Trở về từ Gạc Ma: Vật lộn mưu sinh
Phụ hồ, bán quán, làm thuê làm mướn… Ít ai ngờ những chiến sĩ kiêu hùng trong trận hải chiến với quân Trung Quốc 25 năm trước giờ vẫn phải tiếp tục chiến đấu để vượt qua đói nghèo.
Căn nhà nhỏ ở xã Hòa Thắng, TP Buôn Ma Thuột – Đắk Lắk của anh Trương Văn Hiền, người tham gia cuộc hải chiến ngày 14/3/1988 và bị Trung Quốc (TQ) bắt giữ suốt hơn 3 năm, có vẻ vắng lặng. “Anh Hiền đi phụ hồ rồi. Từ Tết đến giờ, anh ấy phải ở nhà vì hết việc, mới đi làm sáng nay” – chị Bùi Thị Phượng, vợ anh Hiền, nói khi chúng tôi hỏi về anh Hiền vào sáng 17/3.
Ai kêu gì cũng làm
Chúng tôi không khỏi nhói lòng vì chỉ vài ngày trước, khi ghé thăm anh Hiền đã chứng kiến cảnh chị Phượng phải thường xuyên vắt khăn ướt lau cho chồng để phòng ngừa bệnh tình của anh tái phát mỗi khi nắng nóng.
Là 1 trong 9 chiến sĩ tham gia trận đối đầu ở đảo Gạc Ma bị TQ bắt giữ, vốn đã thương tích đầy mình lại bị giam lâu ngày, khi trở về, Hiền gần như mất hết sức lao động. Thế nhưng, để nuôi 2 con ăn học và vợ bị bệnh cột sống, anh phải đi làm thuê, làm mướn.
“Lâu nay, gia đình tôi chỉ biết trông chờ vào những đồng t.iền công phụ hồ của anh Hiền dù biết rằng nếu không chữa trị kịp thời, bệnh tình sẽ khiến anh ấy không cầm cự được lâu” – chị Phượng nghẹn ngào.
Hai cựu binh Trương Văn Hiền (trái) và Dương Văn Dũng dù thương tích đầy người vẫn hằng ngày phụ hồ để kiếm sống (Ảnh: CAO NGUYÊN – BÍCH VÂN)
25 năm đã trôi qua sau trận hải chiến Trường Sa, cựu binh Lê Hữu Thảo, ngụ xã Hương Thủy, huyện Hương Khê – Hà Tĩnh, hiện cũng phải đi phụ hồ để kiếm sống như anh Hiền. Anh Thảo chính là tiểu đội trưởng Gạc Ma, người mà ngày 14/3/1988 đã ôm lấy t.hi t.hể thiếu úy đảo phó Trần Văn Phương khi anh hy sinh và cứu đồng đội Nguyễn Văn Lanh bị lính TQ đ.âm trọng thương đưa lên xuồng sang tàu HQ-505 qua đảo Cô Lin.
Đã ngót nghét 50 t.uổi nhưng anh Thảo vẫn chưa dám lập gia đình. Không có nhà, anh phải thuê chỗ trọ tại xã Thạch Trung, TP Hà Tĩnh để tiện việc phụ hồ. “Nhà ở quê là của người em, tôi thuê phòng ở mất cả triệu đồng mỗi tháng. Do không có công việc ổn định, ai kêu gì tôi cũng làm để vượt qua khó khăn. Tôi cũng muốn lập gia đình nhưng cuộc sống mình bấp bênh thế này, thấy ngại quá” – anh tâm sự.
Cũng phải đi phụ hồ để mưu sinh là cựu binh Dương Văn Dũng, ngụ tại quận Cẩm Lệ – TP Đà Nẵng. Tham gia bảo vệ đảo Gạc Ma trên con tàu HQ-604, bị TQ bắt giữ và được trả về sau hơn 3 năm, anh lập gia đình với đôi bàn tay trắng. Hơn 20 năm nay, cuộc sống gia đình Dũng chưa lúc nào hết bấp bênh bởi sức khỏe của anh quá yếu. Năm 2011, anh phải mổ khối u ở não. Vậy mà, thấy vợ mỗi ngày phải đạp xe hơn 20 km để bán trái cây nuôi chồng con, anh đã quyết định đi phụ hồ.
“Mỗi ngày phụ hồ, tôi cũng kiếm được hơn 100.000 đồng giúp vợ nuôi con. Dù bác sĩ khuyên chỉ nên nghỉ ngơi, không được làm việc quá sức nhưng hoàn cảnh gia đình thế này, tôi ngồi yên sao được. Tôi chỉ mong Nhà nước có chính sách hỗ trợ vì bao năm nay không thấy gì” – anh thổ lộ.
Dù bị vết thương cũ h.ành h.ạ nhưng cựu binh Dương Văn Dũng vẫn đi phụ hồ để phụ vợ nuôi con. Ảnh: HOÀNG DŨNG
Video đang HOT
Không kế sinh nhai
Nhiều cựu binh Trường Sa quê Quảng Bình khi trở về đến nay vẫn gắn bó với công việc đồng ruộng, nương rẫy. Những Lê Thanh Miễn, Lê Văn Dũng, Lê Văn Đông, Mai Xuân Hải… – các chiến sĩ từng làm nên “vòng tròn bất tử” bảo vệ cờ Tổ quốc trên đảo Gạc Ma năm nào – dù đã đổ không biết bao nhiêu mồ hôi, nhọc nhằn bên đồng lúa, cây sắn, rẫy tiêu… nhưng quanh năm vẫn không đủ ăn.
“Tôi may mắn bị thương nhẹ nên vẫn còn lao động được. Tội nhất là mấy anh em bị thương nặng, đã không làm được việc gì mà còn phải đi bệnh viện thường xuyên” – anh Lê Văn Đông chua chát. Ba con trai của cựu binh Mai Xuân Hải dù đã trưởng thành nhưng cũng không đỡ đần gì được người cha thường xuyên phải nhập viện vì vết thương h.ành h.ạ. “Đứa đầu vô TPHCM làm ăn nhưng chỉ đủ sống, 2 đứa sau thì phụ tôi làm rẫy nhưng cũng nay ốm, mai đau” – anh Hải buồn bã.
Hôm kỷ niệm 25 năm sự kiện 14/3/1988, căn nhà cấp 4 của cựu binh Trần Thiên Phụng ở TP Đông Hà – Quảng Trị tuy tụ tập đông vui những đồng đội cũ từng vào sinh ra tử ở Gạc Ma nhưng không khí vẫn có gì đó trầm lắng. “Cuộc sống của gia đình chỉ trông chờ vào nồi bún điểm tâm của vợ và t.iền trợ cấp thương binh hạng 4 của tôi nên thật khó khăn. Để có t.iền cho con cái ăn học, tôi phải thường xuyên cầm sổ thương binh của mình” – anh Phụng bộc bạch.
Anh hùng Vũ Huy Lễ, người đã táo bạo lao thẳng con tàu HQ-505 lên đảo Cô Lin, qua đó giữ vững chủ quyền của ta, bồi hồi: “Mỗi năm, Ban Liên lạc tàu HQ-505 chỉ họp mặt một lần nhưng nhiều anh em phải cố gắng lắm mới đến dự được vì không có t.iền. Tội nghiệp nhất là những người bị vết thương h.ành h.ạ, không có nghề nghiệp gì làm kế sinh nhai”…
Sớm tri ân chiến sĩ Trường Sa
Theo ông Nguyễn Văn Tấn, Trưởng Ban Liên lạc Bộ đội Trường Sa tại Đà Nẵng (thời kỳ 1984-1987), việc dựng bia tưởng niệm các chiến sĩ đã hy sinh trong trận hải chiến ngày 14/3/1988 là hết sức cần thiết và nên tiến hành sớm. “Việc này có ý nghĩa rất lớn. Tuy nhiên, dựng bia tưởng niệm ở đâu thì nên bàn kỹ cho phù hợp”. Ông Tấn cũng cho rằng việc hỗ trợ các cựu binh và gia đình liệt sĩ khó khăn là điều cần kíp.
H.Dũng
Trở về từ hải chiến Trường Sa
Sau cuộc hải chiến 14/3/1988, nhiều người lính hải quân Trường Sa phải hết sức chật vật để mưu sinh trong cuộc sống đời thường. Nhiều gia đình liệt sĩ hy sinh ở Gạc Ma năm nào cũng chưa thôi cảnh đói nghèo, cơ cực.
(Còn nữa
Theo 24h
Gạc Ma - Huyền thoại bất tử!
Trân hải chiên bi hùng bảo vê đảo Gạc Ma 25 năm trước qua hồi ức của những cựu binh còn sống trở về trong chương trình giao lưu "Hướng vê Trường Sa thân yêu".
Các đại biểu tham dự buổi giao lưu, hầu hết tóc đã ngả bóng hoa râm. Nhưng với khí phách của một người lính biển, những con người đã từng sống và chiến đấu giữa muôn trùng biển khơi ấy vẫn còn rất minh mẫn. Những câu chuyện họ kể như những thước phim quay chậm về cuộc chiến bi hùng cách đây một phần tư thế kỷ.
Khúc ca bi tráng
Sau những cái ôm hôn thắm tình đồng đội, những câu chuyện về một thời khói lửa năm xưa được các cựu chiến binh nhắc lại như muốn nhắn nhủ tới thế hệ trẻ hôm nay: Chủ quyền quốc gia là bất khả xâm phạm!
Thượng tá Hoàng Văn Hoan, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 83 công binh khẳng định, thực ra, thời điểm ngày 14/3/1988 chỉ là đỉnh điểm của cả một chiến dịch theo kịch bản đã được Trung Quốc tính toán, triển khai nhằm thực hiện dã tâm xâm chiếm khu vực quần đảo Trường Sa.
Những người lính trở về từ bãi đá Gạc Ma và mẹ Lê Thị Muộn tại buổi giao lưu
Trong buổi giao lưu, rất nhiều cựu binh trở về từ Gạc Ma hiện đang sinh sống tại Đà Nẵng kể lại rằng dù đối mặt với cái c.hết, nhưng tất cả vẫn không hề run sợ. Hình ảnh những người lính tay không bảo vệ đảo kết lại thành vòng tròn bảo vệ cờ Tổ quốc trên đảo Gạc Ma đã khiến quân Trung Quốc phải khiếp sợ.
Là một trong những người trở về sau trận chiến năm xưa, Anh hùng Nguyễn Văn Lanh, kể: "Khi đối mặt với quân Trung Quốc đông gấp nhiều lần, anh em chúng tôi thề sẽ cùng c.hết để bảo vệ đảo đến giọt m.áu cuối cùng. Chúng tôi chỉ tay không đ.ánh trả để bảo vệ cờ Tổ quốc, bảo vệ đảo. Cuối cùng quân Trung Quốc đã dùng vũ lực với tàu to s.úng lớn đ.ánh thẳng vào đảo Gạc Ma. Toàn bộ anh em bảo vệ đảo hy sinh và bị thương.".
Tại khu vực đá Gạc Ma, sáng 14/3/1988, từ tàu HQ-604 đang thả neo làm nhiệm vụ xây dựng, Lữ đoàn phó Lữ đoàn 146 Trần Đức Thông phát hiện bốn chiếc tàu lớn của Trung Quốc đang tiến lại gần. Tổ 3 người gồm thiếu uý Trần Văn Phương và hai chiến sĩ Nguyễn Văn Tư, Nguyễn Văn Lanh được cử lên đá (bãi đá) bảo vệ lá cờ Việt Nam đang tung bay. Phía Trung Quốc liền cho hai xuồng chở tám lính có vũ khí lao thẳng về phía đá. Chỉ huy Trần Đức Thông ra lệnh cho các thủy thủ từ tàu 604 tiến về, hình thành tuyến phòng thủ, không cho đối phương tiến lên.
"Khoảng 6 giờ sáng, Hải quân Trung Quốc thả ba thuyền nhôm và bốn mươi quân đổ bộ lên đá giật cờ Việt Nam. Tôi bị lê đ.âm và trúng đạn. Thiếu úy Trần Văn Phương hi sinh dưới làn đạn. Lúc 7 giờ 30 phút, Trung Quốc dùng hai chiến hạm b.ắn pháo 100mm vào tàu 604, làm tàu hỏng nặng. Hải quân Trung Quốc cho quân xông về phía tàu Việt Nam. Thuyền trưởng Vũ Phi Trừ chỉ huy đ.ánh trả quyết liệt, buộc đối phương phải nhảy xuống biển bơi trở về tàu", ông Lanh nhớ lại giây phút căng thẳng tại trận chiến năm xưa.
Đông đảo thân nhân của các chiến sỹ tham gia bảo vệ đảo Gạc Ma và nhiều bạn trẻ đến dự buổi giao lưu
Cựu binh Dương Văn Dũng ở quận Cẩm Lệ bồi hồi nhớ lại: "Tàu chiến Trung Quốc tới tấp nã pháo sang tàu ta. Tàu ta là tàu vận tải, đâu có pháo để b.ắn lại. Pháo địch b.ắn trúng cabin và nhiều vị trí trên tàu. Tàu tròng trành dữ dội. Nước ồng ộc chảy vào khoang tàu. Tàu chìm dần... Hầu hết anh em hy sinh và bị thương. Tôi và 8 đồng chí khác may mắn bám được vào các thanh gỗ, thanh ván, bồn dầu... trôi dạt giữa biển khơi, đến chập choạng tối thì bị tàu Trung Quốc bắt...".
Khoảng một tháng sau trận hải chiến tại Gạc Ma, Hải quân Việt Nam đưa 35 công binh và 7 thủy binh cùng vật liệu xây dựng bí mật đổ bộ trong đêm lên đá Len Đao xây nhà đ.ánh dấu chủ quyền.
Lặp lại kịch bản Gạc Ma, trong ngày, Trung Quốc đưa 7 tàu chiến và nhiều xuồng nhỏ bao vây uy h.iếp số quân Việt Nam trên đá. Tuy nhiên lần này Việt Nam cho 7 máy bay chiến đấu từ đất liền bay ra phía đá hỗ trợ nên số tàu chiến của Trung Quốc tản ra. Đụng độ không nổ ra, phía Việt Nam giữ được đá và hoàn thành việc xây dựng nhà trên đá.
"Con là niềm tự hào của gia đình"
Bãi san hô bây giờ vẫn dậy sóng... Nơi 25 năm về trước, trận chiến đấu bảo vệ biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc nổ ra khiến 64 chiến sĩ Hải quân vĩnh viễn gửi mình nơi biển cả. 11 chiến sĩ trở về nhưng đến nay, những vết thương năm xưa như vẫn còn hằn in trên thân thể họ.
M.áu và thân xác các anh đã hòa cùng sóng biển quê hương, tạo thành một vòng hoa bất tử. Tấm gương dũng cảm, mưu trí bảo vệ chủ quyền Tổ quốc của những người chiến sĩ sẽ mãi là những thiên sử anh hùng, bất diệt.
Mẹ Lê Thị Muộn, mẹ liệt sỹ Phan Văn Sự tại buổi giao lưu
Ngày tiễn con lên đường làm nhiệm vụ, mẹ Hô Thị Lai (75 tuôi, P. Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu, TP Đà Nẵng) vẫn còn xuân sắc. Nhưng rồi cũng như bao người mẹ Việt Nam thời chiến tranh, mẹ Lai như c.hết lặng khi nghe tin người con yêu dấu của mình đã vĩnh viễn nằm lại nơi biển lạnh. Nghe tin các đồng đội tổ chức chương trình giao lưu "Hướng về Trường Sa", mẹ Lai lụ khụ chống gậy đến nghe các đồng chí, đồng đội của con kể về cuộc chiến năm ấy.
Lấy chiếc khăn lau nhẹ hai dòng nước mắt lăn dài trên gò má, mẹ Lai nói: "Mẹ nhớ ngày Hùng (anh Trương Quôc Hùng, SN 1967) từ biêt mẹ, đi làm nhiêm vụ ở Trường Sa là dịp hoa mai nở vàng. Têt năm ây lạnh lắm. Hùng đê lại cho mẹ chiêc mên mới mà đơn vị vừa phát, bảo: Thôi chừ con đê mên mới ở nhà cho mẹ đắp kẻo lạnh, con mang mên cũ đi. Thanh niên không thây lạnh đâu mẹ à".
Mẹ Lai vân còn nhớ như in bóng của Hùng. Anh thích đá bóng, đọc sách mà đặc biêt là mong được trở thành người lính biên. Khi ước mơ thành hiên thực, anh viêt thư vê cho mẹ, từ Cam Ranh (Khánh Hòa): "Con ở đây với bạn bè vui lắm. Mẹ đừng buôn lo. Trời lạnh mẹ nhớ mặc áo âm mẹ nhé".
Ngày 14/3/1988, tin dữ được thông báo trên đài. Mẹ thức trắng ba đêm, tóc rụng chỉ còn vài sợi. Rôi mẹ lao đi khắp nơi, chạy hỏi thăm tin tức của con, mong chờ môt phép màu. Và 25 năm nay, mẹ vân hy vọng, trông chờ... Mẹ nói: "Thằng Hùng của mẹ còn trẻ lắm mà...".
Cũng giống như mẹ Lai, cụ Trần Huỷnh - người cha già của liệt sĩ Trần Văn Tài (phường Hòa Cường Bắc) lọ mọ chống gậy đến dự buổi giao lưu với tâm trạng nhớ con da diết.
Cụ Huỷnh vẫn nhớ như in cái ngày nhận được tin người con trai út đã vĩnh viễn nằm lại đảo Gạc Ma, cách đây hơn 25 năm. Cụ bảo, nghe đồng đội kể lại những giờ phút con cùng đồng đội tay không chiến đấu với kẻ thù, bảo vệ đảo, cụ vô cùng tự hào, dẫu đến giờ vẫn chưa tìm được h.ài c.ốt con trai.
Còn ông Lê Văn Xuân (bố liệt sĩ Lê Văn Xanh, Đà Nẵng) nhớ lại: Ông đã đứng c.hết lặng khi nghe tin con hy sinh qua loa phóng thanh. "Về nhà, tôi lấy hết can đảm nói với vợ con: Xanh đã hiến trọn t.uổi thanh xuân của mình quyết giữ chủ quyền, đó là niềm tự hào của gia đình mình", người cha già nói, mắt ngấn lệ.
Các đại biểu dành một phút mặc niệm tưởng nhớ các chiến sỹ đã hy sinh bảo vệ đảo Gạc Ma ngày 14/3/1988
Chương trình giao lưu với chủ đê "Hướng vê Trường Sa thân yêu" do Hội Cựu Chiến binh TP Đà Nẵng phối hợp với Thành Đoàn Đà Nẵng, Đài Phát thanh - Truyền hình và Ban liên lạc Bộ đội Trường Sa TP Đà Nẵng (giai đoạn 1984 - 1987) tổ chức sáng nay (14/3) tại TP.Đà Nẵng.
Theo 24h
Đến Gạc Ma, những ngày tháng 3/1988 (P2) Trọn một ngày ở Cô Lin, trắng đêm trên Sinh Tồn, tôi càng tin yêu những người lính nơi đầu sóng. Thế hệ sau này, khi đến với Trường Sa, mỗi người đều có những tình cảm thiêng liêng mang theo suốt cuộc đời... Kiên trung chiến sĩ Trường Sa Cuối tháng 3/1988, chúng tôi đến Cô Lin. Chiếc tàu HQ 505 nằm...