Ứng dụng robot – Đột phá trong phẫu thuật xương khớp

Áp dụng kỹ thuật hiện đại của y học, trong lĩnh vực phẫu thuật chỉnh hình xương khớp đã mang tới những ưu việt đối việc nâng cao sức khỏe, chất lượng cuộc sống người bệnh.

Với kỹ thuật mới, có sự trợ giúp của hệ thống robot, mức độ chính xác cao hơn, đồng thời giảm biến chứng đáng kể sau phẫu thuật cho người bệnh.

PGS.TS Đào Xuân Thành (bên phải) thực hiện ca mổ với sự hỗ trợ của robot. Ảnh: BV cung cấp

Những ưu việt trong phẫu thuật

PGS.TS Đào Xuân Thành, Phó trưởng Khoa Chấn thương Chỉnh hình và Cột sống của Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Đa phần các ca phẫu thuật đều thực hiện trên các bệnh nhân có bệnh lý nội khoa phức tạp. Trong quá trình phẫu thuật về xương, người bệnh còn phải điều trị các bệnh lý nội khoa, nên không hề đơn giản. Trên cùng một bệnh nhân cũng có thể mắc các bệnh lý như bệnh thận mạn tính, suy tim, tăng huyết áp, mỡ máu…

Thế nên, mỗi bệnh nhân khi phẫu thuật đều phải được đa hội chẩn ở các chuyên ngành, với các bệnh lý cụ thể. Trước khi phẫu thuật, các chỉ số sức khỏe của bệnh nhân phải bảo đảm đáp ứng cho ca mổ. Phẫu thuật robot được áp dụng tại Bệnh viện Bạch Mai trong việc chữa bệnh cho người bệnh từ năm 2017 và được coi như cánh tay thứ 3 của người thầy thuốc. “Trong phẫu thuật thay khớp gối, khớp háng bình thường bác sĩ sẽ khó hình dung về các mối quan hệ thực của những trục chi, vị trí khớp được đặt so với mối liên quan giải phẫu của chính người bệnh. Thông thường các phẫu thuật viên sẽ mổ và đặt theo những quy tắc hướng dẫn chung. Trên thực tế, các vị trí đó có lúc không chính xác hoàn toàn, do sự phán đoán trong phẫu thuật. Những sai lệch sẽ làm giảm tuổi thọ của khớp, hoặc làm cho bệnh nhân không có được sự thoải mái cần thiết do bị lệch trục. Việc phẫu thuật có sự trợ giúp của robot, sẽ khắc phục được những sự cố đó.

Trước khi mổ, người bệnh được chụp cắt lớp để định vị mối quan hệ của khớp sẽ đặt vào với các thành phần trên cơ thể. Khi đã chụp cắt lớp và tích hợp vào máy, robot sẽ giúp bác sĩ đặt khớp nhân tạo chính xác ở vị trí đã thiết lập và định vị ban đầu. Nhưng, nếu lập trình sai trên phần mềm vi tính, robot cũng sẽ thực hiện các thao tác sai theo như lập trình. Vì vậy, vai trò của phẫu thuật viên cũng rất quan trọng. Hơn nữa trong quá trình phẫu thuật với những kinh nghiệm thực tế, các bác sĩ sẽ phải điều chỉnh sao cho tốt nhất. Đó cũng chính là lý do đòi hỏi các phẫu thuật viên phải có kinh nghiệm trong vấn đề xử lý các tình huống trong ca mổ”, PGS Đào Xuân Thành nhấn mạnh.

Theo PGS.TS Đào Xuân Thành, tỷ lệ thành công trong phẫu thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Sau ca mổ không xảy ra nhiễm trùng, các thành phần khác như cơ, dây chằng cân bằng tốt thì sẽ đạt được các kết quả mong muốn. Việc ứng dụng robot trong phẫu thuật xương khớp đã mang lại nhiều ưu việt: Cụ thể, cánh tay robot sẽ giúp bác sĩ đặt vị trí khớp nhân tạo vào vị trí chính xác nhất mà chúng ta mong muốn, để phần khớp này phù hợp với các thành phần còn lại của khớp đó cũng như các khớp lân cận. Điều này giúp cho người bệnh có vị trí khớp tương đối hoàn hảo. Thời gian mổ không nhanh hơn so với kỹ thuật mổ bình thường, thậm chí có những ca kéo dài hơn một chút, tuy nhiên, sự hồi phục của người bệnh sau phẫu thuật lại nhanh hơn. Bởi với kỹ thuật này, đường mổ nhỏ hơn, vị trí khớp hoàn hảo nên giúp người bệnh cử động dễ dàng hơn, hạn chế nhiều biến chứng tại chỗ do đặt sai vị trí khớp.

Hồi phục nhanh, giảm thiểu biến chứng

Tại Việt Nam và ở một số nước trên thế giới như Singapore, Hàn Quốc đã áp dụng robot cho việc thay khớp gối bán phần, còn việc thay khớp gối toàn phần cũng đã được thực hiện ở Mỹ, công nghệ phần mềm này phức tạp hơn. Sử dụng công nghệ robot giúp bác sĩ bảo tồn phần khớp chưa hỏng cho người bệnh, đường mổ nhỏ hơn, phục hồi nhanh hơn. Với bệnh nhân hỏng toàn bộ khớp, hiện tại Việt Nam vẫn thực hiện theo phương pháp mổ truyền thống.

Bác sĩ Đào Xuân Thành cho biết: Một trong những bệnh nhân được phẫu thuật với ứng dụng robot để thay khớp gối khá thành công là bệnh nhân 63 tuổi quê Hải Phòng. Bà bị hỏng ngăn ngoài của khớp gối (chân vẹo hình chữ X). Trong phẫu thuật thay khớp gối, kiểu chân chữ X ít gặp hơn, việc cân bằng phần mềm hai bên cũng khó hơn nhiều. Đối bệnh nhân này, chúng tôi đã thay khớp bán phần cho ngăn ngoài. Sau khi phẫu thuật xong, trục chi lại thẳng ra bình thường, bệnh nhân hết đau hoàn toàn. Chỉ một thời gian ngắn, bệnh nhân đã đi bộ 1 – 2 km bình thường, không có cảm giác đau đớn.

Một bệnh nhân khác được phẫu thuật vào năm 2018 cũng khá đặc biệt đó là anh Nguyễn Văn Hưng (37 tuổi) ở Hải Phòng. Bệnh nhân này phải mổ cả hai chân, các khớp đều hỏng nặng do thoái hóa sớm. Ca mổ cũng được thực hiện bằng ứng dụng robot. Anh Hưng tâm sự: “Trước khi phẫu thuật, tôi gần như phải nằm tại chỗ. Tâm trạng tôi rất bi quan. Tôi thấy mình như bị bỏ rơi không có giá trị gì với những người thân xung quanh. Sau khi được thực hiện phẫu thuật thay khớp ở cả hai bên chân tôi thấy mình thật may mắn. Ca mổ rất thành công, không có bất cứ một biến chứng nào. Thậm chí sau mổ hai ngày, do không bị mất máu nhiều nên tôi có thể đi lại được. 15 ngày sau tôi được ra viện, sức khỏe phục hồi nhanh chóng. Bây giờ mọi sinh hoạt của tôi thoải mái như trước khi chưa bị đau. Thậm chí, tôi còn có thể bơi lội, tập tạ và thêm nhiều môn thể thao khác. Việc phẫu thuật thay khớp đã giúp tôi cải thiện chất lượng cuộc sống”.

Bác sĩ Đào Xuân Thành chia sẻ, với bệnh nhân điều trị nội khoa bằng thuốc, dai dẳng mà không có kết quả, thì cần kiểm tra khám ngoại khoa, chụp phim để thực hiện giải pháp phẫu thuật. Hoặc, điều trị có kết quả nhưng trong thời gian ngắn, khoảng 3, 4 tháng tái phát, thì cũng nên cân nhắc khám và chuyển qua phẫu thuật. Không chỉ có bệnh nhân cao tuổi mà ngay những bệnh nhân trẻ tuổi, nhưng khớp đã thoái hóa và hỏng nặng, nếu cố gắng bảo tồn sẽ giảm khả năng vận động, giảm chất lượng cuộc sống và bệnh nhân càng trẻ nhu cầu vận động càng lớn. Vì vậy, không có lý do gì bệnh nhân phải chịu đau đớn thêm một vài năm trong khi tuổi thọ của khớp nhân tạo có thể lên tới hai ba chục năm. Nếu phẫu thuật chậm một vài năm, vùng tổn thương sẽ rộng hơn và sự hồi phục của người bệnh cũng hạn chế hơn.

Theo GDTĐ