Trung Quốc biếu của rởm, hàng không Tonga méo mặt

Quốc đảo Tonga tại Thái Bình Dương đang rơi vào cảnh khốn khó khi khách du lịch dần quay lưng sau khi họ lỡ nhận một chiếc máy bay được TQ biếu…

Đã gần 10h sáng nhưng tiệm cà phê tại sảnh sân bay nội địa của quốc đảo Thái Bình Dương nhỏ bé này vẫn chưa bán nổi một tách cà phê. Molly Fatai, một nhân viên phục vụ cho biết lương của mình tại đây đã bị giảm 1/3 từ năm ngoái.

Số lượng chuyến bay tới những hòn đảo ngoài khơi của nước này đã bị giảm một nửa, xuống còn từ 2-3 chuyến/ngày, ngoại trừ những ngày Chủ nhật, khi… không hề có chuyến bay nào.

Hãng hàng không New Zealand Airlines, vốn từng đưa nhiều du khách tới đây đã đóng cửa và ra đi, còn chính phủ New Zealand thì cảnh báo công dân nước mình không nên đi sử dụng hàng không nội địa của Tonga.

“Nền kinh tế Tonga do đó đã chịu hậu quả ghê gớm”, Stuart Perry, tổng giám đốc của cơ quan du lịch Tonga xác nhận.

Điều gì đã khiến những người láng giềng lâu năm và giàu có của Tonga rời bỏ họ? Tất cả đều chỉ bởi một người bạn mới hơn, ở xa hơn nhưng lại giàu có hơn của Tonga là Trung Quốc, và chiếc máy bay mà nước này đem tặng.

Chiếc Xian MA-60 của hàng không Tonga

Người dân của quốc gia siêu nhỏ với chỉ hơn 100.000 dân này đã phải chịu những hậu quả không mong muốn trong cuộc ganh đua giành ảnh hưởng toàn cầu.

Tại sân bay chính của Tonga, vốn do các nhà thầu Mỹ xây dựng từ Thế chiến II, các nhân viên bảo dưỡng đang làm việc cùng món quà tặng đầy rắc rối: một chiếc máy bay Xian MA-60 hai động cơ cánh quạt.

Khi Tonga nhận bàn giao chiếc máy bay, ước tính có giá khoảng 20 triệu USD kèm phụ tùng và chi phí đào tạo, công ty hàng không Air Chathams của New Zealand đã quyết định rời hòn đảo này sau 5 năm hiện diện, thay vì đối mặt với một cuộc cạnh tranh bị cho là được bảo hộ. Do đó, hiện Real Tonga, công ty vận hành chiếc MA-60, trở thành hãng bay nội địa duy nhất.

Chính phủ New Zealand tiếp đó đã đăng cảnh báo đi lại lên trên website, thông báo tới người dân việc mẫu máy bay MA-60 đã liên quan tới nhiều vụ tai nạn gần đây ở các nước khác, và không được cấp giấy chứng nhận chất lượng của cơ quan có uy tín. Nước này cũng dừng khoản hỗ trợ du lịch 5 triệu USD.

“Chúng ta không thể ngồi đó và nói rằng &’nó vẫn ổn’”, thủ tướng New Zealand John Kerry nói về việc cấp giấy chứng nhận chất lượng cho máy bay.

Bộ ngoại giao Trung Quốc trong thư phản hồi câu hỏi của hãng tin AP, khẳng định họ cung cấp máy bay theo yêu cầu của chính phủ Tonga, “nằm trong khuôn khổ hợp tác kinh tế và kỹ thuật song phương”, và rằng sự hỗ trợ này nhằm “thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội”, nâng cao đời sống người dân tại Thái Bình Dương, chứ không nhằm tạo ra các liên minh chính trị hay quân sự.

Mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc của Tonga bắt đầu năm 2006, khi Bắc Kinh đề xuất cho nước này vay với lãi suất thấp khó cưỡng: 2%/năm và được trả chậm.

Nhưng không phải ai cũng hài lòng với điều khoản đi kèm: Các đội thợ Trung Quốc thực hiện phần lớn công việc, trong khi những người địa phương thất vọng.

Không chỉ quà biếu là hàng rởm, trong một diễn biến khác, trước đó, vào tháng 5/2013, Bộ Quốc phòng Ecuador đã hủy hợp đồng cung cấp, lắp đặt, hiệu chỉnh các đài radar YLC-2V và YLC-18 trị giá 60 triệu USD với công ty CETC (Trung Quốc), vì “không đáp ứng được yêu cầu”.

Hê thông radar YLC-2V . Ảnh: Lenta

Lenta dân nguôn tư tạp chí quân sự Janes, cho biêt, các trạm radar trị giá 60 triệu USD mua từ Trung Quốc không đáp ứng được các yêu cầu như nhà chế tạo quảng cáo.

Do hợp đồng đổ vỡ, Ecuador nhận được từ CETC 3 triệu USD đặt cọc. Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Ecuador còn tính đòi công ty CETC cua Trung Quốc trả lại 36 triệu USD đã thanh toán và trả 9 triệu USD tiền bồi thường.

Theo Tổng thống Ecuador Rafael Correra, trong 18 tháng tới, nước này dự định mua các radar mới để thay radar rởm của Trung Quốc.

Được biết, giữa tháng 4/2013, có tin tất cả các radar Trung Quốc lắp đặt ở Ecuador đều không thể hoạt động. Quân đội Ecuador tuyên bố gửi trả lại toàn bộ các trạm radar Trung Quốc đã chuyển giao và yêu cầu bồi thường hợp đồng.

Theo Đất Việt