Tự chủ đại học: Hành lang thông suốt
Câu chuyện về tự chủ đại học, cụ thể là vấn đề về hội đồng trường lại nóng lên một lần nữa tại Hội nghị trực tuyến triển khai Nghị định số 99 và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học (Luật số 34).
Ảnh minh họa/INT
Chủ đề chung của câu chuyện này là niềm tin, sự hứng khởi và sẵn sàng triển khai thực hiện những quy định của Luật số 34 và Nghị định số 99. Ngay tại hội nghị, lãnh đạo các trường đại học, đại học đã thể hiện sự quyết tâm biến những quy định trong văn bản quy phạm pháp luật trở thành thực tiễn sinh động. Bởi hơn ai hết, họ hiểu và nhận thức được rằng, Luật cũng như Nghị định đã mở rộng quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục đại học.
Đây chính là hành lang pháp lý quan trọng để GDĐH Việt Nam thực hiện quyền tự chủ. Song điều đáng nói là, GDĐH sẽ có một hành lang pháp lý mạch lạc, thông suốt. Suy cho cùng, chất lượng là tiêu chí, là đích để các trường đại học cần hướng tới. Trách nhiệm của Bộ GD&ĐT là tạo “luật chơi” để các cơ sở GDĐH cùng tham gia với tinh thần công khai, minh bạch và công bằng trên mọi phương diện.
Nhắc đến tự chủ đại học, trước thềm hội nghị, nhiều người vẫn còn băn khoăn về một số nội dung liên quan đến Hội đồng trường, nhưng sau khi được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ và Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học Nguyễn Thị Kim Phụng chia sẻ, phân tích, mọi thứ đã rõ nét, hiển hiện ngay trước mắt; thậm chí nhiều người còn nói là có thể bắt tay thực hiện được ngay.
Luật số 34 và Nghị định 99 được ban hành, ai nấy đều phấn khởi và tin tưởng sẽ tháo gỡ được nhiều vướng mắc về vấn đề thực quyền của Hội đồng trường. Thực tế không thể phủ nhận rằng, trước đây, Hội đồng trường có thể chỉ là hình thức nếu không muốn nói “có cũng như không” hoặc là có để cho đầy đủ thành phần, cơ cấu tổ chức.
Video đang HOT
Thế nhưng, lần này sẽ có sự thay đổi căn bản, có tính then chốt. Nói như Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Khi thực hiện tự chủ, Hội đồng trường phải là cơ quan đại diện của cơ quan chủ quản, chịu trách nhiệm toàn diện về hoạt động của trường. Nói cách khác, Hội đồng trường phải có thực quyền và đủ sức mạnh để quản trị nhà trường.
Còn nhớ khi Quốc hội tiến hành sửa đổi Luật Giáo dục đại học năm 2012; tại các diễn đàn, nhiều đại biểu Quốc hội và chuyên gia đã đặt vấn đề: Hội đồng trường không chỉ là cơ quan quyền lực cao nhất mà còn là một thiết chế thể hiện quyền dân chủ cơ sở. Rất nhiều người vui mừng, hoan nghênh bởi điều này đã được đưa vào trong Luật số 34 và cụ thể hóa bằng Nghị định số 99.
Việc cần làm tiếp theo là các cơ sở đại học phải thành lập được hội đồng trường – một trong những điều kiện bắt buộc để thực hiện quyền tự chủ đại học. Theo quy định và hướng dẫn của Nghị định 99, trong thời hạn 6 tháng kể từ khi Nghị định này có hiệu lực (15/2/2020), các cơ sở giáo dục đại học phải thành lập Hội đồng trường theo đúng quy định. Như vậy, từ nay đến ngày 15/8, các cơ sở giáo dục đại học phải thành lập xong Hội đồng trường.
Trao đổi bên hành lang Hội nghị triển khai Nghị định số 99 và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh: Tới đây, quyền quyết định những vấn đề lớn sẽ là chủ tịch Hội đồng trường, không phải hiệu trưởng và phải theo cơ chế tập thể, dân chủ, công khai, minh bạch và có giám sát.
Tự chủ không chỉ đối với các nhà trường mà phải tự chủ sâu đến từng đơn vị, từng cán bộ, viên chức, các nhà khoa học… nhưng đồng thời phải gắn với trách nhiệm để từng thành viên thấm nhuần chính sách tự chủ. Có như vậy, tự chủ đại học mới thành công.
Tâm An
Theo giaoducthoidai
Tự chủ Đại học: Chưa thể 'xóa' cơ quan chủ quản
Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật giáo dục ĐH (luật số 34). Theo đ.ánh giá, Nghị định đã hướng dẫn đầy đủ những vấn đề Luật quy định phải hướng dẫn, đặc biệt là mở rộng quyền tự chủ ĐH.
Hội đồng trường là một thiết chế đã xuất hiện từ Điều lệ trường ĐH nhưng do chưa có những quy định cụ thể về cơ chế đồng bộ để thực hiện nên gần như trong suốt thời gian qua, tổ chức này chưa phát huy được sức mạnh.
Thực tế, tại một số trường, Hội đồng trường lập lên cho có, cho đủ quy định; hoặc có một số trường, hội đồng trường là nơi các hiệu trưởng nghỉ quản lý buông rèm nhiếp chính.
Đối với Luật số 34 cũng như Nghị định hướng dẫn (Nghị định số 99/2019), vai trò của Hội đồng trường đã được quy định cụ thể.
Bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục ĐH, Bộ GD&ĐT cho hay, trong Nghị định 99, hội đồng trường được quy định khá chi tiết tại 3 điều 7, 8 và 9. Điều đó chứng tỏ, Nghị định đã tạo ra cơ chế để hội đồng trường có vai trò tiên quyết trong định hướng phát triển các trường ĐH, không chỉ phụ thuộc vào hiệu trưởng như hiện nay.
Bà Phụng cũng khẳng định, theo Nghị định, với những Hội đồng trường đã được thành lập chưa đúng theo quy định của Luật số 34 sẽ phải tổ chức thành lập mới hoàn toàn.
Tuy nhiên, về quyền tự chủ, bà Nguyễn Thị Kim Phụng cũng thừa nhận Nghị định chủ yếu tập trung hướng dẫn chi tiết về quyền tự chủ trong hoạt động chuyên môn của các trường ĐH.
Còn những vấn đề liên quan đến nhân sự, tài chính, các trường thực hiện theo những quy định chung của Luật số 34 và các quy định hiện hành. Trong thời gian tới Chính phủ sẽ tiếp tục ban hành các nghị định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập; về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập; về số lượng người làm việc và vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp công lập.
Theo đó, quyền tự chủ trong các lĩnh vực này của các cơ sở GDĐH công lập sẽ được quy định đồng bộ. Mặc dù vậy, bà Phụng khẳng định sẽ không có tình trạng văn bản nọ "đá" văn bản kia vì các Nghị định đều do Chính phủ ban hành.
Trong bối cảnh hiện tại, bà Phụng cho rằng không nên có quan điểm tuyệt đối hóa về việc loại bỏ vai trò của cơ quan quản lý trực tiếp mới là thực hiện tự chủ ĐH. Hội đồng trường của trường ĐH công lập là tổ chức quản trị, thực hiện quyền đại diện của chủ sở hữu ở cấp trường và các bên có lợi ích liên quan còn cơ quan quản lý trực tiếp là cơ quan đại diện cho chủ sở hữu ở cấp cao hơn, giúp Nhà nước thực hiện quyền đại diện của chủ sở hữu đối với tài sản công tại các cơ sở GDĐH công lập.
Trong nhiều quy định của Luật số 34 và Nghị định số 99, chủ sở hữu (đối với các trường tư) và cơ quan quản lý có thẩm quyền được quy định song song như quyền yêu cầu, tiếp nhận trách nhiệm giải trình của các trường, cử người vào hội đồng trường, công nhận hội đồng trường và chủ tịch hội đồng trường...
"Với vai trò đại diện cho quyền sở hữu nhà nước đối với việc quản lý, sử dụng hiệu quả các tài sản công tại các cơ sở GDĐH công lập như hiện nay thì không thể phủ nhận vai trò của cơ quan quản lý trực tiếp" - bà Phụng thông tin.
Tuy nhiên, theo bà Phụng việc cơ quan quản lý trực tiếp cử đại diện tham gia hội đồng trường, công nhận hội đồng trường và chủ tịch hội đồng trường không làm giảm quyền tự chủ của cơ sở GDĐH vì hội đồng trường làm việc theo nguyên tắc tập thể, quyết định theo đa số. Sự tác động của một số cá nhân không có yếu tố ảnh hưởng nếu không được tập thể hội đồng trường đồng thuận.
"Vì vậy, không nên căn cứ vào một vài trường hợp cụ thể, cá biệt nào đó để phủ nhận cả một cơ chế. Pháp luật đã tạo cơ chế có đủ điều kiện để loại bỏ ảnh hưởng tiêu cực của cá nhân lên hội đồng trường (nếu có). Giai đoạn đầu áp dụng pháp luật mới, có thể có lúc, có nơi còn thực hiện chưa chuẩn nhưng cơ chế tập thể hội đồng trường có thẩm quyền quyết định về những vấn đề lớn của trường trong điều kiện tự chủ là phù hợp với điều kiện của Việt Nam hiện nay và hội nhập quốc tế" - Bà Phụng nói.
Theo T.iền phong
Vụ trưởng Lê Thị Thanh Nhàn vô cảm với thầy cô trường Tôn Đức Thắng Phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam nhiều lần liên hệ với Vụ trưởng Vụ tổ chức cán bộ - Lê Thị Thanh Nhàn nhưng không liên hệ được. Theo Quyết định 22 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về quy chế phát ngôn và cung cấp thông tin cho báo chí thì tại điểm c, Khoản 1, Điều 2...
