‘Vén màn’ bí ẩn tiến hóa của cá sấu biển qua hóa thạch 80 triệu năm

Các nhà cổ sinh vật học Ai Cập vừa phát hiện hóa thạch một loài cá sấu cổ đại mới ở Sa mạc phía Tây , cho thấy tổ tiên của cá sấu biển có thể xuất hiện sớm hơn hàng triệu năm so với nhận định trước đây.

Theo phóng viên TTXVN tại Cairo, trong các lớp đá sa thạch đỏ và đá phiến sét xanh lục tại ốc đảo Kharga, nhóm nghiên cứu đã khai quật hộp sọ và xương hàm của 4 cá thể thuộc họ Dyrosauridae , một nhóm cá sấu cổ đại khác biệt rõ rệt so với họ hàng hiện đại. Hóa thạch mới, được đặt tên Wadisuchus kassabi , có niên đại khoảng 80 triệu năm, sớm hơn vài triệu năm so với các mẫu vật từng được ghi nhận.

Theo bà Sara Saber, trợ giảng Đại học Assiut, phát hiện này củng cố giả thuyết Sa mạc phía Tây Ai Cập là một trong những “cái nôi tiến hóa của cá sấu biển”. Các đặc điểm như mõm dài, răng sắc nhọn chuyên bắt cá và vị trí lỗ mũi giúp thở khi phần đầu chìm dưới nước cho thấy đây là loài săn mồi bán thủy canh rất sớm.

Loài này dài khoảng 3,5-4 m, có 4 răng ở phía trước mõm thay vì 5 như các loài tiền sử cùng họ. Lỗ mũi nằm cao trên mõm và cấu trúc rãnh sâu tại vị trí giao nhau giữa hai hàm, phản ánh quá trình thích nghi tiến hóa trong cách cắn và săn mồi.

Nhóm khoa học cho biết, dù chưa có mẫu vật hoàn chỉnh, việc tìm thấy hóa thạch của 4 cá thể giúp họ tái dựng gần đầy đủ giải phẫu loài. Công nghệ chụp CT và mô hình 3D hỗ trợ phân tích các chi tiết cấu trúc chưa từng được ghi nhận.

Kết quả nghiên cứu đăng tải trên Tạp chí Động vật học của Hiệp hội Linnean, khẳng định sự đa dạng của Dyrosauridae đã bắt đầu từ giai đoạn Coniacian sớm – Santonian (khoảng 87-83 triệu năm trước), sớm hơn nhiều so với mốc Maastrichtian (72-66 triệu năm trước) vốn được chấp nhận rộng rãi.
Tên gọi Wadisuchus kassabi được ghép từ “Wadi” chỉ khu vực phát hiện, “Suchus” liên quan vị thần cá sấu Sobek trong thần thoại Ai Cập và “Kassabi” nhằm tri ân Giáo sư Ahmed Kassab (Đại học Assiut).

Nhà cổ sinh vật học Belal Salem (Đại học Ohio, Mỹ) cho rằng, phát hiện này không chỉ mở rộng hiểu biết về lịch sử tiến hóa của cá sấu biển, mà còn cho thấy Sa mạc phía Tây Ai Cập vẫn còn ẩn chứa nhiều di chỉ hóa thạch quan trọng cần được bảo tồn cho các thế hệ sau.