Vạn người mất việc, nỗi lo khoản nợ ngân hàng
Số dư nợ của cá nhân, hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi Covid-19 tại các tổ chức tín dụng đang tăng nhanh. Nhiều lao động mất việc làm, kinh doanh gặp khó khiến rủi ro đối với các khoản vay ngân hàng vay rất lớn.
Mất việc, giảm khả năng thanh toán
Theo số liệu từ Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tính đến hết tháng 2/2020, số hồ sơ nộp để xin hưởng bảo hiểm thất nghiệp là 47.164 người, tăng 70% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn theo dự báo của các chuyên gia, nếu dịch bệnh tiếp tục kéo dài, số người lao động bị giảm thu nhập, thất nghiệp sẽ tăng cao hơn nữa trong thời gian tới. Ước tính có khoảng 2 triệu người lao động bị ảnh hưởng. Tác động của dịch bệnh khiến những người đang có khoản vay đối với khách hàng cá nhân khó tất toán đúng hạn cả lãi và nợ gốc.
Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, tính đến cuối năm 2019, tỷ lệ cho vay tiêu dùng trên tổng dư nợ ở Việt Nam ước đạt 11,4%, tức là khoảng hơn 1 triệu tỷ đồng. Đây là con số không hề nhỏ và phần lớn những người vay tiêu dùng đều có thu nhập ở mức trung bình, dòng t.iền trả nợ đến từ t.iền lương, t.iền công.
Ước tính có khoảng 2 triệu người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 và gia tăng người nghèo trong xã hội
Các ngân hàng cho biết, có hàng chục nghìn tỷ đồng dư nợ của khách hàng cá nhân đang bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Chẳng hạn như tạic, khoảng 11.000 tỷ đồng tín dụng bị ảnh hưởng bởi Covid-19, trong đó hơn 4.000 tỷ đồng là của khách hàng cá nhân. Hiện, số lượng các khách hàng gửi đơn đề xuất xin cơ cấu nợ, giãn nợ vẫn tiếp tục tăng.
Tại Sacombank, trong số 22.000 tỷ đồng khách hàng đề xuất xin cơ cấu, giãn nợ, có tới 7.000 tỷ đồng là của khách hàng cá nhân.
Một số NHTMCP cho hay một tháng gần đây, số dư nợ cá nhân bị ảnh hưởng bởi Covid-19 đã tăng gấp 2-5 lần so với đầu năm.
Đáng quan ngại nhất chính là các khoản cho vay đầu tư bất động sản ẩn trong tiêu dùng. Do các khoản cho vay mua nhà thường có thời hạn rất dài, giá trị cho vay lại lớn, trong khi thị trường bất động sản đang khó khăn thanh khoản. Tiếp đến là những khoản vay mua xe phục vụ vận tải và vay kinh doanh nhỏ lẻ. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhu cầu đi lại, vận tải giảm mạnh, nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ gặp khó khăn khi phải tạm ngừng, đóng cửa, vắng khách,… Tất cả đều khiến rủi ro đối với các khoản vay, nhất là cho vay cá nhân là rất lớn
Trên thực tế, tại Trung Quốc, việc gia tăng tình trạng mất khả năng trả nợ các khoản vay cá nhân, vay tiêu dùng đã xảy ra từ đầu năm 2020 đến nay do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Tỷ lệ vi phạm thời hạn thanh toán các khoản vay đã tăng mạnh trong 2 tháng qua, từ 20-50%.
Cho vay tiêu dùng cũng đóng góp một phần không nhỏ vào bức tranh nợ xấu chung của ngành ngân hàng.
Nỗi lo nợ xấu
Công ty Chứng khoán SSI cho rằng, tín dụng với khách hàng cá nhân, tín dụng tiêu dùng chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh theo hai giai đoạn. Ở giai đoạn đầu, nhu cầu vay từ các khách hàng phân khúc bình dân và thu nhập thấp vẫn còn vì nhiều người vẫn cần t.iền mặt để trang trải chi phí kinh doanh nhỏ lẻ, mua sắm, sinh hoạt. Tuy nhiên, giai đoạn tiếp theo, khi dịch bệnh diễn biến phức tạp và đạt đỉnh, thu nhập của phân khúc khách hàng thu nhập thấp sẽ bị ảnh hưởng đầu tiên và khả năng trả nợ của người đi vay sẽ giảm nhanh.
Còn theo các chuyên gia ngân hàng, dịch Covid-19 tại Việt Nam mới bùng phát mạnh mẽ trong tháng 3 và còn diễn biến phức tạp, nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập. Trước tình hình này, các ngân hàng và công ty tài chính cần giảm lãi suất cho các khoản vay hiện hữu, giảm tỷ lệ số t.iền lãi phải trả và giãn thời gian trả nợ cả gốc lẫn lãi cho khách hàng cá nhân để hạn chế nguy cơ vỡ nợ tín dụng tiêu dùng.
Video đang HOT
Hiện tại có một số ngân hàng đã giảm 25% tổng số t.iền lãi phải thanh toán cho khách hàng cá nhân, giãn thời gian trả nợ thêm 3-6 tháng. Tuy nhiên, mới có một số công ty mới chỉ xem xét việc cơ cấu lại thời gian trả nợ cho khách hàng.
Về phía người đi vay, cần phải thông báo ngay cho các tổ chức tín dụng, các công ty tài chính về tình hình thu nhập, tài chính của mình để xin ân hạn khoản vay. Trường hợp người đi vay mất hoàn toàn khả năng thanh toán, các tổ chức tín dụng và các công ty tài chính cần thương lượng để thống nhất giải quyết như giảm nợ, đưa ra một lộ trình trả nợ mới sau thời gian ân hạn, có thể giảm lãi suất cho họ.
Thực tế mấy năm gần đây cho thấy, hầu hết các nhà băng đã chuyển hướng sang tín dụng bán lẻ, tập trung đáp ứng nhu cầu của khách hàng cá nhân trong việc vay t.iền mua ô tô, xây dựng, sửa chữa nhà,… bởi biên lợi nhuận ròng thu về rất tốt. Tuy nhiên, lợi nhuận cao bao giờ cũng đi kèm với rủi ro cao.
Trần Thủy
Không chỉ với doanh nghiệp, lãi vay của cá nhân cũng giảm mạnh
Vừa để hỗ trợ khách hàng cá nhân, vừa giảm rủi ro nợ xấu tăng, nhiều ngân hàng đã chủ động giảm lãi suất cho vay tiêu dùng ở cả khoản nợ cũ và vay mới.
Giảm mạnh lãi vay cá nhân
ơn cử, Kienlongbank thông báo giảm 25% trên tổng số t.iền lãi phải thanh toán cho hơn 85.000 khách hàng vay vốn trả góp ngày kể từ 3/4 đến 30/6/2020.
Chia sẻ về việc áp dụng chính sách thiết thực này với khách hàng, bà Trần Tuấn Anh, Tổng giám đốc Ngân hàng cho biết, đa số khách hàng vay vốn trả góp ngày của Kienlongbank là những người có thu nhập thấp như bán vé số, chạy xe ôm, bán quán nước, bán quán ăn, buôn bán nhỏ lẻ...
Trong thời gian cao điểm phòng, chống dịch Covid-19 như hiện nay, những khách hàng này thực sự gặp nhiều khó khăn và rất cần sự hỗ trợ từ nhiều phía.
"Có những khách hàng đã gắn kết với Kienlongbank trong nhiều năm qua hiện gặp nhiều trở ngại trong cuộc sống trước tác động của dịch bệnh. Bởi vậy, không có lúc nào cấp thiết hơn lúc này, chúng tôi phải hành động", lãnh đạo Kienlongbank nhấn mạnh.
Cũng theo Tổng giám đốc Kienlongbank, trước khi giảm lãi suất cho khách hàng cá nhân theo chương trình trên, Ngân hàng đã tham khảo ý kiến, tìm hiểu các khó khăn cốt lõi của khách hàng.
Từ đó, thay vì triển khai các chính sách giảm lãi suất cho khách hàng vay mới, Kienlongbank tập trung giảm lãi suất cho khách đã và đang vay.
Bởi trong bối cảnh giãn cách xã hội khiến các cơ sở kinh doanh phải tạm ngưng hoạt động, nhu cầu vay mới sẽ thấp, vấn đề cấp bách chính là giải quyết khó khăn trước mắt.
Tại Viet Capital Bank, ngân hàng này công bố giảm tới 2,5%/năm lãi suất so với lãi suất cho vay thông thường đối với khách hàng doanh nghiệp và cá nhân bị ảnh hưởng bởi Covid-19.
Tất nhiên, tùy từng khách hàng và mức độ ảnh hưởng, Ngân hàng sẽ có chính sách lãi suất phù hợp.
Theo lãnh đạo Viet Capital Bank, trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp như hiện nay, chủ trương của Ngân hàng là tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu nợ, kể cả vay tiêu dùng.
Thực tế, không chỉ giảm lãi vay các khoản nợ cũ để hỗ trợ khách hàng cá nhân trong mùa dịch, các nhà băng cũng dành hàng nghìn tỷ đồng ưu đãi lãi vay cho người tiêu dùng cần vốn.
Chẳng hạn, HDBank giảm từ 2-4,5%/năm lãi suất đối với những khoản giải ngân mới cho khách hàng cá nhân bị ảnh hưởng của dịch bệnh, mà không cần khách hàng đề nghị hỗ trợ hay chứng minh bất kỳ khó khăn nào gặp phải, miễn phí cam kết rút vốn, phí hạn mức tín dụng dự phòng...
ACB triển khai giai đoạn I với chương trình vay 25.000 tỷ đồng hỗ trợ cho các doanh nghiệp, cá nhân gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh với lãi suất ưu đãi giảm 0,5%-1,5%/năm so với lãi suất thương mại của năm 2019.
Trong đó, ACB dành 13.000 tỷ đồng cho các khách hàng cá nhân, lãi suất tối thiểu từ 7,5%/năm.
MSB công bố gói tín dụng 7.000 tỷ đồng, lãi suất từ 6,99%/năm cho khách hàng cá nhân vay tín chấp và vay thế chấp. Riêng với vay tín chấp, MSB áp dụng lãi suất 12,99%/năm trong 12 tháng đầu.
Bà Nguyễn ức Thạch Diễm, Tổng giám đốc Sacombank cho biết, Ngân hàng áp dụng chính sách cơ cấu nợ, giảm lãi suất vay cho các khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Theo đó, khung lãi suất cho vay tại Sacombank đối với tất cả khách hàng đã được điều chỉnh giảm từ 0,5-1%/năm nhằm tạo điều kiện hơn nữa cho các cá nhân, doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn Ngân hàng.
Bên cạnh đó là nguồn vốn cho vay ưu đãi 10.000 tỷ đồng với lãi suất giảm đến 2%/năm đã được triển khai từ ngày 27/2/2020.
Lo ngại nợ xấu tăng
Thực tế, việc đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng cá nhân được các ngân hàng, công ty tài chính thực hiện từ những năm trước. Tính đến cuối năm 2019, riêng các ngân hàng đã cho vay cá nhân vào khoảng 1,6 triệu tỷ đồng.
Trước khó khăn của nền kinh tế do dịch bệnh Covid-19 hoành hành hiện nay, tình trạng thất nghiệp gia tăng khiến nhiều lao động rơi vào khó khăn, đặc biệt với người đang có nợ vay ở ngân hàng sẽ chịu thêm áp lực trả nợ.
Việc nhiều ngân hàng chủ động thực hiện giảm, giãn nợ trong thời gian 3-6 tháng sẽ giúp người đi vay giảm bớt sức ép trả lãi vay.
Tuy nhiên, động thái này chủ yếu diễn ra ở các ngân hàng, còn các công ty tài chính vẫn "án binh bất động", trong khi nợ xấu tiêu dùng thường rơi vào nhóm này.
Nhận định dịch Covid-19 sẽ tác động nghiêm trọng đến lĩnh vực cho vay tiêu dùng Việt Nam, Moody's đang xem xét hạ xếp hạng tín nhiệm của 3 công ty tài chính và 2 ngân hàng mẹ có sở hữu công ty tài chính tại Việt Nam.
ộng thái này phản ánh lo ngại của Moody's về cú sốc kinh tế do Covid-19, cho rằng dịch bệnh có thể gây tác động tiêu cực đến chất lượng tài sản, lợi nhuận và thanh khoản của các công ty tài chính tiêu dùng do hồ sơ của người vay đa phần rất rủi ro.
Cụ thể, cả 3 công ty tài chính là FE Credit, Home Credit và SHB Finance có nhiều sản phẩm cho vay tiêu dùng tín chấp, nhắm vào phân khúc khách hàng thu nhập thấp. ây là những đối tượng dễ bị tổn thương trước những cú sốc kinh tế.
Hơn nữa, thất nghiệp có nguy cơ gia tăng sẽ làm suy yếu khả năng trả nợ của nhóm khách hàng này do nguồn thu nhập bị hạn chế, thiếu ổn định.
ồng thời, vị thế tài chính và thanh khoản của các công ty tiêu dùng có thể xấu đi do không còn được các ngân hàng cho vay, hoặc không thể phát hành chứng chỉ t.iền gửi. Nguy cơ bị gián đoạn t.iền gửi khiến các công ty tài chính này đứng trước rủi ro phải tái cấp vốn.
TS. Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính nhận định, dịch bệnh đang tác động tiêu cực lên hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp, khiến người lao động bị giảm thu nhập, từ đó ảnh hưởng tới khả năng trả nợ nếu có nợ vay tiêu dùng.
Tình trạng này có thể kéo dài trên dưới 1 năm do hiện vẫn chưa thể khống chế được dịch, khả năng dẫn đến nguy cơ nợ xấu của các ngân hàng và công ty tài chính tăng nhanh.
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội vừa công bố báo cáo mới nhất về tình hình lao động, việc làm trong quý I/2020, do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, số người đến nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tính đến tháng 2/2020 là 47.164 người, tăng 70% so với cùng kỳ năm trước.
Giới chuyên gia dự báo, nếu dịch bệnh tiếp tục kéo dài thì số người thất nghiệp sẽ còn tăng cao hơn nữa trong thời gian tới, ảnh hưởng tới khả năng thanh toán nợ tiêu dùng.
Vì vậy, Việt Nam cũng không loại trừ khả năng đứng trước tình trạng vỡ nợ tín dụng tiêu dùng như tại Trung Quốc, khi các khoản nợ tín dụng quá hạn trong tháng 2/2020 đã tăng khoảng 50% so với cùng kỳ năm trước.
Vân Linh
Ngân hàng nào đang hỗ trợ giảm lãi suất cho vay mua nhà, vay tiêu dùng giữa mùa dịch? Đã có một số ngân hàng đã có chính thức có chính sách cơ cấu lại nợ, giảm lãi suất cho các khách hàng vay tiêu dùng, từ 1-2%/năm. Theo số liệu của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, số người đến nộp hồ sơ để hưởng bảo hiểm thất nghiệp tính đến tháng 2/2020 là 47.164 người, tăng 70%...
