Vi rút gây ung thư cổ tử cung xuất hiện ở nam giới
Nhiều người nghĩ rằng vi rút HPV có thể gây ung thư cổ tử cung, tuy nhiên thực tế loại vi rút này còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến bộ phận s.inh d.ục của nam giới.
Một bệnh nhân nam thăm khám tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM – Ảnh: X.MAI
Con đường vi rút HPV gây bệnh ở nam giới có giống nữ giới? Nam giới có cần tiêm vắc xin phòng HPV?
Không chỉ phụ nữ, tất cả đàn ông đều có nguy cơ nhiễm vi rút HPV.
BS LÊ QUANG ĐẠO
Quan hệ t.ình d.ục không an toàn, ảnh hưởng sức khỏe sinh sản
Kết quả báo cáo của Tổ chức Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC), nam giới được coi là nguồn mang vi rút HPV không triệu chứng và là điều kiện làm lây lan vi rút HPV trong cộng đồng. Tỉ lệ nhiễm vi rút này ở nam giới là 1 – 73%, trong đó tỉ lệ nhiễm trên nhóm MSM (cộng đồng nam quan hệ t.ình d.ục đồng giới) lên đến 64%.
Theo các bác sĩ Bệnh viện K, nhiều nghiên cứu cho thấy nhiễm HPV là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung, với 90 – 100% ca ung thư cổ tử cung có HPV dương tính.
Chính do sự phổ biến này, nhiều nam giới nghĩ rằng vi rút HPV chỉ gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới mà không biết rằng chúng còn là nguy cơ gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới.
Bác sĩ CKII Đoàn Văn Lợi Em – trưởng khoa lâm sàng 3 Bệnh viện Da liễu TP.HCM – cho biết vi rút HPV rất phổ biến, rất dễ lây lan nên bất cứ ai ở độ t.uổi hoặc giới tính nào cũng có thể bị lây nhiễm. Giống như nữ, nam giới thường nhiễm vi rút HPV qua quan hệ t.ình d.ục không an toàn với một người đã nhiễm vi rút này qua đường â.m đ.ạo, h.ậu m.ôn và miệng.
Bác sĩ Nguyễn Triệu Vũ – trưởng khoa ung bướu Bệnh viện thành phố Thủ Đức (TP.HCM) – cho biết thêm vi rút HPV ngoài gây bệnh ung thư cổ tử cung với h.ậu m.ôn, còn liên quan tới ung thư vùng hầu họng với con đường lây truyền thường quan hệ t.ình d.ục bằng miệng. Bệnh gặp ở nam nhiều hơn nữ, phần lớn tự hết, tuy nhiên một số có thể tồn tại dai dẳng, liên quan tới ung thư.
Bác sĩ Lê Quang Đạo, khoa nam học Bệnh viện chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn Việt – Bỉ, cho hay hiện có hơn 40 type vi rút HPV gây bệnh ở vùng s.inh d.ục. Chúng đều có ảnh hưởng nghiêm trọng đến bộ phận s.inh d.ục của cả hai giới.
Một số loại gây ra tình trạng mụn cóc s.inh d.ục, một số type khác có thể gây ung thư cổ tử cung ở nữ giới và ung thư h.ậu m.ôn, ung thư d.ương v.ật ở nam giới.
Không có phương pháp điều trị đặc hiệu
Bác sĩ Đạo khuyến cáo nam giới cần chăm sóc, quan sát kỹ bộ phận s.inh d.ục của mình để nhận ra sự bất thường trên d.ương v.ật, bìu hoặc xung quanh h.ậu m.ôn. Nên đến bác sĩ khám ngay lập tức nếu thấy “cậu nhỏ” xuất hiện mụn, tổn thương, vết loét, thay đổi sắc tố da…
Nam giới cần nghĩ đến nguy cơ mắc ung thư h.ậu m.ôn khi nơi đây xuất hiện đau ngứa, chất dịch chảy ra từ h.ậu m.ôn, sưng hạch vùng h.ậu m.ôn, c.hảy m.áu…
Đối với biểu hiện ung thư d.ương v.ật, nam giới lưu ý theo dõi các dấu hiệu đốm da khác màu trên “cậu nhỏ”; da vùng này dày lên hoặc xuất hiện u cục ở các mô của d.ương v.ật; mới đầu các u cục này thường không gây đau nhưng sau đó sẽ đau, thậm chí có thể gây c.hảy m.áu…
“95% người nhiễm HPV sẽ có thể tự đào thải HPV ra khỏi cơ thể trong 2 năm. Hiện nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho nhiễm vi rút HPV. Các phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu tập trung vào loại bỏ tổn thương và nâng cao thể trạng cho người mắc”, bác sĩ Đạo nêu.
Bác sĩ Lê Thị Thu Nga, khoa ung thư tổng hợp Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho hay không có cách nào chắc chắn để ngăn ngừa nhiễm tất cả các loại HPV khác nhau.
Video đang HOT
Do đó, hãy dùng b.ao c.ao s.u đúng cách mỗi khi quan hệ t.ình d.ục, giúp hạn chế lây nhiễm vi rút HPV và một số bệnh lây truyền qua đường t.ình d.ục khác. Quan hệ chung thủy với bạn tình, hạn chế số lượng bạn tình và tránh quan hệ t.ình d.ục với những người đã có nhiều bạn tình khác có thể giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với vi rút s.inh d.ục.
Cả nam và nữ nên tiêm vắc xin phòng HPV, có thể ngăn ngừa nhiễm một số loại vi rút HPV nhất định. Để có tác dụng tốt nhất, nên chủng ngừa vắc xin HPV trong độ t.uổi từ 9-12.
Thanh thiếu niên và thanh niên từ 13 – 26 t.uổi chưa được tiêm vắc xin hoặc chưa tiêm đủ mũi nên tiêm vắc xin càng sớm càng tốt. Không khuyến nghị chủng ngừa HPV cho những người trên 26 t.uổi.
Lưu ý các loại HPV nguy cơ cao như HPV 16 và 18
Bác sĩ Thu Nga cho biết thêm HPV được chia thành hai loại chính. Một là những loại HPV nguy cơ thấp thường gây ra mụn cóc (u nhú) trên hoặc xung quanh bộ phận s.inh d.ục, h.ậu m.ôn của cả nam và nữ. Loại HPV này hiếm khi gây ung thư nên chúng được gọi là vi rút “nguy cơ thấp”.
Loại thứ hai là các loại HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư, phổ biến là HPV 16 và 18. Ở nam giới, HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư d.ương v.ật, ung thư h.ậu m.ôn, ung thư miệng và họng. Trong đó, ung thư miệng và họng là những bệnh ung thư liên quan đến HPV phổ biến nhất ở nam giới.
5 điều quan trọng về vaccine HPV ai cũng nên biết
Vaccine HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 2006. Vaccine HPV an toàn, hiệu quả và bảo vệ chống lại virus u nhú ở người, loại virus gây ra mụn cóc ở bộ phận s.inh d.ục và góp phần hình thành các tế bào bất thường có thể dẫn đến ung thư.
WHO khuyến cáo hiệu quả của tiêm vaccine HPV đạt mức cao nhất khi tiêm cho trẻ từ 9 - 14 t.uổi. T.rẻ e.m từ 9 t.uổi có thể tiêm vaccine một cách an toàn. Trẻ lớn hơn, thanh thiếu niên và thanh niên dưới 26 t.uổi cũng có thể được hưởng lợi từ việc tiêm phòng HPV.
Vaccine HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung ban đầu được khuyên dùng cho b.é g.ái nhưng hiện nay, tiêm phòng HPV được khuyến nghị cho tất cả t.rẻ e.m trong độ t.uổi, bất kể giới tính.
1. Vaccine HPV là gì?
T.rẻ e.m từ 9 t.uổi có thể tiêm vaccine HPV phòng ung thư cổ tử cung một cách an toàn.
Hiện nay, có 2 loại vaccine HPV là Gardasil 4 và Gardasil 9 đều được sản xuất tại Mỹ. Hai loại vaccine HPV này có một số điểm khác nhau cơ bản về số lượng type virus HPV có thể phòng ngừa, đối tượng tiêm, lịch tiêm cũng như tác dụng phòng ngừa.
Vaccine Gardasil 4 được sản xuất bởi hãng dược phẩm nổi tiếng hàng đầu thế giới MSD (Merck Sharp & Dohme, Mỹ) giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung, â.m h.ộ, â.m đ.ạo, các tổn thương t.iền ung thư, loạn sản, mụn cóc s.inh d.ục và bệnh lý do nhiễm virus HPV type 6, 11, 16, 18. Gardasil được chỉ định tiêm chủng cho b.é g.ái và nữ giới từ 9-26 t.uổi, bất kể đã có gia đình hay quan hệ t.ình d.ục hay chưa.
Gardasil 9 là loại vaccine phòng ngừa 9 type virus HPV (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58) gây các bệnh nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, ung thư â.m h.ộ, ung thư â.m đ.ạo, ung thư h.ậu m.ôn, ung thư hầu họng, mụn cóc s.inh d.ục... hiệu quả lên đến trên 94%.
Đặc biệt, Gardasil 9 là loại vaccine đầu tiên phòng HPV dành cho cả nam và nữ từ 9 đến dưới 27 t.uổi. Được sản xuất bởi hãng dược phẩm nổi tiếng hàng đầu thế giới MSD (Merck Sharp & Dohme, Mỹ), đang được tiêm ở 84 quốc gia và 15 vùng lãnh thổ, chứng minh tính an toàn và hiệu quả cao.
Gardasil 9 có thể tiêm gộp chung cùng nhiều vaccine khác trong cùng 1 buổi tiêm để đạt được hiệu quả phòng bệnh toàn diện.
Gardasil 9 được tiêm dưới dạng một loạt hai hoặc ba mũi tiêm tùy theo độ t.uổi và tình trạng bệnh lý:
T.rẻ e.m dưới 15 t.uổi: Nhóm t.uổi này được tiêm mũi thứ hai từ 6 tháng đến 1 năm sau lần tiêm mũi đầu tiên. Nếu cả hai mũi tiêm cách nhau dưới 5 tháng thì nên tiêm vaccine thứ ba.
Những người từ 15 đến 26 t.uổi: Những người trong độ t.uổi này được khuyến khích tiêm ba mũi. Liều thứ hai được tiêm sau liều đầu tiên từ 1 đến 2 tháng và liều thứ ba được khuyến nghị tiêm sau liều thứ hai 4 tháng.
Những người bị suy giảm miễn dịch từ 9 đến 26 t.uổi: Những người trong nhóm này cần tiêm ba mũi. Lịch trình dùng thuốc giống như lịch trình được khuyến nghị cho những người từ 16 đến 26 t.uổi.
2. Tại sao trẻ nên tiêm vaccine HPV?
Tiêm vaccine HPV có thể phòng ngừa được nhiều bệnh ung thư như: Ung thư cổ tử cung, ung thư d.ương v.ật, ung thư â.m đ.ạo.
Nhiều bậc cha mẹ thắc mắc tại sao nên tiêm vaccine HPV cho trẻ nhỏ. Vaccine này không phải là thuốc chữa khỏi virus HPV mà là một biện pháp phòng ngừa để giúp bảo vệ con mình khỏi căn bệnh nghiêm trọng. Nó có hiệu quả nhất khi được sử dụng trước khi bắt đầu hoạt động t.ình d.ục.
Vaccine HPV có thể bảo vệ con bạn khỏi một số bệnh ung thư cũng như mụn cóc s.inh d.ục. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), HPV gây ra:
Hơn 90% của tất cả các bệnh ung thư h.ậu m.ôn và cổ tử cung.Khoảng 70% trường hợp ung thư â.m đ.ạo và â.m h.ộ.60% bệnh ung thư d.ương v.ật.
Các bệnh ung thư liên quan đến phơi nhiễm HPV là:
Ung thư cổ tử cung.Ung thư d.ương v.ật.Ung thư h.ậu m.ôn.Ung thư â.m đ.ạo.Ung thư â.m h.ộ.Ung thư vòm họng (tế bào vảy hầu họng).
3. Khi nào trẻ cần tiêm vaccine phòng HPV?
T.rẻ e.m nên tiêm vaccine HPV ở độ t.uổi từ 9-14 t.uổi.
Vaccine HPV hoạt động tốt nhất nếu được tiêm trước khi tiếp xúc với virus. HPV lây lan qua quan hệ t.ình d.ục qua đường â.m đ.ạo, h.ậu m.ôn hoặc miệng với người bị nhiễm HPV. Theo CDC khuyến nghị, t.rẻ e.m nên tiêm vaccine HPV ở độ t.uổi từ 9-14 t.uổi trước khi chúng bắt đầu hoạt động t.ình d.ục.
Một số trẻ có thể được hưởng lợi từ việc tiêm chủng sớm hơn. Nếu nghĩ rằng việc tiêm chủng muộn hơn có thể là một thách thức đối với con bạn hoặc bạn nghĩ rằng chúng có thể đang thử nghiệm sự "thân mật" sớm, thì chúng có thể được tiêm chủng bắt đầu từ 9 t.uổi.
Thanh thiếu niên chưa được tiêm chủng ở độ t.uổi 11 hoặc 12 vẫn có thể tiêm chủng. Nếu đã tiếp xúc với HPV, vaccine có thể không hiệu quả. Tuy nhiên, nó vẫn được sử dụng cho những thanh niên độ t.uổi 26. Trong một số trường hợp, người lớn t.uổi cũng có thể chọn tiêm vaccine.
Lịch tiêm vaccine Gardasil 9 được khuyến cáo như sau:
Trẻ từ tròn 9 t.uổi đến dưới 15 t.uổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
Phác đồ 2 mũi:
Mũi 1: lần tiêm đầu tiên trong độ t.uổi.Mũi 2: cách mũi 1 từ 6-12 tháng.Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1
Phác đồ 3 mũi (0-2-6) *:
Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ t.uổi.
Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 2 tháng.
Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.
T.uổi tròn từ 15 đến dưới 27 t.uổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
Phác đồ 3 mũi (0-2-6) *:
Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ t.uổi.
Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 2 tháng.
Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 4 tháng.
Phác đồ tiêm nhanh:
Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên trong độ t.uổi.
Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 1 tháng.
Mũi 3: Cách mũi 2 ít nhất 3 tháng.
4. Các tác dụng phụ của vaccine HPV
Kể từ khi được sử dụng đến nay, hàng triệu người đã được tiêm phòng vaccine HPV và cho đến nay, không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào xuất hiện do vaccine HPV gây ra. Mặt khác, người tiêm chủng có thể gặp phản ứng phụ nhẹ đến trung bình sau khi tiêm vaccine HPV như:
Phản ứng tại chỗ tiêm: Đau, sưng, nổi ban đỏ, chai cứng, ngứa, bầm tím, tăng nhạy cảm tại chỗ tiêm.
Các phản ứng toàn thân khác: Sốt, nhức đầu, mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn.
Do đó, nếu bạn xuất hiện những dấu hiệu bất thường sau khi tiêm có thể là dấu hiệu ở da niêm (nổi mề đay, ngứa...), hô hấp (khó thở), ngất xỉu, đau quặn bụng... thì hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
5. Đưa tiêm vaccine HPV vào Chương trình Tiêm chủng Mở rộng từ năm 2026
Theo PGS.TS. Dương Thị Hồng, dự phòng nhiễm HPV cũng chính là dự phòng ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV gây ra và biện pháp hiệu quả nhất là tiêm vaccine HPV. Ung thư cổ tử cung là một trong rất ít bệnh ung thư mà hiện nay đã có vaccine dự phòng.
PGS.TS. Dương Thị Hồng cho biết, ngày 15/8/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 104/NQ-CP về lộ trình tăng số lượng vaccine trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2021 - 2030, theo đó đưa vaccine phòng bệnh ung thư cổ tử cung vào chương trình từ năm 2026; đồng thời cho phép các địa phương nếu bố trí được kinh phí thì có thể triển khai sớm hơn cho người dân. Đây là t.iền đề, cơ sở rất quan trọng để các địa phương chủ động bố trí kinh phí triển khai tiêm vaccine HPV cho người dân.
"Hiện nay, vaccine HPV chưa được đưa vào trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, người dân phải trả t.iền với chi phí cao hàng triệu đồng/mũi tiêm tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ. Tới đây với sự hỗ trợ của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, WHO, UNICEF, GAVI, chúng ta sẽ cố gắng tiếp cận việc cung ứng vaccine HPV trong chương trình Tiêm chủng mở rộng với giá thành khoảng 6,5 USD/liều vaccine.", PGS.TS. Dương Thị Hồng nói.
Đi 'đổi gió', nam thanh niên hốt hoảng tới viện sau một câu nói của nữ nhân viên massage Bác sĩ tiết niệu Gu Fangyu nói rằng bệnh nhân này thực sự vô tình phát hiện ra dấu vết của bệnh ung thư nhờ sự sờ nắn của gái bán hoa "dày dặn kinh nghiệm". Bác sĩ tiết niệu người Đài Loan (Trung Quốc) Gu Fangyu mới đây đã chia sẻ trên trang Facebook cá nhân rằng ung thư t.inh h.oàn là...
