Từ Ukraine đến quan hệ Nga-Trung

Mai Hoàng Minh16:41 28/02/2015

Nếu Mỹ ép Nga, Trung Quốc sẽ khai thác công nghệ quân sự của Nga để củng cố kiểm soát trên biển Đông.

Tân Hoa xã (Trung Quốc) đưa tin đêm 26-2, Đại sứ Trung Quốc tại Bỉ Khúc Tinh tuyên bố nguyên nhân sâu xa của cuộc xung đột Ukraine nằm trong ván cờ chiến lược giữa Nga và phương Tây, do đó phương Tây phải tính đến các lo ngại hợp lý của Nga về vấn đề Ukraine.

Quân đội chính phủ rút vũ khí hạng nặng khỏi giới tuyến

Xung đột Ukraine cách xa Trung Quốc cả ngàn cây số nhưng đã giữ vai trò xúc tác mạnh để quan hệ Nga-Trung trở nên gần gũi hơn như chuyên gia Harry Kazianis nhận định trên tạp chí Mỹ The National Interest.

Tác giả ghi nhận nếu Mỹ quyết định viện trợ vũ khí sát thương cho Ukraine, Mỹ sẽ đẩy Nga tăng cường quan hệ quân sự với Trung Quốc.

Nga sẽ trả đũa bằng cách hợp tác với Trung Quốc phát triển hệ thống chống tàu ngầm. Qua đó, Bắc Kinh sẽ đạt được tiến bộ đáng kể trong quá trình thực hiện chiến lược A2/AD (chống tiếp cận/chống xâm nhập khu vực). Chiến lược này nhằm ngăn chặn các lực lượng của Mỹ, Nhật và đồng minh xâm nhập vào các khu vực có tầm quan trọng sống còn của Trung Quốc.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng sẽ khai thác công nghệ quân sự của Nga để củng cố kiểm soát trên biển Đông. Bằng cách này, Nga sẽ gây ra nhiều vấn đề khó khăn cho Mỹ và các đồng minh trên thế giới.

Trước đó, trang báo điện tử The Conversation (Úc) nhận định Mỹ đã phạm sai lầm chiến lược khi áp dụng đường lối cứng rắn với Nga vì như vậy đã đẩy Nga tiến lại gần Trung Quốc hơn nữa.

Hầu hết nhà phân tích Mỹ đều xem Trung Quốc là thách thức địa-chính trị chủ yếu của Mỹ. Trung Quốc đang tìm cách thống trị khu vực nên đã tăng cường tiềm lực quân sự. Nếu Mỹ không thay đổi thái độ thù địch với Nga, Nga sẽ tiếp sức để Trung Quốc đương đầu với Mỹ.

Video đang HOT

Ngoài ra, các lợi ích địa-chính trị của Nga và Trung Quốc cũng giao thoa với nhau.

Trung Quốc không muốn Mỹ thống trị biển Đông còn Nga không muốn phương Tây xâm phạm khu vực ảnh hưởng của Nga. Nói tóm lại, cả Trung Quốc và Nga đều không muốn một thế giới có Mỹ thống trị.

Cuối năm ngoái, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã từng tuyên bố: “Chúng tôi sẽ cung cấp cho Nga mọi hỗ trợ cần thiết cho dù chúng tôi biết Nga có khả năng và khôn ngoan sẵn có để vượt qua khó khăn kinh tế”.

Báo Rossiiskaia Gazeta (Nga) dẫn lời chuyên gia Alexey Maslov ở Trường Cao đẳng kinh tế Moscow (Nga) phân tích Trung Quốc đang hoạch định nhiều dự án lớn mà Nga có thể hợp tác.

Đầu tiên Trung Quốc mong muốn Nga tham gia dự án Con đường tơ lụa mới (nối liền Trung Quốc với châu Âu lục địa thay vì đi đường biển Thượng Hải-Hamburg mất gần 45 ngày). Trung Quốc cũng muốn Nga tham gia các dự án APEC liên quan đến cơ sở hạ tầng giao thông của Nga.

Nói chung Trung Quốc ưu tiên cho các dự án cơ sở hạ tầng và các dự án có sử dụng lao động Trung Quốc.

Từ Rome (Ý), Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tuyên bố yêu cầu Nga rút vũ khí hạng nặng vì trong những tháng qua Nga đã đưa vào miền Đông Ukraine hơn 1.000 thiết bị quân sự, pháo binh, hệ thống phòng không và xe tăng. Ông cảnh báo mọi ý đồ bành trướng lãnh thổ sau này của lực lượng ly khai là vi phạm thỏa thuận hòa bình Minsk.

Tiêu điểm 250 binh sĩ còn mất tích và gần 130 binh sĩ bị lực lượng ly khai giữ làm tù binh (theo Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Petro Mekhed). Logic của vấn đề rất đơn giản: Trung Quốc cần nguồn lực và Nga đã có sẵn trong khi Nga cần thị trường, đầu tư nước ngoài, tiền bạc và Trung Quốc sẵn sàng trao (Trang báo điện tử THE CONVERSATION, Úc)

Theo Hoàng Duy

Pháp luật TPHCM

Thỏa thuận hòa bình Ukraine: Mong manh như đèn trước bão

Sau 16 giờ đàm phán căng thẳng, cuối cùng nhóm "Bộ tứ Normandie" cũng đã ký được một thỏa thuận hòa bình toàn diện cho Ukraine, trong đó việc ngừng bắn ở miền Đông. Tuy nhiên, với những mâu thuẫn cốt lõi giữa các bên, tương lai của văn kiện này chẳng khác gì ngọn đèn trước bão.

Lãnh đạo 4 nước đàm phán tại Minsk (Ảnh: AP)

Việc lãnh đạo nhóm "Bộ tứ Normandie" - gồm Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Francois Hollande - đạt được giải pháp tổng thể dài hạn cho cuộc khủng hoảng Ukraine được xem là một thành công vượt mong đợi của các bên. Thành công đó có được nhờ quyết tâm chính trị rất lớn của Nga và Ukraine, cùng sự trung gian hiệu quả của hai "anh cả" châu Âu là Đức và Pháp.

Trong "Tuyên bố chung" ký sau cuộc họp, lãnh đạo 4 nước khẳng định hoàn toàn tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, coi giải pháp hòa bình là phương thức duy nhất cho cuộc xung đột đang diễn ra, ủng hộ văn kiện "Tổng thể các biện pháp thực thi các thỏa thuận Minsk" được "Nhóm tiếp xúc về Ukraine" thông qua cùng ngày và thiết lập cơ chế giám sát thực hiện văn kiện này.

Văn kiện được "Nhóm tiếp xúc về Ukraine" ký (từ đây gọi tắt là "văn kiện tổng thể") quy định rõ các bên xung đột ở Ukraine phải ngừng bắn toàn diện tại một số khu vực ở Donetsk và Lugansk từ 00h00 ngày 15/2 theo giờ Kiev (tức 5h00 cùng ngày ở Việt Nam).

Các bên cũng sẽ rút tất cả vũ khí hạng nặng ra khỏi vùng chiến sự với khoảng cách 50 km đối với hệ thống pháo cỡ nòng 100 mm trở lên, 70 km đối với hệ thống rốc-két đa nòng và 140 km đối với hệ thống rốc-két Tornado-S, Uragan, Smerch và hệ thống tên lửa chiến thuật Tochka-U.

Đường cơ sở để binh sĩ Ukraine rút vũ khí hạng nặng được tính từ giới tuyến giao tranh hiện tại, trong khi đối với lực lượng ly khai là giới tuyến cũ quy định trong Bản ghi nhớ Minsk ký ngày 19/9/2014 (hai giới tuyến này cách nhau khoảng 50 km do trong 5 tháng qua, phe ly khai đã đẩy lùi quân chính phủ lui dần về phía Kiev).

"Văn kiện tổng thể" cũng ấn định việc rút vũ khí hạng nặng phải được triển khai trong vòng 2 ngày kể từ khi lệnh ngừng bắn mới có hiệu lực và kết thúc trong vòng 14 ngày sau đó. Ngoài ra, chính quyền Ukraine phải tiến hành cải cách hiến pháp, thực thi quy chế đặc biệt cho hai vùng Donetsk và Lugansk, đồng thời khôi phục đầy đủ các chương trình phúc lợi xã hội và trao quyền tự quản nhiều hơn cho người dân vùng Donbass.

Có thể nói việc cả "Tuyên bố chung" và "Văn kiện tổng thể" được ký gần như đồng thời tại Belarus tại hai cuộc họp của nhóm "Bộ tứ Normandie" và "Nhóm tiếp xúc về Ukraine" đã tháo được ngòi nổ cho thùng thuốc súng Ukraine. Trước đó, thế giới gần như "ngồi trên đống lửa" khi Mỹ và NATO đã gần như nghiêng về khả năng cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine để có thể đảo ngược cục diện trên chiến trường đang nghiêng về phía quân ly khai.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy những kết quả trên bàn đàm phán chưa đủ để mở "cánh cửa hòa bình lâu dài" cho Ukraine chừng nào quan điểm và cách nhìn của các bên về thỏa thuận mới vẫn còn nhiều cách biệt. Các bên chắc hẳn vẫn chưa quên việc "Bản ghi nhớ Minsk" đã bị vô hiệu hóa ngay khi chưa ráo mực hôm 19/9 năm ngoái.

Chính vì vậy, trong phản ứng đưa ra sau khi các thỏa thuận mới được ký kết, cả Mỹ và Ukraine đều có những tuyên bố khá thận trọng, đặc biệt khi cả hai nước này đều chưa tin tưởng Nga và các văn kiện lại có những điều khoản có lợi cho Nga và phe ly khai ở Đông Ukraine nhiều hơn.

Tuyên bố của Nhà Trắng nêu rõ: "Thỏa thuận là một bước tiến đáng kể có khả năng hướng tới giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột và khôi phục chủ quyền của Ukraine. Tuy nhiên, Nga phải ngừng tiếp tay cho lực lượng ly khai, rút binh lính và thiết bị quân sự của mình ra khỏi miền Đông Ukraine".

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko thậm chí còn tỏ ra hoài nghi hơn khi ông nói rằng "không có gì đảm bảo thỏa thuận mới sẽ được thực thi". Theo nhà lãnh đạo Ukraine, cuộc đàm phán đã rất khó khăn nhưng quá trình thực thi thỏa thuận còn khó khăn hơn nhiều.

Ở góc độ nào đó, những tuyên bố trên cũng không hẳn không có cơ sở. Để thỏa thuận được thực thi hiệu quả, một trong những yếu tố cốt yếu là Nga và phương Tây phải sử dụng ảnh hưởng của mình để ép các bên xung đột ở Ukraine tuân thủ chặt chẽ các điều khoản đề ra, đồng thời xúc tiến nhanh các thỏa thuận hợp tác năng lượng và thương mại để đặt nền móng cho tiến trình phát triển và hòa bình lâu dài.

Nhưng với cơ chế can dự xung đột đa tầng hiện nay, dù muốn nhưng Nga và phương Tây cũng sẽ khó có thể đảm bảo chắc chắn rằng mọi diễn biến trên thực địa tới đây sẽ không đi chệch hướng. Đơn cử, Nga có thể ép lực lượng ly khai tạm thời rút vũ khí hạng nặng ra khỏi vùng chiến sự nhưng không có gì đảm bảo Kiev sẽ cải cách hiến pháp theo hướng cân bằng (một điều kiện tiên quyết đối Mátxcơva).

Về phía phương Tây cũng vậy, Mỹ và châu Âu có thể ép được chính quyền Kiev chấp nhận nhượng bộ một phần trước các yêu sách tự quản của vùng Donbass, nhưng lại không dám chắc về việc phe ly khai có ngừng ý đồ mở rộng diện tích lãnh thổ kiểm soát ở miền Đông Ukraine hay không. Tương tự, trong quan hệ giữa Nga và phương Tây, dù hai bên cùng chẳng có lợi ích gì khi Ukraine ngày càng chìm sâu vào khủng hoảng song những chiến lược tăng cường ảnh hưởng địa chính trị của mỗi bên đang khiến cho đối thủ và cũng là đối tác phải dè chừng, cảnh giác.

Chính sự nghi ngờ và thận trọng dò xét lẫn nhau đó đã khiến cho việc tuân thủ các thỏa thuận hòa bình trở nên khó khăn và mong manh. Các thỏa thuận vừa mới được ký cũng không ngoại lệ. Việc giao tranh tại miền Đông Ukraine vẫn tiếp diễn ác liệt ngay khi các cuộc đàm phán đang diễn ra ở Belarus và sau khi các thỏa thuận mới đã được ký càng làm tăng thêm những quan ngại về tương lai mịt mờ của các thỏa thuận này.

Đức Vũ

Theo Dantri

Ukraine thừa nhận việc nhận vũ khí sát thương của nước ngoài Theo Đài Tiếng nói nước Nga và TASS, ngày 27/2, Phó Thư ký Hội đồng An ninh Quốc phòng Ukraine, ông Oleg Gladkovsky đã thừa nhận việc Ukraine tiếp nhận vũ khí gây chết người từ các quốc gia khác. Các đơn vị cảnh sát và vệ binh quốc gia Ukraine tuần tra trên các đường phố ở Kharkov (Nguồn: AFP/TTXVN) Trả lời...