Ung thư t.inh h.oàn thường gặp sau t.uổi dậy thì
Ung thư t.inh h.oàn thường gặp sau t.uổi dậy thì đã trở thành loại ung thư hay gặp nhất ở người trẻ từ 20-35 t.uổi.
Hỏi:
Từ hơn 30 năm nay, số ca ung thư t.inh h.oàn tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên, mọi người không nên hoang mang bởi căn bệnh này đang được hưởng những thành quả to lớn của điều trị sinh hóa, làm thay đổi bản chất về tiên lượng bệnh, với tỷ lệ chữa khỏi hơn 95%.
Cho dù không phải là loại phổ biến nhất trong các ung thư tiết niệu, ung thư t.inh h.oàn thường gặp sau t.uổi dậy thì đã trở thành loại ung thư hay gặp nhất ở người trẻ từ 20-35 t.uổi. Tỷ lệ thường gặp trung bình là 6 ca/100.000 người dân.
Một số yếu tố thuận lợi cho ung thư t.inh h.oàn là t.inh h.oàn chưa xuống bìu, loạn sản tế bào s.inh d.ục bao gồm cả teo t.inh h.oàn và các rối loạn vô sinh. Một số yếu tố môi trường, đặc biệt là nội tiết tố, nguồn gốc do mất thăng bằng tuyến nội tiết trong thời kỳ bào thai cũng có thể trở thành điều kiện gây bệnh thuận lợi.
Làm sao phát hiện bệnh?
Bệnh có thể chẩn đoán dễ dàng qua việc tự khám bìu thấy một khối u t.inh h.oàn. Trước đây, sự khám nghiệm phối hợp giữa nhà trường với bệnh viện đã cho phép phát hiện ung thư t.inh h.oàn ở thanh niên. Trong trường hợp khó chẩn đoán, siêu âm phối hợp với siêu âm Doppler màu giúp xác định chẩn đoán.
Một số xét nghiệm m.áu đặc hiệu với khối u mầm như Alpha-phoeto-proteine và nội tiết tố Gonadotrophique chorionique (HCG). Những xét nghiệm này khẳng định chẩn đoán và nếu nồng độ cao cho phép tiên lượng bệnh và là yếu tố để theo dõi hiệu quả điều trị. Cho dù ít đặc hiệu hơn, Lactate-dehydrogenase (LDH) cũng có giá trị tiên lượng bệnh.
Tỷ lệ chữa khỏi ung thư t.inh h.oàn khá cao.
Các giai đoạn của bệnh
Có thể phân ra các giai đoạn như sau: Giai đoạn T tương ứng với sự lan tỏa tại chỗ của khối u với 4 mức độ. Giai đoạn N tương ứng với việc lan tỏa đến các hạch sau phúc mạc có 3 mức độ. Giai đoạn M tương ứng với sự di căn tới các cơ quan khác và sau này bổ sung thêm giai đoạn S tương ứng với các đ.ánh dấu (Marqueurs) đặc hiệu.
Chữa trị thế nào?
Khi chẩn đoán ung thư t.inh h.oàn có thể chỉ định phẫu thuật cắt t.inh h.oàn. Sau khi cắt t.inh h.oàn, nên đặt t.inh h.oàn giả cho bệnh nhân với mục đích ổn định tâm lý cho người bệnh.
Ngoài ra, khuyến cáo người phẫu thuật cắt bỏ t.inh h.oàn nên thu giữ t.inh t.rùng vào ngân hàng t.inh t.rùng trước khi phẫu thuật, vì lý do một số thuốc trong điều trị ung thư t.inh h.oàn có thể gây mất t.inh t.rùng ảnh hưởng tới việc có con sau này. Người bệnh cũng không nên lo lắng nhiều cho cuộc sống phòng the sau đó vì phẫu thuật này không gây rối loạn t.ình d.ục.
Những nghiên cứu giải phẫu bệnh và đ.ánh giá mức độ khu trú hay phát tán của khối u (CT bụng ngực) sẽ giúp hướng tới những điều trị bổ sung cần thiết. Nếu là khối u t.inh h.oàn khu trú, tùy theo dạng tế bào có thể đặt ra việc chiếu tia xạ ổ bụng, dùng hóa chất hoặc nạo vét hạch sau phúc mạc, hay thậm chí chỉ cần theo dõi thông thường.
Dạng tiến triển với sự khuếch tán của tế bào ung thư vào hạch ổ bụng hay thậm chí vào cơ quan khác cần điều trị hóa chất nhiều đợt phù hợp với mức độ nặng nề của sự khuếch tán cũng như tỷ lệ marqueurs tumoraux.
Sau điều trị hóa chất, đôi khi cần phẫu thuật vét hạch còn sót lại hoặc di căn.
Trong tình huống hiếm gặp hơn là ung thư t.inh h.oàn hai bên xảy ra đồng thời, thứ phát hay ung thư trên một t.inh h.oàn độc nhất (chỉ có duy nhất một t.inh h.oàn) có thể cắt t.inh h.oàn bán phần (với điều kiện khối u nhỏ và được phát hiện sớm).
Đại đa số bệnh nhân được điều trị khỏi với các phương pháp điều trị nói trên. Sau mổ cần theo dõi đều đặn chỉ số marqueurs tumoraux và CT.
Tự khám bìu được khuyến khích cho tất cả bệnh nhân từng bị ung thư t.inh h.oàn đã được điều trị để phát hiện sớm bệnh có thể tái phát.
Video đang HOT
BS. Lê Sĩ Trung
Theo Suckhoedoisong.vn
7 thắc mắc thầm kín của bạn gái t.uổi dậy thì
Theo bạn t.uổi dậy thì ở nữ thường bắt đầu từ khi nào; dấu hiệu nào xuất hiện sớm đ.ánh dấu t.uổi dậy thì? Hãy trả lời các câu hỏi sau đây bằng cách chọn đáp án mà bạn cho là đúng:
Bạn nữ 9 t.uổi mà có k.inh n.guyệt được xem là dậy thì sớm.(Ảnh minh họa: Internet)
Câu 1. T.uổi dậy thì ở nữ thường bắt đầu từ:
A. 8 đến 11 t.uổi.
B. 9 đến 13 t.uổi.
C. 10 đến 14 t.uổi.
D. 11 đến 15 t.uổi.
Câu 2. Hầu hết bạn gái dậy thì sẽ đạt được chiều cao đầy đủ khi:
A. 18 t.uổi.
B. 20 t.uổi.
C. 25 t.uổi.
D. 27 t.uổi.
Câu 3. Nữ giới t.uổi dậy thì dễ bị các bệnh về răng miệng hơn bình thường:
A. Đúng.
B. Sai.
Câu 4. Dấu hiệu nào sau đây thường xuất hiện sớm đ.ánh dấu t.uổi dậy thì:
A. Có k.inh n.guyệt.
B. Nổi mụn trứng cá.
C. Mọc lông.
D. Cao lớn nhanh hơn.
Câu 5. Thiếu nữ nào sau đây bị dậy thì muộn:
A. Trên 16 t.uổi chưa có kinh lần đầu.
B. Trên 17 t.uổi chưa có kinh lần đầu.
C. Trên 18 t.uổi chưa có kinh lần đầu.
D. Trên 19 t.uổi chưa có kinh lần đầu.
Câu 6. Trong những ngày có kinh, bạn gái cần giữ vệ sinh bằng cách:
A. Thường xuyên tắm rửa.
B. Thường xuyên lau rửa cơ quan s.inh d.ục ngoài.
D. Thường xuyên thay quần.
E. Tất cả các câu trên đều đúng.
Câu 7. Trường hợp nào được xem là bất thường ở t.uổi dậy thì:
A. Nữ giới đến t.uổi dậy thì mà không cao lớn bằng bạn gái đồng trang lứa.
B. Bạn nữ có ngực to hơn bạn đồng trang lứa.
C. B.é g.ái 9 t.uổi có k.inh n.guyệt.
D. Thiếu nữ 16 t.uổi chưa có k.inh n.guyệt.
Xem đáp án:
1. B. Đúng
T.uổi dậy thì ở nữ thường bắt đầu từ 9 đến 13 t.uổi, một số trường hợp có thể sớm hơn hay muộn hơn. Bạn gái sẽ thấy những thay đổi trên cơ thể mình, ví như ngực bắt đầu phát triển và hình thành đường cong mới, cơ thể cao lớn nhanh hơn, xuất hiện m.áu kinh...
2. A. Đúng
Hầu hết nữ giới dậy thì sẽ đạt được chiều cao đầy đủ vào t.uổi 18. Tuy nhiên trên thực tế một số em có thể phát triển nhanh hơn hoặc chậm hơn một chút so với chuẩn chung này.
3. A. Đúng
Các hoóc-môn trong cơ thể ở t.uổi dậy thì có thể gây ra các vấn đề về răng miệng. Nướu của bạn thường trở nên nhạy cảm hoặc sưng. Hãy thường xuyên chăm sóc răng miệng, ngăn ngừa hôi miệng, bệnh nướu răng và vấn đề khác bằng cách đ.ánh răng từ 2 đến 3 lần sau mỗi bữa ăn chính và dùng chỉ nha khoa. Khi gặp các vấn đề về răng miệng, nên đến gặp bác sĩ nha khoa để được tư vấn điều trị sớm.
4. C. Đúng
Dấu hiệu thường xuất hiện sớm đ.ánh dấu t.uổi dậy thì là sự phát triển của lông. Lúc này, bạn nữ có thể thấy lông mọc dày, đậm hơn ở những nơi bạn không bao giờ có trước đó như nách, chân và vùng kín. Trước đó lông có màu sáng, thanh mảnh, nhưng ngày càng trở nên dày và sẫm màu hơn. Mọc lông là chuyện bình thường nhưng một số bạn gái lại không thích sự xuất hiện của nó. Nếu bạn muốn loại bỏ chúng, hãy hỏi mẹ, chị gái, bác sĩ hay chuyên gia tâm lý để được hướng dẫn cách triệt lông an toàn.
5. C. Đúng
Nữ giới 18 t.uổi mà chưa hành kinh lần đầu tiên gọi là dậy thì muộn. Có 3 nhóm nguyên nhân chính:
- Di truyền. Một phụ nữ bị dậy thì muộn mà có mẹ hoặc bà nội, chị, chị em họ cũng bị dậy thì muộn, họ vẫn có con thì trường hợp này là bình thường.
- Bệnh lý. Dậy thì muộn có thể là hậu quả của những bệnh mạn tính như hen suyễn nặng, tim mạch rất nặng, khối u hay tình trạng chèn ép ở não, tuyến s.inh d.ục. Ngoài ra có thể do cú sốc đột ngột, stress, bệnh tâm thần phân liệt làm ngưng tất cả tín hiệu từ não đến cơ quan đích. Chẳng hạn một đ.ứa t.rẻ có thể bị dậy thì muộn sau khi trải qua cú sốc tình cảm (ví dụ cha, mẹ c.hết) hoặc chứng kiến nỗi đau chiến tranh, được thông báo căn bệnh nan y...
- Dinh dưỡng. Chế độ ăn quá ít chất đạm và béo sẽ ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của bộ phận s.inh d.ục. Nghèo đói, suy dinh dưỡng có thể khiến trẻ bị dậy thì muộn. Một số trẻ ăn đầy đủ chất nhưng bị bệnh đường ruột, giun sán hoặc không có men tiêu hóa, không hấp thụ dinh dưỡng tốt cũng gây ra tình trạng này.
6. B. Đúng
Trong kỳ kinh, bạn gái cần thường xuyên lau rửa cơ quan s.inh d.ục ngoài. Cụ thể, mỗi lần thay băng vệ sinh, nên lau rửa 'vùng kín', có thể dùng dung dịch vệ sinh phụ nữ. Nhiều người có thói quen dùng xà phòng để rửa vì cho rằng như thế sẽ tăng khả năng diệt khuẩn.
Tuy nhiên bác sĩ khuyến cáo việc sử dụng xà phòng diệt khuẩn để rửa phụ khoa là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vì chất kiềm trong xà phòng làm rối loạn độ cân bằng kiềm toan của â.m h.ộ, â.m đ.ạo. Tốt nhất chỉ nên dùng nước rửa vệ sinh phụ nữ có thành phần diệt khuẩn chiết xuất từ thảo dược sẽ giúp giữ cân bằng độ pH.
7. C. Đúng
Bạn nữ 9 t.uổi mà có k.inh n.guyệt được xem là dậy thì sớm. Theo định nghĩa hiện tượng dậy thì sớm là khi xuất hiện các đặc tính s.inh d.ục phụ (như ngực, lông mu, mụn trứng cá) ở nữ dưới 8 t.uổi hoặc có k.inh n.guyệt trước 9,5 t.uổi.
Dậy thì sớm khiến trẻ giảm chiều cao khi trưởng thành. Nếu không điều trị có thể khiến b.é g.ái giảm đến 12 cm. Dậy thì sớm có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị lạm dụng t.ình d.ục, rối loạn tâm lý... Cơ chế dậy thì sớm thường do u não hoặc vô căn không xác định rõ nguyên nhân. Ở nữ giới, khoảng 90% các trường hợp là do vô căn
Kết quả đ.ánh giá hiểu biết của bạn về giai đoạn dậy thì ở nữ giới:
- Từ 0 đến 3 điểm: Kiến thức của bạn còn hạn chế.
- Từ 4 đến 5 điểm: Kiến thức của bạn không tệ chút nào.
- 6 điểm: Kiến thức của bạn khá tốt. Bạn nên tìm hiểu thêm.
- 7 điểm: Kiến thức của bạn rất tốt.
Theo Thi Trân/Vnexpress.net
Những phát triển đột biến mới ở t.uổi dậy thì T.uổi dậy thì được coi là giai đoạn chuyển tiếp quan trọng của cuộc đời từ một đ.ứa t.rẻ thành người lớn... Thể hiện bằng cả một tập hợp những biến đổi hình thể, tâm sinh lý, nhất là tính dục. Đó là kết quả sự chín muồi của các tuyến s.inh d.ục nam và nữ. Cơ thể tâm sinh lý của các...