Vì sao Hà Lan cúi đầu thất vọng trước CH Czech?

Chiếc thẻ đỏ của Matthijs de Ligt chỉ là giọt nước tràn ly trong thất bại của Hà Lan trước CH Czech tại vòng 1/8 Euro 2020.

Sau khi Hà Lan vượt qua vòng bảng với ngay sau lượt đấu thứ hai, Marco van Basten gây sốc khi chia sẻ thẳng thắn trên NOS: “De Ligt là trung vệ trong hàng hậu vệ 3 người của chúng ta. Nhưng cậu ấy phải có tố chất thủ lĩnh hơn lúc này. De Ligt tới Italy để học phòng ngự, nhưng tôi không nghĩ cậu ấy học được nhiều điều ở đó. De Ligt phải chỉ huy phần còn lại”.

Sai lầm của De Ligt hay ai?

Sau những chỉ trích của Van Basten, De Ligt trả lời: “Nếu để một người như Van Basten chỉ trích, bạn phải lắng nghe. Ông ấy từng thành công tại Serie A cực kỳ khó khăn trong quá khứ, nên tôi hiểu những gì Van Basten nói về mình.

De Ligt là tội đồ trong thất bại của tuyển Hà Lan. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, khi trên sân cỏ, một vài quyết định phải được ra cực kỳ nhanh, chỉ trong vài tíc tắc thôi. Tôi luôn nỗ lực để tiến bộ trong từng trận đấu lẫn buổi tập. Tôi sẽ không ngay lập tức chơi một trận hoàn hảo, nhưng sẽ cố gắng để làm điều đó trong tương lai gần”.

Giờ thì De Ligt đã trở thành tội đồ của Hà Lan với tấm thẻ đỏ đáng quên trước CH Czech. Van Basten đã đúng khi nhận định về trung vệ sinh năm 1999.

Sai lầm sơ đẳng khi dùng tay chơi bóng lộ liễu với vai trò chốt chặn hàng phòng ngự đã triệt tiêu tinh thần lẫn chiến thuật của Hà Lan trước CH Czech được tổ chức tốt. Ở trận này, “Cơn lốc màu da cam” cũng thi đấu rất nhạt nhòa.

De Ligt đáng trách một, thì Frank de Boer, người xếp anh chơi ở vị trí chỉ huy hàng phòng ngự trong hệ thống ba trung vệ đáng trách mười. Từ khi nổi lên trong màu áo Ajax và sau này là chuyển tới Juventus, De Ligt chưa từng được đánh giá cao khi phải chơi ở hệ thống ba trung vệ.

Tại Ajax, De Ligt đá cặp với Daley Blind ở sơ đồ 4-3-3. Khi tới Juventus và bị đẩy vào chơi trong sơ đồ 3 trung vệ, De Ligt liên tục mắc lỗi. Sai lầm De Ligt lặp lại nhiều nhất chính là chơi bóng bằng tay. Anh khiến CLB liên tục nhận phạt đền, tới mức từng thừa nhận “tay tôi như dính nam châm hút bóng”.

Trong sơ đồ ba trung vệ, người đá chính giữa phải có khả năng chỉ huy hàng phòng ngự, kiểm soát không gian, giữ vững cự ly đồng thời đảm bảo an toàn ở mức tối đa ở mọi tình huống xử lý. De Ligt không giỏi ở việc này.

Khi chơi bóng ở cấp độ đội trẻ Ajax, De Ligt vốn là một tiền vệ trung tâm, và được đẩy xuống đá trung vệ để tận dụng khả năng càn lướt cũng như tốc độ để chiếm lĩnh khoảng trống. Anh giỏi băng lên cắt bóng, hơn là đứng dưới cùng bọc lót. Tóm lại là De Ligt sở hữu những tố chất không thích hợp so với một cầu thủ đá ở vị trí trung tâm trong hàng thủ ba trung vệ.

Hà Lan không phải không có cầu thủ xuất sắc ở vị trí này. Stefan de Vrij là trung vệ hay nhất Serie A 2019/20 ở vị trí trung tâm hàng phòng ngự ba người của Inter Milan. De Vrij đã được tôi luyện tại Serie A mà chính De Ligt đã tới để “học phòng ngự”, dưới sự chỉ dẫn của Antonio Conte và Simone Inzaghi, những chiến lược gia nằm lòng sơ đồ 3 trung vệ.

Sai lầm của De Boer khiến Hà Lan về nước sớm. Ảnh: Reuters.

Vậy mà De Boer đẩy De Vrij sang chơi vị trí trung vệ lệch phải ở hàng trung vệ 3 người, để De Ligt đá trung tâm. Cách sắp xếp này tự hạn chế khả năng của De Vrij và vạch trần những điểm yếu của De Ligt.

De Vrij đã quá quen với những pha áp sát tiểu xảo như Patrik Schick đã làm trong suốt 7 năm chơi tại Serie A, nhưng hiếm khi mắc lỗi. Lần cuối De Vrij nhận thẻ đỏ tại Serie A đã là câu chuyện của năm 2014.

Áo hay Bắc Macedonia đã không thể tận dụng thành công sự lệch pha giữa De Ligt-De Vrij ở hàng phòng ngự Hà Lan, nhưng áp lực ở một trận knock-out Euro đã tự đánh sập hàng phòng ngự áo cam. Và bản lề trong chiếc thẻ đỏ của De Ligt chính là sai lầm trong cách sử dụng nhân sự của De Boer.

Màu cam nhạt nhòa

Dẫu vậy cũng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng Hà Lan chưa thua sau chiếc thẻ đỏ của De Ligt. Họ gục ngã vì tinh thần bạc nhược sau biến cố khó tin ở vị trí chốt chặn hàng phòng ngự, và tự sụp đổ trước sức ép của CH Czech.

Những cầu thủ chủ chốt của Hà Lan ở trận này chơi không như kỳ vọng. Thủ quân Georginio Wijnaldum, người chỉ chuyền bóng có 15 lần suốt 90 phút, và chỉ 10 trong số đó đi chính xác. Còn Memphis Depay, người không biết làm gì ngoài việc lao đầu vào hàng phòng ngự của CH Czech và ngã lăn ra đất trước khi phàn nàn.

Hà Lan không sút trúng đích lần nào trước CH Czech. Ảnh: Reuters.

Những CĐV Hà Lan lâu năm chỉ biết lắc đầu trước thứ bóng đá nhạt nhòa của đội bóng con cưng ở nửa cuối hiệp 2. Bóng chỉ được câu bổng trong vô vọng lên tuyến trên. Không có kết nối, tinh thần trong thứ bóng đá của “Cơn lốc màu da cam”.

Theo ESPN , trong 89 trận từng thi đấu tại cả World Cup lẫn Euro trong lịch sử, trận thua trước CH Czech là lần đầu tiên tuyển Hà Lan không sút trúng đích lần nào.

Một Hà Lan từng đẩy những chân sút cự phách như Roy Maakay, Jimmy Floyd Hasseilbaink, Klaas-Jan Huntelaar lên ghế dự bị vì quá dư thừa tiền đạo xuất sắc giờ có Donyell Malen, người không biết làm gì khi đối mặt với thủ môn, và Wout Weghorst, người chỉ tạo ấn tượng nhờ chiều cao gần 2 m.

Hà Lan kết thúc giải đấu lớn đầu tiên sau 7 năm vắng mặt ở các sân khấu lớn theo cách buồn bã như thế. Nhiều CĐV Hà Lan đang tiếc rẻ khi vào năm 2020, thời điểm họ cực mạnh với Ronald Koeman trên ghế huấn luyện, với Virgil van Dijk ở trung tâm hàng phòng ngự, và sơ đồ 4-3-3 từng bóp nát cả Pháp, Đức lẫn Anh thì Euro lại bị hoãn.

Để lúc này, với Frank de Boer trên ghế huấn luyện cùng một đội ngũ thiếu vắng tốt chất thủ lĩnh, Hà Lan lại trở thành nỗi buồn ở các vòng knock-out của Euro.

Lần cuối Hà Lan thắng trong hai hiệp chính tại vòng knock-out tại Euro là câu chuyện từ năm 2000, khi họ vùi dập Nam Tư 6-1. Một lời nguyền nào đó có thể đã ám ảnh Hà Lan ở sân chơi này, nhưng trước khi tìm ra và loại bỏ nó, Hà Lan có lẽ cần thay HLV.

Frank de Boer chưa và nhiều khả năng sẽ không bao giờ là người thích hợp cho vị trí thống soái của đội bóng áo cam. Nhìn Hà Lan nhạt nhòa trước CH Czech là có thể hiểu vấn đề của họ thực chất nằm ở đâu.