Tổng thống Zelensly tìm cách xây lại ‘cầu hữu nghị’ với Ba Lan

Tổng thống Zelensky đang tìm cách hàn gắn tình hữu nghị với người láng giềng Ba Lan trong bối cảnh tranh cãi về ngũ cốc và vũ khí.

Trở về sau chuyến thăm làm việc tại Canada và khi quá cảnh ở Lublin (Ba Lan), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã trao tặng huy chương cho hai công dân Ba Lan: một nhà báo và một bác sĩ tình nguyện . Ảnh: Phủ Tổng thống Ukraine

Trong một nỗ lực tránh đối đầu chính trị, Tổng thống Ukraine đã trao tặng huy chương cho hai tình nguyện viên, cảm ơn “toàn thể đất nước Ba Lan” vì đã hỗ trợ cho Kiev.

Theo tờ Politico, Tổng thống Zelensky đã cố gắng xây dựng lại nhịp cầu tình bạn với Ba Lan, với cử chỉ mang ý nghĩa biểu tượng là trao tặng huy chương cho hai tình nguyện viên nhân đạo người Ba Lan khi ông vừa trở về nước sau chuyến thăm Mỹ và Canada.

Mặc dù Ba Lan là đồng minh thân thiết của Ukraine ngay từ những ngày đầu của cuộc xung đột với Nga, nhưng chính phủ theo đường lối dân tộc chủ nghĩa của đảng Luật pháp và Công lý (PiS) đã có đường lối cứng rắn bất ngờ chống lại người hàng xóm trong những ngày qua, phần lớn là vì những lý do liên quan đến cuộc bầu cử sắp diễn ra tại Ba Lan vào ngày 15/10.

Để bảo vệ nông dân Ba Lan – yếu tố quan trọng đối với triển vọng bầu cử của đảng cầm quyền vào tháng tới, Warsaw đã chặn nhập khẩu nông sản từ Ukraine, trong một động thái bảo hộ mà Kiev cho là bất hợp pháp và muốn đưa vấn đề lên Tổ chức Thương mại Thế giới . Trong bối cảnh tranh cãi về nông sản, Warsaw đã ra thông báo gây choáng váng là sẽ không cung cấp vũ khí cho lực lượng Ukraine đang chiến đấu với người Nga nữa.

Trước đó một ngày, Ba Lan cũng đã tuyên bố ngừng chuyển vũ khí cho Ukraine. Quyết định đột ngột của Ba Lan được đưa ra sau nhiều tháng căng thẳng về lệnh cấm tạm thời nhập khẩu ngũ cốc của Ukraine đối với một số nước thuộc Liên minh châu Âu.

Trong những ngày gần đây, Tổng thống Zelensky cố gắng tránh mạo hiểm tham gia vào chính trị bầu cử Ba Lan, mà thay vào đó cố gắng đề cao tầm quan trọng của mối quan hệ trực tiếp giữa người Ba Lan và Ukraine. Theo hướng đó, ông Marcin Przydacz, người đứng đầu văn phòng chính sách quốc tế của phủ tổng thống Ukraine, nói với nền tảng tin tức Onet rằng vừa qua Tổng thống Zelensky đã đến Ba Lan chỉ là trên đường quá cảnh về Kiev và chưa gặp các chính trị gia nước bạn.

Thay vào đó, ông Zelensky đã tặng huy chương cho hai tình nguyện viên Ba Lan tham gia giúp đỡ Ukraine. Nhà lãnh đạo Ukraine cho biết nữ nhà báo Bianka Zalewska, làm việc tại mạng truyền hình TVN thuộc sở hữu của Mỹ đã giúp cung cấp viện trợ nhân đạo cho người Ukraine và vận chuyển trẻ em bị thương đến các bệnh viện Ba Lan. Người còn lại là bác sĩ chiến trường Damian Duda, người đã tập hợp các nhóm để điều trị cho những người bị thương gần tiền tuyến và thành lập một quỹ hỗ trợ y tế và huấn luyện cứu thương.

“Tôi muốn cảm ơn toàn thể người dân Ba Lan vì sự hỗ trợ và đoàn kết vô giá của họ, giúp bảo vệ quyền tự do của toàn bộ châu Âu của chúng ta!”, ông Zelensky bày tỏ trên mạng xã hội X, tên gọi mới của mạng Twitter.

Bác sĩ Duda cho biết ông đã được tổng thống trao tặng Huân chương Ghi công Hạng Ba cho những hành động của mình kể từ năm 2014 với tư cách là một bác sĩ chiến trường. “Tôi làm việc trong chiến hào Ukraine, cứu binh lính Ukraine. Tôi đã ở đó cho đến tận lúc cuối [của hàng phòng ngự Ukraine] ở Bakhmut, Soledar, Zaporizhzhia”.

“Công việc của chúng tôi là tình nguyện, công việc của chúng tôi miễn phí và tôi rất vui vì hành động mạo hiểm mạng sống của mình để giúp đỡ người khác đã được Tổng thống Zelensky chú ý”, vị bác sĩ nói thêm.

Ba Lan là một trong số ít các nước phương Tây duy trì đại sứ ở lại Kiev trong những ngày đầu tiên Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm vào Ukraine và Tổng thống Duda từng thường xuyên tới thăm thủ đô của Ukraine. Ba Lan cũng đón hơn 2 triệu người tị nạn trong các tuần đầu khi chiến sự nổ ra và hàng triệu người Ba Lan đã trợ giúp những người Ukraine phải rời bỏ nhà cửa. Tất cả những điều này khiến lập luận liên quan tới tranh cãi về vấn đề nhập khẩu ngũ cốc trở nên khó hiểu và nhiều khả năng xuất phát từ chính trị nội bộ của Ba Lan hơn là những vướng mắc thực sự giữa hai nước.

Các cuộc thăm dò dư luận về cuộc bầu cử Quốc hội dự kiến diễn ra ngày 15/10 tại Ba Lan cho thấy cuộc đua đang hết sức sát sao và gay cấn. Đảng PiS cầm quyền hiện đang tìm cách nâng cao số phiếu bằng mọi cách. Ông Wojciech Przybylski, Tổng biên tập tạp chí Visegrad Insight, nhận định: “Điều này (căng thẳng với Ukraine) chủ yếu liên quan tới cuộc bầu cử và động cơ là khá rõ ràng”. Đảng PiS hy vọng “xoa dịu các nhóm cử tri chủ chốt”, trong đó có những đối tượng gắn với khu vực nông nghiệp ở miền Đông Ba Lan, những người bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ nguồn nhập khẩu ngũ cốc từ Ukraine.

Đảng PiS cũng đang phải đối mặt với thách thức từ đảng cực hữu Konfederecja – có chủ trương giảm trợ giúp cho Ukraine và tập trung vào các vấn đề nội bộ của Ba Lan. Ông Przybylski cho biết thêm rằng “mô-típ thông tin từ chính phủ kể từ tháng 5/2023 đến nay là đảng PiS tìm kiếm sự ủng hộ từ các cử tri dân tộc chủ nghĩa và chống Ukraine”.