VAFI: “Đ.ánh thuế cổ phiếu thưởng sẽ khiến doanh nghiệp phải chi trả nhiều t.iền cho cổ đông thay vì tái đầu tư sản xuất”

VAFI cho rằng đ.ánh thuế vào hính thức trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng chính là việc cản trở cơ chế huy động vốn hàng năm và thường xuyên của các doanh nghiệp.

Hiệp hội nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất chưa đ.ánh thuế trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng.

Theo VAFI, việc trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng (từ các quỹ của doanh nghiệp) cho nhà đầu tư chứng khoán không làm thay đổi vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp (tại thời điểm chia), không làm giảm lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp, không làm thay đổi tỷ lệ sở hữu cổ phần của từng cổ đông, tất cả cổ đông công ty không nhận một đồng t.iền mặt nào như hình thức chia cổ tức bằng t.iền mặt.

Ở các hình thức này, vốn điều lệ doanh nghiệp tăng lên chỉ từ việc chuyển lợi nhuận và phần vốn ở các quỹ để tăng vốn điều lệ, đồng thời số cổ phần cổ đông tăng lên theo tỷ lệ chia. Về luật, tại thời điểm chia tách quy định phải giảm giá trị thị trường cổ phiếu theo tỷ lệ chia tách và về nguyên tắc thì giá trị cổ phiếu của cổ đông không thay đổi.

Trả cổ tức bằng cổ phiếu hay trả cổ phiếu thưởng không phải là hình thức phân phối lợi nhuận sau thuế như việc phân phối lợi nhuận sau thuế để trả t.iền thưởng cho người lao động, cho ban quản lý hay sử dụng một phần lợi nhuận sau thuế để phân phối cổ tức t.iền mặt cho cổ đông hiện hữu.

Trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng, hình thức ưa thích của doanh nghiệp

Theo VAFI, khi thực hiện trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng thì số cổ phần cổ đông tăng lên, giá trị thị trường của cổ phiếu giảm xuống và làm cho các nhà đầu tư có cảm giác giá không cao như trước. Về lâu dài thanh khoản cổ phiếu tăng lên khi tính đại chúng cổ phiếu gia tăng vì đã làm tăng khả năng thu hút thêm các nhà đầu tư nhỏ tham gia đầu tư vào cổ phiếu đó.

Với các Ban quản trị doanh nghiệp nghiêm túc thì việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng phải được xem xét kỹ, bởi càng tăng vốn điều lệ thì trong tương lai càng phải dành nhiều lợi nhuận hơn để trả cổ tức bằng t.iền mặt, nên chỉ có những doanh nghiệp quản trị tốt, luôn tăng trưởng doanh thu lợi nhuận thì mới quan tâm đích thực đến hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu hay trả cổ phiếu thưởng.

Trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng luôn giúp cho doanh nghiệp hạn chế chia cổ tức bằng t.iền mặt hoặc không phải chia cổ tức bằng t.iền mặt nên trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng là những hình thức huy động vốn.

Những đối tượng doanh nghiệp cần huy động vốn lớn để đầu tư mở rộng sản xuất, để tăng tiềm lực tài chính, để xử lý nợ xấu đang rất cần hình thức này, chẳng hạn như khối các ngân hàng thương mại cổ phần trong nước.

VAFI đ.ánh giá thị trường chứng khoán nước ta còn nhỏ bé, đơn giản, chưa có cơ chế và phương tiện để hỗ trợ tăng tính thanh khoản cho thị trường như chưa có sự tham gia trực tiếp của ngân hàng nhà nước vào thị trường chứng khoán, lãi suất cho vay tuy có hạ nhưng còn cao so với các nước trong khu vực, luật chứng khoán chưa có hình thức chia nhỏ mệnh giá cổ phần để làm tăng tính thanh khoản của cổ phiếu….

Với các doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc và quản trị doanh nghiệp tốt thì trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ phiếu thưởng là sự ghi nhận thành tích kinh doanh, hứa hẹn doanh nghiệp còn phát triển và doanh thu lợi nhuận doanh nghiệp sẽ tăng và việc trả cổ tức bằng cổ phiếu hay cổ phiếu thưởng sẽ là sự kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ tăng trong dài hạn.

Nhiều bất cập cho nhà đầu tư nếu đ.ánh thuế cổ phiếu thưởng

Trả cổ tức bằng cổ phiếu hay trả cổ phiếu thưởng là để giúp doanh nghiệp hạn chế trả bằng t.iền mặt, là để doanh nghiệp dành nhiều khoản lợi nhuận được giữ lại để đầu tư mở rộng sản xuất, khi doanh nghiệp phát triển, doanh thu lợi nhuận tăng lên thì các loại thuế nộp cho nhà nước ngày càng gia tăng.

Nhưng nếu có thuế đ.ánh vào cổ tức cổ phần và cổ phiếu thưởng thì đông đảo nhà đầu tư giảm bớt nhiệt tình với hình thức này vì sợ thiệt đơn thiệt kép: Thua lỗ do giá cổ phiếu giảm và bị đ.ánh thuế lớn.

Các nhà đầu tư sẽ đòi hỏi các doanh nghiệp phải chia cổ tức t.iền mặt nhiều hơn, hạn chế hình thức trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng và như vậy với thị trường chứng khoán sẽ có hàng tỷ đô la được chia cho cổ đông thay vì được tái đầu tư để phát triển mở rộng sản xuất. Các doanh nghiệp phải vay nợ nhiều hơn, đầu tư mở rộng sản xuất sẽ bị hạn chế.

VAFI cho rằng đ.ánh thuế vào hính thức trả cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng chính là việc cản trở cơ chế huy động vốn hàng năm và thường xuyên của các doanh nghiệp, hệ thống ngân hàng nội địa trong nước sẽ gặp khó khăn khi đang cần giữ lại nhiều lợi nhuận sau thuế để xử lý nợ xấu và các ngân hàng cũng sẽ gặp khó khăn với bài toán giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay.

Từ lâu nước ta đã có chính sách doanh nghiệp tái đầu tư mở rộng sản xuất thì được miễn giảm thuế – đây là chủ trương rất đúng đắn để khuyến khích phát triển sản xuất, do đó VAFI cho rằng không nên đ.ánh thuế cổ tức và cổ phiếu thưởng để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp được huy động vốn thường xuyên từ thị trường chứng khoán.