Ukraine giành lại thành phố then chốt, khởi động giai đoạn mới trong cuộc xung đột
Các lực lượng Ukraine đã giành lại Izium, một thành trì quân sự quan trọng mà Nga kiểm soát ở vùng đông bắc, qua đó khởi đầu một giai đoạn mới đầy kịch tính trong cuộc xung đột đã kéo dài hơn sáu tháng.
Binh sĩ Ukraine vận hành một máy bay không người lái ở vùng t.iền tuyến Kherson, phía nam đất nước. Ảnh: New York Times
Theo tờ New York Times, các lực lượng Ukraine đã tiến vào thành trì quân sự quan trọng của Nga ở Izium ngày 10/9, tiếp tục cuộc tiến công nhanh của họ qua phía đông bắc đất nước và khởi đầu một giai đoạn mới đầy kịch tính trong cuộc xung đột đã kéo dài hơn sáu tháng.
Trả lời phỏng vấn, Thị trưởng thành phố Valeriy Marchenko cho biết mặc dù bản thân vẫn chưa đến thành phố, ông đã liên hệ với cảnh sát và các dịch vụ khẩn cấp, lực lượng đang làm việc để loại bỏ các mối nguy hiểm có thể xảy ra trước khi người dân có thể quay trở lại.
Cùng ngày Bộ Quốc phòng Nga xác nhận họ đã rút lực lượng ra khỏi Izium, sáu tháng sau khi binh sĩ Nga bao vây và sau đó giành quyền kiểm soát thành phố. Trong một tuyên bố, Moskva nói rằng cuộc rút lui là một động thái được lên kế hoạch trước, nhằm tăng cường các nỗ lực của họ ở phía đông Ukraine.
Việc duy trì quyền kiểm soát các thị trấn và thành phố đôi khi được chứng minh là không cần thiết trong suốt cuộc xung đột và người ta không rõ ngay lập tức quyền kiểm soát của Ukraine đối với Izium sẽ an toàn đến mức nào và Nga có thể thực hiện những nỗ lực gì để giành lại.
Công nhân sửa chữa đường và hạ tầng bị đạn pháo phá hủy, gần làng Novoselivka, Nhật Bản. Ảnh: N.Y. T
Tuy nhiên việc mất Izium – một trung tâm đường sắt chiến lược quan trọng mà lực lượng Nga kiểm soát vào mùa Xuân năm nay sau cuộc giao tranh ác liệt kéo dài nhiều tuần – có thể đ.ánh dấu một bước ngoặt của cuộc xung đột.
Những dấu hiệu đầu tiên cho thấy các lực lượng Nga đã rút lui thay vì chiến đấu xuất hiện vào cuối ngày 9/9. Yevhen, một sĩ quan Ukraine tham gia cuộc tấn công Izium, cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với tờ New York Times: “Tối hôm qua, người Nga đã cắm một lá cờ trắng gần nhà ga. Đã xảy ra giao tranh trên đường phố suốt đêm”.
Video đang HOT
Hiện tại, phần lớn thông tin về cuộc tấn công của Ukraine ở khu vực Kharkiv, nơi bao gồm Izium, không được xác nhận chính thức, và các nhà phân tích quân sự cảnh báo rằng xung đột tại khu vực diễn biến nhanh, có thể thay đổi theo giờ.
Tuy nhiên, cuộc tấn công chớp nhoáng ở phía đông bắc Ukraine đã định hình lại cuộc xung đột tiêu hao. Chỉ trong vài ngày, các chiến tuyến của Nga đã thay đổi, binh sĩ của Moskva rút từ làng này sang làng khác, trong đó có thị trấn Kupiansk ngay phía bắc Izium, nằm trên các tuyến đường tiếp tế quan trọng đến t.iền tuyến phía đông.
Tổng thống Ukraine, Zelensky.
Cơ quan An ninh Ukraine đã đăng một bức ảnh trên Telegram cho thấy các thành viên của lực lượng đặc biệt Ukraine có mặt ở Kupiansk. “Chúng ta tiến xa hơn!”, bài đăng trên Telegram viết.
Trong bài phát biểu đêm 10/9 của mình, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết quân đội đã tái chiếm hơn 30 khu định cư ở khu vực Kharkiv.
“Các hành động để kiểm tra và bảo đảm an toàn ở vùng lãnh thổ vẫn tiếp tục”, ông nói. “Chúng ta đang dần nắm quyền kiểm soát các khu định cư mới.”
Theo ước tính của Viện Nghiên cứu Chiến tranh, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, cuộc phản công của Ukraine ở phía đông, bắt đầu vào đầu tuần này, đến ngày 9/9 đã đẩy các lực lượng Nga khỏi vùng đất rộng hơn 2.500 km2 ở khu vực Kharkiv.
Một tòa nhà chung cư bị hư hỏng ở Kostiantynivka, miền đông Ukraine vào tháng 8/2022. Ảnh: NYT
Rob Lee, một nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, cho biết: “Vẫn còn rất nhiều điều mà chúng tôi chưa biết về cuộc tấn công, nhưng rõ ràng là việc này đã được các lực lượng Ukraine lên kế hoạch và thực hiện tốt. Đây dường như là một chiến dịch kết hợp rất hiệu quả giữa xe tăng, bộ binh cơ giới, lực lượng Tác chiến đặc biệt, hệ thống phòng không, pháo binh và các hệ thống khác”.
Các quan chức Ukraine và phương Tây cảnh báo rằng chiến dịch phản công đang ở những ngày đầu, tình hình đang diễn ra phức tạp và Kiev chưa thể đảm bảo được bất kỳ lợi ích nào đạt được. Một số nhà phân tích quân sự cảnh báo rằng việc Ukraine tiến nhanh có thể khiến họ bị mỏng lực lượng và dễ bị phản công.
Ngoài cuộc phản công ở phía đông bắc, Ukraine còn đẩy mạnh cuộc phản công ở phía nam để giành lại quyền kiểm soát ở khu vực Kherson.
Mriya, máy bay chở hàng lớn nhất thế giới, bị phá hủy bởi tên lửa Nga. Ảnh: New York Times
Ông Marchenko, thị trưởng thành phố Izium, nói rằng khoảng 12.000 cư dân vẫn ở lại thành phố và rất cần nguồn cung cấp nhân đạo. Ông bày tỏ hy vọng rằng những cư dân đã chạy nạn có thể bắt đầu quay trở lại sau ba hoặc bốn ngày nữa mặc dù cảnh đổ nát đang chờ đợi họ.
“Không có tòa nhà dân cư nào không bị hư hại”, thị trưởng Marchenko nói. “Hệ thống sưởi là vấn đề lớn nhất. Tôi e ngại liệu chúng ta có thể khôi phục hệ thống sưởi trước mùa đông hay không.”
Về phần mình, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, Oleksii Reznikoff, không bình luận về những lợi ích cụ thể đạt được trên chiến trường, nhưng tại một hội nghị ở Kiev ngày 10/9, ông Reznikoff nói rằng quân đội Nga đang rút chạy.
Những thách thức về khí đốt của Ukraine trước mùa Đông
Ukraine phải đối mặt với một loạt thách thức về khí đốt khi mùa Đông đang đến gần.
Một công nhân Ukraine kiểm tra van khí của đường ống dẫn khí đốt tự nhiên chính tại trạm nén khí ở Boyarka, gần Kiev. Ảnh: AFP
Quốc hội Ukraine mới đây đã thông qua luật cấm tăng giá khí đốt cho người tiêu dùng cá nhân. Lệnh cấm sẽ vẫn có hiệu lực trong thời gian thiết quân luật và kéo dài thêm sáu tháng sau khi kết thúc. Ngoài ra, chi ngân sách đã được tăng thêm 264,3 tỷ hryvnia (tương đương 7,2 tỷ USD) để chuyển cho công ty năng lượng Naftogaz thuộc sở hữu nhà nước Ukraine để mua khí đốt.
Tuy nhiên, theo ông Sławomir Matuszak, chuyên gia đặc biệt về Ukraine, Belarus và Moldova tại Trung tâm Nghiên cứu phương Đông Ba Lan (OSW), chính Naftogaz cũng đang rơi vào tình thế ngày càng khó khăn. Vào ngày 26/7, công ty đã không giải quyết việc hoàn trả các khoản thanh toán trái phiếu châu Âu (Eurobond) trị giá 335 triệu USD.
Năm 2021, Ukraine tiêu thụ 26,8 tỷ m khí đốt, trong đó 8,6 tỷ m cho người tiêu dùng cá nhân, 6,3 tỷ m cho các công ty sưởi ấm và 11,9 tỷ m cho các tổ chức công nghiệp và thuộc ngân sách nhà nước.
Ông Sławomir Matuszak cho rằng, do xung đột với Nga, tiêu thụ mặt hàng này đã giảm đáng kể - trong tháng 3 là 24% so với năm ngoái và vào tháng 5 là 46% - nguyên nhân là do giảm sản xuất công nghiệp. Các hoạt động quân sự cũng có tác động tiêu cực đến việc khai thác riêng, giảm khoảng 7% (năm 2021 lên tới 19,8 tỷ m).
Tính đến cuối tháng 7/2022, Ukraine có 11,7 tỷ m khí đốt trong các cơ sở lưu trữ dưới lòng đất. Nhưng Chính phủ Ukraine đã yêu cầu Naftogaz đảm bảo 19 tỷ m khí đốt trước mùa Đông năm nay (thường bắt đầu vào giữa tháng 10), trong khi người đứng đầu công ty, Yuriy Vitrenko, cho rằng 15 tỷ m là đủ.
Hiện tại, khoảng 35 triệu m khí đốt, chủ yếu từ việc khai thác nhiên liệu, được bơm hàng ngày, không đủ để tích lũy nguồn cung trong vòng hai tháng rưỡi theo mức mà Chính phủ Ukraine đề ra. Do đó, kế hoạch huy động 19 tỷ m của Chính phủ Ukraine dường như không thực tế - cả do giá nguyên liệu thô trên thị trường EU rất cao và nguồn cung hạn chế, chủ yếu là do Nga giảm xuất khẩu.
Bên cạnh đó, thiệt hại đối với các cơ sở và nhà máy sản xuất nhiệt cũng là một thách thức không kém so với việc thâm hụt nhiên liệu ở Ukraine. Tính đến ngày 27/7, 343 lò hơi và 8 nhà máy sưởi đã bị phá hủy hoặc hư hỏng. Các nhà chức trách Ukraine đang nỗ lực sửa chữa liên tục, nhưng trong nhiều trường hợp, việc này không thể thực hiện được do tính chất tốn nhiều thời gian và tình trạng xung đột đang diễn ra.
Chính phủ Ukraine đã phân bổ 7,8 triệu USD để cải tạo ba nhà máy sưởi ấm (ở Chernihiv, Kremenchuk và Ochtyrka) và 38,3 triệu USD để mua lò hơi di động, máy phát điện, hệ thống lọc nước và các thiết bị khác nhằm sử dụng trong các tình huống khẩn cấp. Theo các chính quyền địa phương, những biện pháp này cũng là không đủ.
Ngoài ra, có nhiều nguy cơ xung đột sẽ dẫn đến viêc các nhà máy sản xuất nhiệt trên khắp Ukraine bị phá hủy hoặc hư hại nhiều hơn nữa cho đến mùa Thu này, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Cũng không thể loại trừ rằng trong tương lai cơ sở hạ tầng khí đốt (ví dụ như các trạm nén khí) sẽ bị tấn công khiến hệ thống vận chuyển nhiên liệu này bị tê liệt.
Cuối cùng, chuyên gia Matuszak lưu ý, nếu Naftogaz không trả được nợ Eurobond, công ty sẽ không thể nhận được các khoản vay bên ngoài, chủ yếu từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD).
Khi Quốc hội Ukraine phê duyệt khoản trợ cấp hàng tỷ USD để mua khí đốt cho thấy tình hình tài chính của Naftogaz đang khó khăn rất lớn. Việc phải bán nguyên liệu thô cho từng người nhận và sản xuất năng lượng nhiệt cho công chúng với giá thấp hơn giá thị trường sẽ tạo ra một khoản thâm hụt lớn, đây sẽ là gánh nặng ngày càng tăng đối với ngân sách Ukraine.
Thổ Nhĩ Kỳ thận trọng không vượt qua 'ranh giới đỏ' của Nga Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp máy bay không người lái Bayraktar cho Ukraine, nhưng cũng không áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Nga. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan (trái) và người đồng cấp Nga Putin tại ở Sochi. Ảnh: AFP Tổng thống Nga và Thổ Nhĩ Kỳ mới đây đã gặp nhau tại Sochi. Tại cuộc gặp, hai bên...
