Ukraine học chiến thuật giăng bẫy, đánh lạc hướng phòng không của Nga

Trước một đối thủ đang nhanh chân trong cuộc đua phát triển máy bay không người lái, Ukraine tìm cách thích nghi với những chiếc UAV mồi nhử “nhỏ mà có võ” của Nga.

Một UAV mồi nhử của Ukraine (Ảnh: Forbes).

Nga và Ukraine đang tiến hành một chiến dịch tác chiến UAV chiến lược, trong đó mỗi bên đều tập kích cơ sở hạ tầng năng lượng của đối phương bằng các đợt UAV kéo dài suốt đêm.

Ở Ukraine, các đòn tập kích bằng Shahed của Nga đang gây mất điện trên diện rộng, trong khi các UAV Lyutyi và FP-1 của Ukraine nhằm vào cơ sở năng lượng và quân sự của đối phương.

Cả hai bên đều cố gắng bắn hạ càng nhiều UAV tấn công càng tốt, nhưng đồng thời cũng sử dụng UAV mồi nhử để đánh lạc hướng hệ thống phòng thủ. Theo blog quân sự Nga Two Majors, Ukraine vẫn không ngừng phát triển các công nghệ không người lái của riêng mình và đang học hỏi từ các UAV mồi nhử Gerbera của Nga.

Từ năm 2024, Nga bắt đầu sản xuất hàng loạt UAV Geran dựa trên nguyên mẫu Shahed của Iran thiết kế. Được sản xuất rẻ và với số lượng lớn, các UAV gây áp đảo hệ thống phòng không Ukraine, với hơn 6.000 chiếc được phóng trong tháng 7 và tới 700 chiếc chỉ trong một đêm.

Tuy nhiên, không phải tất cả UAV tấn công đều là Shahed mang đầu đạn 50kg. Theo viện nghiên cứu ISIS, khoảng một nửa trong số đó thực ra là UAV mồi nhử giá rẻ, hầu hết không mang thuốc nổ.

Một chiếc Shahed có giá khoảng 50.000 USD, trong khi Gerbera chỉ khoảng 10.000 USD và đang được sử dụng rộng rãi. Gerbera có kích thước tương đương Shahed và hiện lên tương tự trên radar, nhưng chỉ nặng khoảng 18kg, tức bằng 1/10, và tầm bay ngắn hơn nhiều. Một số Gerbera được trang bị thiết bị tác chiến điện tử để dò tìm vị trí radar phòng không.

Một số chiếc Gerbera khác mang đầu đạn nhỏ nặng vài kg, dùng cho các cuộc tập kích chiến thuật.

Parodiya là một loại UAV mồi nhử khác của Nga, đơn giản và nhỏ hơn. Nó mang một thấu kính Luneburg, một quả cầu kim loại phản xạ radar mạnh, khiến nó trông lớn hơn trên màn hình radar. UAV này được làm từ gỗ ép, với tầm bay được cho là hàng trăm km.

Các UAV mồi nhử này rất quan trọng, vì dù phần lớn hệ thống phòng thủ của Ukraine dựa vào tác chiến điện tử và các nhóm cơ động với súng máy, họ vẫn cần tên lửa. Gần đây, video cho thấy UAV Nga bị bắn hạ bởi F-16 sử dụng tên lửa không đối không Sidewinder AIM-9X hoặc MiG-29 với tên lửa R-73. Tuy rất hiệu quả, các loại tên lửa này khan hiếm – Sidewinder AIM-9X có giá tới 447.000 USD và chỉ vài trăm quả được sản xuất mỗi năm, nên không thể lãng phí vào UAV mồi nhử giá rẻ.

Ukraine khởi động chiến dịch UAV tập kích muộn hơn, nhưng đang tăng tốc, với kế hoạch sản xuất 30.000 UAV tầm xa trong năm nay, cùng số lượng không xác định UAV mồi nhử. Một lần nữa, yếu tố chi phí là then chốt: UAV Fire Point FP-1 có giá khoảng 55.000 USD, trong khi mồi nhử rẻ hơn có thể làm cạn kiệt hoặc đánh lạc hướng phòng thủ, giúp UAV tấn công có cơ hội xuyên thủng cao hơn.

Blog Two Majors đã công bố hình ảnh một UAV mồi nhử của Ukraine được cho là đã được sử dụng trong một cuộc tập kích vào cơ sở dầu ở Crimea. Hình ảnh cho thấy UAV này có thiết kế tương tự loại giá rẻ do công ty Slobidka Aerocompany phát triển, thân làm từ ống nhựa, khung gỗ, bọc giấy bạc để tăng phản xạ radar.

Cũng như UAV tập kích, sản xuất UAV mồi của Ukraine ban đầu mất thời gian để mở rộng, nhưng giờ đây chúng đã bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn và sẽ nhanh chóng tiến hóa, bao gồm cả các phiên bản trinh sát điện tử, truyền tiếp liên lạc hoặc mang vũ khí.

Trong khi Ukraine đã có các đơn vị pháo phòng không hiệu quả và ngày càng nhiều UAV đánh chặn để đối phó với Shahed, Nga dường như chưa chuẩn bị cho kịch bản này. Trong thời gian tới, Nga sẽ cần gia tăng năng lực phòng thủ để đối phó với mối đe dọa ngày càng lớn từ UAV mồi nhử của đối phương.