Tuyển Anh – bản sao chép non nớt của Southgate

Bế tắc trước Scotland, Harry Kane bị thay ra. Nhưng thực tế, Kane có tệ đến thế hay là còn điều gì khác đã khiến anh mất đi sức mạnh của mình?

Dưới cơn mưa ở Wembley, Tam sư đã có một trận quá vất vả trước Scotland. Có nhiều người đã đổ lỗi cho cơn mưa ấy. Nhưng thực tế, mưa là chuyện “bình thường ở phường” đối với các cầu thủ Anh. Ở xứ sương mù, mưa chẳng khác gì “cơm đối với người Việt Nam”. Đấy là Anh gặp Scotland chứ nếu mà họ gặp Tây Ban Nha hay Italy, có khi mưa còn là một lợi thế lớn của người Anh nữa là khác.

Southgate làm Kane mờ nhạt

Vẫn một bài cũ, y như trận mở màn với Croatia, Anh ào lên hưng phấn được khoảng 20 phút đầu. Và sau 20 phút mà Scotland chống trả tốt ấy, Anh trở lại đúng bộ mặt thật của họ: Thiếu ý tưởng, thiếu bài bản, hoàn toàn chơi cậy sức trẻ cùng kỹ thuật nhỉnh hơn của các cá nhân mà thôi.

Và trong thế trận bế tắc như thế, người ta bắt đầu réo tên Harry Kane. Người thủ lĩnh tấn công của Tam sư, tiền đạo ở đẳng cấp thế giới của Tam sư, tất cả vị thế ấy của Kane khiến anh nhận áp lực kỳ vọng nặng nề. Bởi vậy, khi Tam sư bế tắc trong việc tìm kiếm bàn thắng và bắt đầu gặp vài tình huống hãm thành nguy hiểm của Scotland, sự đánh giá chuyển sang Harry Kane cũng là lẽ thường.

Kane bị thay ra ở phút 74. Ảnh: Reuters.

Đúng là ở cảnh huống ấy, người ta có chê trách Kane cũng dễ hiểu thôi. Nhưng nếu nhìn lại thật rõ cách Kane chơi bóng, và cách cả tập thể tuyển Anh chơi bóng, chúng ta sẽ thấy người đáng trách là Southgate. Ông đã tự tay “tiêu diệt” Harry Kane bằng sự sao chép vụng về của mình.

Ai cũng hiểu thời gian gần đây, ở Tottenham, Harry Kane thường chơi lùi lại, khai thác mạnh khu vực giao tuyến giữa hàng thủ và tiền vệ đối thủ. Lối chơi ấy giúp anh kéo giãn hệ thống đối phương và tạo khoảng trống cho đồng đội. Đồng thời, nó cũng tăng cường khả năng kiến tạo của anh và đã rất nhiều lần, anh kiến tạo thành công cho đồng đội như một số 10 thực thụ.

Ở Tam sư, Kane cũng bắt đầu được yêu cầu chơi như vậy. Và Kane vẫn thực hiện rất tốt việc anh quen làm. Nhưng tại sao nó lại không còn hiệu quả nữa? Đó không phải là do Kane đã mất đi tính sắc bén của mình mà cơ bản, hệ thống của ông Southgate chẳng ăn nhập gì với lối chơi đó của Kane.

Ở Tottenham, khi Kane lùi sâu, anh có một bệ phóng rất tốt ở sau lưng là các tiền vệ Berwijn, Hojbjerg, Alli, Winks… Và cách Tottenham triển khai tấn công cũng đa dạng hơn với cả việc đánh biên lẫn trung lộ. Nhờ có bệ phóng kia, Kane trở thành mồi lửa để tấn công trung lộ rất tốt cho Tottenham. Nhưng ở Tam sư thì sao? Kane rất tốt nhưng Southgate rất tiếc bởi ông ta bố trí một hệ thống biến việc Kane lùi sâu trở nên phí phạm và dư thừa.

Southgate đáng trách

Trước Scotland, Anh vẫn chơi với 2 tiền vệ trung tâm Declan Rice và Kalvin Phillips cùng hộ công tự do là Mason Mount. 3 cá nhân ấy tạo nên một tam giác rộng đến mức có thể chứa đến cả nửa đội hình chạy được trong diện tích của nó. Và đối phó với cái tam giác toang hoác ấy của Southgate, ông Steve Clark có gì?

Steve Clark để Dykes, McGregor, McGinn, Gilmour tạo thành một khối tứ giác luôn giữ khoảng cách với nhau tối đa không quá 9m. Hỗ trợ cho khối tứ giác ấy là Robertson và O’Donnell. Nhiệm vụ của họ rất đơn giản: Bịt mọi cách người Anh chơi bóng ở trung lộ, người Anh thích cầm bóng, cứ cho họ cầm bóng nhưng Scotland sẽ dồn họ ra biên. Kết quả, Anh chỉ có thể lên bóng được ở khoảng không gian rộng cỡ 9-10m ở hai hành lang biên mà thôi.

Southgate gây thất vọng với tuyển Anh. Ảnh: Reuters.

Khi Anh chỉ lên bóng ở biên, việc lùi sâu của Kane là vô dụng vì gần như không có một ai để châm bóng cho anh ở trung lộ cả. Việc lùi sâu của Kane là để tạo các cơ hội tấn công trung lộ và bởi thế, Kane rất cần các vệ tinh của mình có bóng phối hợp ở khu vực này.

Nhưng thực tế trên sân thì Anh không thể thâm nhập trung lộ vì bị Scotland ép phải dạt ra biên. Và mỗi lần hiếm hoi các cầu thủ ở biên của Anh có thể xâm nhập vào trong thì đều bị đoạt bóng hoặc dứt điểm vội vàng, tạt bóng cẩu thả.

Tam sư cầm bóng nhiều hơn và cho cảm giác họ làm chủ thế trận nhưng thật ra, họ cầm bóng mà không chơi được bóng. Trong khi đó, Scotland ít kiểm soát bóng hơn, nhưng họ lại chơi được bóng mỗi khi có bóng. Họ có ít lần hãm thành nhưng mỗi lần hãm thành đều tiềm tàng mối đe doạ và thể hiện bài bản thực sự.

Rõ ràng, Southgate đã sao chép cách dùng Kane của Mourinho nhưng ông ta không phải là một chiến lược gia đủ tầm để hiểu rằng đặt Kane vào vai trò hoạt động đó, ông ta cần gì? Ở Tottenham, chỉ cần Kane và một Son Heung-min ở vai trò tiền đạo nhưng vẫn đủ hiệu quả bởi quân số tiền vệ đủ tốt để phục vụ họ ở phía sau lưng, đặc biệt là ở trung lộ. Còn ở Tam sư, ném cả Kane, Sterling, Foden cùng chơi tiền đạo là một sự dư thừa nhưng phí phạm vì nó chẳng có hiệu quả gì.

Nếu để Foden chơi tiền đạo trái làm đối tác với Kane và dùng cả Mason Mount lẫn Grealish từ đầu để tập trung quân số cho hàng tiền vệ nhằm khống chế trung tuyến, Anh sẽ dễ có cơ hội tạo ra các áp lực trực diện ở trung lộ, nơi có sự góp mặt của Kane hơn. Nhưng Southgate hình như chưa “thuộc bài” này nên ông đã để Kane cô đơn lùi sâu mà chẳng có ai để chơi bóng cùng.

Và kết cục, không biết những ai chê trách Kane có nhận ra không. Khi thay Kane ra để đưa Rashford vào sân, Anh cũng chẳng khá hơn, chẳng tấn công được ở trung lộ, vẫn bị Scotland ép phải ra biên mà cầm bóng. Vậy Thì chẳng lẽ Rashford cũng có lỗi, cũng đáng bị chê trách hay sao?

Chỉ còn một thứ đọng lại sau trận cầu này. Đó là ở Anh, bao nhiêu năm rồi, họ luôn có tiền đạo giỏi ở đẳng cấp thế giới nhưng họ vẫn chưa từng có một huấn luyện viên xứng tầm.