Vì sao chùa thường ở vị trí trên cao?

Hầu hết các ngôi chùa đều được xây ở vị trí trên cao, không những thế, từ dưới đất đi lên chánh điện cũng phải leo rất nhiều bậc thang mới đến nơi. Vì sao lại thế?

Chùa Đồng ở Yên Tử (Quảng Ninh) (Ảnh: laodong)

Theo triết lý của đạo Phật, đạo Lão (đạo giáo, Lão giáo) chùa, am, đình, tự, cung đều được xây ở nơi cao hoặc luôn có tường rào bao quanh.

Đạo Phật và Đạo giáo xem trong lục căn thanh tịnh, lục căn chính cái hình thành nên 5 giác quan con người, mắt, mũi, tai, miệng (lưỡi), thân (xúc giác) và cuối cùng thần kinh (não người).

Muốn tu hay muốn ngộ được Phật tính thì tâm phải tịnh, muốn tu tiên, đắc đạo thành tiên thành tiên thì tâm phải thanh tịnh, muốn thanh, muốn tịnh thì ít nhất 5 giác quan ấy không nên tiếp xúc quá nhiều với trần thế.

Nếu tu tại gia thì sẽ có nhiều yếu tố khách quan chi phối nên việc lục căn thanh tịnh là rất khó. Cho nên vì muốn lục căn thanh tịnh thì chùa chiền sẽ không bao giờ xây gần khu dân cư, phải được tách ra với nơi trần tục ấy, trên núi là tốt nhất vì ít người qua lại, còn nếu bắt buộc phải ở trong thành thị ngoài yếu tố cao (trên núi) thì còn phải có tường rào để tách biệt. Các am, chùa, tự, cung, quán, đình của Phật giáo lẫn Đạo giáo đều có 2 đặc điểm trên (trên cao, tách biệt).

Địa hình trên núi là một trong những nơi lý tưởng, có phong thủy tốt, nhận được nhiều năng lượng từ đất trời, tạo ra không khí trang trọng uy nghiêm.

Thêm một lý do khác là trong chùa thờ nhiều vị Quan âm, Bồ Tát… để tỏ lòng thành kính thì chùa thường được đặt ở nơi linh thiêng và thường ở trên cao.

Dương Kha