Tranh cãi về bảo hiểm hưu trí bổ sung

Trong khi đại diện Bộ Lao động cho rằng bảo hiểm hưu trí bổ sung ưu việt, giúp người lao động có thêm thu nhập khi về hưu thì doanh nghiệp than đang gặp khó trong kinh doanh, không có t.iền đóng.

Ông Trần Hải Nam, Vụ phó Bảo hiểm xã hội. Ảnh: Phương Hòa.

Ngày 5/11, Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) tổ chức hội thảo lấy ý kiến dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm hưu trí bổ sung. Đây là chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện nhằm bổ sung cho chế độ hưu trí trong bảo hiểm xã hội bắt buộc, có cơ chế lập quỹ từ sự đóng góp của người lao động và người sử dụng lao động dưới hình thức tài khoản tiết kiệm cá nhân, được bảo toàn và tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật. Trước mắt, loại hình bảo hiểm này chỉ áp dụng với người lao động và người sử dụng lao động trong các doanh nghiệp đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Việc tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung được hai bên thống nhất trong thỏa ước lao động tập thể. Người sử dụng lao động đóng thấp hơn hoặc bằng 22% của 20 lần mức lương cơ sở. Việc chi trả được thực hiện hàng tháng khi lao động đến t.uổi nghỉ hưu. Lương hưu bổ sung hàng tháng trả cho người lao động được miễn thuế thu nhập cá nhân.

Ông Trần Hải Nam, Vụ phó Bảo hiểm xã hội, đ.ánh giá quỹ hưu trí bổ sung giúp doanh nghiệp giữ chân người tài, người lao động có thêm nguồn thu nhập khi đến t.uổi nghỉ hưu. “Dù chưa có yêu cầu pháp lý nhưng một số doanh nghiệp đã trích lập quỹ hưu trí bổ sung từ lợi nhuận sau thuế để đóng và đóng hết cho người lao động”, ông Nam nói và giải thích thêm, quyền của người lao động được tạo lập tài khoản riêng khi tham gia quỹ này. Vì vậy, trong trường hợp không tham gia nữa họ hoàn toàn được hưởng số t.iền đó.

Theo nhiều chuyên gia, loại hình bảo hiểm này khó khả thi khi khống chế đối tượng tham gia và có nhiều điều chưa được làm rõ. Theo dự thảo nghị định, đối tượng tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung là lao động đang có quan hệ bảo hiểm xã hội bắt buộc. Người lao động ở khu vực hành chính sự nghiệp, lực lượng vũ trang đang hưởng lương từ ngân sách Nhà nước nên không áp dụng.

Ông Nguyễn Hùng Cường, nguyên Phó trưởng ban thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, thuộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho rằng, một trong những đối tượng của chính sách bảo hiểm hưu trí bổ sung là người lao động có lương hưu thấp. Thực tế, một số nhóm lao động trong khu vực hành chính sự nghiệp chính là người đang hưởng lương hưu thấp. Việc giới hạn đối tượng tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung sẽ bỏ qua nhóm đối tượng này.

Trước lý giải của ban soạn thảo về việc nếu đối tượng người lao động trong khu vực nhà nước tham gia quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung thì khả năng ngân sách nhà nước đóng góp không khả thi, các chuyên gia đề xuất có thể không quy định cả chủ sử dụng và người lao động cùng phải đóng vào quỹ, để cho người lao động có quyền tự đóng 100%.

Theo ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng ban Quan hệ lao động (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), quy định tham gia bảo hiểm hưu trí tự nguyện thông qua thỏa ước lao động tập thể gây trở ngại khi xây dựng quỹ. Bởi đây là một quá trình thương lượng phức tạp, hiện nay chỉ 40% doanh nghiệp có công đoàn xây dựng thỏa ước lao động tập thể.

Một lớp thể dục của người cao t.uổi ven hồ Gươm. Ảnh: Khôi Ngô.

Các đại biểu khác cũng đồng tình cho rằng cần làm rõ thêm một số quy định, như vai trò của Bộ Lao động, Bộ Tài chính ra sao; dự thảo có đặt ra nguyên tắc bảo toàn quỹ nếu có rủi ro hay không? “Chơi là phải chắc”, ông Trương Hồng Dương, Vụ phó Pháp luật (Văn phòng Chính phủ) nói.

Ông Phạm Vũ Nhật Tân, nguyên Vụ trưởng Bảo hiểm xã hội thì cho rằng cần bổ sung chế tài xử phạt nếu vi phạm và quyền được bảo mật thông tin tài khoản cá nhân của người tham gia. Nếu có văn bản thỏa thuận tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung giữa hai bên thì cần quy định thời gian chủ sử dụng phải đóng bảo hiểm này.

Góp ý về dự thảo, một số doanh nghiệp kêu khó khi thực hiện bảo hiểm hưu trí bổ sung. Trưởng phòng nhân sự của doanh nghiệp nhận xét đây là chính sách tốt, ngoài bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm hưu trí bổ sung nhằm đảm bảo cuộc sống tốt hơn của người lao động khi về hưu thông qua tích lũy.

“Song trong bối cảnh hiện nay, chúng tôi không thể tham gia quỹ này bởi doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh. Đó là chưa kể đến tăng lương tối thiểu vùng, áp dụng mức đóng bảo hiểm xã hội mới. T.iền lương công nhân, t.iền đóng bảo hiểm xã hội còn chưa lo được thì đâu còn t.iền để tham gia chính sách này”, vị này nói.

Đến hết tháng 6/2015, cả nước có hơn 11 triệu người cao t.uổi, nhưng chỉ có 2,15 triệu người hưởng lương hưu hàng tháng với mức bình quân 3,9 triệu/người. Trong đó, trên 790.000 người nghỉ hưu trước năm 1995 hưởng lương hưu từ ngân sách Nhà nước và gần 1,36 triệu người nghỉ hưu từ năm 1995 trở đi hưởng lương hưu từ quỹ bảo hiểm xã hội.

Phương Hòa

Theo VNE