Trình Quốc hội chủ trương đầu tư cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025
Theo Bộ Giao thông vận tải, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể vừa ký tờ trình báo báo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 trình Quốc hội xem xét quyết định chủ trương đầu tư.
Tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông đoạn La Sơn – Túy Loan. Ảnh: Huy Hùng/TTXVN
Đầu tư trước 9 dự án thành phần
Theo tờ trình của Chính phủ, để hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông, trong giai đoạn 2021 – 2025 cần đầu tư toàn bộ 12 dự án thành phần, chiều dài khoảng 729 km, gồm các đoạn: Hà Tĩnh – Quảng Trị (267 km), Quảng Ngãi – Nha Trang (353 km) và Cần Thơ – Cà Mau (109 km) đi qua địa phận 12 tỉnh, thành phố: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Cần Thơ, Hậu Giang, Kiên Giang, Bạc Liêu, Cà Mau.
Theo tính toán sơ bộ, toàn bộ 12 dự án thành phần đầu tư giai đoạn phân kỳ (quy mô 4 làn xe) theo hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP), tổng mức đầu tư khoảng 154.527 tỷ đồng, trong đó vốn góp của Nhà nước khoảng 73.495 tỷ đồng.
Tuy nhiên, Chính phủ đánh giá, trong điều kiện nguồn lực nhà nước còn khó khăn; đồng thời phải cân đối, dành nguồn lực đầu tư cho các vùng kinh tế trọng điểm, vùng động lực, vùng khó khăn và thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng, cấp bách khác nên chưa thể cân đối đủ nguồn vốn nhà nước để đầu tư ngay toàn bộ 12 dự án thành phần còn lại trên tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông trong giai đoạn 2021 – 2025.
Sau khi cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng về nguồn lực, kết quả dự báo nhu cầu vận tải, khả năng đáp ứng năng lực khai thác của các tuyến đường hiện hữu, Chính phủ lựa chọn phương án đầu tư xây dựng 9/12 dự án thành phần trong giai đoạn 2021 – 2025 dài 552 km, gồm: Bãi Vọt – Hàm Nghi, Hàm Nghi – Vũng Áng, Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, Hoài Nhơn – Quy Nhơn, Quy Nhơn – Chí Thạnh, Chí Thạnh – Vân Phong, Vân Phong – Nha Trang, Cần Thơ – Hậu Giang, Hậu Giang – Cà Mau.
Đối với 3 dự án thành phần còn lại dài 177 km (Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh, Vạn Ninh – Cam Lộ) sẽ tiến hành triển khai công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, còn lại cấu phần xây dựng sẽ triển khai đầu tư khi cân đối được nguồn vốn Nhà nước, trường hợp khó khăn sẽ chuyển tiếp đầu tư giai đoạn 2026 – 2030.
Về tiến độ thực hiện, Chính phủ đề xuất tiến hành chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án từ năm 2021 và cơ bản hoàn thành vào năm 2025; các dự án thành phần trên đoạn Vũng Áng đến Cam Lộ hoàn thành trước năm 2030.
Đầu tư toàn bộ theo hình thức PPP
Theo tờ trình của Chính phủ, 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025 được đề xuất triển khai theo hình thức PPP, loại hợp đồng BOT (Xây dựng – Kinh doanh – Chuyển giao)
Video đang HOT
Riêng đối với công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư 3 dự án thành phần đoạn Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh và Vạn Ninh – Cam Lộ tách thành các dự án độc lập để triển khai trong giai đoạn 2021 – 2025 theo hình thức đầu tư công.
Theo tính toán của Chính phủ, tổng mức đầu tư dự án cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025 khoảng 124.619 tỷ đồng (vốn hỗ trợ nhà nước khoảng 61.628 tỷ đồng). Trong đó, tổng mức đầu tư của 9 dự án được đề xuất đầu tư xây dựng trong giai đoạn 2021 – 2025 khoảng 120.035 tỷ đồng và 3 dự án thực hiện giải phóng mặt bằng, tái định cư khoảng 4.584 tỷ đồng.
Về quy mô, tiêu chuẩn kỹ thuật, các dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025 được phân kỳ đầu tư theo quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường 17m, tốc độ thiết kế 80 – 120 km/h.
Dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2021 – 2025 sẽ thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy mô 6 làn xe, riêng đoạn Cần Thơ – Cà Mau theo quy mô 4 làn xe như quy hoạch đã được phê duyệt. Kinh phí giải phóng mặt bằng, tái định cư khoảng 19.097 tỷ đồng.
Trong tờ trình này, Chính phủ kiến nghị Quốc hội chấp thuận một số cơ chế, chính sách triển khai đầu tư dự án. Cụ thể, giao Chính phủ chủ động cân đối nguồn vốn phù hợp, căn cứ quy mô của từng dự án thành phần, tổ chức triển khai các thủ tục đầu tư đối với cấu phần xây dựng 3 dự án thành phần đoạn Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh, Vạn Ninh – Cam Lộ theo quy định của pháp luật đầu tư công, pháp luật về đầu tư PPP, đáp ứng mục tiêu sớm hoàn thành toàn tuyến đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông.
Chính phủ cũng kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ quyết định mức vốn, tỷ lệ vốn nhà nước tham gia đối với từng dự án thành phần theo điều kiện cụ thể của từng dự án trước khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, bảo đảm tổng mức vốn nhà nước tham gia dự án không vượt quá mức vốn nhà nước được Quốc hội thông qua; báo cáo Quốc hội kết quả thực hiện tại Kỳ họp gần nhất.
Ngoài ra, Chính phủ kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định việc chuyển đổi hình thức đầu tư trong trường hợp triển khai các dự án thành phần theo phương thức PPP không thành công…
Bảo đảm đủ vật liệu xây dựng, không lùi tiến độ cao tốc Bắc - Nam
Các bộ, ngành, địa phương, nhà thầu, đơn vị thi công thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, đảm bảo đủ vật liệu xây dựng cho thi công tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, không chấp nhận lùi tiến độ đã cam kết.
Trên đây là nhấn mạnh của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành tại cuộc họp trực tuyến về tình hình thực hiện Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020. Cuộc họp diễn ra chiều 14/9.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chủ trì hội nghị. Ảnh: Minh Đức/TTXVN
Thiếu hụt khoảng 23 triệu m3 vật liệu đắp nền
Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 gồm 11 dự án thành phần, trong đó có 8 dự án đầu tư công và 3 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư.
Công tác giải phóng mặt bằng các dự án thành phần được bắt đầu thực hiện từ tháng 6/2019, đến nay đã cơ bản hoàn thành, đạt 98,4%. Hiện đã khởi công xây dựng 10/11 dự án thành phần, đã triển khai thi công 25,09% tổng giá trị các hợp đồng; 1 dự án thành phần còn lại đang chuẩn bị khởi công xây dựng.
Thời gian qua, mặc dù các bộ, ngành, địa phương, các nhà thầu đơn vị thi công đã có nhiều nỗ lực và có những kết quả, chuyển biến tích cực, tuy nhiên các dự án thi công gặp nhiều vướng mắc, khó khăn, ảnh hưởng đến tiến độ. Trong đó 2 vướng mắc lớn là thiếu vật liệu đất đắp nền và tiến độ giải phóng mặt bằng. Đây cũng là 2 nội dung được bàn kỹ để tìm giải pháp tại hội nghị trực tuyến này.
Trước đó, sau khi đi kiểm tra thực tế các dự án thành phần trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông vào ngày 30/6/2021, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chỉ đạo các địa phương hoàn thành và bàn giao mặt bằng chậm nhất vào ngày 30/7/2021. Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải tại hội nghị, hiện vẫn còn khoảng 10,50 km chưa bàn giao mặt bằng; công tác di dời hạ tầng kỹ thuật, xây dựng các khu tái định cư vẫn chưa hoàn thành.
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ cho biết thêm, hiện nay vướng mắc về thủ tục cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường vẫn chưa được tháo gỡ, dự án vẫn thiếu hụt khoảng 23 triệu m3 đất đắp.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 16/6/2021 để tháo gỡ, giảm bớt được thủ tục nâng công suất khai thác các mỏ vật liệu và thủ tục đấu giá quyền khai thác mỏ. Tuy nhiên, còn một số vướng mắc về thủ tục khi cấp phép khai thác đối với các mỏ cấp phép mới như: cấp phép thăm dò; phê duyệt trữ lượng; lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; lập và phê duyệt chủ trương đầu tư, dự án đầu tư; thiết kế mỏ; cấp quyền khai thác; thuê đất,... theo quy định của Luật Khoáng sản.
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Minh Đức/TTXVN
Cho ý kiến tại cuộc họp, ông Dương Văn Mậu, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty cổ phần Vinaconex (đơn vị thi công một số gói thầu tuyến cao tốc Bắc Nam phía Đông) cho biết, hiện nhà thầu đã huy động hàng trăm đầu thiết bị, hàng trăm cán bộ kỹ sư để phục vụ thi công các dự án. Tuy nhiên, do thiếu nguồn vật liệu đất đắp nên hiện đang phải nằm chờ, dẫn điến thiệt hại rất lớn cho nhà thầu, ảnh hưởng đến tiến độ của dự án trọng điểm quốc gia.
Vì vậy, nhà thầu kiến nghị các địa phương xem xét rút ngắn các thủ tục cấp phép cho các mỏ đất để sớm có vật liệu đắp cho các dự án. "Đề nghị các địa phương quan tâm đến việc nâng công suất khai thác cho các mỏ phục vụ riêng cho các dự án cao tốc, đặc biệt là các mỏ mới. Bởi đây mới là con số quyết định cho việc lấy được bao nhiêu đất đưa vào phục vụ thi công dự án chứ không phải là trữ lượng của mỏ" - ông Dương Văn Mậu nhấn mạnh.
Cũng theo đại diện nhà thầu Vinaconex, trong bối cảnh dịch diễn biến phức tạp, các đơn giá vật liệu, nhân công, thiết bị đầu vào đều có xu hướng tăng cao, có những vật liệu tăng đột biến như giá thép tăng 35-50%, giá cát, đá tăng 20-30%, giá xi măng, bê tông tăng khoảng 10-15%,... Điều này làm tăng giá thành chung của gói thầu lên khoảng 20-30%. Hiện nay các gói thầu trên tuyến cao tốc Bắc - Nam đang áp dụng hình thức điều chỉnh giá theo chỉ số giá và nguồn chỉ số giá theo các tỉnh nơi có gói thầu đi qua. Tuy nhiên, thực tế hiện nay chỉ số giá của các tỉnh ban hành chỉ mang tính chất chung cho địa phương mà không phù hợp với tính chất đặc thù, quy mô của tuyến cao tốc Bắc - Nam.
Do đó, nhà thầu kiến nghị Chính phủ xem xét nghiên cứu xây dựng chỉ số giá riêng cho tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông để phù hợp với sự biến động thực tế giá thị trường và phù hợp với tính chất, quy mô đặc thù của tuyến cao tốc trọng điểm quốc gia.
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên cho biết, 3 tháng sau khi Nghị quyết 60 của Chính phủ ban hành, đến nay có 24 giấy phép mỏ được cấp mới, 8 giấy phép nâng công suất khai thác mỏ, 36 giấy phép được cấp phép thăm dò.
Tuy nhiên, để đảm bảo nhu cầu vật liệu đất đắp nền đường tại các dự án thành phần, Thứ trưởng Trần Quý Kiên cho rằng, cần tiếp tục nâng công suất khai thác các mỏ đất đắp theo nhu cầu của dự án thành phần trên địa bàn địa phương, đảm bảo về môi trường, an toàn, vệ sinh lao động; không giới hạn về công suất nâng so với công suất ghi trong giấy phép khai thác.
Về giá vật liệu xây dựng, theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng, 2 tháng qua, giá nhiều loại vật liệu xây dựng đã giảm. Thứ trưởng Bộ Xây dựng cũng đề xuất, đối với cao tốc là công trình trọng điểm quốc gia nên cho phép xây dựng trong bối cảnh dịch bệnh với điều kiện đảm bảo an toàn vì thi công theo tuyến, công trường xa khu dân cư.
Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 dẫn đến việc huy động nhân lực, vật tư, thiết bị,...(đối với các dự án mới khởi công); vận chuyển vật liệu, xăng dầu, phụ tùng thay thế cho các thiết bị đặc chủng bị hư hỏng trong quá trình thi công,... gặp khó khăn do các địa phương áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch.
Đảm bảo đủ vật liệu xây dựng, không lùi tiến độ cao tốc Bắc Nam
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Minh Đức/TTXVN
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đánh giá cao các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp đã thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, bước đầu khắc phục thiếu hụt nguồn cung vật liệu xây dựng. Trong thời gian qua, nhiều địa phương giãn cách xã hội do dịch COVID-19, tuy nhiên các Ban Quản lý dự án và các nhà thầu đã nỗ lực khắc phục, đảm bảo công tác phòng chống dịch để duy trì công trường, không để gián đoạn thi công, từ đó có cơ sở để cơ bản đảm bảo tiến độ theo kế hoạch.
Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đặc biệt nhấn mạnh yêu cầu phải đảm bảo đủ vật liệu xây dựng cho xây dựng các đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam. Muốn vậy, các bộ, ngành, địa phương, nhà thầu phải xác định rõ trách nhiệm để cùng có giải pháp quyết liệt, tháo gỡ dứt điểm những vướng mắc hiện nay.
Bộ Giao thông vận tải phải tăng cường hơn nữa công tác chỉ đạo, giám sát, đôn đốc, nắm bắt tình hình thực tế để chủ động phối hợp với các bộ, ngành và địa phương liên quan để kịp tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, nhà thầu phải cam kết đảm bảo đảm cung ứng đủ vật liệu xây dựng theo đúng hồ sơ dự thầu.
Bộ Tài nguyên và Môi trường, các địa phương thực hiện nghiêm Nghị quyết 60 của Chính phủ, các chỉ đạo, kết luận của Thủ tướng Chính phủ, thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện cũng như tạo điều kiện tối đa cho các nhà thầu với yêu cầu cao nhất là đảm bảo đáp ứng đủ vật liệu cho các công trường xây dựng tuyến cao tốc Bắc - Nam.
Phó Thủ tướng Lê Văn Thành khẳng định, không chấp nhận lùi tiến độ đã cam kết; yêu cầu các địa phương hoàn thành giải phóng mặt bằng trong tháng 10/2021. Các nhà thầu phải có giải pháp bù tiến độ đã chậm trên công trường như tăng ca, tăng phương tiện, thiết bị, nhân lực trên công trường. Đồng thời, phải đảm bảo tuyệt đối an toàn dịch bệnh, thiết lập và giữ vững các công trường xanh, định kỳ xét nghiệm COVID-19 hàng tuần cho công nhân trên công trường.
Bộ Giao thông vận tải đề xuất mức thu phí 8 dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông Bộ Giao thông vận tải cho biết vừa có công văn số 8646/BGTVT-TC gửi các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính và Tư pháp, xin ý kiến về phương án thu hồi vốn đối với các đoạn cao tốc do Nhà nước đầu tư trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông (Phương án thu hồi vốn), trước...