Vấn nạn lừa đảo trực tuyến tỷ đô vượt Đông Nam Á, lan rộng như “ung thư”

Theo báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc, các tổ chức tội phạm lừa đảo trực tuyến trị giá hàng tỷ đô la đang không ngừng mở rộng hoạt động ra phạm vi toàn cầu, bao gồm cả Nam Mỹ và châu Phi.

Các nạn nhân đa quốc gia của các trung tâm lừa đảo, những người bị lừa hoặc bị buôn bán vào làm việc tại Myanmar, đứng trên một con tàu đang tiến về phía biên giới Thái Lan vào tháng 2 (Ảnh: Reuters).

Đáng báo động, sự mở rộng này diễn ra bất chấp các nỗ lực truy quét của các quốc gia tại Đông Nam Á.

Văn phòng Liên Hợp Quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC) cho biết, các mạng lưới tội phạm này đã phát triển mạnh mẽ ở Đông Nam Á trong những năm gần đây.

Chúng thiết lập những khu phức hợp khổng lồ, nơi giam giữ và ép buộc hàng chục nghìn người (nhiều người là nạn nhân của buôn người) để thực hiện hành vi lừa đảo nhắm vào các nạn nhân trên khắp thế giới.

Từ những ổ nhóm ban đầu, chúng đã phát triển thành “một ngành công nghiệp toàn cầu” vô cùng tinh vi.

Báo cáo của UNODC nhấn mạnh, dù chính phủ các nước Đông Nam Á đã tăng cường trấn áp, các tổ chức tội phạm vẫn linh hoạt di chuyển hoạt động cả trong và ngoài khu vực.

Cơ quan này nhận định về “một xu hướng lan tỏa dường như không thể đảo ngược đã diễn ra”, cho phép các nhóm tội phạm tự do lựa chọn và thay đổi địa bàn hoạt động khi cần thiết.

Ông John Wojcik, một nhà phân tích khu vực của UNODC, ví von: “Các ổ nhóm tội phạm này lan rộng như ‘ung thư’. Dù chính quyền các quốc gia có xử lý ở một số khu vực, nhưng gốc rễ không bao giờ biến mất; chúng chỉ đơn giản là di cư sang nơi khác”.

UNODC ước tính, hiện có hàng trăm trung tâm lừa đảo quy mô lớn hoạt động trên khắp thế giới, tạo ra lợi nhuận hàng chục tỷ đô la mỗi năm. Cơ quan này kêu gọi các quốc gia tăng cường hợp tác và nỗ lực hơn nữa để triệt phá nguồn tài chính của các băng đảng này.

“Ngành công nghiệp lừa đảo qua mạng đã vượt trội hơn các loại tội phạm xuyên quốc gia khác nhờ khả năng mở rộng quy mô dễ dàng và tiếp cận hàng triệu nạn nhân tiềm năng trực tuyến mà không cần di chuyển hay vận chuyển hàng hóa bất hợp pháp qua biên giới”, Wojcik giải thích thêm.

Thích ứng linh hoạt

Trong những tháng gần đây, chính quyền Trung Quốc, Thái Lan và Myanmar đã phối hợp trấn áp các hoạt động lừa đảo tại khu vực biên giới phức tạp giữa Thái Lan và Myanmar. Thái Lan thậm chí đã cắt điện, nhiên liệu và Internet tới các khu vực nghi ngờ có hoạt động lừa đảo.

Tuy nhiên, các tổ chức tội phạm này đã nhanh chóng thích nghi. Chúng di chuyển hoạt động đến “những vùng xa xôi, dễ bị tổn thương và thiếu sự chuẩn bị nhất ở Đông Nam Á”, đặc biệt là tại Lào, Myanmar và Campuchia.

Chúng lợi dụng các khu vực có nền quản trị yếu kém và tỷ lệ tham nhũng cao để tiếp tục hoạt động.

UNODC cho biết, các cuộc đột kích tại một số khu vực từng là điểm nóng lừa đảo ở Campuchia đã dẫn đến sự mở rộng đáng kể hoạt động sang các địa điểm xa xôi hơn, như tỉnh Koh Kong ở phía tây nước này, cũng như các khu vực giáp ranh với Thái Lan và Việt Nam.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng các địa điểm hoạt động mới vẫn tiếp tục được phát triển tại Myanmar, quốc gia đang chìm trong xung đột lan rộng.

Đáng chú ý, hoạt động của các băng nhóm này không còn chỉ giới hạn ở Đông Nam Á mà đã mở rộng sang Nam Mỹ, tìm cách tăng cường hoạt động rửa tiền và hợp tác với các băng đảng ma túy địa phương.

Hoạt động của chúng cũng ngày càng gia tăng ở châu Phi, với sự hiện diện tại các quốc gia như Zambia, Angola và Namibia; cũng như ở Đông Âu, bao gồm cả Georgia.

Điều này cho thấy mức độ lan rộng và thách thức ngày càng tăng của vấn nạn lừa đảo trực tuyến trên quy mô toàn cầu.