Ukraine kêu gọi đảm bảo an toàn cho hoạt động xuất khẩu lương thực

Lan Phương01:15 24/05/2022

Phó Thủ tướng thứ nhất của Ukraine Yulia Svyrydenko đã kêu gọi cộng đồng quốc tế cần giúp đảm bảo lối đi an toàn cho các tàu xuất khẩu lương thực bên ngoài thành phố cảng Odesa để hỗ trợ Ukraine và tránh nạn đói trên thế giới.

Chuyển lúa mì lên xe tải tại làng Bogatoye ở Izmail, Ukraine, ngày 24/3/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Trả lời phỏng vấn tại Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF), bà Svyrydenko cho rằng Ukraine sẽ mất 5, 6, 7 năm để xuất khẩu toàn bộ sản lượng nông nghiệp. Vì vậy, ngay bây giờ việc mở các cảng biển vô cùng quan trọng đối với Ukraine. Bà khẳng định Kiev cần cần một sự đảm bảo từ các đối tác, đương nhiên đó là “một sự đảm bảo về phòng thủ, một sự đảm bảo về an ninh”.

Theo dữ liệu của Chương trình Lương thực thế giới (WFP) thuộc Liên hợp quốc công bố hồi đầu tháng 5, Ukraine vẫn chưa thể xuất khẩu khoảng 25 triệu tấn ngũ cốc do các cảng của nước này ở Biển Đen, trong đó có thành phố cảng Mariupol, vẫn đang bị phong tỏa do chiến sự.

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres hồi tuần trước cảnh báo chiến sự tại Ukraine có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh lương thực toàn cầu trong những tháng tới.

Video đang HOT

Nga và Ukraine cung cấp khoảng 30% nhu cầu lúa mì toàn cầu. Ukraine từng được cho là “vựa bánh mì của thế giới” với 4,5 triệu tấn nông sản xuất khẩu mỗi tháng qua các cảng biển. Tuy nhiên, xung đột đã làm tê liệt hệ thống cảng biển của Ukraine, nơi từng xuất khẩu lượng lớn dầu hướng dương, cũng như các loại ngũ cốc như ngô và lúa mì, khiến giá lương thực toàn cầu leo thang khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Tình trạng khan hiếm lương thực càng thêm trầm trọng sau khi Ấn Độ mới đây tuyên bố tạm ngừng xuất khẩu lúa mì.

Giải pháp nào để kho lương thực chất đầy ở Ukraine ra được thị trường thế giới?

Không có nhiều lựa chọn dễ dàng để ngũ cốc chất đầy trong kho tại Ukraine đi ra thị trường toàn cầu.

Odessa là cảng biển huyết mạch đối với hoạt động xuất nhập khẩu của Ukraine. Ảnh: Getty Images

Trận đánh Gallipoli năm 1915 trong Chiến tranh thế giới thứ nhất có một phần nguyên nhân là do khủng hoảng lương thực toàn cầu. Đó là khi đế chế Ottoman gia nhập cuộc chiến và đứng về phe Đức và chặn xuất khẩu từ đế chế Nga - lúc đó bao gồm cả phần lãnh thổ Ukraine ngày nay.

Với ý định kiểm soát tuyến hàng hải từ Biển Đen với Địa Trung Hải, quân Anh hy vọng sẽ đánh bật người Thổ ra khỏi cuộc chiến và khôi phục lại tuyến thương mại của Nga. Bước đi này cũng sẽ giúp hạ nhiệt giá lương thực leo thang và củng cố nền tài chính đang yếu kém của Nga. Nhưng cuộc đổ bộ lên eo biển Dardanelles năm 1915 đã trở thành thảm họa, Anh và phe đồng minh đã buộc phải rút lui sau một năm.

Hơn một thế kỷ sau, phương Tây lại phải đối diện với một rắc rối tương tự: Đó là làm sao vận chuyển được kho lương thực dồi dào của Ukraine đang bị Nga phong tỏa ra thị trường nước ngoài, giúp hạ nhiệt tình trạng thiếu hụt lương thực toàn cầu. Andrei Stavnitser, chủ sở hữu TransInvestService - tập đoàn cảng biển, vận tải biển tư nhân lớn nhất tại Ukraine, cho biết các silo chứa ngũ cốc ở nước này đã gần như đầy ắp, không còn chỗ chứa cho sản lượng thu hoạch mùa vụ năm nay.

"Nếu không thể tích trữ, lúa mỳ, ngũ cốc sẽ bị hư hỏng. Thật vô lý khi Nga vẫn có thể xuất khẩu ngũ cốc từ Biển Đen trong khi sản lượng của Ukraine bị phong tỏa. Việc dỡ phong tỏa cảng biển Odessa có vai trò quan trọng ngang bằng với cung cấp vũ khí cho Ukraine", ông Stavnitser nói.

EU đang tìm cách mở rộng hành lang thay thế bằng đường bộ và đường sắt. Nhưng giải pháp này chỉ giúp xuất khẩu một phần nhỏ sản lượng của Ukraine. Để đưa hết kho ngũ cốc của Ukraine ra thị trường nước ngoài chỉ có thể là bằng đường biển. Vấn đề đặt ra là tổ chức thực hiện như thế nào?

Một số người đang tính đến ý tưởng sử dụng tàu hải quân hộ tống tàu hàng ra vào cảng Odessa và các cảng gần đó. Ông Stavnitser kỳ vọng đoàn tàu hộ tống này sẽ do Thổ Nhĩ Kỳ đứng đầu. James Stavridis, cựu Tư lệnh tối cao quân đội NATO tại châu Âu, đề xuất ý tưởng tái áp dụng chiến dịch từng được Mỹ và một số đồng sử dụng để bảo vệ tàu chở dầu ở vùng Vịnh trong thời gian diễn ra chiến tranh Iraq-Iran thập kỷ 1980.

Nhưng theo James Foggo, cựu Tư lệnh lực lượng NATO đóng ở Địa Trung Hải, việc so sánh như vậy là khập khiễng. "Khác biệt nằm ở chỗ Iran không phải là cường quốc hạt nhân, còn Nga là cường quốc hạt nhân. Nga cũng là cường quốc và vì thế luôn tồn tại nguy cơ leo thang", ông Foggo nói.

Tàu hộ tống ở Biển Đen đối diện với nhiều thách thức về quân sự, pháp lý và chính trị. Đầu tiên phải kể đến tầng tầng lớp lớp các hệ thống phòng không, chống hạm, tác chiến điện tử bố trí ở Crimea, bán đảo sáp nhập vào Nga hồi năm 2014 nhưng chưa được Ukraine và phương Tây công nhận. Bố phòng này giúp Nga khống chế Biển Đen từ bờ.

Dù soái hạm Moskva của Nga mới bị chìm, nhưng tiềm lực của hạm đội Biển Đen vẫn rất mạnh, trong đó có cả tàu chiến, tàu ngầm được trang bị tên lửa hành trình Kalibr. Tàu hàng, tàu hộ tống quanh cảng Odessa rơi vào tình cảnh dễ bị tổn thương, do Odessa nằm trong vùng hỏa lực tấn công của hệ thống tên lửa bờ Bastion được Nga bố trí ở Crimea.

Tàu chiến Nga đi qua eo biển Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ để tới Biển Đen tháng 4/2021. Ảnh: Reuters

Muốn triển khai tàu hộ tống làm nhiệm vụ bảo vệ có thể sẽ phải cận đến sự hiện diện rộng rãi của hải quân NATO. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi về pháp lý liên quan đến Công ước Montreux năm 1936 quy định chế độ đối với các eo biển của Thổ Nhĩ Kỳ. Một vài ngày sau khi chiến sự nổ ra tại Ukraine, Ankara chính kích hoạt điều 19 của công ước, đóng cửa eo biển đối với tàu hải quân các nước có tham gia chiến sự - một động thái ảnh hưởng chủ yếu đến Nga.

Thông qua kênh phi chính thức, Thổ Nhĩ Kỳ cũng yêu cầu các nước khác không triển khai tàu chiến ở Biển Đen. Ankara có thể làm vậy theo điều 21 của công ước, khi nhận thấy "nguy cơ bị đe dọa bởi chiến tranh hiện hữu". Công ước Montreux năm 1936 cũng quy định số lượng tàu chiến của các nước không tiếp giáp Biển Đen được phép qua lại eo biển cũng như thời hạn tàu này được phép lưu trú trên Biển Đen. Chiến dịch của NATO vì thế sẽ cần phải tính đến giải pháp hiện diện luân phiên của tàu hải quân.

Hy vọng mong manh hiện đổ dồn vào sức ép quốc tế, nhất là từ những nước không thuộc phương Tây, một sức ép có thể đủ sức thuyết phục Nga nới lỏng phong tỏa cảng biển của Ukraine. Một số người kỳ vọng giới lãnh đạo Nga không muốn bị mang tiếng là tác nhân gây ra nạn đói toàn cầu do khủng hoảng lương thực.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres từng đề xuất ý tưởng Nga dỡ phong tỏa, cho phép Ukraine xuất khẩu hàng hóa từ cảng Odessa, đổi lại quốc tế sẽ nới trừng phạt đối với xuất khẩu phân bón của Nga và Belarus. Tuy nhiên, giới ngoại giao phương Tây cho rằng tái mở cửa các cảng biển ở Ukraine không phải là lựa chọn thực tế trong vòng ít nhất 6 tháng tới.

Nga ra điều kiện xuất khẩu lương thực ngăn khủng hoảng thế giới Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga ông Dmitry Medvedev lưu ý Nga sẵn sàng thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình, nhưng nước này cũng mong nhận được sự hỗ trợ từ các đối tác thương mại. Một cánh đồng lúa mì tại Karpenkovo, Nga. Ảnh: AFP/TTXVN Theo hãng thông tấn Nga (TASS), trong bài đăng trên tài khoản...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Nga xác nhận có cơ hội đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump14:35

CIA có đánh giá mới về nguồn gốc Covid-1908:54

'Chiến thắng' đầu tiên của Tổng thống Trump trong cuộc chiến trục xuất di dân lậu09:26

Lãnh đạo nước ngoài đầu tiên được ông Trump mời đến Nhà Trắng08:45

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Vụ nổ súng tại Thụy Điển: Hoàng gia và Thủ tướng tưởng niệm các nạn nhân

16:50:58 06/02/2025

Trước đó, tại cuộc họp báo cùng ngày, Cảnh sát trưởng thành phố Orebro Roberto Eid Forest nhấn mạnh ưu tiên hiện nay là xác định động cơ của thủ phạm được xác định là đã tự sát trong vụ việc này và y hành động 1 mình.

Tổng thống Yoon Suk Yeol không tham dự phiên điều trần

16:47:24 06/02/2025

Đảng Quyền lực nhân dân (PPP) cầm quyền đã tẩy chay các cuộc điều tra tại chỗ nhằm phản đối việc Tổng thống Yoon Suk Yeol được chọn làm nhân chứng.

Điều khiến fentanyl trở thành một trong những trọng tâm chính sách thuế của Tổng thống Trump

16:42:19 06/02/2025

Chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đã đạt được một số tiến bộ trong việc yêu cầu Trung Quốc xử lý vấn đề này. Năm 2024, Trung Quốc áp đặt các hạn chế mới đối với 3 loại hóa chất để tạo fentanyl, sau áp lực lâu dài của Mỹ.

Ý tưởng tiếp quản Gaza và di dời người Palestine nhìn từ góc độ luật pháp quốc tế

16:25:09 06/02/2025

Một trong những nghĩa vụ lớn nhất của một thế lực chiếm đóng được quy định tại Điều 49 của Công ước Geneva. Điều này cấm một thế lực chiếm đóng di dời hoặc di dời người dân khỏi một vùng lãnh thổ.

Tên lửa có thể mang đầu đạn hạt nhân của Liên bang Nga đối mặt vấn đề nghiêm trọng

15:55:31 06/02/2025

Ban đầu được thiết kế để bay sát mặt biển và tấn công tàu chiến, nhưng Liên bang Nga ngày càng sử dụng nó để tấn công các mục tiêu trên bộ ở Ukraine, nơi nhược điểm về độ chính xác của nó được bộc lộ rõ ràng.

Kế hoạch kiểm soát Gaza của Tổng thống Trump gây phản ứng dữ dội tại Trung Đông

15:51:37 06/02/2025

Tuy nhiên, nhiều nước trong khu vực cho rằng kế hoạch này không chỉ làm thay đổi hiện trạng Gaza mà còn có thể ảnh hưởng đến tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine.

Phong trào Hồi giáo Hamas và hàng loạt quốc gia phản đối kế hoạch của Mỹ tại Gaza

15:48:45 06/02/2025

Trong khi đó, Ai Cập kêu gọi nhanh chóng tái thiết Gaza, đồng thời lưu ý Chính quyền Palestine nên "đảm nhận nhiệm vụ của mình" và người dân không phải rời khỏi dải đất này.

Cảnh sát Bỉ truy lùng kẻ nã súng ngoài ga tàu điện ngầm ở Brussels

15:09:34 06/02/2025

Người phát ngôn cảnh sát cho biết các nhân chứng nghe thấy tiếng súng vào khoảng 6h sáng cùng ngày theo giờ địa phương bên ngoài ga tàu điện ngầm gần trung tâm thành phố Brussels.

Nhật Bản sẽ tăng cường hạ tầng cấp thoát nước sau vụ sập đường

12:34:14 06/02/2025

Theo kế hoạch 5 năm hiện tại, kết thúc ngày 31/3/2026, Nhật Bản phân bổ khoảng 15.000 tỷ yên (tương đương 97,9 tỷ USD) cho các dự án cơ sở hạ tầng để tăng cường khả năng phục hồi sau thảm họa.

Ukraine muốn vũ khí hạt nhân nếu không được vào NATO

12:21:24 06/02/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi Mỹ cung cấp vũ khí hạt nhân cho Ukraine nếu không chấp nhận kết nạp Kyiv vào NATO.

Lãnh đạo Mexico và Canada đã làm gì để ông Trump hoãn áp thuế?

12:16:12 06/02/2025

Về phía Mexico, Tổng thống Sheinbaum lại thể hiện cách tiếp cận mềm mỏng hơn, tập trung vào quan hệ đối tác trong các cuộc đàm phán với ông Trump và thể hiện thiện chí bằng cách không đưa ra những biện pháp trả đũa ngay lập tức.

Đằng sau chuyện khỉ tấn công du khách ở đền Angkor Wat

10:35:27 06/02/2025

Cơ quan Quốc gia Apsara quản lý khu đền Angkor Wat ở Campuchia cảnh báo du khách nên tránh xa những đàn khỉ, đồng thời nêu nhận định về việc chúng thường tấn công du khách.

Có thể bạn quan tâm

Bom tấn áp đảo phim Tiêu Chiến đạt 19.000 tỷ, khán giả chi tiền làm điều sốc!

Phim châu á

16:57:52 06/02/2025

Sau khi công chiếu, bộ phim liên tục gặt hái nhiều thành công, áp đảo cả phim đầu tư khủng của Tiêu Chiến. Điều này đến từ nội dung đồ họa tuyệt đẹp, cốt truyện hấp dẫn, hài hước cảm động đan xen.