Tranh luận quy định về ghi âm, ghi hình tại trụ sở tiếp dân

Quy định ‘không được quay phim, chụp ảnh, ghi âm khi chưa có sự đồng ý của người tiếp công dân’ gây ra nhiều tranh cãi.

Trụ sở tiếp công dân TP.Hà Nội ẢNH: NGỌC THẮNG

Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Đức Chung vừa ký Quyết định số 12/QĐ-UBND ban hành Nội quy tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân, trong đó quy định “không được quay phim, chụp ảnh, ghi âm khi chưa có sự đồng ý của người tiếp công dân” gây ra nhiều tranh cãi.

Trụ sở tiếp dân T.Ư cũng cấm quay phim, chụp ảnh

Trao đổi với báo chí chiều 7.1, ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng ban Tiếp dân T.Ư, cho biết Tổng thanh tra Chính phủ cũng ban hành quy định không được quay phim, chụp ảnh tại trụ sở tiếp dân T.Ư khi chưa được sự đồng ý của phụ trách trụ sở tiếp dân.

Lý do của việc ban hành quy chế này là “để người dân giám sát cũng tốt, nhưng có người livestream (truyền trực tiếp hình ảnh, âm thanh) trên mạng xã hội với những lời lẽ bình luận không đúng mực; có một số người không quay phim, chụp ảnh để giám sát mà mang động cơ khác”, ông Điệp nói và cho biết thêm: “Quy chế do thủ trưởng cơ quan ban hành nên không sai dù bình thường tôi tiếp công dân, bà con quay phim, ghi âm hết; cán bộ công chức có ngại gì đâu”.

Theo ông Điệp, có những công dân trong quá trình quay có lời lẽ bình luận không đúng mực làm ảnh hưởng đến quyền của người tiếp dân. “Người tiếp dân là công chức nhưng cũng là công dân. Quy định như thế nhằm đảm bảo sự tôn nghiêm của cơ quan công quyền, chứ không phải công dân đến đó muốn làm gì thì làm”, ông Điệp khẳng định.

Cùng ngày, một lãnh đạo của Ban Tiếp công dân TP.Hà Nội cũng lý giải về quy định này và cho rằng, nội quy do Chủ tịch UBND TP vừa ký “không xâm phạm quyền của công dân mà chỉ tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp, nghiêm túc cho cả người tiếp dân và công dân được tiếp”. Ngoài ra, theo vị này, mục đích của quy định nhằm ngăn chặn các trường hợp cực đoan – khi một số người đến không phải vì thực hiện quyền của mình mà để “tuyên truyền ra bên ngoài, nói xấu”.

Tước đi quyền thu thập chứng cứ của người dân

Trong khi đó, trao đổi với Thanh Niên chiều 7.1, đại biểu Quốc hội Bùi Văn Xuyền, Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, cho rằng quy định này của UBND TP.Hà Nội là không phù hợp. Dẫn việc ghi âm, ghi hình đối với CSGT đang làm nhiệm vụ đã từng gây tranh cãi trước đây, đại biểu Xuyền cho rằng, cán bộ tiếp dân cũng đang thực thi công vụ, không phải tư cách cá nhân và không thuộc phạm vi bí mật đời tư. “Nếu ghi âm, ghi hình CSGT được, thì tại sao không ghi âm, ghi hình cán bộ tiếp dân được?”, đại biểu Xuyền đặt vấn đề. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh, việc ghi âm, ghi hình như thế nào và sử dụng các âm thanh, hình ảnh đó ra sao lại phải tuân theo những quy định của pháp luật tương ứng.

Theo đại biểu Xuyền, công dân có thể sử dụng các dữ liệu đó để đảm bảo quyền của mình (làm căn cứ để xác định cán bộ tiếp dân đã tiếp nhận đơn thư chưa, đã trả lời công dân như thế nào…) nhưng nếu sử dụng để đăng tải lên mạng xã hội, bôi nhọ, mạt sát cán bộ tiếp dân, gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín hay gây ra các thiệt hại khác, thì sẽ phải chịu trách nhiệm theo các quy định của luật pháp tương ứng.

Ông Nguyễn Minh Đức, Ban Pháp chế, Phòng Thương mại – Công nghiệp VN (VCCI), cũng cho rằng quy định cấm quay phim, chụp ảnh khi tiếp công dân là trái với quy định của luật Tiếp cận thông tin. Theo ông Đức, khoản 4, điều 3 luật Tiếp cận thông tin quy định: “Việc hạn chế quyền tiếp cận thông tin phải do luật định trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng”. Như vậy, chỉ có Quốc hội mới có quyền hạn chế quyền tiếp cận thông tin của người dân.

Cũng theo ông Đức, việc hạn chế quyền quay phim, chụp ảnh khi tiếp công dân cũng rất bất hợp lý. Theo quy định của luật Tố tụng hành chính và luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước, người dân có quyền khởi kiện một hành vi hành chính của cán bộ, trong đó có cán bộ tiếp dân. Nếu cấm người dân quay phim, chụp ảnh, là đã tước đi quyền thu thập chứng cứ của người dân, trước nguy cơ quyền lợi bị xâm phạm bởi hành vi của cán bộ tiếp dân.

Về vấn đề lo ngại một số người sử dụng hình ảnh, video ghi được vào mục đích xấu, ông Nguyễn Minh Đức cho rằng “không phù hợp và không phải lý do chính đáng”, vì hình ảnh đó có thể được sử dụng vào mục đích hợp pháp (như làm bằng chứng trong các vụ kiện hành chính…). “Hiện đã có các quy định cấm và có hình thức xử lý khi người dân sử dụng hình ảnh, video vào mục đích bất hợp pháp. Do đó, việc đưa thêm quy định này vừa không cần thiết, lại vừa xâm phạm quyền của người dân”, ông Đức nêu quan điểm.

Theo Danviet