Từ vụ cả vạn con gà chết vì sốc nhiệt, chuyên gia bày cách cứu gia cầm mùa nóng

Sau vụ việc cả vạn con gà sốc nhiệt bị chết la liệt vì nắng nóng tại một trang trại ở Thái Nguyên mới đây, các chuyên gia chăn nuôi cho rằng, khâu xây dựng chuồng trại, chăm sóc là 2 yếu tố quyết định tới sức khoẻ đàn gia cầm mùa nóng.

Chú ý cách thiết kế chuồng trại

Trao đổi với PV Dân Việt, TS Phạm Công Thiếu – Viện trưởng Viện Chăn nuôi (Bộ NNPTNT) cho hay: Gà có đặc điểm nổi bật là không có tuyến mồ hôi và lại thêm bộ lông dầy nên việc chống nóng cho gà trong bối cảnh thời tiết nắng nóng kéo dài cường độ mạnh 38 độ C – 42 độ C là không dễ dàng gì.

Theo TS Thiếu, trong thời tiết mùa hè và đỉnh điểm nắng nóng tháng 5, 6, đàn gà thường có những hiện tượng như giảm ăn, giảm sức đề kháng nên rất dễ mắc bệnh (đặc biệt là “cảm nóng”) dẫn đến chết đột ngột với số lượng lớn.

Cả vạn con gà công nghiệp chết la liệt vì sốc nhiệt ở một trang trại tại huyện Phú Lương (Thái Nguyên), xảy ra ngày 19/5.

Để chống nóng hiệu quả cho gà và gia cầm, Viện trưởng Viện Chăn nuôi khuyên người chăn nuôi nên áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp như cải tiến chuồng trại, điều chỉnh chế độ cho gà ăn, uống…

Một chuồng gà được thiết kế khoa học và cách nhiệt tốt có thể làm giảm nhiệt độ trong chuồng từ 3-6 độ C so với bên ngoài vào ngày nắng nóng.

Theo đó, bà con nên chú ý thiết kế chuồng trại nuôi gà cao ráo, thông thoáng, mát mẻ vào mùa hè, tránh mưa tạt, gió lùa. Hướng chuồng tốt nhất là đông nam hoặc đông tây, tránh bức xạ mặt trời. Xung quanh chuồng nuôi và sân chơi (gà thả vườn) trồng cây xanh tạo bóng mát và thông thoáng.

Nền chuồng sạch sẽ, chất độn chuồng trải mỏng, định kỳ thay chất độn chuồng sao cho luôn khô ráo, sạch mầm bệnh. Mái thiết kế cách mặt đất ít nhất 2m, nên lợp mái mũi hoặc mái chồng để lưu thông không khí được tốt.

Chọn loại vật liệu lợp mái không nên quá nóng. Có thể lợp mái ngói, trên phủ 1 lớp mái lá và bên dưới mái phía trong chuồng thì phủ 1 lớp bạt chống nóng. Tránh dùng mái fibro xi măng. Mặt tường ngoài của dãy chuồng nên sơn (quét vôi, ve) màu trắng để giảm bức xạ nhiệt.

Đối với chuồng kín, bà con cần lắp đặt hệ thống quạt thông gió và giàn làm mát hợp lý, giảm được lượng khí độc lưu thông trong chuồng. Việc này bà con nên tham khảo hướng dẫn của kỹ sư thiết kế chuồng trại. Quạt nên lắp ở thế nằm ngang ở cuối hướng gió, cuối chuồng.

Mới đây, nhiều trang trại nuôi gà lông mầu chuồng kín cũng bị thiệt hại nặng vì nắng nóng

“Bà con thường treo quạt trên trần nhà, trên cao thổi xuống để làm mát cho gà nhưng đây là việc làm sai lầm. Vì không khí thổi từ trên xuống là không khí nóng, hiệu quả chống nóng cho gia cầm thấp. Người nuôi nên lắp giàn mát lắp ở 2 bên đầu chuồng, khi bật quạt thông gió không khí mát được lưu chuyển từ đầu đến cuối chuồng kéo theo khí thải ra ngoài”, ông Thiếu chia sẻ.

Theo các chuyên gia chăn nuôi, để tạo gió và làm mát cho chuồng nuôi gà, người nuôi cần bố trí 1 lớp bạt che chắn cho giàn mát. Ban ngày kéo bạt xuống hạn chế sức nóng của không khí trước khi đi vào giàn mát, ban đêm kéo bạt lên 1 nửa cho gió mát vào.

Những ngày trời nắng to, bố trí hệ thống vòi phun nước phía đầu giàn mát và trên mái để làm mát cho cả trong và ngoài dãy chuồng.

Cũng theo TS Thiếu, bà con không nên phun nước trên mái chuồng nuôi gà vào lúc nắng nóng nhất, vì như vậy sẽ làm gia tăng hơi nóng vào chuồng nuôi. Theo đó, người nuôi nên phun vào thời điểm trước khi mái chuồng bắt đầu nóng và khi cơn nắng đã dịu đi (sáng từ 9- 11 giờ, chiều từ 3 giờ- tối mát).

Khi phun mưa, lưu ý việc tăng cường thông gió và thoát nước xung quanh chuồng. Tránh nâng cao độ ẩm hay làm ướt chất độn chuồng.

Đảm bảo hệ thống làm mát và quạt gió hoạt động hiệu quả, các chuyên gia khuyên người nuôi gà nên chuẩn bị sẵn máy phát điện (đảm bảo đủ công suất) phòng hiện tượng mất điện đột ngột do quá tải điện năng tiêu thụ tại 1 số địa phương (mất điện cục bộ).

Trong những ngày nắng nóng, các chuyên gia khuyên người dân nên thả nuôi gà, gia cầm dưới tán cây, bóng mát và cho vật nuôi uống nước sạch tự do.

Có chế độ chăm sóc phù hợp

Bày cách chống nóng hiệu quả cho gia cầm mùa nóng, chuyên gia chăn nuôi Vũ Sơn cho hay: Trong thời tiết nắng nóng, gà thường giảm khả năng hấp thu và tiêu hóa thức ăn, giảm sức đề kháng với các mầm bệnh. Do đó, nếu chuồng nuôi bẩn, nhất là lớp độn chuồng bẩn, gà càng dễ bị bệnh hơn bình thường.

Bà con phải chủ động tiêm vắc xin đầy đủ cho đàn gia cầm để phòng tránh các bệnh theo khuyến cáo của cán bộ thú y.

Chưa kể, chuồng trại chăn nuôi gà sạch sẽ sẽ giúp giảm đáng kể hơi nóng các khí độc bốc lên từ phân, chất độn chuồng, giảm côn trùng lây bệnh. Vì thế, hàng ngày người nuôi phải đảm bảo vệ sinh cơ giới trước khi phun thuốc sát trùng (phun 2-3 lần/tuần) để tăng hiệu quả khử trùng.

Bên cạnh đó, ông Sơn khuyên bà con nên giảm bớt mật độ nuôi khi thời tiết nắng nóng.

“Tùy từng lứa tuổi gà mà có mật độ nuôi phù hợp. Cụ thể khi úm gà đảm bảo 60 – 80 con/1 m2. Từ 3 – 6 tuần tuổi cần 7 – 9 con/m2. Gà hậu bị (từ 6 tuần tuổi – 20 tuần tuổi): giảm từ 7 – 3 con/m2. Đối với gà giống, gà đẻ cần 03 con/m2. Nếu nuôi gà kết hợp chăn thả nên thả gà ra sân chơi sớm để tránh nóng tại các gốc cây bóng mát”, ông Sơn chia sẻ.

Cũng theo ông Sơn, do nhiệt độ cơ thể gà sẽ tăng 7-12% sau 2 giờ cho ăn, vì vậy bà con nên cho đàn gà trên 30 ngày tuổi nhịn ăn ban ngày. Chỉ cho ăn vào sáng sớm và ban đêm, khi thời tiết dịu mát. Riêng gà úm người nuôi vẫn cho ăn ban ngày như bình thường.

Việc thả gà, gia cầm dưới tán cây, bóng mát sẽ giúp đàn vật nuôi khỏe mạnh.

Bên cạnh đó, khẩu phần ăn cho gà cũng nên giảm lượng thức ăn tinh, tăng cung cấp đạm.

Tăng số máng ăn (đặc biệt đối với gà thả vườn) sao cho gà không phải mất quá nhiều công sức hay chen chúc để ăn. Trong những ngày nắng nóng, người nuôi cũng phải đảm bảo luôn luôn có đủ nước mát và sạch cho đàn gà uống. Có thể tăng thêm số lượng máng uống, tránh để nước rơi ra nền chuồng dễ sinh mầm bệnh.

Đặc biệt, bà con cũng cần bổ sung vitamin C, điện giải, đường vào trong nước uống để giúp gà giải nhiệt và tăng sức đề kháng trong những ngày nắng nóng.

Nói thêm về trường hợp trại gà bị chết cả vạn con vì sốc nhiệt ở Thái Nguyên mới đây, ông Sơn cho rằng, đây là trường hợp thiệt hại rất nặng nề do chủ quan của người nuôi.

“Đối với trang trại kín, nuôi nhiều gà, nhất là gà công nghiệp thì người nuôi cần mua sắm máy phát điện để dự phòng trường hợp mất điện, mất pha. Bên cạnh đó, trong ngày nắng nóng hay thay đổi thời tiết, các chủ trại cũng phải cắt cử người ăn, ở trong chuồng để kịp thời xử lý, bảo vệ đàn gà trước mọi tình huống xấu”, ông Sơn nhấn mạnh.