Trẻ chậm nói do “xa” cha mẹ
Thiếu sự giao tiếp với cha mẹ, dành phần lớn thời gian xem truyền hình, băng đĩa, nhiều trẻ gặp vấn đề trong sự phát triển ngôn ngữ.
Đến hơn 2 tuổ.i, bé N.T.M.V, con của chị T.T.H (32 tuổ.i, ngụ quận 10 – TPHCM) vẫn chỉ thi thoảng gọi “ba”, “mẹ” trong khi nhiều em bé cùng tuổ.i trong xóm đã bắt đầu líu lo những câu ngắn, gọi tên thứ này thứ khác. Chị băn khoăn: “Công việc buôn bán bận rộn nên tôi đã “lo xa” bằng cách cho cháu xem tivi để mở mang hiểu biết, còn mướn đĩa hoạt hình, thế giới động vật…
Cháu thường rất ngoan, ngồi một chỗ và xem một cách thích thú trong khi chúng tôi có thể làm các công việc khác. Nhưng không hiểu sao nghe người ta nói trên tivi suốt ngày mà con tôi không học theo được?”.
Chú ý các mốc phát triển ngôn ngữ
Đưa con đi khám, chị mới vỡ lẽ chính việc ít được tiếp xúc, truyện trò với cha mẹ mà chỉ ngồi cả ngày trước tivi đã khiến bé V. chậm nói.
Có khá nhiều trường hợp tương tự được điều trị tại các đơn vị tâm lý – tâm thần nhi của Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 1, Nhi Đồng 2, Tâm thần… Bác sĩ (BS) Phạm Văn Trụ, Phó Giám đốc BV Tâm thần TPHCM, phân tích: Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ nhỏ trải qua nhiều giai đoạn. Giai đoạn tiề.n ngôn ngữ bắt đầu từ khi mới sinh, biểu hiện qua tiếng khóc, tiếng kêu, nụ cười, âm của nụ cười.
Video đang HOT
Yếu tố tinh thần và cảm xúc giữa bé với cha mẹ giúp trẻ phát triển tốt về ngôn ngữ
Giai đoạn đầu của ngôn ngữ (10-24 tháng tuổ.i), trẻ nói được một số từ, bắt đầu làm câu. Giai đoạn 2-3 tuổ.i, trẻ có vốn từ gần 1.000, sử dụng được một số cấu trúc câu. Ngôn ngữ của trẻ sẽ được lấp đầy năm 6 tuổ.i, khi đó trẻ đã sẵn sàng bước vào lớp 1 để học đọc, viết…
Tương tự các mặt hoạt động tâm thần khác, quá trình phát triển ngôn ngữ dần được hoàn thiện qua tác động của nhiều yếu tố giải phẫu học, sinh lý học, di truyền học, thần kinh, văn hóa xã hội, yếu tố tinh thần và cảm xúc giữa bé với cha mẹ.
Nếu các yếu tố này thiếu hoặc không bình thường, sự phát triển tâm lý – tâm thần của trẻ có nguy cơ bị ảnh hưởng, trong đó, về mặt ngôn ngữ, trẻ có thể kém phát triển hơn các trẻ đồng trang lứa, thậm chí là bị “thụt lùi” ở một số giai đoạn. Trong lĩnh vực tâm thần nhi, đây gọi là chứng “chậm phát triển ngôn ngữ”, mà dân gian hay gọi là “chậm nói”.
Dành nhiều thời gian trò chuyện, chơi với con
BS Trụ cho biết: “Yếu tố môi trường văn hóa – xã hội đặc biệt quan trọng, nếu tương tác ở môi trường này thấp hoặc không có tương tác (trẻ thiếu sự chăm sóc, gần gũi, trò chuyện của cha mẹ), ngôn ngữ của trẻ sẽ bị nghèo nàn và đương nhiên quá trình phát triển ngôn ngữ cũng bị ảnh hưởng xấu. Ngoài ra, về mặt tinh thần, cảm xúc, những đứ.a tr.ẻ không được đối xử tốt, bị bạ.o hàn.h sẽ có khuynh hướng thụt lùi trong duy trì, bày tỏ cảm xúc với cha mẹ, người thân, từ đó bị thụt lùi trong phát triển ngôn ngữ”.
BS Phạm Ngọc Thanh, cố vấn Khoa Tâm lý BV Nhi Đồng 1, lưu ý: Ngoài trường hợp chậm nói do thiếu sự kích thích nêu trên, trẻ cũng có thể chậm nói do chậm phát triển tâm thần hay bệnh tự kỷ. Khi phát hiện trẻ có sự phát triển ngôn ngữ chậm hơn các bạn cùng lứa tuổ.i, cha mẹ nên sớm đưa con đến các đơn vị chuyên môn tâm lý – tâm thần để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân, từ đó có hướng điều trị sớm.
BS Thanh khuyến cáo: Cha mẹ không nên để trẻ ngồi xem tivi, băng đĩa quá nhiều, đối với trẻ dưới 2 tuổ.i thậm chí không nên xem tivi. Truyền hình là môi trường náo nhiệt nhưng không đối thoại, có thể khiến trẻ thích thú nhưng không giúp cho sự giao tiếp thực sự. Để hỗ trợ quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, cha mẹ nên dành nhiều thời gian hơn để trò chuyện cùng con, chơi cùng con, tạo điều kiện cho trẻ giao tiếp với môi trường bên ngoài.
Chú ý những biểu hiện không bình thường Theo BS Phạm Ngọc Thanh, nên lưu ý khi sự phát triển ngôn ngữ của trẻ không bình thường, ngưng đột ngột hay thoái lui. Những biểu hiện của hiện tượng này là: Bé không phản ứng với tiếng động và không bập bẹ, tìm cách giao tiếp với người lớn khi dưới 6 tháng tuổ.i chưa thể gọi “ba, mẹ” hay phản ứng khi được gọi tên lúc 12 tháng vốn từ quá ít và chưa phối hợp được 2 từ trở lên thành câu nhỏ lúc 2 tuổ.i khi 3-4 tuổ.i, ngôn ngữ vẫn khó hiểu, không đặt câu, không dùng số nhiều, sử dụng ít động từ và không sử dụng mạo từ, giới từ, tính từ, vẫn dùng ngôn ngữ khó hiểu, làm câu ngắn và sai văn phạm, gặp khó khăn khi kể lại những câu chuyện đơn giản… “Hiện nay, khoảng 50% tr.ẻ e.m được đưa đến điều trị tâm lý tại khoa là do chậm nói” – bà cho biết.
Theo Anh Thư (Người lao động)
Có nên lo lắng khi bé chậm nói?
Nhà nghiên cứu Andrew Whitehouse, ĐH Miền tây Australia, cho biết, các bé tuổ.i chập chững bắt đầu biết nói muộn sẽ không gây ảnh hưởng tiêu cực lâu dài đối với cuộc sống sau này của trẻ. Đây thực sự là một tin vui cho các bà mẹ có con chậm nói.
Whitehouse và các đồng nghiệp đã theo dõi 1.400 trẻ ở độ tuổ.i thiếu niên từng biết nói muộn khi nhỏ để nghiên cứu về sự phát triển sức khỏe tinh thần của trẻ. Họ phát hiện ra rằng không có sự liên quan giữa biết nói muộn khi nhỏ với sự nhút nhát, chán nản hay hung hăng hơn so với các bạn biết nói sớm hơn.
"Sự chậm trễ về từ vựng khi 2 tuổ.i không gây ra yếu tố nguy cơ nào cho những rối loạn hành vi hay cảm xúc sau này", Whitehouse khẳng định trong nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nhi khoa.
Đây là một thông tin giúp xóa tan đi lo ngại của phụ huynh về sự thất bại ngôn ngữ ở những trẻ phát triển ngôn ngữ chậm hơn so với bạn bè cùng trang lứa. Vì vậy nếu mọi kỹ năng khác của trẻ phải hoàn toàn bình thường, chỉ duy có nói là trẻ chưa bật ra được thì hãy áp dụng cách tiếp cận "đợi và xem" ngôn ngữ trẻ phát triển.
Trước đó, các nghiên cứu đã dẫn tới quan niệm rằng biết nói muộn đi kèm với vấn đề về tâm lý. Và giờ đây Whitehouse khẳng định điều này không thực sự đúng và sự kém quan sát ở những trẻ nói muộn có lẽ là kết quả của sự thất vọng ở trẻ khi chúng muốn cố gắng giao tiếp.
Có khoảng 7-18% trẻ 2 tuổ.i bị chậm nói. Hầu hết đều bắt kịp bạn bè khi chúng đến trường. "Tuy nhiên, với những trẻ chậm nói hơn nữa thì có thể có vấn đề về tâm lý", Whitehouse cảnh báo.
Theo Dân trí
Trẻ chậm nói - Khi nào cần can thiệp? Trẻ chậ ni, c thể do c vấn đề cơ quan phát â hay do sự táộng của các yu tố tâ, giáo dục gây rối loạn ngôn ngữ . Khi thấy chậ ni, các bậc cha mẹ hy đưa đn cơ s y t chuyn khoa nhi để các bác sĩ kiể tra. Từ 6 - 9 tháng tuổ.i, phát â những...