Ukraine: Tàu hàng đầu tiên rời cảng Chornomorsk sau khi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen hết hiệu lực
Ngày 19/9, Phó Thủ tướng Ukraine Oleksandr Kubrakov cho biết 1 tàu chở ngũ cốc đã rời cảng Chornomorsk bên bờ Biển Đen của nước này lần đầu tiên kể từ khi Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen hết hiệu lực hồi tháng 7 vừa qua.
Tàu Aroyat hướng về cảng Chornomorsk của Ukraine ngày 16/9/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo ông Kubrakov, tàu mang tên Resilient Africa chở 3.000 tấn lúa mì đã rời khỏi cảng Chornomorsk và đang hướng về eo biển Bosphorus của Thổ Nhĩ Kỳ . Đây là tàu đầu tiên trong 2 tàu đã cập cảng Chornomorsk hồi tuần trước thông qua hành lang tạm thời dành cho các tàu dân sự do Hải quân Ukraine thiết lập.
Trước đó, ngày 16/9, ông Kubrakov cho biết 2 tàu chở hàng Resilient Africa và Aroyat đã đến các cảng của Ukraine, trở thành những tàu đầu tiên sử dụng hành lang tạm thời để đi vào các cảng bên bờ Biển Đen và sẽ chở khoảng 20.000 tấn lúa mì đến châu Phi và châu Á. Hiện tàu Aroyat vẫn đang neo đậu tại cảng Chornomorsk và dự kiến chở lúa mì đến Ai Cập.
Tháng trước, Ukraine đã thông báo thiết lập “hành lang nhân đạo” dọc theo bờ biển phía Tây Biển Đen, gần Romania và Bulgaria, để mở đường cho các tàu chở hàng bị mắc kẹt trong các cảng của nước này.
Ukraine và Nga đã đạt được thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc thông qua các cảng nước sâu ở Biển Đen theo sáng kiến do Liên hợp quốc (LHQ) và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian vào tháng 7 năm ngoái. Thỏa thuận đã 3 lần được gia hạn và hết hiệu lực vào ngày 17/7 vừa qua. Trong thời gian thỏa thuận này được thực thi, 3 cảng biển ở Odessa, trong đó có cảng Chornomorsk, đã vận chuyển hàng chục triệu tấn ngũ cốc.
LHQ hoan nghênh việc gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen
Ngày 17/5, Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres đã hoan nghênh việc Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được gia hạn 60 ngày, song lưu ý rằng vẫn còn những vấn đề tồn tại mà Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ sẽ cần tiếp tục thảo luận.
Tàu chở ngũ cốc di chuyển dọc Eo biển Bosphorus tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Phát biểu với báo giới, ông Guterres cho rằng: "Việc tiếp tục (thỏa thuận) là tin tốt cho thế giới. Trong tương lai, chúng tôi hy vọng rằng thực phẩm và phân bón, bao gồm cả amoniac, xuất khẩu từ LB Nga và Ukraine sẽ có thể tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu một cách an toàn và có thể dự đoán được". Ông cũng nêu bật sự cần thiết phải đạt được một thỏa thuận toàn diện và lâu dài để cải thiện và gia hạn sáng kiến vốn đóng vai trò quan trọng đối với an ninh lương thực toàn cầu vì các sản phẩm của Ukraine và Nga góp phần "nuôi sống thế giới".
Tổng thư ký LHQ cho biết thêm thỏa thuận ngũ cốc này đã cho phép 1 tàu của Chương trình Lương thực thế giới chở 30.000 tấn lúa mì đến Sudan, quốc gia đang có xung đột và gặp khó khăn về an ninh lương thực.
Cùng ngày, Phó Thủ tướng Ukraine Oleksandr Kubrakov cũng đã hoan nghênh việc sáng kiến tiếp tục được duy trì.
Trước đó, cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova xác nhận Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen được gia hạn 2 tháng nhằm hỗ trợ các nước đang gặp khó khăn. Tuy nhiên, quan chức này khẳng định đánh giá chung của Nga về tình hình liên quan đến thỏa thuận này vẫn không đổi.
Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen được Nga và Ukraine ký riêng rẽ hồi tháng 7/2022, với vai trò trung gian của LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ. Trong đó, đại diện Nga và LHQ đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của nước này ra thị trường thế giới, trong khi phái đoàn Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ về hoạt động xuất khẩu ngũ cốc. Sáng kiến này được gia hạn 120 ngày lần đầu vào tháng 11/2022 và tiếp tục gia hạn 60 ngày, cho đến ngày 18/5.
Các cuộc tấn công vào hệ thống cảng của Ukraine làm giảm năng lực xuất khẩu ngũ cốc Theo CNBC ngày 14-9, Ukraine cho biết, các cuộc tấn công máy bay không người lái của Nga vào các cảng trên sông Danube - chuyên xuất khẩu ngũ cốc của Ukraine đã làm giảm tiềm năng xuất khẩu ngũ cốc của Kiev. Theo Phó Thủ tướng Ukraine Oleksandr Kubrakov, tiềm năng xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng trên sông Danube đã...