Vì sao các nền văn minh đặc sắc biến mất? (kỳ 2)

Môn bóng đá của nền văn minh Olmecs ở Mexico cho phép người thắng chặt đầu kẻ thua, còn nét đặc trưng của nền văn minh Mississippian ở Mỹ là những ngọn đồi đất khổng lồ.

Vương quốc Tikal, Guatemala

Dấu vết còn sót lại của vương quốc Tikal là 5 kim tự tháp chót vót mà người xưa xây từ năm 250 tới năm 900 sau Công nguyên. Chúng nằm tương ứng với vị trí mặt trời nên giới nghiên cứu đưa ra nhiều giả thuyết về lý do người Tikal xây chúng.

Tàn tích của vương quốc Tikal. Ảnh: Wikipedia.

Trên thực tế, Tikal là một trong những quốc gia độc lập thuộc nền văn minh Maya, trải qua thời kỳ cực thịnh từ năm 200 đến năm 900 sau Công nguyên. Vương quốc từng thống trị phần lớn nền văn minh Maya về kinh tế, chính trị và quân sự. Tuy nhiên, nhiều bằng chứng cho thấy vương quốc Tikal bị chinh phục vào thế kỷ thứ 4, dẫn đến sự lụi tàn của nó vào cuối thế kỷ thứ 10. Toàn bộ tàn tích của nó nằm bên trong Vườn quốc gia Tikal, Guatemala.

Nền văn minh Monte Albán, Mexico

Các nhà khảo cổ nhận định nền văn minh Monte Albán, nằm trong thung lũng Oaxaca, đạt đến trình độ đáng ngạc nghiên về tư duy quy hoạch đô thị. Theo các tài liệu, nền văn minh này xuất hiện năm 500 trước Công nguyên. Họ từng xây kim tự tháp, sân vận động và những công trình lớn.

Nền văn minh Monte Albán ở thung lũng Oaxaca, Mexico. Ảnh: Wikipedia.

Khu vực tế lễ của Monte Albán nằm trên một ngọn đồi có chiều cao 1.940 m so với mực nước biển nhưng nó chỉ đạt chiều cao khoảng 400 m so với đáy thung lũng Oaxaca. Ngoài những công trình hoành tráng, người xưa còn xây dựng rất nhiều bậc thang nhân tạo xung quanh thung lũng.

Nền văn minh Monte Albán đạt những thành tựu lớn về kiến trúc, tổ chức chính trị – xã hội và kinh tế, giúp nó thống trị khu vực trong thời gian dài. Tuy nhiên, sau đó Monte Albán trải qua tình trạng suy thoái, khiến nó suy tàn trong khoảng thời gian từ năm 500 đến năm 750 sau Công nguyên.

Nền văn minh Olmecs, Mexico

Đây là một trong những nền văn minh man rợ nhất châu Mỹ. Họ thường xuyên tiến hành những nghi lễ man rợ, sử dụng con người làm vật tế thần. Tuy nhiên, nền văn minh này cũng tạo ra socola, một loại thực phẩm độc đáo mà con người sử dụng tới tận ngày nay.

Khối đá hình đầu người của nền văn minh Olmecs. Ảnh: Wikipedia.

Nền văn minh Olmecs khởi nguồn từ năm 1200 trước Công nguyên. Di sản mà họ để lại là những tác phẩm điêu khắc độc đáo và môn bóng đá man rợ, cho phép người thắng chặt đầu những kẻ thua cuộc. Các nhà khảo cổ học tìm thấy hàng chục đầu người bằng đá, bao gồm những cái đầu có khối lượng tới hơn 20 tấn. Rất có thể đây là cách người Olmecs tạo hình chiếc đầu của những kẻ thua cuộc khi họ chơi đá bóng.

Nền văn hóa Mississippian, Mỹ

Tàn tích của nền văn hóa Mississippian là những ngọn đồi đất khổng lồ, nằm rải rác ở Di tích lịch sử Cahokia Mounds, bang Illinois, Mỹ. Theo các nhà nghiên cứu, những đồi đất này xuất hiện cách đây khoảng 1.000 năm. Đồi cao nhất có chiều cao 30,4 m.

Đồi đất của nền văn hóa Mississippian, Mỹ. Ảnh: CNN.

Những ngôi nhà gỗ và quảng trường lớn, nơi các nghi lễ tôn giáo diễn ra, nằm xung quanh chân đồi. Ngoài ra, người Mississippian cũng chơi những môn thể thao độc đáo. Các nhà khảo cổ phát hiện rất nhiều di vật bên trong các đồi đất, bao gồm cả răng cá mập trong vịnh Mexico. Trên thực tế, phần lớn nền văn hóa Mississippian vẫn là ẩn số. Thậm chí các nhà khoa học chưa thể xác định lý do khiến nền văn minh này phát triển hay biến mất vào đầu thế kỷ 14.

Theo Datviet