan để đẩy lùi quân đội nước ngoài hơn là một lực lượng nổi dậy trong nước như Taliban.

Vì sao lực lượng vũ trang Afghanistan yếu kém và sụp đổ nhanh trước Taliban - Hình 5
Chiến binh Taliban ngồi quanh một bàn họp trong toà nhà chính phủ ở Kabul ngày 15/8. Ảnh: D.M

“Hiệu ứng ăn mòn”

Các vấn đề với lực lượng an ninh do Mỹ đào tạo Afghanistna đã tồn tại một cách có hệ thống và kéo dài. Cơ quan giám sát đặc biệt của chính phủ Mỹ về tái thiết Afghanistan, trong báo cáo hồi tháng 7 trước Quốc hội, đã trích dẫn “tác động ăn mòn” của tệ tham nhũng trong hàng ngũ, cũng như “độ chính xác đáng ngờ của dữ liệu về sức mạnh thực tế của lực lượng” và việc không có khả năng đánh giá “các yếu tố vô hình như” ý chí chiến đấu”.

Kimberly Kagan, Chủ tịch Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ, thành viên Nhóm Đánh giá Chiến lược, phàn nàn rằng “việc Mỹ và các đồng minh từ bỏ Afghanistan đã gây ra sự thay đổi đáng kể trong khả năng của Taliban đẩy nhanh chiến dịch chiếm lãnh thổ”, và trong quá trình đó, “sự tự tin” của các lực lượng an ninh Afghanistan đã bị phá hủy.

Tuy nhiên, nhiều người khác khẳng định rằng khó có khả năng các vấn đề về sự sẵn sàng chiến đấu có thể được giải quyết bằng việc đào tạo nhiều hơn cũng như hỗ trợ tài chính từ Mỹ.

Neha Dwivedi, nhà phân tích nghiên cứu của công ty tư vấn quốc phòng và tình báo Janess, nhận xét: “Lực lượng Afghanistan đã phải vật lộn với mức độ kiểm soát thấp, khả năng lãnh đạo kém, thiếu tuyển dụng, đào ngũ và hoạt động yếu kém trên chiến trường. Mặc dù tự hào về vũ khí tinh vi và công nghệ tiên tiến, lực lượng này lại thiếu sự gắn kết, tham nhũng và quản lý yếu kém. Trong khi đó, Taliban thiếu vũ khí công nghệ cao, nhưng dường như ổn định về tài chính, với một tổ chức gắn kết ổn định”.

Taliban chiếm tất cả thành phố lớn của Afghanistan, trừ Kabul

Taliban trong hai ngày 14 và 15/8 chiếm nốt hai thành phố lớn cuối cùng của Afghanistan và tiếp tục đà tiến về thủ đô Kabul.

Việc chiếm Mazar-i-Sharif, thành phố lớn thứ tư đất nước mà lực lượng chính phủ Afghanistan từng tuyên bố bảo vệ đến cùng, giúp Taliban kiểm soát toàn bộ khu vực phía bắc.

"Taliban đã kiểm soát hoàn toàn Mazar-i-Sharif", Afzal Hadid, người đứng đầu hội đồng tỉnh Balkh, cho biết. "Toàn bộ lực lượng an ninh đã rời khỏi Mazar". Theo ông, thành phố dường như thất thủ mà không có giao tranh lớn nào, dù các cuộc đụng độ lẻ tẻ vẫn nổ ra gần đó.

Taliban chiếm tất cả thành phố lớn của Afghanistan, trừ Kabul - Hình 1

Các tay súng Taliban tuần tra trên đường phố thành phố Herat lớn thứ hai Afghanistan ngày 14/8. Ảnh: AFP.

Abas Ebrahimzada, nhà lập pháp tại tỉnh Balkh, nơi có thành phố Mazar-i-Sharif, cho hay quân đội Afghanistan đầu hàng trước, khiến các lực lượng dân quân ủng hộ chính phủ cùng những lực lượng khác mất hết nhuệ khí chiến đấu và bỏ cuộc khi đối đầu các cuộc tấn công dữ dội của Taliban.

Ebrahimzada thêm rằng Abdul Rashid Dostum và Ata Mohammad Noor, hai thủ lĩnh chỉ huy hàng nghìn tay súng thân chính phủ, đã bỏ trốn khỏi tỉnh và hiện không rõ tung tích.

Sáng 15/8, Taliban tiếp tục chiếm thành phố Jalalabad, phía đông đất nước, mà không cần giao chiến. Như vậy, nhóm phiến quân đã giành được tất cả các thành phố lớn của Afghanistan, ngoại trừ thủ đô Kabul.

"Không có cuộc đụng độ nào xảy ra ở Jalalabad vì thống đốc đã đầu hàng Taliban", một quan chức Afghanistan nói với hãng thông tấn Reuters. "Nhường đường cho Taliban là cách duy nhất giúp cứu tính mạng dân thường".

Taliban mở chiến dịch tấn công khắp Afghanistan kể từ khi Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố rút quân sau 20 năm hiện diện tại nước này. Nhóm phiến quân những ngày gần đây đã đạt được nhiều bước tiến đáng kể, chiếm đóng thành công Herat và Kandahar, thành phố lớn thứ hai và thứ ba đất nước. Taliban hiện kiểm soát 22/34 tỉnh của Afghanistan.

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani hôm qua có bài phát biểu trên truyền hình, cam kết sẽ không từ bỏ "thành quả" có được trong 20 năm qua kể từ khi Mỹ lật đổ Taliban sau vụ khủng bố 11/9.

Một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên hôm 11/8 tiết lộ tình báo Mỹ đánh giá Taliban có thể vây hãm Kabul trong 30 ngày và chiếm thủ đô Afghanistan trong vòng 90 ngày.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bộ trưởng Quốc phòng Anh lên tiếng sau khi Ukraine tấn công Nga bằng tên lửa Storm Shadow
14:20:16 21/11/2024
Nga tuyên bố bắn hạ tên lửa hành trình Storm Shadow của Anh
06:05:03 22/11/2024
Tỷ phú Ấn Độ Gautam Adani bị truy tố tại Mỹ vì tội hối lộ
13:12:37 21/11/2024
Nga đã phản đòn tấn công tầm xa của Ukraine, nỗi lo sợ của Kiev về thứ 'vũ khí nóng' thành hiện thực?
20:17:03 21/11/2024
Đoàn người di cư đổ xô đến Mỹ trước khi ông Trump nhậm chức
18:56:20 21/11/2024
J&J có nguy cơ bị kiện tại Anh về bột talc gây ung thư
18:11:14 21/11/2024
Lý giải nguyên nhân Tổng thống đắc cử Trump 'mê' Elon Musk
15:01:42 21/11/2024
Ông Trump đề cử nguyên CEO công ty đấu vật WWE làm Bộ trưởng Giáo dục Mỹ
14:32:27 20/11/2024

Tin đang nóng

Hiện trường hơn 200 bộ hài cốt vừa được phát hiện giữa Hà Nội
10:18:38 22/11/2024
Con đường sa ngã của cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ
10:11:58 22/11/2024
Động thái mới nhất của Hoài Lâm gây xôn xao
11:55:13 22/11/2024
Danh tính cô gái Đà Lạt có tên khai sinh độc lạ, nhan sắc được ví như mỹ nhân TVB thập niên 90
11:38:33 22/11/2024
Lộ vóc dáng Yến Xuân khi mang bầu, một khoảnh khắc hé lộ luôn tình cảm của Đặng Văn Lâm dành cho vợ
13:14:17 22/11/2024
'Độc đạo' tung ngoại truyện đặc biệt quy tụ dàn diễn viên sau cái kết tranh cãi
10:45:30 22/11/2024
Kỳ lạ chiếc ô tô "vắt vẻo" trên cổng nhà ở Đồng Nai, chủ nhà giải thích mới vỡ lẽ nguyên nhân đầy cảm động
11:35:55 22/11/2024
Thời điểm ăn trứng giúp ngủ ngon, hỗ trợ sức khỏe não bộ
08:34:12 22/11/2024

Tin mới nhất

WTO: Tác động kép của AI đối với thương mại toàn cầu

13:50:32 22/11/2024
WTO kêu gọi có sự phối hợp toàn cầu để giải quyết sự phân mảnh trong quy định quản lý này và đảm bảo các lợi ích của AI được phân phối một cách công bằng.

Tăng cường kết nối ASEAN - Mỹ Latinh

13:50:07 22/11/2024
Đây là một trong những cơ sở thuộc tập đoàn giáo dục quốc tế Education Consortium Anáhuac (CEA) hiện đang hoạt động tại 18 quốc gia.

Bitcoin tiến sát mốc 100.000 USD nhờ kỳ vọng về chính sách của Mỹ

13:47:33 22/11/2024
Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã ủng hộ các tài sản kỹ thuật số, cam kết sẽ biến Mỹ thành trung tâm tiền điện tử thế gTrong chiến dịch tranh cử, ông Trump đã ủng hộ các tài sản kỹ thuật số, cam kết sẽ biến Mỹ thành trung tâm tiền...

Những điểm quan trọng trong bài phát biểu mới nhất của Tổng thống Putin

13:43:28 22/11/2024
Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng không có hệ thống phòng thủ tên lửa nào hiện nay, kể cả những hệ thống mà Mỹ triển khai ở châu Âu, có thể đánh chặn được Oreshnik. Ông nhấn mạnh: "Hiện nay, không có biện pháp nào để đối phó với loại vũ k...

Ai Cập, Iran quan ngại tình hình căng thẳng leo thang trong khu vực

13:39:39 22/11/2024
Theo Ngoại trưởng Ai Cập, cần thiết phải hỗ trợ tất cả các bên ở Liban trong giai đoạn quan trọng này, để bầu ra một tổng thống thông qua sự đồng thuận toàn quốc.

Lực lượng Mỹ tấn công Houthi bằng tên lửa phóng từ biển

13:33:50 22/11/2024
Trước đó, ngày 14/11, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) đã công bố video ghi lại cuộc không kích chính xác vào mục tiêu của Houthi ở Yemen.

Apple đề xuất tăng gấp 10 lần khoản đầu tư vào Indonesia

13:31:37 22/11/2024
Người phát ngôn của Bộ Febri Hendri Antoni Arif cho biết, kế hoạch đầu tư đã tăng gấp 10 lần so với kế hoạch phát triển nhà máy sản xuất linh kiện và phụ kiện ban đầu trị giá 158 tỷ rupiah (ttương đương 10 triệu USD) của Apple ở Bandung...

Mỹ không có kế hoạch sửa đổi học thuyết hạt nhân

13:31:24 22/11/2024
Người phát ngôn Karine Jean-Pierre đã thông báo như vậy khi trả lời báo giới ngày 21/11. Bà nêu rõ Chính quyền Mỹ không thấy có bất kỳ lý do nào để thay đổi học thuyết hạt nhân của nước này sau bước đi của Moskva.

Phản ứng của các nước với lệnh bắt giữ đối với Thủ tướng Israel

12:47:29 22/11/2024
Ngoài ra, ICC cũng đã ban hành lệnh bắt giữ đối với thủ lĩnh quân sự Hamas Mohammed Deif vì cáo buộc tội ác chống lại loài người và tội ác chiến tranh .

Iran tìm kiếm mối quan hệ sâu rộng hơn với Qatar

12:39:32 22/11/2024
Theo truyền thông nhà nước Iran, trong cuộc gặp vào ngày 20/11, Tổng thống Massoud Pezeshkian, đã bày tỏ mong muốn thúc đẩy mối quan hệ giữa Iran và Qatar trở nên sâu rộng và mạnh mẽ hơn .

Thông điệp của Liên bang Nga khi dùng tên lửa siêu vượt âm mới tấn công Ukraine

12:31:11 22/11/2024
Mục đích là nhằm duy trì lợi thế an toàn cho các hoạt động của Liên bang Nga, thông qua loại bỏ các lựa chọn mà phương Tây có thể cung cấp cho Ukraine.

Vụ diễn viên, MC bị bắt: Phát hiện giao dịch đáng ngờ liên quan chính trị gia

11:02:34 22/11/2024
Liên quan đến vụ án The Icon Group, Cục Điều tra Đặc biệt (DSI) hướng sự chú ý vào 1 chính trị gia sau khi liên kết dòng tiền giữa các nghi phạm và mẹ của người này.

Có thể bạn quan tâm

Chàng trai Pháp gốc Việt tìm mẹ ở Bắc Kạn, ít giờ sau đã có tin, cha dượng lên tiếng khiến tất cả lặng đi

Netizen

14:36:54 22/11/2024
Được cho đi từ khi mới lọt lòng, sau 19 năm, Sơn rất mong sớm tìm được cội nguồn, biết mẹ của mình là ai, nhìn mẹ như thế nào.

Con số may mắn 12 cung hoàng đạo ngày mới 22/11/2024

Trắc nghiệm

14:35:36 22/11/2024
Con số may mắn 12 cung hoàng đạo ngày 22/11/2024 chính là nơi chúng tôi đưa đến cho bạn những gợi ý về việc lựa chọn con số giúp bạn tăng vận khí tích cực và giảm những năng lượng tiêu cực trong một ngày

Những chiếc áo sơ mi, áo thun.... giúp che khuyết điểm bắp tay

Thời trang

14:11:53 22/11/2024
Những chị em đang sở hữu phần vai hay bắp tay to luôn có xu hướng giấu chúng dưới những chiếc váy có phần tay bèo hay nhiều lớp nhưng điều này lại hoàn toàn phản tác dụng .

Mỹ nhân Hàn tan sự nghiệp vì "phông bạt": Cái giá chạy theo sự hào nhoáng

Sao châu á

14:05:58 22/11/2024
Theo giáo sư Lim Myung Ho, vì không thể sở hữu những món đồ xa xỉ nên họ thường ngưỡng mộ những người giàu có và trở thành người hâm mộ của họ. Do vậy, khán giả tẩy chay Song Ji A vì họ thấy bị lừa dối.

Lindsay Lohan hiện tại: Lấy lại nhan sắc "nữ thần", hạnh phúc bên chồng con

Sao âu mỹ

14:03:02 22/11/2024
Lindsay Lohan từng trải qua quãng thời gian bi kịch trong sự nghiệp và cuộc sống với nhiều ồn ào. Giờ đây, cô sẵn sàng trở lại với điện ảnh, có một tổ ấm hạnh phúc và bình yên.

Vụ ô tô rơi khỏi cầu ở Huế: "Người nhái" và tàu lặn tìm kiếm 2 nạn nhân

Tin nổi bật

13:56:55 22/11/2024
Theo anh Nghĩa, đội của anh đã có kinh nghiệm tìm kiếm cứu hộ trong nhiều năm, tại nhiều tỉnh, thành miền Trung, mới nhất là tại khu vực cầu Đại Lộc (huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị).

Tiến Linh khen ngợi Indonesia, sẵn sàng cạnh tranh với Nguyễn Xuân Son

Sao thể thao

12:10:35 22/11/2024
Tiến Linh thừa nhận Indonesia là ứng viên số 1 cho chức vô địch ASEAN Cup 2024, nhưng ĐT Việt Nam sẽ chơi hết khả năng để thể lấy lại vị thế của mình.

Nữ ca sĩ nhiều năm vắng bóng: Định cư Pháp, làm mẹ đơn thân sexy tuổi 35

Nhạc việt

11:59:16 22/11/2024
Sau thời gian dài vắng bóng, ca sĩ Hằng BingBoong chính thức trở lại với MV Đứa bé nó hỏi (sáng tác: Đạt G; sản xuất âm nhạc: Đoàn Minh Vũ).

Quả chuối vừa được mua vào buổi sáng với giá 9.000 đồng, buổi tối bán với giá 157 tỷ đồng

Sáng tạo

11:20:19 22/11/2024
Một quả chuối trong nhiều năm đã gây tranh cãi trong giới nghệ thuật đã được bán với giá 6,2 triệu USD (hơn 157 tỷ đồng) bao gồm cả phí tại cuộc đấu giá nghệ thuật đương đại của Sotheby s New York vào tối thứ Tư

Người đàn ông mất ngủ suốt 32 năm vì bị sếp mắng oan

Lạ vui

11:20:01 22/11/2024
Sau một lần bị cấp trên đổ lỗi một cách bất công, người đàn ông rơi vào trạng thái buồn bực, uất ức và bị mất ngủ suốt nhiều năm.

Bắt giữ 4 đối tượng trộm cắp và tiêu thụ tài sản

Pháp luật

11:08:50 22/11/2024
Ngày 22/11, Công an tỉnh Thanh Hoá thông tin, Công an thị xã Bỉm Sơn vừa bắt giữ 4 đối tượng ở tỉnh Ninh Bình để điều tra tội trộm cắp và tiêu thụ tài sản.