Tranh luận lịch sử: ‘Bức họa về vua Quang Trung thiếu thuyết phục’
Một số nhà nghiên cứu lịch sử cho rằng bức tranh được cho là vẽ vua Quang Trung do tác giả Trần Quang Đức công bố mới đây “không thuyết phục”.
Vua Quang Trung là nhân vật kiệt xuất của dân tộc ta. Tuy nhiên, lịch sử triều Tây Sơn ngắn ngủi cùng với những tư liệu về triều đại này bị thất lạc khiến chân dung về vị vua này vẫn còn là ẩn số.
Gần đây, TS Nguyễn Duy Chính công bố kết quả nghiên cứu cho rằng đã tìm được chân dung của vua Quang Trung “cận sử” nhất từ trước đến nay, gây ra nhiều ý kiến tranh luận.
Cụ thể, ông Chính tìm được hai tư liệu hình vẽ vua Quang Trung trong chuyến đi Bắc Kinh dự lễ thọ vua Càn Long này, một trong bộ tranh “Thập toàn phu tảo”, và một bức trong bộ tranh đồ sộ “Bát tuần Vạn thọ thịnh điển”.
Cùng hướng nghiên cứu này, nhà nghiên cứu Trần Quang Đức cũng công bố trên trang cá nhân bức tranh được cho rằng họa chân dung vua Quang Trung, hiện được lưu giữ tại bảo tàng Cố cung Bắc Kinh.
Bức hình được cho là vẽ vua Quang Trung do tác giả Trần Quang Đức công bố. Ảnh: Trần Quang Đức.
Vua Quang Trung không đi sứ Trung Quốc
GS.TSKH Vũ Minh Giang, Phó chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, cho rằng bức tranh được nhà nghiên cứu Trần Quang Đức công bố với hướng tiếp cận từ lịch sử Trung Quốc thiếu thuyết phục.
Video đang HOT
“Các sử liệu của nước ta cũng như của Trung Quốc đều cho biết rằng vua Quang Trung không đi sứ Trung quốc trong dịp mừng thọ vua Càn Long bát tuần đại khánh. Thậm chí, lịch sử Trung Quốc có chép rõ ràng rằng họ biết vua Quang Trung cử người khác đóng giả. Như vậy, Quang Trung không hề có mặt trong sự kiện này thì không thể nào chứng minh bức tranh được nhà Thanh vẽ là chân dung của ông. Còn nếu bức tranh này vẽ một Quang Trung giả thì lại là chuyện khác”, ông Giang nói.
GS.TSKH Vũ Minh Giang. Ảnh: ĐHQG Hà Nội.
Theo GS.TSKH Vũ Minh Giang, ngay từ hướng tiếp cận từ ghi chép của triều Thanh đã không thuyết phục, thêm vào đó nhân vật trong bức tranh được công bố không hề giống với diện mạo được sử sách mô tả về vua Quang Trung, cả về hình dáng đến tính cách.
Các tài liệu như Đại Nam thực lục t.iền tiên, Đại Nam chính biên liệt truyện quyển 30, Hoàng Lê nhất thống chí và nhiều tài liệu khác đều mô tả Quang Trung có gương mặt phương phi, có phần dữ tợn và tạo ra nét uy mãnh từ ánh mắt đến nét mặt, khiến người đối diện phải sợ hãi.
Nhưng diện tướng của người trong bức tranh được nhà nghiên cứu Trần Quang Đức công bố lại không toát ra được phong thái của võ tướng, càng không giống với mô tả về vua Quang Trung.
“Có thể đến nay vẫn còn sót lại bức họa chân dung nào đó của vua Quang Trung. Về mặt khoa học lịch sử, chúng ta không thể bác bỏ khả năng này. Nhưng bức họa đó không thể nào có nguồn gốc từ đời nhà Thanh và do người Trung Quốc vẽ”, GS Vũ Minh Giang nêu quan điểm.
Sử sách không ủng hộ
Dũng Phan, tác giả cuốn Sử Việt 12 khúc tráng ca, cho rằng để hình dung về về vua Quang Trung, ngoài những nguồn sử liệu từ nhà Thanh (Trung Quốc), cần phải xem xét những mô tả từ các sử gia đời trước qua các tư liệu còn sót lại.
Dũng Phan – tác giả cuốn Sử Việt 12 khúc tráng ca.
Tây sơn thuật lược miêu tả Nguyễn Huệ “Tóc Huệ quăn, mặt mụn đầy, có một con mắt nhỏ, nhưng mà cái tròng rất lạ”.
Chính sử nhà Nguyễn cũng mô tả: “Nguyễn Văn Huệ là em Nhạc, tiếng nói như chuông, mắt sáng như điện, giảo, kiệt, thiện chiến ai cũng phải sợ… Bốn lần đ.ánh Gia Định, lúc ra trận đều đi trước, sĩ tốt hiệu lệnh nghiêm minh, thuộc hạ ai nấy dốc lòng vâng mệnh”.
“Hai đoạn miêu tả trên khác hoàn toàn bức tranh được công bố. Có nghĩa, ngoài việc dùng tài liệu của sử nhà Thanh (là bức tranh), quan điểm của tôi là phải dựa vào sự miêu tả ngoại hình của những nguời thân cận với vua Quang Trung và sử gia đời trước.
Mặt khác, triều Nguyễn sau khi giành được thiên hạ đã ra sức phủ nhận nhà Tây Sơn mà còn miêu tả vậy chứng tỏ khí thế Quang Trung toát ra ắt không tầm thường. Người đ.ánh trận từ năm 18 t.uổi, bất khả chiến bại há có thể hom hem?”, tác giả cuốn Sử Việt 12 khúc tráng ca đặt câu hỏi.
Ngoài ra, theo tác giả Dũng Phan, một điều khác cần lưu ý là phong cách mà Quang Trung đ.ánh trận: Luôn đi đầu và c.hém đ.ầu kẻ quay lưng bỏ chạy. Do đó, vua Quang Trung phải có khí phách hơn là nho nhã như bức tranh kia.
Theo Minh Nhật (Zing)
Phát hiện nơi nghi chôn cất vua Quang Trung
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã cho phép tiến hành thăm dò khảo cổ tại khu vực nghi có dấu tích của cung điện Đan Dương và cũng là Đan Lăng, nơi nguyên táng hoàng đế Quang Trung ở Huế.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân (cầm gậy) cùng các nhà nghiên cứu khảo sát khu vực gò Dương Xuân vào tháng 10.2015Ảnh: Bùi Ngọc Long
Ngày 5.10, Sở Văn hóa Thể thao Thừa Thiên-Huế cho biết Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã có quyết định cho phép thăm dò khảo cổ tại khu vực gò Dương Xuân (thuộc P.Trường An, TP.Huế, Thừa Thiên-Huế).
Theo đó, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã giao cho Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên-Huế phối hợp với Viện khảo cổ học tiến hành đào 5 hố thăm dò khảo cổ với diện tích 22m2 tại khu vực gò Dương Xuân, gần chùa Vạn Phước và chùa Thiền Lâm (P.Trường An, TP.Huế). Thời gian đào thăm dò khảo cổ học diễn ra từ ngày 30.9 - 15.10.
Nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân và một phiến đá nghi là dấu tích của cung điện Đan Dương Ảnh: Bùi Ngọc Long
Quá trình thăm dò phải chú ý bảo vệ địa tầng của di tích, Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên-Huế có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản hiện vật thu thập được, tránh hư hỏng và thất lạc, đồng thời báo cáo Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phương án phát huy giá trị hiện vật và đặc biệt là không được công bố kết luận chính thức khi chưa có sự thỏa thuận với cơ quan chủ quản và Cục Di sản văn hóa.
Gò Dương Xuân là nơi trước đó nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân từng phát hiện nhiều hiện vật và sau đó ông đã công bố công trình nghiên cứu về dấu tích của cung điện Đan Dương và Đan Lăng, nơi nguyên táng vua Quang Trung.
Các công trình đi tìm lăng mộ vua Quang Trung và dấu tích cung điện Đan Dương của nhà nghiên cứu Nguyễn Đắc Xuân sau khi công bố vẫn gây ra nhiều tranh cãi trong giới nghiên cứu văn hóa lịch sử trong nước. Để chấm dứt những tranh luận phản biện này, ông Nguyễn Đắc Xuân đã nhiều lần đề nghị ngành văn hóa cần có thăm dò khảo cổ học để làm cơ sở kết luận.
Theo kế hoạch, ngày 6.10, Viện Khảo cổ học sẽ có mặt tại Huế để tiến hành thủ tục động thổ đào thăm dò khảo cổ.
Theo Thanh Niên
Hải Phòng "ban lệnh" cấm đỗ xe, nhiều người... hoang mang! Thành phố Hải Phòng vừa có quyết định cấm đỗ ô tô tại các tuyến đường thuộc dải trung tâm thành phố. Quyết định này đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều bởi thực tế tại khu vực này hiện vẫn chưa có bãi đỗ ô tô. Cấm đỗ xe ô tô tại các tuyến phố thuộc dải trung tâm TP Hải...