Vẻ đẹp huyền ảo ở thánh địa Mỹ Sơn
Thánh địa Mỹ Sơn là di sản nổi tiếng của Quảng Nam với quần thể kiến trúc gồm nhiều đền đài Chămpa vô cùng độc đáo.
Nghệ thuật kiến trúc đền tháp mang ảnh hưởng lớn của phong cách Ấn Độ.
Thánh địa Mỹ Sơn là di sản nổi tiếng của Quảng Nam với quần thể kiến trúc gồm nhiều đền đài Chămpa vô cùng độc đáo. Khu di tích được phát hiện vào năm 1885 và được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới vào năm 1995.
Thánh địa Mỹ Sơn với hơn 70 ngôi đền được chạm khắc tinh xảo, cầu kỳ mang nhiều dòng chữ quan trọng bằng tiếng Phạn và tiếng Chăm. Di tích này đã bị quên lãng cho đến năm 1898, một người Pháp cùng đồng nghiệp của ông đã phát hiện ra khu di tích nằm ẩn mình trong rừng, giữa lòng thung lũng xung quanh được 2 ngọn núi hùng vĩ che chở.
Thánh địa có một tháp chính (Kalan) và nhiều tháp phụ nhỏ bao bọc xung quanh. Các tháp đều có hình chóp, biểu tượng của đỉnh. Những đền tháp ở Mỹ Sơn được xây dựng bằng gạch đỏ, không vôi phủ ngoài, giữa các viên gạch không có mạch hồ. Các đền tháp đều có hình tứ giác.
Mái tháp được cấu trúc theo nhiều tầng tháp chồng lên nhau, trên đặc dưới rỗng, càng lên cao càng nhỏ dần tạo dáng cao vút. Mặt ngoài cửa các tháp mang những đường nét và đường cong mô tả hình người, hình động vật, cỏ cây hoa lá với nhiều dáng vẻ khác nhau rất sinh động và uyển chuyển.
Những đền thờ chính ở Mỹ Sơn thờ một bộ Linga hoặc hình tượng của thần Siva – Đấng bảo hộ của các dòng vua Chămpa. Vị thần được tôn thờ ở Mỹ Sơn là Bhadravarman, vị vua đã sáng lập dòng vua đầu tiên của vùng Amaravati vào thế kỷ IV kết hợp với tên thần Siva, trở thành tín ngưỡng chính thờ thần – vua và tổ tiên hoàng tộc.
Di tích Mỹ Sơn được chia thành 4 khu vực. Trong đó, khu A là nơi du khách có thể ngắm nhìn toàn bộ quần thể đền tháp. Phần lớn các công trình ở khu vực này đang trong quá trình trùng tu. Khu B là nơi có 1 tháp chính và 3 tháp phụ.
Khu vực này tọa lạc tại đồi phía Tây. Khu vực C tập hợp rất nhiều đền, tháp, bia ký, các bức phù điêu, những tác phẩm điêu khắc ấn tượng, độc đáo nhất tại Thánh địa Mỹ Sơn. Khu C nằm ở đồi phía nam và là địa điểm mà khách du lịch chắc chắn không nên bỏ lỡ khi tham quan quần thể di tích này.
Video đang HOT
Nơi đây từng được sử dụng làm nơi tổ chức, cúng tế của vương triều Chămpa.
Những đền thờ chính ở Mỹ Sơn thờ một bộ Linga.
Sau 6 năm triển khai (2016 – 2022), di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn đã được gia cố, trùng tu, tôn tạo hoàn chỉnh các nhóm tháp K, H, A, trả lại dáng vẻ ban đầu như khi người Pháp phát hiện. Trong quá trình phát lộ trùng tu đã phát hiện hàng trăm hiện vật có giá trị, nhiều hiện vật lần đầu mới phát hiện tại Mỹ Sơn.
Trong đó có tượng thần bằng đá ở khu tháp A, bức phù điêu trong lòng tháp A13 tương đối khác lạ so với các công trình kiến trúc được điêu khắc trong lòng tháp của kiến trúc Chămpa.
Các bia ký tại thánh địa Mỹ Sơn được khắc bằng tiếng Phạn và tiếng Chăm.
Hiện vật được tìm thấy tại thánh địa Mỹ Sơn.
Thánh địa Mỹ Sơn được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới.
Đối với khu tháp K, các chuyên gia đã phát lộ, khai quật với diện tích hơn 400m2. Trong quá trình bóc tách, di chuyển lớp đất sâu 60 – 80cm đã phát hiện tháp K có hai cửa ở 2 hướng Đông – Tây và 2 bức tường thấp chạy song song, kéo dài về hướng khu E, F… Đây là con đường cổ dẫn thẳng tới trung tâm khu Thánh địa Mỹ Sơn với chiều rộng 8m, hai bên là hai bờ tường song song được chạm khắc tinh tế và chôn trong lòng đất ở độ sâu 1m.
Theo các tài liệu lịch sử ghi chép lại, con đường này chỉ có vua chúa và các thành viên hoàng tộc, các chức sắc cao quý của Chămpa cổ mới được phép đi vào. Hệ thống tường bao 2 bên con đường được chạm khắc tinh tế và khéo léo. Sự phát hiện quan trọng này đã góp phần tăng thêm các giá trị lịch sử lâu đời mà di sản thánh địa Mỹ Sơn đem lại.
Điều thú vị nhất khi đến Mỹ Sơn là khi những tia nắng nhạt dần trên những tháp cổ du khách mới thấy hết được vẻ đẹp huyền bí của di tích này.
Dưới ánh chiều đỏ rực, những ngôi tháp cổ trở nên lung linh, huyền ảo với những điệu múa của nàng vũ nữ Apsara làm say đắm lòng người. Du khách như lạc vào vùng đất Chămpa cổ xưa với hình ảnh các cô gái với ngón tay búp măng thuôn dài, khuôn ngực căng tròn cùng đường cong quyến rũ trong các trang phục lấp lánh, rực rỡ hòa quyện cùng tiếng trống Paranưng và tiếng khèn Saranai say đắm muôn phần.
Mỹ Sơn (Quảng Nam) - dòng chảy ký ức
"Người Chămpa cổ đã gửi tâm linh vào đất đá; và đã biết dựa vào thiên nhiên để làm nên một Mỹ Sơn tráng lệ - thâm nghiêm - hùng vĩ; Đây là một bảo tàng kiến trúc điêu khắc nghệ thuật vô giá của nhân loại mà còn lâu chúng ta mới hiểu hết" - Kiến trúc sư Kazik.
Cùng với Hội An, Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn (huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam) là niềm tự hào của lịch sử và văn hóa xứ Quảng. Vốn được coi là "thánh địa" với hơn 70 công trình kiến trúc đền tháp của nền văn minh Chămpa, Mỹ Sơn chứa đựng những giá trị về lịch sử, văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật. Được tạo lập suốt 9 thế kỷ (từ thế kỷ thứ IV đến thế kỷ XIII), di tích Mỹ Sơn được đánh giá có vai trò quan trọng trong di sản lịch sử văn hóa kiến trúc nghệ thuật thế giới. Tháng 12/1999, công trình này được công nhận là Di sản Văn hóa thế giới của UNESCO.
Trong nỗ lực giữ gìn, bảo tồn kéo dài hàng chục thập kỷ, gần đây, Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn đã hoàn thiện việc trùng tu, nâng cấp đền A1, các tháp A12, A13 thuộc nhóm tháp A. Như vậy, cùng với nhóm tháp H, K, Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn đã tạo được diện mạo mới. Trước đây, đây là điểm du khách ít đến hoặc không đến, nay lại đến đông hơn, từ đó, giúp tuyến tham quan không còn đứt gãy mà hoàn thiện hơn từ lối vào đầu tiên tới điểm cuối trước khi rời Mỹ Sơn.
Bên cạnh đó, Đài thờ Mỹ Sơn A10 cũng đã được công nhận Bảo vật quốc gia vào cuối năm 2021 và hàng loạt các sản phẩm nghệ thuật đã được khôi phục, làm mới và dàn dựng công phu với hàm lượng văn hóa nghệ thuật cao. Ban Quản lý Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn đã nỗ lực tạo "điểm nhấn" để thu hút khách du lịch, đồng hành với "Con đường di sản" miền Trung kéo dài từ Quảng Bình đến Quảng Nam.
"Đêm Mỹ Sơn huyền thoại"
Đặc biệt, hòa mình vào dòng chảy "Năm Du lịch quốc gia - Quảng Nam 2022", Ban Quản lý Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn đã chính thức cho ra mắt chương trình biểu diễn nghệ thuật ngoài trời tại Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn (xã Duy Phú, huyện Duy Xuyên) với tên gọi "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại", ngay sau đại dịch COVID-19. Theo ông Phan Hộ- Giám đốc Ban Quản lý Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn, đại dịch COVID-19 đã có tác động không nhỏ đến ngành du lịch, tuy nhiên, quãng thời gian khó khăn này đã được Ban Quản lý biến thành lợi thế bằng việc đầu tư nâng cấp không ngừng làm mới sản phẩm, nâng cấp các dịch vụ, đào tạo lại nhân lực để sẵn sàng đón nhận và khai thác các cơ hội mới. Điển hình nhất là sự ra mắt của chương trình biểu diễn nghệ thuật ngoài trời tại Khu Di sản văn hóa Mỹ Sơn với tên gọi "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại".
Với sự tham gia của gần 200 diễn viên, chương trình "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại" đã phô diễn được những tinh hoa văn hóa Chămpa. Chương trình gồm 3 phần: Phần "Thung lũng - câu chuyện thời gian" tái hiện sống động dòng chảy thời gian diễn ra tại miền tháp cổ và nét đẹp độc đáo của khu đền tháp qua từng thời kỳ; phần "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại" đưa khán giả ngược dòng thời gian, tìm về trung tâm tôn giáo quan trọng nhất của vương quốc cổ Chămpa. Và trong phần cuối cùng "Ánh sáng giao hòa" đã thể hiện sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, nhắc nhở hậu thế bảo tồn và phát huy những giá trị hiện có của Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn. Tất cả đã tái hiện phần nào lịch sử cội nguồn của một trong những trung tâm tôn giáo quan trọng nhất của vương quốc cổ Chămpa.
Tại "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại", khán giả thấy được hình ảnh những cô gái Chăm di chuyển cùng điệu múa cổ tạo thành một dòng chảy. Đây là biểu tượng cho mạch nguồn xuyên suốt từ lúc khởi thủy của vương triều Chămpa. Câu chuyện được hiện rõ theo từng tầng, bằng nhiều loại hình ngôn ngữ nghệ thuật, từ đó, truyền tải thông điệp đến khán giả. Sự phối hợp giữa ngôn ngữ múa cùng với kỹ xảo ánh sáng cũng như hiệu ứng sân khấu tạo nên màn trình diễn vô cùng chân thực và ấn tượng.
Thực tế, dù mới ra mắt nhưng "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại" đã thu hút hàng ngàn người dân lẫn du khách tìm đến tham quan, thưởng ngoạn tinh hoa của văn hóa Chămpa và nhận được nhiều phản hồi tích cực. Mỹ Sơn vì thế, không chỉ là trầm tích, mà thực sự tái hiện qua những hoạt động được xem là tinh hoa, đặc biệt nhất của văn hóa Chămpa.
Ông Phan Hộ cho biết, "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại" là sản phẩm mới nhưng độc đáo và đặc sắc, chỉ có ở Mỹ Sơn, bởi được biểu diễn ngay dưới những chân tháp cổ hơn ngàn năm tuổi. Chương trình diễn tả một quá trình tồn tại và phát triển của văn hóa Chămpa qua dòng thời gian rất lâu bằng một câu chuyện được thể hiện qua ánh sáng, âm nhạc...
"Qua sản phẩm du lịch độc đáo này, chúng tôi kỳ vọng sẽ đáp ứng được nhu cầu vui chơi giải trí về đêm cho du khách. Đồng thời, chúng tôi đã lên kế hoạch kết hợp với các sản phẩm đang có ở Mỹ Sơn đã được du khách trải nghiệm" - ông Phan Hộ nhấn mạnh.
Chương trình "Đêm Mỹ Sơn huyền thoại" được tổ chức mỗi tháng 1 lần vào ngày 16 âm lịch, sau đó, tùy vào thực tế nhu cầu của du khách để tăng buổi biểu diễn và tiến tới phục vụ hằng đêm cho du khách.
Một chương mới để Mỹ Sơn được biết đến, được đón tiếp nhiều hơn du khách trong và ngoài nước?
Đường đến Mỹ Sơn qua Kesaria Tôi thân với anh Lê Văn Chỉnh những ngày anh còn tại thế. Anh là người duy nhất trong số những cộng sự của Kiến trúc sư Kazic, thời trùng tu Thánh địa Mỹ Sơn, kiên trì theo đuổi, hy sinh cả đời mình cho việc giải mã bí ẩn những viên gạch, dùng xây tháp Chăm... Vật liệu xây dựng những ngôi...