UAV Ukraine cản đà tiến của Nga ở “vùng tử địa”

Sự xuất hiện dày đặc của máy bay không người lái đã khiến đà tiến công của Nga bị chặn lại dù vẫn duy trì lợi thế trên chiến trường .

Một phương tiện mặt đất không người lái được lắp mìn và máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) hoạt động ở khu vực Kharkov (Ảnh: Reuters).

Tại tiền tuyến Ukraine, các loại máy bay không người lái (UAV) – từ trinh sát đến cảm tử – đang làm thay đổi hoàn toàn cách thức chiến tranh hiện đại. Theo các binh sĩ Ukraine, vùng chiến sự rộng khoảng 10km quanh đường giới tuyến giờ đây trở thành “vùng tử địa”, nơi các UAV có thể phát hiện và tiêu diệt mục tiêu chỉ trong tích tắc.

Đây chính là yếu tố then chốt khiến đà tiến công của Nga bị chậm lại dù vẫn giữ ưu thế áp đảo.

Việc sử dụng UAV ở cả hai phía đã phá vỡ lợi thế truyền thống của Nga về quân số, pháo binh và xe tăng. Những đoàn xe bọc thép từng là nỗi lo ngại hồi năm 2022 giờ không còn hiệu quả khi trở thành mục tiêu cho các UAV tầm nhiệt.

“Chỉ trong 5 phút sau khi lộ diện, một xe tăng có thể trúng 5-7 đòn tấn công từ UAV cảm tử”, một sĩ quan thuộc hệ thống OCHI, nền tảng tổng hợp dữ liệu từ 15.000 tổ đội UAV Ukraine cho biết. Điều này buộc Nga phải chuyển sang chiến thuật tác chiến nhóm nhỏ gồm 5-6 người di chuyển bằng xe máy hoặc xe địa hình, nhằm phát hiện vị trí của lực lượng Ukraine và tung UAV tấn công chính xác.

Dù bị đánh giá tụt hậu trong giai đoạn đầu xung đột, Nga đã nhanh chóng bắt kịp trong lĩnh vực UAV. Các nhà máy tại Nga hiện sản xuất hàng triệu UAV mỗi năm, nhưng Ukraine vẫn duy trì lợi thế nhờ hệ thống sản xuất phân tán và khả năng sáng tạo linh hoạt.

Đặc biệt, chương trình sản xuất 30.000 UAV tầm xa trong năm 2025 cho phép Ukraine tấn công sâu vào hậu phương Nga. “Mỗi UAV tầm xa chỉ bằng 1/10 chi phí tên lửa nhưng có thể khiến đối phương hao tổn nguồn lực phòng không”, một cựu chỉ huy lực lượng UAV Ukraine nhận định.

Dữ liệu nội bộ từ Ukraine cho thấy UAV đang đóng vai trò chủ đạo trong các cuộc tấn công: 69% các đợt tập kích nhằm vào binh sĩ và 75% nhằm vào thiết bị đều do UAV thực hiện trong năm 2024. Tỷ lệ này cao hơn nhiều so với các đòn tấn công bằng pháo binh và súng cối.

Bất chấp những bước tiến về UAV, Ukraine vẫn đối mặt thách thức lớn về pháo binh. Số liệu nội bộ cho thấy chỉ 18% đòn tấn công vào bộ binh Nga được thực hiện bằng pháo, con số quá thấp so với nhu cầu thực tế.

Trong bối cảnh viện trợ Mỹ bấp bênh, châu Âu đã vượt Washington để trở thành nhà tài trợ quân sự lớn nhất cho Kiev với 72 tỷ euro. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào hệ thống Patriot và tình báo vệ tinh Mỹ vẫn là điểm yếu chiến lược.

“Có thể cầm cự hàng tháng nhờ UAV và vũ khí tự sản xuất, nhưng không thể phản công mà không có pháo binh hạng nặng”, một chuyên gia Ba Lan nhận xét. Cảnh báo này đặc biệt có ý nghĩa khi Nga đang gia tăng sử dụng tên lửa đạn đạo, thứ vũ khí mà chỉ hệ thống Patriot mới có khả năng đánh chặn hiệu quả.