Trung Quốc không đủ khả năng tự cung cấp 70% sản lượng chip

Mặc dù chính phủ hết sức thúc đẩy sản xuất chip trong nước, nhưng tỷ lệ tự cung tự cấp của Trung Quốc trong năm ngoái chỉ đạt được khoảng 16%, còn rất xa mới đáp ứng mục tiêu 70% nhu cầu bán dẫn.

Trong một sự kiện diễn ra ở Bắc Kinh cuối tháng trước, Chủ tịch SAIC Motor Wang Xiaoqiu bắt đầu cuộc trò chuyện với Feng Xingya, người đồng cấp của ông tại Guangzhou Automobile Group, bằng cách hỏi xem ông ấy cảm thấy thế nào về việc mua chip. Hỏi về tình hình chip “đã biến thành một lời chào”, ông Wang nói với nụ cười gượng gạo.

Nhập khẩu chip gia tăng và sự chậm trễ trong việc cấp phép vận chuyển thiết bị sản xuất chip tiên tiến từ phía Mỹ khiến Trung Quốc không đạt được mục tiêu tự cung tự cấp

Tình trạng thiếu hụt chất bán dẫn toàn cầu không có dấu hiệu giảm bớt và nguồn cung nội địa thấp của Trung Quốc đang khiến nước này phải đau đầu, đặc biệt trong ngành sản xuất ô tô. Chiến lược của Mỹ nhằm vào mục tiêu tiếp cận chip của Trung Quốc cũng góp phần làm cho khả năng tự lực cánh sinh trở thành vấn đề cấp bách đối với chính quyền Bắc Kinh.

Năm 2015, sáng kiến ​​”Sản xuất tại Trung Quốc 2025″ (Made in China 2025) được công bố nhằm mục đích nâng sản lượng chip từ dưới 10% nhu cầu vào thời điểm đó lên 40% vào năm 2020 và 70% vào năm 2025. Chính phủ còn đề ra một loạt biện pháp, bao gồm cả việc đẩy mạnh đầu tư bằng các quỹ do nhà nước hậu thuẫn, tập trung đặc biệt vào ngành công nghiệp bán dẫn.

Quỹ lớn nhất trong số đó là Quỹ Đầu tư Công nghiệp Vi mạch Trung Quốc, được mệnh danh là “Big Fund”, thành lập vào gần cuối năm 2014, có nhiệm vụ hỗ trợ Made in China 2025. Quỹ đã huy động được 140 tỉ nhân dân tệ (khoảng 22 tỉ USD) cho lần kêu gọi đầu tiên. Năm 2019, quỹ nhận được khoảng 200 tỉ nhân dân tệ để đối phó với căng thẳng Mỹ – Trung. Big Fund đã thúc đẩy hồ sơ của nhà sản xuất bộ nhớ flash NAND Yangtze Memory Technologies. Họ cũng đã đầu tư rất nhiều vào chuỗi cung ứng vật liệu và thiết bị cho Semiconductor Manufacturing International (SMIC), giúp phát triển công ty trở thành nhà sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc.

Theo Nikkei, chính phủ Trung Quốc đã áp dụng thuế và ưu đãi khác cho các nhà sản xuất chip vào năm ngoái. Khoản đầu tư vào lĩnh vực này tăng gấp 4 lần vào năm 2020 lên 140 tỉ nhân dân tệ. Và 884,8 tỉ nhân dân tệ (khoảng 137 tỷ USD) giá trị chip do Trung Quốc sản xuất đã được bán vào năm ngoái, nhiều gấp ba lần năm 2014. Tuy nhiên, nhập khẩu từ nước ngoài của đại lục cũng tăng lên khoảng 60% từ năm 2014 lên 350 tỉ USD trong năm ngoái.

Dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường IC Insights cho thấy, Trung Quốc chỉ có khả năng cung cấp 16% chất bán dẫn trong nước vào năm 2020. Con số này thậm chí còn thấp hơn, ở mức 6%, sau khi loại trừ các công ty nước ngoài có cơ sở tại Trung Quốc, chẳng hạn như Taiwan Semiconductor Manufacturing ( TSMC), Samsung Electronics và SK Hynix.

Chậm trễ trong các chuyến hàng thiết bị sản xuất chip là một trong những nguyên nhân làm sa lầy tiến độ. “Đã có sự chậm trễ trong việc nhận phê duyệt thiết bị 28 nanomet và 14 nanomet” từ các nhà chức trách Mỹ, đồng giám đốc điều hành SMIC Zhao Haijun nói trong cuộc họp báo về thu nhập hồi tháng 8.2021.

Song, những điều trên không có nghĩa là Trung Quốc từ bỏ mục tiêu trở thành cường quốc bán dẫn. Doanh nghiệp triển vọng trên khắp các lĩnh vực đang đổ nguồn lực vào ngành chip, cùng với sự hỗ trợ từ phía chính phủ.Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông Trung Quốc, Xiaomi đã đầu tư vào hơn 20 công ty bán dẫn trong năm nay. Ở lĩnh vực xe điện, nhà sản xuất BYD dự kiến ​​sẽ sớm mua một công ty bán dẫn có trụ sở tại tỉnh Sơn Đông. Liên doanh SAIC-GM-Wuling Automobile bắt đầu phát triển chất bán dẫn.

Ngành giáo dục cũng tham gia đào tạo nhân sự. Trường đại học Thanh Hoa đã chuyển đổi một khóa học bán dẫn thành một khoa hoàn chỉnh vào tháng 4.2021. Cả Đại học Bắc Kinh và Đại học Khoa học và Công nghệ Huazhong đều thành lập các khoa chuyên dụng cho ngành bán dẫn hồi tháng 7.2021.

Tuy nhiên, theo một số chuyên gia, việc chính phủ Trung Quốc tìm cách xây dựng chuỗi cung ứng chất bán dẫn miễn nhiễm với các lệnh trừng phạt của Mỹ dường như nói dễ hơn làm. “Chất bán dẫn là tiền đề cho sự phân công lao động toàn cầu. Không quốc gia nào có thể tạo ra chuỗi cung ứng độc lập của riêng mình”.

Trong những tháng gần đây, có một điều đáng chú ý là Bắc Kinh không chỉ loại trừ các thực thể thuộc sở hữu nước ngoài khỏi không gian trực tuyến, mà còn thắt chặt hơn về mặt xã hội và hệ tư tưởng. Một Trung Quốc hướng nội sẽ cản trở nỗ lực hợp tác của các công ty bán dẫn toàn cầu. Điều đó sẽ tạo ra triển vọng mờ mịt một cách nghịch lý cho Trung Quốc trong việc đạt được mức độ tự cung tự cấp về chất bán dẫn mà nước này đang tìm kiếm.