Vì sao Boko Haram nguyện trung thành với IS?

Thủ lĩnh nhóm vũ trang Boko Haram tại Nigeria ngày 7.3 tung video thề trung thành với tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo (IS).

Boko Haram thề nguyện trung thành với IS – Ảnh: AFP

Theo thông tin từ tờ L’Express (Pháp), việc thủ lĩnh Abubakar Shekau của nhóm vũ trang Hồi giáo Boko Haram mới đây tung video thề nguyện trung thành với IS không phải là điều quá bất ngờ. Bởi lẽ giới chuyên gia gần đây đã nhấn mạnh về nhiều tín hiệu thể hiện sự giao hảo giữa 2 tổ chức trên. Đây là một trong những bước tiến quan trọng nhất của IS kể từ khi tổ chức này tự xưng về một “vương quốc” vào tháng 6.2014. Và theo tờ L’Express (Pháp), sự gia nhập này ẩn chứa 4 lý do chính sau.

1. Sao chép cách truyền thông của IS

Cách tuyên truyền của Boko Haram rõ ràng đã được tăng lên một bậc kể từ giữa tháng 2. Những hình ảnh mới nhất của nhóm này tương phản với trước đây: không tung những đoạn video có chất lượng thấp và âm thanh khó nghe nữa, hình ảnh của Boko Haram giờ đây có thể so sánh với IS.

Theo Aaron Zelin, chuyên gia về thánh chiến dòng Sunni thuộc Viện nghiên cứu Washington về chính sách Cận Đông, có một sự phát triển về kỹ thuật của Boko Haram. Điều đập vào mắt ông chính là sự khác biệt lớn giữa hình thức của những đoạn video.

Nếu vào năm 2013, những hình ảnh liên quan nhóm này thường được lưu vào đĩa CD hoặc USB thì khoảng một tháng nay, chúng được phát tán trực tiếp trên YouTube. Những đoạn giới thiệu của Boko Haram giờ đây được minh họa bằng những hình ảnh sắc nét được chiếu chậm, giống với IS. Trào lưu này cũng được nhóm al-Shabaab tại Somalia lặp lại.

Ngoài ra, Boko Haram còn tạo ra những “vương quốc” giống cách làm của IS. Sau khi chiếm được thành phố Gwoza, thuộc bang Borno, đông bắc Nigeria vào tháng 6.2014, Boko Haram đã tuyên bố một “vương quốc” như vậy vào tháng 8.2014.

2. Liên lạc làm ăn gián tiếp

“Những thủ lĩnh sừng sỏ của Boko Haram và IS không có những mối liên lạc với nhau nhưng có nhiều nhóm khác được chúng kết nạp để làm ăn”, chuyên gia về chống khủng bố Yan St-Pierre giải thích. Boko Haram hiện đang kiểm soát những khu vực thuộc vùng hồ Chad, nơi diễn ra các hoạt động buôn lậu và buôn bán vũ khí.

Những nhóm phiến quân nước ngoài đã thiết lập đường dây liên lạc nhằm thực hiện việc giao thương. Chính vì vậy, từ chỗ là một nhóm địa phương, với thành phần chủ yếu là người Nigeria, Boko Haram càng ngày càng mở rộng ảnh hưởng ra quốc tế, ông Yan St-Pierre nói.

Quân đội Nigeria đang khiến Boko Haram chịu nhiều khó khăn – Ảnh: Reuters

3. Gặp khó khăn, Boko Haram phải tuyển mộ

Việc thề trung thành với IS đến giữa lúc Boko Haram dường như đang gặp khó khăn từ quân đội quốc gia. Dựa vào các đồng minh là Chad, Niger và Cameroon, binh lính Nigeria đã giành lại nhiều thành phố chiến lược từ tay nhóm Hồi giáo Boko Haram. Trước những thất bại này, Boko Haram đã kêu gọi tập hợp những nhóm trong vùng Gwoza.

Việc sáp nhập vào IS cũng là một công cụ giúp cho nhóm Hồi giáo Nigeria tuyển mộ thêm nhiều phần tử “thánh chiến” vào hàng ngũ của mình.

“Đây là một sự gắn bó chặt chẽ vì nó nhấn mạnh đến ý tưởng chung về vương quốc. Rõ ràng vẫn còn những mục đích to lớn đằng sau đó”, ông Aaron Zelin chỉ rõ.

Trong thời điểm các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội Nigeria đang đến gần (ngày 28.3), nhiều chuyên gia cho rằng Boko Haram cũng sẽ có mặt tại sự kiện này và cảnh báo rằng các cuộc tấn công có khả năng tăng lên, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa. Điều đáng lưu ý là lãnh đạo của nhóm, Abubakar Shekau, đã hứa sẽ làm tất cả mọi thứ để làm gián đoạn cuộc bỏ phiếu.

4. IS tự nguyện mở rộng sang châu Phi

IS có thể mở rộng sức mạnh nhờ vào lòng trung thành của các nhóm vũ trang từ Pakistan đến Nigeria. Châu Phi cho đến nay vẫn chưa phải là khu vực hoạt động của IS, ngoại trừ ở Libya. Việc các đoạn video được tạo phụ đề bằng tiếng Anh và cả tiếng Pháp cho thấy khả năng Boko Haram đang nhắm đến cộng đồng Pháp ngữ tại châu Phi.

IS hưởng lợi từ sức hấp dẫn của châu Phi và theo chuyên gia về các phong trào thánh chiến Wassim Nasr, nhờ vào lòng trung thành này, “IS sẽ đến với lục địa đen”.

Bảo Vinh

Theo Thanhnien