Tuyển Trung Quốc đối diện thực tế phũ phàng

Sau hai màn trình diễn gây thất vọng trước Australia và Nhật Bản, tuyển Trung Quốc được cho là khó thực hiện mục tiêu giành vé dự play-off World Cup 2022 khu vực châu Á.

“Hai thất bại, một hy vọng tan biến”, cây viết Luo Ming bình luận trên Sina sau trận thua 0-1 của tuyển Trung Quốc trước Nhật Bản hôm 7/9.

Sau khi HLV Li Tie và các học trò giành quyền vào vòng loại thứ ba World Cup 2022 khu vực châu Á, Liên đoàn Bóng đá Trung Quốc (CFA) đặt mục tiêu cho đội nhà phải vào vòng play-off (đội đứng thứ ba bảng đấu – PV). Tuy nhiên, mọi thứ giờ không như CFA mong đợi.

Chênh lệch đẳng cấp

Nếu trận thua Australia với tỷ số 0-3 là màn trình diễn tệ của tuyển Trung Quốc, thất bại 0-1 trước Nhật Bản đã phơi bày đẳng cấp thật sự của nền bóng đá xứ tỷ dân. Khi hiệp 1 của trận đấu diễn ra trên sân Khalifa International (Doha, Qatar) kết thúc, các con số thống kê chỉ ra tuyển Trung Quốc gần như “giơ mình chịu đấm” trước Nhật Bản.

45 phút đầu tiên của trận đấu, “Samurai xanh” (biệt danh tuyển Nhật Bản) kiểm soát 78% thời lượng bóng, sút 14 lần về phía khung thành Trung Quốc, đội chỉ có 1 cú sút. Nhật Bản chuyền nhiều gấp 3 lần Trung Quốc (365 đường chuyền so với 110) và áp đảo hoàn toàn về mặt thế trận.

Trung Quốc thua thuyết phục trước Nhật Bản. Ảnh: AFC.

Người ta có cảm tưởng trước Nhật Bản, tuyển Trung Quốc đang thi đấu như những đội bóng ở khu vực Đông Nam Á hay Nam Á, chứ không phải đối thủ có thể cạnh tranh cho tấm vé vớt dự World Cup.

Tuyển Trung Quốc may mắn khi chỉ phải nhận một bàn thua trong hiệp 1, sau những nỗ lực dồn ép liên tục của Nhật Bản. Đội bóng của HLV Hajime Moriyasu vừa bị tổn thương sau trận thua trước Oman ngay trên sân nhà vài ngày trước. Và Trung Quốc trở thành đội bóng để họ trút giận cũng như lấy lại thể diện.

Sohu bình luận hiệp 1 của trận đấu với Nhật Bản cho thấy tuyển Trung Quốc còn kém cả Oman, đội gây vất vả cho các học trò của HLV Moriyasu lượt trước. Nhật Bản đang là nền bóng đá hàng đầu châu Á, nhưng tuyển Trung Quốc không thể để đối thủ áp đảo và có thế trận vượt trội như vậy.

Sức ép mà tuyển Trung Quốc phải nhận giảm xuống trong hiệp 2, sau khi Nhật Bản có bàn dẫn trước. Tuy nhiên, ngay cả khi Nhật Bản có dấu hiệu chùng xuống, đội bóng của HLV Li Tie chỉ phản kháng yếu ớt. Trong cả trận, họ chỉ sút được 3 lần về phía khung thành Nhật Bản, có thời lượng kiểm soát bóng 30%.

Một tuần trước khi tuyển Trung Quốc bắt đầu chiến dịch vòng loại thứ ba World Cup 2022, HLV Li Tie nói rằng dù Nhật Bản hay Australia mạnh, đội bóng của ông không phải không có cơ hội.

“Australia hay Nhật Bản mạnh hơn Trung Quốc nhiều, nhưng điều đó không có nghĩa chúng tôi không có cơ hội”, HLV Li Tie nói trên Reuters .

Điểm tựa lớn cho Trung Quốc nằm ở các ngoại binh nhập tịch. Tuy nhiên, ngay cả khi tung hết các cầu thủ nhập tịch vào sân, tuyển Trung Quốc cũng không thể gây nhiều khó khăn cho Nhật Bản.

Ở hiệp 2 trận gặp Nhật Bản, Luo Guofu (tên trước đây là Aloisio) và A Lan (Alan Carvalho) được vào sân để kết hợp cùng Ai Kesen (Elkeson), thành bộ ba cầu thủ nhập tịch trên hàng công tuyển Trung Quốc.

Lối chơi của Trung Quốc khởi sắc hơn khi bộ ba kể trên sát cánh cùng nhau. Tuy nhiên, nó cũng xuất phát từ việc Nhật Bản chủ động giảm nhịp độ trận đấu. Bên cạnh đó, sự liên kết giữa A Lan và Luo Guofu với phần còn lại của đội bóng cũng không tốt.

Ngoại trừ Ai Kesen thường xuyên đá chính trên hàng công của tuyển Trung Quốc, cả A Lan và Luo Guofu đều không được HLV Li Tie trọng dụng. Giới chuyên môn lý giải thuyền trưởng tuyển Trung Quốc e ngại khi phải sử dụng tất cả cầu thủ nhập tịch vì tính kết dính trong lối chơi, hay tiếng nói của các cầu thủ bản địa trong đội hình.

Thực tế, HLV Li Tie cũng không triệu tập hết cầu thủ nhập tịch Trung Quốc trong đợt trận vòng loại World Cup 2022 này. Fei Nanduo (Fernandinho) là một trong những tiền vệ hàng đầu ở Chinese Super League (CSL) nhưng không có tên trong danh sách của ĐTQG. Li Ke (Nico Yennaris), người từng nhiều năm đá cho đội trẻ Arsenal, cũng không góp mặt vì chấn thương.

Jiang Guangtai (Tyias Browning) là trung vệ được HLV Li Tie cho đá chính thường xuyên. Khác với trường hợp 100% dòng máu nước ngoài như Luo Guofu, A Lan hay Ai Kesen, Guangtai có gốc gác Trung Quốc.

Tuy nhiên, trung vệ trưởng thành từ lò đào tạo của Everton chưa đáp ứng được kỳ vọng. Anh mắc sai lầm trong trận thua Australia và không có trình độ quá vượt trội với các cầu thủ trong nước.

Luo Guofu và A Lan chưa thể giúp tuyển Trung Quốc có điểm trước Nhật Bản. Ảnh: AFC.

Dấu hỏi cho HLV Li Tie

Áp lực cho HLV Li Tie lớn dần lên sau khi trắng tay ở hai loạt trận đầu tiên. Tuyển Trung Quốc đứng chót bảng B, và là đội duy nhất ở bảng đấu không có nổi một bàn thắng.

Cây viết Luo Ming bình luận HLV Li Tie đang gặp vấn đề về chiến thuật và cách sử dụng nhân sự. Nhà cầm quân này chưa biết cách khai thác tốt các cầu thủ nhập tịch.

“Cũng có thể trình độ của những A Lan hay Luo Guofu không thể bằng các tuyển thủ Nhật Bản hay Australia”, Luo Ming phân tích.

Nhưng các ngoại binh kể trên gây ấn tượng trong nhiều năm qua tại CSL. Họ đủ sức chơi ở đẳng cấp châu Á. Tuyển Trung Quốc nên có cách tiếp cận trận đấu tốt hơn, thay vì chơi thụ động trước Australia và Nhật Bản.

HLV Li Tie nhận nhiều chỉ trích sau hai trận thua liên tiếp. Ảnh: Sina.

Li Tie là HLV nội đầu tiên của tuyển Trung Quốc sau nửa thập niên Liên đoàn bóng đá nước này trao quyền cho các chuyên gia nước ngoài như Marcello Lippi hay Fabio Cannavaro. Cuối tháng 8, CFA trao cho Li Tie bản hợp đồng có thời hạn đến năm 2026.

Cựu cầu thủ 44 tuổi được kỳ vọng trở thành “Pep Guardiola của Trung Quốc”. Ông sở hữu bản lý lịch ấn tượng khi còn là cầu thủ, với 4 năm thi đấu ở Ngoại hạng Anh cho Everton, trong vị trí tiền vệ phòng ngự.

Khi giải nghệ, Li Tie theo nghiệp HLV từ sớm và nhanh chóng gây ấn tượng trong vai trò trợ lý, rồi sau này dẫn dắt Wuhan Zall tại CSL. Tuy nhiên, sau hai lượt trận ở vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Á, Li Tie bị đặt dấu hỏi về chiến thuật.

Tuyển Trung Quốc liên tục xoay từ sơ đồ 4-2-3-1, 4-3-3 hay 5-4-1 ở hai trận đấu với Nhật Bản và Australia, nhưng không để lại nhiều nét tích cực trong lối chơi.

Cùng với Việt Nam, tuyển Trung Quốc nằm trong số ít những đội bóng có thời gian tập trung lâu và nhận được sự hỗ trợ lớn từ LĐBĐ của mình trong giai đoạn dự vòng loại World Cup 2022.

CSL 2021 thậm chí phải thi đấu theo kiểu “cuốn chiếu” với mật độ 2-3 ngày/trận trong tháng 7 và 8, để giúp ĐTQG có nhiều thời gian tập trung. Nhưng đổi lại, thầy trò HLV Li Tie chỉ mang đến màn trình diễn nhợt nhạt.

“Tuyển Trung Quốc còn yếu hơn những gì Nhật Bản mong đợi”, Sohu bình luận.

HLV Li Tie và các học trò sẽ có 4 tuần chuẩn bị cho lượt trận sắp tới. Đối thủ vào ngày 7/10 của họ sẽ là tuyển Việt Nam, và một thất bại trước đội bóng láng giềng sẽ không khác gì thảm họa với bóng đá Trung Quốc.