Trung Quốc phá vỡ im lặng về các cuộc đàm phán hạt nhân Iran

Công Thuận01:43 14/02/2022

Đại sứ Trung Quốc tại Liên hợp quốc Wang Qun, người đang ở Vienna (Áo), cho biết “tất cả các nhà đàm phán đều đồng ý rằng chúng tôi đã đi đến giai đoạn kết thúc”.

Theo tờ Bưu điện Jerusalem ngày 12/2, trong một tuyên bố hiếm hoi của đại diện Trung Quốc tại cuộc đàm phán hạt nhân Iran ở Vienna, Bắc Kinh khuyến khích Tehran đáp lại đề nghị của Mỹ.

Đại diện các bên tham gia thảo luận khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran. Ảnh: Reuters

Ông Wang Qun nêu rõ tất cả các nhà đàm phán nhất trí tiến trình đang đi đến giai đoạn kết thúc, đặc biệt là sau khi Iran đưa ra đề xuất cuối cùng của họ.

Tuyên bố trên được đưa ra một tuần sau khi Mỹ đệ trình đề xuất trở lại đàm phán về thỏa thuận hạt nhân 2015 với các cường quốc thế giới khác. Trước đó, phía Iran từ chối đàm phán trực tiếp với Mỹ.

Ông Wang Qun đã phá vỡ sự im lặng tương đối của đoàn đàm phán Trung Quốc, cho biết ông hy vọng Iran sẽ “chính thức đưa ra phản hồi bằng văn bản về gói đề xuất để tất cả các bên thảo luận”.

Trong những ngày gần đây, giới truyền thông và quan chức Iran liên tục đổ lỗi cho Mỹ khiến các cuộc đàm phán kéo dài, bất chấp việc các nước khác đang chờ đợi đề xuất từ Tehran.

Một nguồn tin trong đoàn đàm phán Iran tuyên bố rằng nước này “đi tiên phong trong việc đưa ra các ý tưởng và đề xuất mới” và rằng “Mỹ cuối cùng cần phải đưa ra quyết định”.

Hãng thông tấn Iran Nour News dẫn một nguồn tin ở Vienna cho biết “Trung Quốc và Nga cùng với Liên minh châu Âu đã phàn nàn về sự bối rối và không có khả năng đưa ra quyết định chính trị của Mỹ đối với kết quả của các cuộc đàm phán”. Nour News gọi Chính quyền Tổng thống Joe Biden là “bất lực và không linh hoạt trong đàm phán”.

Video đang HOT

Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao của Iran Ali Shamkhani đã tweet vào tuần trước rằng “không có sự thống nhất nào trong [Chính phủ Mỹ] để đưa ra các quyết định chính trị theo hướng tiến bộ cho cuộc đàm phán ở Vienna”.

Ngày 12/2, ông Shamkhani lưu ý “việc duy trì và củng cố các khả năng hạt nhân hòa bình và khả năng quốc phòng của Iran, cùng các chính sách xây dựng an ninh khu vực của Iran là không thể thương lượng”.

Mỹ và Iran đã tham gia vào các cuộc đàm phán gián tiếp kể từ tháng 4/2021 để khôi phục Kế hoạch Hành động Toàn diện chung năm 2015 ( JCPOA ), trong đó hạn chế việc làm giàu và dự trữ urani của Iran cho đến năm 2030, để đổi lấy việc dỡ bỏ dần các lệnh trừng phạt .

Mỹ đã rút khỏi JCPOA năm 2018, viện dẫn bằng chứng cho thấy Iran đã che giấu chi tiết về chương trình hạt nhân và có các hành động gây căng thẳng ở Trung Đông như tạo ra cuộc chiến tranh ủy nhiệm và chương trình tên lửa đạn đạo của nước này.

Iran kể từ đó đã làm giàu urani lên 60%, cao hơn bất kỳ quốc gia nào không có vũ khí hạt nhân và công bố một loại máy ly tâm tiên tiến mới vài ngày sau khi các cuộc đàm phán được nối lại vào cuối năm ngoái.

Sau đó, Mỹ và E3 (Pháp, Đức và Anh) cảnh báo rằng chỉ còn vài tuần nữa để khôi phục JCPOA và than phiền về tốc độ đàm phán chậm chạp. Trong khi đó, Iran và Nga đã bắt đầu hợp tác với nhau vào tuần trước để hạn chế các lệnh trừng phạt.

Vai trò 'bí mật' của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán hạt nhân Iran

Ngoài lợi ích địa chính trị và kinh tế, Trung Quốc cho Washington thấy rằng họ hiện đóng vai trò quan trọng trong khu vực mà Mỹ đang mất dần ảnh hưởng.

Theo trang tin France24.com ngày 19/1, trong bối cảnh diễn ra các cuộc đàm phán tại Vienna (Áo) nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015, Trung Quốc đang tìm cách định vị mình là một bên đóng vai trò quan trọng và vì lý do chính đáng: Bắc Kinh có lợi ích trong việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran.

Các cuộc đàm phán để khôi phục thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2005, với tên chính thức là Thỏa thuận hợp tác chung toàn diện, đang bước vào giai đoạn thảo luận khó khăn. Hãng thông tấn Iran IRNA cho biết các bên đã đạt đến "giai đoạn chi tiết, phần khó khăn nhất của cuộc đàm phán".

Đặc phái viên của Trung Quốc về Iran Wang Qun. Ảnh: AFP

Sau khi nối lại các cuộc đàm phán vào đầu tuần này, các nhà ngoại giao tham gia đàm phán nói với tờ Wall Street Journal rằng một trong những trở ngại lớn nhất là Tehran yêu cầu Mỹ cam kết họ sẽ không từ bỏ hiệp ước một lần nữa và không áp đặt lại các biện pháp trừng phạt.

Các cuộc đàm phán kéo dài sáu tháng qua tại khách sạn Palais Coburg sang trọng ở Vienna đã được tiến hành theo cách hoán đổi lẫn nhau giữa nhóm P4 1 (Trung Quốc, Pháp, Anh, Nga và Đức) cùng với Iran (do Mỹ rút lui). Do phía Iran từ chối gặp trực tiếp các nhà đàm phán Mỹ nên những cuộc thảo luận đã được tiến hành gián tiếp thông qua các nhà đàm phán châu Âu, Nga và Trung Quốc. Đặc phái viên hàng đầu của Trung Quốc trong các cuộc đàm phán này là ông Wang Qun và của Nga là ông Mikhail Ulyanov.

Trên các phương tiện truyền thông Trung Quốc, ông Wang Qun đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò "duy nhất và mang tính xây dựng" của Bắc Kinh trong các cuộc thảo luận với tất cả các bên nhằm khuyến khích nối lại tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Iran càng sớm càng tốt.

Bỏ qua những căng thẳng với Washington về cạnh tranh thương mại hoặc bất đồng quanh vấn đề Đài Loan/Trung Quốc và Biển Đông, ông Wang đã có các cuộc đàm phán kéo dài với đặc phái viên Mỹ về Iran Robert Malley tại Vienna, nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Dầu mỏ và địa chính trị

Jean-Franois Di Meglio, chuyên gia về Trung Quốc và là Chủ tịch Trung tâm châu Á có trụ sở tại Paris, giải thích: "Trung Quốc có lợi ích trong việc thỏa thuận được khôi phục càng sớm càng tốt để đảm bảo đa dạng hóa nguồn cung dầu của họ và cũng vì Iran là một đối tác địa chính trị".

Về phần mình, Thierry Coville, nhà nghiên cứu tại Viện Chiến lược và Quốc tế (IRIS) có trụ sở tại Paris, nói: "Trung Quốc đã đóng một vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán dẫn đến thỏa thuận năm 2015". Điều này đã được tiết lộ bởi cựu ngoại trưởng và nhà đàm phán hàng đầu của Iran, Mohammad Javad Zarif, trong cuốn sách được xuất bản ngay trước khi Tổng thống mới của Iran Ebrahim Raisi, nhậm chức vào tháng 8/2021.

Trong hồi ký về hậu trường hai năm đàm phán dẫn đến thỏa thuận năm 2015, ông Zarif viết rằng "bất cứ khi nào các bên đi đến bế tắc, phía Trung Quốc sẽ can thiệp, đưa ra sáng kiến mới và tìm cách vực dậy các cuộc đàm phán".

Nhưng trong những tháng gần đây, quan hệ giữa Bắc Kinh và Tehran đã có một bước tiến mới với việc hai bên ký kết quan hệ đối tác chiến lược song phương 25 năm lịch sử gồm nhiều lĩnh vực hợp tác đa dạng như năng lượng, an ninh, cơ sở hạ tầng và truyền thông.

Ngoài việc cung cấp dầu giá thấp, thỏa thuận chiến lược - có hiệu lực từ ngày 15/1 - cũng cung cấp hỗ trợ an ninh của Trung Quốc cho Iran, trong đó có việc chuyển giao thiết bị quân sự. "Trung Quốc đã ký rất ít quan hệ đối tác kiểu này. Đây là một liên minh ngoại giao nghiêm túc", ông Di Meglio nhận xét.

Đối với Bắc Kinh, quốc gia tiếp tục nhập khẩu dầu của Iran bất chấp nguy cơ bị Bộ Tài chính Mỹ trừng phạt, việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ về thương mại với Iran sẽ là một lợi ích. Trước khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018, Trung Quốc nhập khẩu gần 10% lượng dầu từ Iran và đã đầu tư vào cơ sở hạ tầng để mua lượng dầu lớn hơn. "Trung Quốc rất quan tâm đến dầu thô của Iran vì các nhà máy lọc dầu của họ hợp với việc xử lý loại dầu nặng này, được sử dụng làm nhiên liệu để cung cấp cho các nhà máy điện, hệ thống sưởi và xe tải của Trung Quốc", ông Di Meglio lưu ý.

Ngoài khía cạnh kinh tế, các chuyên gia nhận định, mối quan hệ hợp tác với Iran cho phép Trung Quốc đối trọng với các hành động của Mỹ và khẳng định sức mạnh ngoại giao ngày càng tăng của nước này trong khu vực.

Chuyên gia Di Meglio nêu rõ: "Trung Đông từng không phải là một yếu tố chính trong ngoại giao của Trung Quốc. Nhưng điều này đã thay đổi trong 5 năm qua với tình hình Iraq như một bước ngoặt. Sau cuộc chiến (ở Iraq), Trung Quốc đã chớp cơ hội để dành lấy việc khai thác các giếng dầu tại Iraq, vốn hiện đang được xây dựng lại".

Tại LHQ, Trung Quốc cũng đang tập trung cho cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an về các quyết định liên quan đến khu vực, đặc biệt là Iran cũng như Syria, gần giống như việc Nga ủng hộ Tổng thống Syria Bashar al-Assad.

Ở Bắc Kinh cũng vậy, trong vài tuần qua, chính sách ngoại giao Trung Quốc đã hoạt động hết công suất. Trong khoảng thời gian từ ngày 10 - 14/1, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã tiếp ít nhất 5 người đồng cấp trong khu vực Trung Đông. Các lãnh đạo giao của Saudi Arabia, Kuwait, Oman, Bahrain và Iran, cũng như Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ và Tổng thư ký Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), đã lần lượt đến thăm Trung Quốc.

Ngoài các vấn đề song phương, những chuyến thăm này cũng liên quan đến vấn đề hạt nhân Iran vì chúng là cơ hội để trấn an các nước vùng Vịnh nói riêng về tầm quan trọng của thỏa thuận hạt nhân Iran. Đây cũng là cơ hội để Trung Quốc cho Washington thấy rằng họ hiện đóng vai trò quan trọng trong khu vực mà Mỹ đang mất dần ảnh hưởng.

Trung Quốc và Iran cam kết thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Ngày 14/1, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Iran Hossein Amir Abdollahian đã tiến hành hội đàm trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Ảnh: THX/TTXVN. Tại cuộc hội đàm ở thành phố Vô Tích thuộc tỉnh Giang...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Người gốc Việt nổ súng ngăn vụ cướp tiệm vàng ở California01:48

Chân dung nghi phạm 22 tuổi ám sát đồng minh của Tổng thống Mỹ Donald Trump03:08

Phó Tổng thống Mỹ khiêng quan tài của nhà hoạt động bị ám sát01:40

Bí ẩn "vật thể lạ" trên Google Maps, nghi UFO ở Nam Cực, khiến thế giới sửng sốt02:33

Máy bay SpiceJet rơi bánh khi cất cánh, 70 hành khách thoát nạn04:36

Bạo lực chính trị giữa nước Mỹ bị chia rẽ07:55

Romania xuất kích máy bay chiến đấu, Ba Lan đóng cửa sân bay vì cảnh báo UAV09:08

Venezuela tố Mỹ 'bắt giữ trái phép' tàu cá giữa lúc căng thẳng06:57

Tân Thủ tướng Nepal tuyên bố sẽ không cầm quyền quá 6 tháng07:50

Dải Gaza giữa những ngổn ngang08:07

SpaceX phóng tàu chở hàng 4,99 tấn lên Trạm Vũ trụ Quốc tế21:34

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Chủ tịch EC: Không loại trừ khả năng bắn hạ máy bay của Liên bang Nga

18:37:01 25/09/2025

Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radoslaw Sikorski đã cảnh báo tại một cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc trong tuần này rằng bất kỳ sự xâm phạm nào trong tương lai sẽ bị đáp trả bằng vũ lực.

Mỹ mở các cuộc điều tra nhằm vào thiết bị y tế, robot và máy công nghiệp nhập khẩu

18:35:57 25/09/2025

Trong lĩnh vực công nghiệp, cuộc điều tra tập trung vào máy công cụ phục vụ cắt, hàn và xử lý phôi, nồi hấp và lò công nghiệp. Các công nghệ cắt bằng laser và nước cũng nằm trong diện điều tra.

Cử tri độc lập gia tăng, tạo thế khó cho cả hai đảng lớn ở Mỹ

18:33:43 25/09/2025

Ông Reinish phân tích rằng đảng Dân chủ đánh mất sự ủng hộ của cử tri độc lập xuất phát từ thất bại trong việc tiếp cận họ đúng chỗ và truyền tải thông điệp một cách chân thực.

Mỹ cắt 13 tỷ USD tài trợ xanh: Dấu hiệu thay đổi chiến lược năng lượng dưới thời Tổng thống Trump

18:30:47 25/09/2025

Quyết định này đã vấp phải sự chỉ trích gay gắt từ Thống đốc bang California Gavin Newsom, người cho rằng Mỹ đang tự đánh mất vị thế dẫn đầu về năng lượng sạch vào tay Trung Quốc.

Thủ tướng Đức bảo vệ chính sách tài khóa 2026

18:26:40 25/09/2025

Lãnh đạo đảng cực hữu chỉ trích giá năng lượng cao, gánh nặng thuế và phí, các khoản chi tiêu bảo vệ khí hậu và các chương trình phúc lợi công dân, lập luận rằng chi phí di cư chủ yếu gây áp lực đối với hệ thống phúc lợi xã hội.

Mỹ: Nhà Trắng lên kế hoạch sa thải hàng loạt trước nguy cơ chính phủ đóng cửa

18:22:02 25/09/2025

Động thái này làm dấy lên câu hỏi liệu Nhà Trắng có đang tận dụng bối cảnh để thúc đẩy kế hoạch của Tổng thống Donald Trump nhằm cắt giảm bộ máy liên bang, hay chỉ là chiến thuật gây sức ép trong đàm phán ngân sách với phe Dân chủ.

Căng thẳng tại Trung Đông: Tấn công bằng UAV ở miền Nam Israel, hơn 20 người bị thương

18:19:09 25/09/2025

Tháng trước, một cuộc không kích của Israel nhằm vào thủ đô Sanaa đã khiến nhiều quan chức cấp cao của Houthi thiệt mạng. Israel cảnh báo đây mới chỉ là "khởi đầu" trong chiến dịch nhắm vào lãnh đạo cấp cao của lực lượng này.

Colombia: Giải cứu thành công 23 thợ mỏ sau 48 giờ mắc kẹt

18:15:45 25/09/2025

Vụ việc xảy ra tại mỏ La Reliquia, thuộc tỉnh Antioquia, Tây Bắc Colombia. Hình ảnh do cơ quan khai thác mỏ nhà nước chia sẻ cho thấy các thợ mỏ được đưa ra ngoài lần lượt, có sự hỗ trợ của đội cứu hộ.

Nga: Hai máy bay va chạm trên đường băng ở sân bay thủ đô

18:07:12 25/09/2025

Trong khi đó, một số nguồn tin cho biết chiếc máy bay va chạm với máy bay của hãng Rossiya là chiếc Airbus 330 thuộc hãng hàng không Hải Nam (Trung Quốc) đang trên đường từ Nga trở về thủ đô Bắc Kinh.

UAV buộc sân bay Đan Mạch đóng cửa lần hai trong một tuần

18:05:06 25/09/2025

Theo dữ liệu từ FlightRadar24, ít nhất ba chuyến bay thương mại đến Aalborg đã buộc phải chuyển hướng sang các sân bay khác, trong khi hai chuyến bay đi và một chuyến bay đến bị hủy.

Lý do số ca nhiễm 'vi khuẩn ác mộng' ngày càng gia tăng ở Mỹ

17:59:47 25/09/2025

Giới chức y tế Mỹ đang gióng hồi chuông cảnh báo về tình trạng gia tăng của vi khuẩn ác mộng kháng thuốc kháng sinh.

Quảng Tây (Trung Quốc) áp dụng nhiều biện pháp ứng phó bão RASAGA

16:55:29 25/09/2025

Những cơ sở không thiết yếu như địa điểm văn hóa, giải trí sẽ tạm ngừng hoạt động; những nơi đảm bảo sinh kế cho người dân như chợ nông sản, trung tâm mua sắm, siêu thị, trạm xăng cần sắp xếp lại giờ hoạt động, tránh thời điểm xảy ra mư...