Trump chưa quyết định tái tranh cử
Jason Miller, chiến lược gia của Trump, cho hay ông chưa quyết định có tranh cử vào năm 2024 hay không, nhưng hy vọng điều này sẽ diễn ra.
“Tôi hy vọng thế và đã nói với ông ấy rằng mình hy vọng ông ấy làm thế”, Miller, cố vấn cho Tổng thống Donald Trump trong các chiến dịch tranh cử 2016 và 2020, nói với Fox Business hôm 14/1. “Ông ấy chưa đưa ra bất kỳ quyết định gì hay thậm chí cá nhân ông ấy chưa chính thức nói gì”.
Miller cho rằng Trump muốn đảm bảo kết thúc “nhiệm kỳ đầu tiên thành công nhất trong lịch sử tổng thống”, nhắc tới việc xây dựng bức tường biên giới với Mexico hay thực hiện các thỏa thuận với Trung Quốc hoặc Trung Đông, cải tổ bộ máy tư pháp…
“Tôi nghĩ khi các nhà sử học bắt đầu xem xét chính quyền này, họ sẽ thấy một sự thay đổi cơ bản về quan điểm của Tổng thống Trump đối với những nam nữ lao động trên khắp đất nước, so với đầm lầy lớn, những trùm công nghệ và truyền thông, những người muốn đàn áp phần còn lại của đất nước”.
Tổng thống Trump trên chuyên cơ tới bang Texas hôm 12/1. Ảnh: AP .
Nhiều thành viên trong nội các của Trump đã quay lưng với Tổng thống sau khi ông bị cáo buộc kích động cuộc nổi loạn ở Đồi Capitol và bị xem xét bãi nhiệm lần hai. Sự việc cũng làm lu mờ cơ hội tái tranh cử vào Nhà Trắng của Trump.
Tuy nhiên, Miller vẫn trung thành với Trump bất chấp những biến động tuần qua. Trong một cuộc phỏng vấn khác, ông chỉ trích những quan chức Cộng hòa bỏ phiếu luận tội Trump, trong đó có Liz Cheney, một thành viên cấp cao tại Hạ viện.
“Tôi nghĩ Liz Cheney có thể bị sa thải khỏi vị trí lãnh đạo của bà ấy, điều mà Jim Jordan, Matt Gaetz và những người khác đã kêu gọi, tôi hy vọng là như vậy. Làm sao một người như thế lại có thể là đảng viên Cộng hòa cấp cao thứ ba của chúng tôi”, Miller nói.
Video đang HOT
Trump từng nhiều lần ngụ ý rằng ông sẽ chạy đua vào Nhà Trắng 4 năm nữa. “Cuộc hành trình đáng kinh ngạc của chúng ta chỉ mới bắt đầu”, ông nói với người ủng hộ hồi đầu tháng.
Trong một tuyên bố riêng, Trump nói: “Đây chỉ là bước khởi đầu trong cuộc chiến của chúng ta để làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”.
Tháng trước, Trump cũng được cho là đã nói tại Nhà Trắng rằng: “Đó là 4 năm đáng kinh ngạc. Chúng tôi đang cố gắng làm thêm 4 năm nữa. Nếu không, tôi sẽ gặp lại các bạn sau 4 năm”.
Hạ viện Mỹ hôm 13/1 đã bỏ phiếu luận tội Trump với cáo buộc kích động nổi loạn. Trump có thể trở thành tổng thống đầu tiên bị kết tội nếu 2/3 trong số 100 thượng nghị sĩ tại Thượng viện bỏ phiếu tán thành, tức phải có 17 nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ nỗ lực bãi nhiệm Trump của phe Dân chủ.
Nếu điều đó xảy ra, Charles Schumer, người sẽ lãnh đạo phe Dân chủ chiếm đa số tại Thượng viện sắp tới, tuyên bố sẽ tổ chức cuộc bỏ phiếu thứ hai để ngăn Trump đảm nhiệm bất cứ chức vụ chính quyền nào trong tương lai. Trump sẽ không được phép chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024 nếu đa số thượng nghị sĩ bỏ phiếu nhất trí.
Một số chuyên gia pháp lý cũng lập luận rằng quốc hội có thể ngăn Trump tái tranh cử năm 2024 dù quy trình luận tội ở Thượng viện có kết quả thế nào, bởi theo Tu chính án thứ 14, những người tham gia “nổi dậy hoặc nổi loạn” chống lại nước Mỹ sẽ không được phép đảm nhiệm chức vụ trong chính quyền.
Hai công cụ ngăn Trump quay lại Nhà Trắng
Giới học giả cho rằng xem xét bãi nhiệm hoặc Tu chính án thứ 14 có thể truất quyền tái tranh cử của Trump nhưng còn nhiều điều chưa rõ ràng.
Hạ viện Mỹ ngày 13/1 thông qua điều khoản bãi nhiệm Tổng thống Donald Trump với cáo buộc "kích động bạo loạn", khiến ông trở thành tổng thống duy nhất trong lịch sử Mỹ bị xem xét bãi nhiệm hai lần.
Hạ viện Mỹ sẽ chuyển điều khoản tới Thượng viện để tổ chức phiên tòa xem xét cáo buộc. Tuy nhiên, phiên tòa của Thượng viện nhiều khả năng chỉ được mở khi Trump đã trở thành cựu tổng thống, nên ít khả năng động thái của Hạ viện dẫn đến việc Trump bị phế truất trước khi nhiệm kỳ 4 năm của ông kết thúc ngày 20/1.
Vì vậy, phe Dân chủ có thể cố gắng sử dụng quá trình luận tội để truất tư cách tranh cử sau này của Trump, nhằm ngăn ông quay trở lại bộ máy chính quyền.
Tổng thống Trump tại Nhà Trắng tháng 6/2020. Ảnh: AFP .
Hiến pháp Mỹ nói rằng có hai cách để trừng phạt một quan chức bị luận tội: phế truất hoặc "truất quyền nắm giữ và thụ hưởng bất kỳ chức vụ danh dự, tín nhiệm hoặc lợi ích nào tại nước Mỹ". Trump sẽ bị kết tội và phế truất nếu điều khoản luận tội nhận được ủng hộ của ít nhất 2/3 thượng nghị sĩ trong phiên tòa tại Thượng viện.
Tuy nhiên, Hiến pháp Mỹ không quy định rõ liệu việc truất quyền Trump tái tranh cử có cần tới 2/3 phiếu đồng thuận hay không. Thượng viện từng truất quyền giữ chức vụ trong tương lai của tổng cộng ba người, tất cả đều là thẩm phán liên bang, với số phiếu chỉ cần quá bán.
Dù vậy, việc bỏ phiếu về tương lai chính trị chỉ xảy ra sau khi Thượng viện đã kết tội, tức là kịch bản này vẫn cần vượt qua "cửa ải" 2/3 phiếu đồng thuận. Tất cả ba thẩm phán nói trên đều bị kết tội trước khi bị truất quyền.
Khả năng cao Thượng viện sẽ không kết tội Trump, từ đó không dẫn đến quá trình bỏ phiếu định đoạt tương lai chính trị của ông. Cần tới 67 thượng nghị sĩ tán thành việc kết tội, có nghĩa là nếu tất cả thượng nghị sĩ Dân chủ đồng tình, vẫn cần thêm 17 trong số 50 phiếu thượng nghị sĩ Cộng hòa.
Có nhiều tranh cãi về phạm vi áp dụng quy định truất quyền , Brian Kalt, giáo sư luật tại Đại học Bang Michigan, nói. Phân tích các tài liệu lịch sử, một số chuyên gia luật cho rằng quy định truất quyền trong tương lai không thể được áp dụng với chức vụ tổng thống, trong khi những người khác có quan điểm ngược lại.
Các học giả cho rằng đây là lĩnh vực chưa được khám phá và không có câu trả lời rõ ràng. Paul Campos, giáo sư luật hiến pháp tại Đại học Colorado, tin rằng cuộc bỏ phiếu để truất quyền Trump vẫn có thể được tổ chức ngay cả khi không có đủ số phiếu để kết tội. Tòa án Tối cao Mỹ đã nói rõ rằng Thượng viện có nhiều sự tự do việc quyết định cách tiến hành phiên tòa.
Tuy nhiên, Kalt cho rằng việc truất quyền chỉ có thể diễn ra sau khi bị kết tội. Nếu không làm vậy, điều đó sẽ giống như trừng phạt tổng thống vì hành vi phạm tội mà ông không phạm phải, Kalt nói.
Khoản 3 của Tu chính án thứ 14 cung cấp một con đường khác để truất quyền tái tranh cử của Trump. Nó quy định rằng không ai được giữ chức vụ nếu họ tham gia vào "cuộc bạo loạn hoặc nổi loạn" chống lại Mỹ. Nó được ban hành sau Nội chiến để ngăn quân miền Nam nắm giữ các chức vụ trong chính quyền.
Theo t.iền lệ, chỉ cần quá bán thành viên của cả lưỡng viện chấp nhận để đưa ra hình phạt này. Quốc hội sau đó cũng có thể đảo ngược quyết định, nhưng chỉ khi 2/3 thành viên của lưỡng viện ủng hộ.
Năm 1919, quốc hội đã sử dụng Tu chính án thứ 14 để chặn Victor Berger đảm nhận ghế trong Hạ viện, vì ông này đã tích cực phản đối sự can thiệp của Mỹ vào Thế chiến I.
Khoản 3 của Tu chính án thứ 14 không giải thích nó được kích hoạt như thế nào. Trong khi đó, Khoản 5 nói rằng quốc hội có quyền thực thi quy định thông qua "luật thích hợp." Một số học giả giải thích điều này có nghĩa là đa số thành viên ở lưỡng viện quốc hội có thể ban hành luật để áp lệnh cấm tranh cử với Trump.
"Việc làm thế nào để kích hoạt điều khoản của Tu chính án thứ 14 rất không rõ ràng", Kalt cho biết. "Tôi nghĩ rằng nó đòi hỏi kết hợp giữa lập pháp và kiện tụng".
Kalt cho rằng nếu bị truất quyền tái tranh cử, Trump có thể thách thức quyết định đó tại tòa.
Năm 1993, khi Thượng viện luận tội một thẩm phán, Tòa án Tối cao Mỹ nói rằng việc đ.ánh giá Thượng viện xét xử có hợp lý hay không là một câu hỏi chính trị và vấn đề này không thể bị mang ra tòa phân xử.
Tuy nhiên, nếu Trump bị truất quyền, Tòa án Tối cao hiện tại có thể phải làm rõ liệu động thái đó có hợp pháp hay không. Trump đã bổ nhiệm ba trong số 9 thành viên Tòa án Tối cao, gồm: Thẩm phán Neil Gorsuch, Brett Kavanaugh và gần đây nhất là Amy Coney Barrett.
"Nếu bạn định nói rằng ai đó không thể tranh cử, bạn muốn quá trình kiện cáo và giải quyết mau diễn ra để tránh đêm dài lắm mộng", Kalt nói.
Tổng thống Trump 'úp mở' về nguồn lây bệnh cho mình Tuyên bố mới đây của Tổng thống làm dấy lên nghi ngờ rằng ông có thể nhiễm COVID-19 trong cuộc gặp với người thân của các quân nhân đã qua đời. Trong cuộc phỏng vấn trên Fox Business, Trump nhắc tới sự kiện ở Nhà Trắng hôm 27/9 với một nhóm gia đình Sao Vàng, nói rằng ông nghĩ có khả năng đã...
