Triển khai hiệu quả chính sách bảo hiểm xã hội bắt buộc cho lao động nước ngoài

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, chỉ sau hơn ba tháng thực hiện BHXH bắt buộc cho người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam, đã có hơn 64% số lao động thuộc đối tượng này tham gia BHXH bắt buộc, đây được xem là “tín hiệu” khả quan đối với việc triển khai một chính sách mới.

Giáo viên người nước ngoài hướng dẫn học sinh trong một buổi học ngoại khóa. Ảnh: NGUYỄN ĐĂNG

Theo quy định tại Nghị định số 143/2018/NĐ-CP ngày 15-10-2018 của Chính phủ quy định chi tiết Luật BHXH và Luật An toàn, vệ sinh lao động về BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam, từ ngày 1-12-2018, người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam sẽ thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Đây là lần đầu pháp luật của Việt Nam có quy định về thực hiện BHXH bắt buộc đối với công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam.

Đối với những lao động này, việc đóng BHXH bắt buộc được thực hiện theo lộ trình đóng vào từng quỹ thành phần, cụ thể như sau: Từ ngày 1-12-2018 đến ngày 31-12-2021, hằng tháng người sử dụng lao động đóng toàn bộ bằng 3,5% số tiền lương tháng đóng BHXH vào quỹ ốm đau, thai sản và quỹ bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp (TNLĐ-BNN); Từ ngày 1-1-2022 trở đi, đóng bằng 25,5% số tiền lương tháng đóng BHXH vào các quỹ ốm đau, thai sản, quỹ bảo hiểm TNLĐ-BNN, quỹ hưu trí và tử tuất; trong đó, người sử dụng lao động đóng bằng 17,5%, người lao động đóng bằng 8%.

Phó Trưởng ban Thu ( BHXH Việt Nam) Đinh Duy Hùng cho biết, thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến hết tháng 2-2019, tổng số đơn vị tham gia BHXH cho người nước ngoài trên toàn quốc là 8.730 đơn vị với số lao động là 51.524 người; tổng số tiền đóng BHXH của lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam là khoảng 100,792 tỷ đồng. Theo ước tính của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, hiện nay trên cả nước có khoảng hơn 80 nghìn người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam, trong đó có hơn 90% tổng số lao động nước ngoài thuộc diện cấp giấy phép lao động. Như vậy, chỉ sau hơn ba tháng triển khai Nghị định số 143/2018/NĐ-CP, đã có hơn 64% số lao động thuộc đối tượng này tham gia BHXH bắt buộc, đây được xem là kết quả khả quan đối với việc triển khai một chính sách mới.

Chính sách BHXH đối với lao động di cư đã và đang được nhiều quốc gia thực hiện. Đánh giá về việc triển khai chính sách đóng BHXH cho lao động người nước ngoài tại Việt Nam, đồng chí Đinh Duy Hùng cho rằng, trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng như hiện nay, việc Việt Nam bắt đầu thực hiện chính sách BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài là cần thiết nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động, góp phần tạo ra sự bình đẳng giữa lao động trong nước với lao động nước ngoài, tạo tâm lý yên tâm làm việc cho người lao động. Đồng thời, đây cũng là yếu tố tích cực tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thu hút lao động chất lượng cao đến Việt Nam.

Tuy nhiên, do đây là chính sách mới triển khai cho nên việc thu nộp BHXH cho lao động nước ngoài cũng còn một số vướng mắc. Đó là: Khó khăn trong xác định đối tượng, thời gian qua, BHXH Việt Nam đã ghi nhận một số vướng mắc của doanh nghiệp có sử dụng lao động là người nước ngoài và đang chỉ đạo BHXH các địa phương phối hợp các cơ quan quản lý nhà nước về lao động để nắm bắt số lượng người lao động nước ngoài thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc và hướng dẫn các doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài thực hiện. Bên cạnh đó, công dân nước ngoài đến Việt Nam làm việc từ rất nhiều quốc gia với nhiều ngôn ngữ khác nhau, trên hồ sơ, giấy tờ tùy thân chỉ có chữ viết nước ngoài dẫn đến khó khăn trong giao dịch BHXH. Và thứ ba là khả năng đóng trùng, lao động nước ngoài sang Việt Nam làm việc có thể đã tham gia BHXH ở nước họ và ngược lại. Về vấn đề này, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đàm phán, ký các hiệp định song phương về BHXH để tránh đóng trùng BHXH…
Để thực hiện hiệu quả chính sách mới này, vừa qua BHXH Việt Nam đã có công văn gửi BHXH các tỉnh, thành phố hướng dẫn thu BHXH bắt buộc đối với lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam. BHXH Việt Nam yêu cầu Ban Thu, Ban Sổ – Thẻ hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc BHXH tỉnh, thành phố triển khai thực hiện theo quy định; tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện mẫu biểu thu và mẫu sổ BHXH đối với lao động là công dân nước ngoài. Trung tâm công nghệ thông tin có trách nhiệm điều chỉnh phần mềm quản lý thu – sổ thẻ, để BHXH các địa phương tổ chức thực hiện công tác thu, quản lý thu BHXH; cấp và quản lý sổ BHXH đối với lao động là công dân nước ngoài theo đúng quy định. Hướng dẫn các đơn vị cung cấp dịch vụ kê khai hồ sơ điện tử điều chỉnh phần mềm, bảo đảm kê khai tham gia BHXH bắt buộc đối với lao động là công dân nước ngoài theo quy định…

BHXH Việt Nam yêu cầu BHXH các tỉnh, thành phố có trách nhiệm phối hợp cơ quan quản lý nhà nước về lao động nắm bắt, xác định đối tượng tham gia BHXH là công dân nước ngoài để hướng dẫn, tổ chức thực hiện. Hướng dẫn đơn vị sử dụng lao động lập hồ sơ đăng ký tham gia BHXH bắt buộc đối với lao động là công dân nước ngoài theo đúng quy định. Trường hợp đơn vị có cả lao động là người Việt Nam và lao động là công dân nước ngoài thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, thì lập thêm mã thứ hai để theo dõi, quản lý thu BHXH đối với lao động là công dân nước ngoài…

AN TRẦN

Theo NDĐT