Truy vết – vũ khí giúp Mỹ chặn Covid-19

Hơn một nửa số người trưởng thành Mỹ đã tiêm vaccine song công tác truy vết ca nhiễm nCoV vẫn đóng vai trò then chốt trong kiểm soát đại dịch.

Truy vết tiếp xúc là công tác chủ chốt trong chiến lược y tế nhằm ngăn chặn dịch bệnh. Đội ngũ tiến hành hoạt động này cần hỏi những người nhiễm nCoV mới về gia đình, bạn bè, hoặc người quen mà họ có thể đã tiếp xúc, để những người nghi nhiễm được thông báo tự cách ly và xét nghiệm, từ đó cắt đứt chuỗi lây nhiễm ra cộng đồng.

Hơn một nửa người Mỹ trưởng thành đã tiêm phòng, nhiều bang đang nới lỏng các hạn chế và dỡ yêu cầu đeo khẩu trang. Nhưng ngay cả khi số ca Covid-19 giảm đi, theo dõi truy vết vẫn là một trong những chìa khóa ngăn chặn đại dịch bùng phát trở lại.

Melissa Boyette, cố vấn bộ phận truy vết thuộc Chương trình Ứng phó Covid-19, hy vọng Mỹ có thể làm tốt như New Zealand hoặc Australia: “Số ca nhiễm tại các nước này đều nằm trong tầm kiểm soát nhờ truy vết kịp thời, cách ly và phong tỏa ngay khi có ca nghi nhiễm”, bà nhận định.

Bãi biển kín người vào dịp nghỉ lễ Chiến sĩ trận vong tại Santa Monica, bang California, Mỹ, hôm 31/5. Ảnh: AFP .

Thành phố New York đang mở cửa trở lại khi hơn 40% dân số được tiêm đầy đủ và số ca nhiễm trung bình mỗi tuần chưa tới 500. Tiến sĩ Ted Long từ đơn vị xét nghiệm và truy vết Covid-19 Test & Trace Corps cho biết, các nhân viên truy vết trong thành phố vẫn đang tiếp cận 97% ca nhiễm.

Để kiểm soát Covid-19 bền vững, New York duy trì chiến lược triển khai các nhân viên và ứng dụng truy vết, đồng thời thiết lập điểm tiêm vaccine di động và xét nghiệm cho cộng đồng tại các ổ dịch. Lần theo chuỗi lây nhiễm sẽ dẫn đến những người dễ tổn thương nhất – “những người cần vaccine, thực phẩm, nước sát khuẩn, khẩu trang để cách ly một cách an toàn”, ông Long nói.

Theo tiến sĩ Clarence Lam, giám đốc bộ phận an toàn y tế và môi trường tại Đại học Johns Hopkins, công chúng nên hiểu rằng truy vết còn giúp bảo vệ những người đã tiêm vaccine. “Chúng ta đều biết rằng có những người vẫn mắc Covid-19 dù đã tiêm phòng đầy đủ”, ông Lam cho biết.

Nhiều nghiên cứu cho thấy người đã tiêm vaccine nếu nhiễm virus thì có thể mắc bệnh nhẹ hoặc không có triệu chứng. Tuy nhiên, với các biến thể dễ lây lan và có khả năng giảm hiệu quả vaccine như hiện nay, tình huống người đã tiêm phòng lây virus cho người khác vẫn có thể xảy ra.

Bác sĩ Dean Blumberg, trưởng khoa bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Nhi UC Davis, cho biết: “Nếu các biến thể với khả năng lây nhiễm nhanh hơn xuất hiện, các biện pháp kiểm soát trong quá khứ sẽ không hiệu quả trong tương lai”.

Rất nhiều nghiên cứu chỉ ra truy vết có tác dụng ngăn chặn lây nhiễm, thậm chí hiệu quả hơn nhiều nếu kết hợp với công nghệ. Một nghiên cứu của Anh đăng trên tạp chí Nature cho thấy số ca nhiễm giảm rõ rệt khi mọi người bắt đầu sử dụng các ứng dụng cảnh báo lây nhiễm trong cộng đồng.

Chính quyền bang California đã hợp tác với Google và Apple để ra mắt CA Notify – một ứng dụng cảnh báo lây nhiễm trên điện thoại. 10,5 triệu người California – gần 30% dân số của bang này – đã cài đặt ứng dụng và hơn 116.000 người từng truy cập vào trang web CA Notify sau khi nhận được thông báo phơi nhiễm, cơ quan quản lý y tế bang cho biết.

Boyette chỉ ra rằng “ứng dụng này hiệu quả nhất khi được tận dụng triệt để”, chẳng hạn như trong khuôn viên trường đại học. Nhưng bà cũng cảnh báo việc quá phụ thuộc vào ứng dụng này có thể khiến người dùng bớt cảnh giác đến tình hình dịch bệnh xung quanh, nhất là tại những nơi có ít người dùng.

Ngoài ra, các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra các ứng dụng hiện nay có thể không hữu dụng với những người dùng không nói tiếng Anh, quá phức tạp hoặc không liên kết trực tiếp với các trang web xét nghiệm.

Mỹ vùng dịch lớn nhất thế giới, ghi nhận 15.227 ca nhiễm và 492 ca tử vong hôm 4/6, nâng tổng số ca nhiễm lên 34.190.145 và 612.158 người tử vong do nCoV. Hiện 297 triệu liều vaccine đã được phân phối ở nước này. Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia, nhận định tất cả trẻ em Mỹ có thể được tiêm vaccine trước cuối năm nay.